درخت حوزه‌های تخصصی

شرایط جغرافیایی، سیاسی و نزدیکی استان ایلام به عراق- مرکز خلافت اسلامی در دوران بنی عباس- در روند تحولات مذهبی این منطقه مؤثر بوده است. وجود کوه ها، مراتع، پناهگاه های طبیعی، آب کافی و منابع طبیعی ایلام از عوامل جغرافیایی مؤثر در تجمع مخالفان خلفای بنی امیه و بنی عباس بوده است. این تحقیق در پی آن است که: آیا با ورود اسلام به ایران، مردم ساکن ایالات ماسبذان و مهرجانقذق (شامل استان ایلام امروزی) مسلمان شدند؟با بررسی منابع و مآخذ می توان در مورد سیر تحولات دینی و مذهبی ایلام از گذشته تا عصر حاضر، اطلاعات پراکنده ای به دست آورد؛ امّا در منابع به صورت منسجم به بررسی این موضوع نپرداخته اند. هدف این مقاله، تبیین سیر تکاملی مذهب مردم استان ایلام در دوره های گذشته و نحوه ی گرایش مردم این سرزمین به تشیّع می باشد. مطالعه و بررسی نشان می دهد که گرایش مردم این منطقه به اسلام تا قرون چهارم و پنجم به آرامی صورت گرفته است. البتّه، پیروان ادیان دیگری هم وجود داشته اند؛ امّا در اقلیت بوده اند. وجود امام زاده ها در استان ایلام نشان از گرایش مردم این مناطق به تشیّع در دوره ی اسلامی دارد. از دوره ی اتابکان لرستان گرایش های شیعی در بین مردم و حاکمان این منطقه در منابع مشاهده می شود؛ امّا از دوره ی صفویه به بعد مردم به مذهب تشیّع روی آورده اند.

مقالة پیش رو کوششی است که با در نظر گرفتن سه مولفة اساسی (خدا، فرد دین دار و دین داری) و با توجه به نظریة هویت و نظریة بازتابندگی آنتونی گیدنز انجام شده است. سینما نیز به عنوان یکی از اثرگذارترین ابزارهای رسانه ای در جهان معاصر، متن اصلی این بازنمایی است. سوال اصلی، توجه به چگونگی بازنمایی هویت دینی در سینمای پس از انقلاب است. هدف از این مقاله، توصیف چگونگی بازنمایی هویت دینی (سنتی/ بازتابنده) در سینمای ایران است. روش تحقیق نیز مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی است و جامعة آماری، کلیة فیلم های سینمایی پس از انقلاب است که تأکیدی مستقیم یا غیرمستقیم به مولفه های هویت دینی داشته اند که تعداد 20 فیلم به عنوان نمونه و در مصاحبه با صاحب نظران سینمایی و به صورت هدفمند و غیرتصادفی استخراج شده است. نتایج به دست آمده حاکی از حضور قطعی مولفه های هویت دینی در سینمای ایران است که در طول سه دهه پس از انقلاب از قالب سنتی به قالب بازتابنده منتقل شده است و این نتایج با تغییرهای اجتماعی و سیاسی سال های پس از انقلاب همخوانی دارد.

پژوهشی در نقوش مذهبی خدایان، ایزدان و الهههای یونانی بر روی مهرها و اثرمهرهای به دست آمده از قلمرو امپراتوری سلوکیان و اشکانیان با فروپاشی شاهنشاهی هخامنشی و ورود یونانیان به آسیا، تغییرات وسیعی در همه ابعاد زندگی در سرزمین های مفتوحه اسکندر و جانشینان وی بوجود امد. این تغییرات را به اشکال مختلف در همه زمینه های اجتماعی سیاسی و بخصوص در زمینه های فرهنگ و هنر، معماری و حتی در اعتقادات نیز می توان مشاهده کرد. مهرها و اثرمهرهای بر جای مانده از دوران سلوکی و اشکانی این دگرگونی ها را بخوبی نمایش داده و نقوش اساطیری و مذهبی یونانی که بر آنها حک شده اند. نقشمایه هایی با مضامین هلنی از جمله تصاویر خدایان، ایزدان و الهه های یونانی را نشان می دهند. از مشهورترین این نقوش می توان به نقش آتنا، آفرودیت، زئوس، آپولو، تیکه، هرمس، اروس، نیکه و ایزد عدالت اشاره نمود. نمونه های مذکور از مراکزی چون سلوکیه کران دجله، کدش اروک نسا و صالح داوود خوزستان به دست آمده اند. حضور عناصر مذکور در روی مهرها و روی اثرمهرها یکسان نبوده و با توجه به میزان بافت جمعیتی و نفوذ فرهنگ یونانی متفاوت می باشد. این مقاله تاثیر ایدئولوژی یونانی را در تغییرات اعتقادی سرزمین های مفتوحه با مطالعه مهر ها و آثار مهر ها بصورت تطبیقی بررسی می نماید. مهرها بخشی از مواد تاریخی محسوب میگردند که با توجه به وجود تصاویر روی آن ها بخوبی می توانند میزان و روند تغییرات مذکور را منعکس نمایند.

این پژوهش درپی شناخت وضعیت فرهنگی منطقة حجاز پیش از بعثت پیامبر (ص) از زاویة شناخت منابع سازندة آن است. راهبرد روش شناختی برای دستیابی به منابع، مراجعه به آثار مورخان و شناسایی منابع اثرگذار بر فرهنگ پیش از بعثت و سپس تحلیل مفهومی یا کارکردی این منابع با توجه به اسناد تاریخی موجود برای دستیابی به سازوکار عمل این منابع است. حاصل این پژوهش دستیابی به چند منبع مهم و مؤثر در ساخت فرهنگ پیش از بعثت است. دو مورد آن، یعنی طبیعت و ارتباطات میان فرهنگی و نقشی که در ساخت فرهنگ منطقه حجاز ایفا کرده اند، در این مقاله محور بحث قرار می گیرد.

در این پژوهش به مناسبات زن و شهر از منظر زنانه شدن فضاهای شهری پرداخته شده است؛ زیرا فضای امروزِ شهرِ تهران زنانه شده است و زنان با پیش رویِ آرام حضورشان را در شهر تثبیت می کنند. روش ِ تحقیق کیفی و میدانِ تحقیق بر اساس تجربة زیستة نگارنده در شهر تهران شکل گرفته است. شهروندان تهرانی روزانه شاهد حضور زنان در عرصه های گوناگون اداری، بازار، آموزشی و فراغتی اند. رمزگذاری و رمزگشایی شهر به دست این زنان، به زنانه شدن فضای شهر انجامیده است. هرچند این یافته ها با انتقادهایی از طیف زنان در گروه های فمینیستی مواجه خواهد شد، اما بی شک نمی توان تغییرات زنانه شدن یک صد سال اخیر در فضاهای شهری را نادیده انگاشت.

به منظور بررسی میزان تأثیر گروه بر عملکرد افراد 160 نفر از دانش آموزان کلاس اول پسر (40 نفر)، کلاس اول دختر (40 نفر)، کلاس پنجم پسر (40 نفر) و کلاس پنجم دختر (40 نفر ) به صورت خوشه ای تصادفی از چهار جهت جغرافیایی ( شمال، جنوب، شرق و غرب ) شهر زنجان انتخاب گردیدند: سپس هر کدام از گروها، فاصله 50 متری را ابتدا به صورت فردی، سپس به صورت گروه های 5 نفری، دویدند. برای اندازه گیری میزان سرعت دویدن دانش آموزان از کرونومتر استفاده گردید. میانگین سرعت دویدن افراد در حالت های فردی و گروهی محاسبه گردید. از آزمون آماریZC برای مقایسه میانگین سرعت دویدن افراد در حالت های فردی و گروهی استفاده شد و مشخص گردید که با 1%= α و با 99/0 اطمینان فرضیه محقق مبنی بر اینکه گروه سبب بهبود عملکرد افراد می شود، تأییدگردید. به عبارت دیگر گروه بر عملکرد افراد تأثیر می گذارد و سبب بهبود عملکرد افراد می شود

امروزه رشد روزافزون گردشگری و رقابتی شدن آن، لزوم توسعه و ارتقاء کمی و کیفی کارکردها و زیرساخت های مورد نیاز گردشگران را انکار ناپذیر نموده است. از این رو، شناسایی سطح واقعی کیفیت خدمات ارائه شده به گردشگران، نخستین گام برای افزایش رضایت آن ها و در نتیجه توسعه پایدار اقتصاد گردشگری خواهد بود. این پژوهش که از نوع پیمایش – توصیفی می باشد؛ با هدف بررسی رضایت مندی گردشگران خارجی از کارکردها و زیرساخت های گردشگری شهر قم انجام گرفته است. به علت نبود آمار دقیق از تعداد گردشگران خارجی وارد شده به شهر قم، با مراجعه به هتل ها و مهمانپذیرها و مراکز تجمع گردشگران خارجی، تعداد 200 نفر از این گردشگران که در سال 1389 به این شهر قم سفر کرده بودند، به روش در دسترس انتخاب و پرسشنامه ای به زبان عربی و انگلیسی نزد آنان توزیع و تکمیل و همچنین، مصاحبه های ساختار نیافته با گردشگران خارجی شهر قم انجام شده است. برای تحلیل داده ها، روش های آمار توصیفی - استنباطی و همبستگی به کار گرفته شده که از آزمون های T-Test، لون، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون LSD و روش پیش بینی شبکه های عصبی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که بین جنس، سن و تحصیلات گردشگران و رضایت مندی آن ها از جاذبه ها، امکانات و تسهیلات گردشگری شهر قم تفاوتی وجود ندارد، اما میان مدت زمان اقامت و مبدأ سفر گردشگران و رضایت مندی آن ها از جاذبه ها، امکانات و تسهیلات گردشگری شهر قم تفاوت و رابطه معناداری وجود دارد. نتایج پیش بینی شبکه های عصبی نشان دهنده ی آن است که با وضعیت کنونی گردشگری قم، امکانات خرید و سوغات با 100% بیشترین اهمیت و عدم رسیدگی به معماری و چشم اندازهای جاذبه های گردشگری و خلق فضاهای مفرح با 4/63% کمترین میزان رضایت مندی را ایجاد خواهند نموده. بنابراین، برای ارتقاء سطح درآمد و کسب منابع ارزی بیشتر از صنعت گردشگری در شهر قم، توجه به سایر گزینه های رضایت مندی گردشگران خارجی ضروری است.

علل رخداد انقلاب اسلامی در ایران را می توان در دو دسته عمده ، یعنی علل ساختاری و علل ارادی مورد بررسی قرار داد . علل ساختاری را می توان عنوان علل دراز مدت و میان مدت و علل ارادی را علل کوتاه مدت و شتابزا نامید . در این مقاله تنها به بررسی عوامل ارادی مهم می پردازیم که منجر به رخداد انقلاب در ایران شد و در این ارتباط به عواملی همچون نقش امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب ، نقش ایدئولوژی انقلاب و نقش بسیج مردمی در انقلاب اسلامی ایران اشاره خواهد شد .

مقالة زیر نقد ترجمة فارسی کتابی دربارة جامعه شناسی معرفت است. نویسنده معتقد است که در ترجمة بسیاری از متون علوم اجتماعی از زبان های دیگر به فارسی، متن اصلی به نحوی تحریف شده به زبان فارسی منتقل می شود و این فرایند بسیار مهم ـ یعنی انتقال معرفت ـ با سهل انگاری انجام می گیرد. نویسنده از دو نوع ترجمة نامطلوب سخن می گوید: ترجمة مقلوب و ترجمة فجیع. در برخی ترجمه های فارسیِ متونِ علوم اجتماعی، معمولاً انتقال معرفت به نحوی فراگیر با دگرشد معرفت ملازم است. وی این نوع ترجمه را ترجمة مقلوب می نامد، اما از نظر وی گاهی اشکالات ترجمه ها از این نیز فراتر می رود و انتقال معرفت به کلی غیر ممکن می شود و متنی نامفهوم ارائه می شود که به «فاجعة اندیشه» و گهگاه دل سردی مخاطبان در مطالعه می انجامد که در این مقاله، ترجمة فجیع نامیده شده است. نویسنده بی آن که به متن اصلی این ترجمه رجوع کند، کوشیده است با ذکر نمونه هایی نشان دهد که بسیاری از جملات این متنِ ترجمه شده یکی از سه حالت زیر را دارند: بی معنایند، نامفهوم و گنگ اند، یا چندپهلو و افاده کنندة چند معنای ممکن اند. عرضة این گونه تولیدات فرهنگی مشکل دار مبیّن ابتذال فرهنگ دانشگاهی در ایران است. بنابراین، نویسنده از تحلیل محتوای کتاب صرف نظر کرده است و فقط در آغاز بحث آن هم به اجمال و اشاره و با اذعان به ناکافی بودن بدان پرداخته است. به نظر وی، این ترجمه را، در منصفانه ترین قضاوت، می توان نمونه ای از ترجمة مقلوب در علوم اجتماعی ایران دانست.

"با تصویب قانون ""حمایت از کودکان و نوجوانان"" نشانه هایی از پذیرش ""سیاست کیفری افتراقی"" در برخورد با جرایم علیه اطفال در حقوق کیفری ایران، نمایان گردید. قانونی که بر خلاف عنوان کلی آن فقط با جرم انگاری برخی رفتارهای خاص درصدد حمایت کیفری ویژه اطفال بر آمده است. با نگاهی به مباحث مطرح شده در جریان تصویب این قانون، مشخص می شود که قانونگذار در تصویب آن بیش از هر چیز از جامعه مدنی، تعهدات بین المللی ایران به ویژه کنوانسیون حقوق کودک، واقعیتها و یافته های روانشناختی، جرم شناختی و بزه دیده شناختی، تاثیر پذیرفته است. قانونی که با پایه ریزی اولیه ""حقوق کیفری اطفال بزه دیده"" در ایران برای اولین بار اصطلاح ""کودک آزاری"" را وارد ادبیات حقوق کیفری ایران کرد و سن بزه دیدگی را همگام با یافته های علمی و کنوانسیون حقوق کودک هجده سال تعیین نمود. جرم انگاری اعمالی نظیر: هرگونه صدمه، اذیت، آزار، شکنجه جسمی و روحی کودکان، نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی کودکان، ممانعت از تحصیل آنها، هرگونه خرید، فروش، بهره کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف، از نوآوریهای قانون یاد شده به شمار می آید . قانونی که با جنبه عمومی دادن به ""کودک آزاری"" و جرم انگاری در راستای اجباری نمودن گزارش دهی موارد کودک آزاری، بارقه های امیدی از شکل گیری نظام دادرسی خاص اطفال بزه دیده را همچنین نوید می دهد. اما قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در فرآیند تصویب و بعد از آن با چالشهای فراوانی روبرو می شود، اعاده سه باره آن از طرف شورای نگهبان خود گویای مطلب است. چالشهایی که ضرورتهای ناشی از توجه به واقعیتهای علمی و تعهدهای بین المللی ایران در تدوین قانون از یک سو، و دغدغه های شرعی و فقهی شورای نگهبان از سوی دیگر، برشدت آن افزود و در نهایت نیز منجر به گنجاندن موادی در قانون (ماده 7 و 8) شد که کل رسالت و هدف تصویب آن را با تردیدهای جدی مواجه ساخت"

هدف این مقاله؛ تحلیل محتوای تبلیغات تجاری مندرج در نشریه ها رایج کشور در دو دوره هشت ساله، به منظور نمایان کردن روند تغییرات، شیوه و شکل بازنمایی کلیشه های سنتی و جنسی در شانزده سال گذشته است. داده های تحقیق به روش نمونه گیری سیستماتیک از میان 456 شمارگان شش هفته نامه و ماهنامه گرد آوری شده است. مقایسه نتایج تحلیل محتوای دو دوره مورد بررسی نشان می دهد که، اگرچه در دوره دوم نقش های سنتی (مادری، همسری و خانه داری) کمتر بازنمایی شده اند؛ اما در دوره دوم، زنان به نحوی به تصویر کشیده شده اند (زیبا، جوان و لاغر) که گویی همیشه نیازمند بازسازی بدن خود هستند. در نتیجه، در هر دو دوره تصویر ناقص و منحرف شده ای از زن ارائه شده است که نمی توان این تصویر را بازنمایی یک زن ایرانی و اسلامی دانست. بنابراین، لازم است تا با استفاده از طیف وسیعی از دستاوردها و موفقیت های زنان در عرصه های مختلف، این شیوه بازنمایی به چالش کشیده شود.

با توجه به ضرورت های افق چشم انداز 1404 به منظوردستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه و شناخت رقبای منطقه ای، در این پژوهش با معرفی و توصیف ویژگی ها و مؤلفه های شهر رسانه ای، تعریف شهر رسانه ای و کاربردهای آن ارائه می شود. سپس با رصد سه شهر رسانه ای در منطقه (دبی، مصر و اردن) بررسی جامعی به روش مقایسه تطبیقی بر روند تأسیس، نحوه جانمایی، زیرساخت ها و امکانات مورد نیاز، نوع مالکیت و مؤلفه های دیگر حقوقی، تجاری، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انجام می شود.