درخت حوزه‌های تخصصی

قربانی و قربانی شدن مفاهیمی نسبتاً جدید است که در جرم شناسی سنتی کمتر به آن توجه شده است. اما نگاهی به مبانی نظری نشان می دهد تحقیقات این حوزه اخیراً به سوی قربانیان جرم چرخش داشته و بخشی از تحلیل های جرم شناختی بر فهم سبک زندگی قربانیان جرم متمرکز شده است. در حالی که جرم شناسی می پرسد: «چرا عده ای مرتکب جرم می شوند؟»، قربانی شناسی می پرسد: «چرا عده ای آماج اقدام های جرم آمیز قرار می گیرند؟» هدف این پژوهش دست یافتن به مفهوم قربانی شدن از نظر زنان و تبیین نظریه ای است که شرایط قربانی شدن را توضیح دهد. این تحقیق با کاربرد روش کیفی سعی دارد مفهوم قربانی شدن را از منظر زنان بشناسد. برای رسیدن به این هدف با 46 زن تهرانی مصاحبة نیمه ساختاریافته انجام گرفت. اما نتایج قابلیت تعمیم ندارد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مفهوم قربانی شدن بین زنان طیف وسیعی از احساسات را دربرمی گیرد. در تعریف زنان از مفهوم قربانی شدن سه مفهومِ «حرمان زندگی» و «نداشتن منابع و اختیارات» و «آسیب پذیری» آشکار می شود. بنا بر روایت زنان، قربانی شدن احساسی واقعی است که با فرد می ماند. ویژگی های شخصیتی و فاکتورهای اجتماعی و اجبارهای فرهنگی از عواملی است که با ارجاع به مواردی چون «نگاه جنسیتی» و «سلطة مردانه» و «ساختارهای معیوب» قربانی شدن را توضیح می دهند.

همبستگی اجتماعی بر هماهنگی و هم آوایی افراد یک جامعه درباره موضوعی مشخص دلالت دارد. چنان چه افراد جامعه ای درباره اصول و قواعد اجتماعی خود به توافقی جمعی دست یابند، آن جامعه به همبستگی اجتماعی یا توافق دست یافته است. در این پژوهش، محرومیت نسبی یکی از عوامل مهم و مؤثر بر همبستگی اجتماعی به شمار می رود. برای بررسی ارتباط بین دو مفهوم احساس محرومیت نسبی و همبستگی اجتماعی بین جوانان شهر تهران، پرسشنامه ای با سه بخش برای سنجش همبستگی اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و ویژگی های جمعیت شناختی پاسخگویان تدوین و بین نمونه ای با تعداد384 نفر (محاسبه براساس فرمول کوکران) پخش شد. این نمونه ها از مناطق 6، 10 و 17 شهر تهران انتخاب شدند. آزمون فرضیه ها، ارتباط بین متغیرهای جنس و اشتغال با همبستگی اجتماعی را تأیید کرد اما متغیرهای سن، تأهل، تحصیلات و منطقه سکونت بی ارتباط با همبستگی اجتماعی بودند. آزمون فرضیه های اصلی پژوهش نیز ارتباطی معکوس بین دو احساس محرومیت ادراکی و نسبی با همبستگی اجتماعی را نشان می دهد؛ بدین معنا که هرچه درک و احساس پاسخگویان از سطح محرومیت خود در مقایسه با دیگران بیشتر باشد، اندازه همبستگی در جامعه کاهش می یابد.

شکاف دیجیتالی اختلاف سطح در دستیابی به امکانات سخت افزاری و تجهیزات نرم افزاری در بهره وری از دانش و معرفت روز آمد در سطح ملی و بین المللی است . در این چارچوب ، مسئله دسترسی به لوازم ارتباطی و سنجش معیارهای آن ، از مسائلی بوده که دیدگاه جامعه شناسان را در عدالت اجتماعی حوزه اطلاعات به خود معطوف داشته ، و راه های متنوعی در سنجش معیارهای دسترس پذیری به اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است . ...

ما اکنون وارد دهه پنجم توسعه می شویم اما با کمال تاسف انبانی از تجربه های ناموفق را حمل می کنیم که به قیمت از دست دادن فرصت های طلائی سرمایه های کمیاب و ذی قیمیت و بالاتر از همه تباهی زندگی میلیون ها انسان تمام شده است. تأسف بیشتر در این است که ما اکنون از هر زمان دیگری مأیوس تریم و در حال روی گردانی کامل از برنامه های توسعه و توسعه برنامه ریزی شده هستیم‘ سؤال ما این است که مسئول این وضع کیست و چه کسانی می باید مواخذه شوند؟ مهمتر از این سؤال پرسش از اصل مشکل است و این که چگونه می توان بر آن فائق گردید؟ بدیهی است که پاسخ به این سؤالات مجال بسیاری می خواهد ما بر آن نیستیم که باین سؤالات بطور تفصیلی و همه جانبه بپردازیم و از جمله نمی خواهیم انگشت اتهام را به یکایک مظنونین اشاره و ادعانامه ای همه جانبه بر علیه آنان قرائت کنیم. مثلاً بطورقطع حکومت ها و دولت ها که بدنبال راه های سهل الوصول‘ اقدامات بی خطر یا کم مخاطره و طرح های هماهنگ با ساخت سیاسی‘ اقتصادی خود بوده اند از مهمترین متهمین هستند و بنظر نمی رسد هیچ کیفرخواستی که بجز خلع آنان و واژگونی حکومت هایشان را درخواست کند بتواند حق مطلب را ادا کند. ما در اینجا به بعدی از مسئله یعنی بعد نظری و نقش بعضی از تخصصین اشاره خواهیم کرد‘ آنهم به اجمال‘ زیرا مسئله ما چیز دیگری است. البته ما بر آن نیستیم که به نزاع های معمول متخصصین حوزه های مختلف دامن زده و موجب ادعاهای برتری طلبانه این یا آن حوزه گردیم اما جائی که بیان حقیقت ولو بطور جزئی‘ همچنین توهماتی را موجب گردد نمی یابد از بیان آن خودداری کرد. در هر حال برای یافتن پاسخ ها کافی است نگاهی ولو اجمالی به دیدگاه هایی که تاکنون در زمینه توسعه داشته ایم بیاندازیم

این نوشتار به بررسى این معمّاى رایج در علوم انسانى و اجتماعى مى پردازد که آیا ابن خلدون در مقام تبیین گرى پدیده هاى کانونى دانش خود، پوزیتیویست است یا تاریخ گرا؟ در این راستا، ابتدا در قالب چارچوب مفهومى به بیان مشخّصه هاى عمومى پوزیتیویسم و تاریخ گرایى پرداخته مى شود. بعد با اتّخاذ روش شناسى «مطالعات اَسنادى» با استناد به آثار و زندگى نامه ابن خلدون و خوانش هاى ابن خلدون شناسان به بررسى بخش هایى از آثار وى که با هرکدام از مشخّصه هاى تبیین هاى پوزیتیویسم و تاریخ گرایى موافق مى افتند، پرداخته مى شود. در نهایت در خصوص موضع ابن خلدون در مقام تبیین گرى پدیده هاى انسانى و اجتماعى داورى مى شود.

این مقاله با هدف ترسیم کیفیت بازنمایی زندگی روزمرة جوانان در تلویزیون ایران، از طریق بررسی بازنمایی زندگی روزمرة جوانان در سریال فاصله ها و با بهره گیری از نظریات بازنمایی و انتقادی زندگی روزمره، انجام شده است. نتایج نشان می دهد که در سریال فاصله ها، بر اساس فن کلیشه سازی، برخوردی گزینشی و متعصبانه با زندگی روزمرة جوانان صورت گرفته است و، ضمن گروه بندی جوانان به سنتی و مدرن، مرز میان «ما» و «آن ها» مشخص شده است. دیدگاه مسلط سریال پُرکردن فاصلة ارزشی بین جوانان با هم نسلان خود و پدرانِ آرمان گراست. سریال، با تبلیغ فرهنگی علیه جوانان، آن ها را در موضع ضعف قرار می دهد و قصد سازمان دهی زندگی روزمرة آنان را دارد. از سوی دیگر شاهد هستیم که، تحت تأثیر سیستم بر زیست جهان، کنش ارتباطی کنش گران جوانِ زندگی روزمره با هم نسلان خود و نهادهای اجتماعی دچار اختلال گشته است؛ جالب آن که هر کدام از نهادهای اجتماعی به شیوه ای مشابه با مسائل زندگی روزمرة جوانان برخورد می کنند

نهاد به عنوان یکی از عناصر ساختی و یکی از بنیادهای اصیل و رکین نظام اجتماعی بخش قابل توجهی از ادبیات موجود علوم اجتماعی را به خود اختصاص داده است. این موجودیت اجتماعی تاریخی اگر چه تاکنون از منظرهای مختلف مورد بحث و بررسی و واکاویهای مفهوم شناختی و وجودشناختی قرار گرفته است اما با رویکرد درون دینی کمتربدان توجه شده است. این نوشتار درصدد است تا ضمن مرور ادبیات جامعه شناختی این حوزه به بازخوانی و کاوش تحلیلی مفهوم نهاد، فرایند شکل گیری و هویت یابی، عناصر و مولفه های تشکیل دهنده، ویژگیها و مختصات، ضرورت های ساختاری و کارکردی، گونه شناسی، آثار و نتایج، جلوه ها و مظاهر عینی، ارتباطات چندگانه نهادها با یکدیگرو با سایر عناصر محیطی؛ نیم نگاهی نیز به خطوط کلی اندیشه اسلامی در این خصوص و مفاهیم متناظر و دارای قرایت معنایی و مصداقی با این مفهوم، درچارچوب قرآن کریم بیافکند.

هدف این مطالعه ساخت، هنجاریابی و شناسایی عوامل زیربنایی پرسشنامه طلاق عاطفی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل مردان و زنان عادی و متقاضی طلاق استان بوشهر بود. حجم گروه نمونه 1312 نفر بود که 1001 نفر گروه عادی و 311 نفر گروه متقاضی طلاق بودند. 501 پرسشنامه برای تحلیل عاملی اکتشافی و 500 عدد برای تحلیل عامل تأییدی تحلیل شد. گروه نمونه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل یافته ها همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی، تاییدی و تحلیل واریانس چند متغیره است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های انریچ فورز و اولسون (1989)، میل به طلاق روزلت و همکاران (1986) و بی ثباتی ازدواج ادواردز و همکاران (1987) است. نتایج به روش تحلیل عامل اکتشافی 9 عامل را به عنوان عوامل اصلی طلاق عاطفی شناسایی کرد. همبستگی این پرسشنامه با پرسشنامه میل به طلاق 0/59و سطح معناداری P

طرح هدفمندسازی یارانه ها، یکی از اقدامات مهم اقتصادی در دهه اخیر به حساب می آید، که در آینده اجتماعی و اقتصادی جامعه موثر است. در واقع رویکرد این طرح، برقراری عداالت و رفاه اجتماعی از طریق توجه و اعطای بیشتر منابع مالی به قشر پایین جامعه و ایجاد تعادل بین دهک های بالا و پایین است. در این طرح با توجه به اینکه، قشر پایین جامعه بیشترمدنظر است، مسلماً با جامعه روستایی عجین تر و در ارتباط بیشتری است. با توجه به مدت اجرای طرح، ضرورت آن می رود که اثرات آن در جامعه روستایی مورد توجه پژوهشی قرار گیرد. هدف این تحقیق بررسی اثرات هدفمندسازی یارانه ها در بهبود اجتماعی جامعه روستایی، بصورت یک مطالعه موردی در بخش دهدز شهرستان ایذه است. مطالعه حاضر از انواع مطالعات بنیادی- کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، تعداد 1930 خانوار است. با توجه به حجم جامعه آماری و عدم دسترسی و زمان گیربودن، نمی توان تمامی جامعه را مورد پرسش قرار داد. لذا بر اساس فرمول کوکران، نمونه آماری مناسب به تعداد 234 خانوار انتخاب و پرسش گری در سطح خانوارهای روستایی انجام گرفت. تکنیک مورد استفاده در تحقیق پرسش نامه و مصاحبه بوده است. نتایج کلی تحقیق نشان داد که بر اساس نتایج آزمون t تک نمونه ای هدفمندسازی یارانه ها، در افزایش سطح درآمدها، افزایش قدرت خرید، سطح کیفی زندگی مردم موثر بوده است، چرا که در تمامی متغیرهای مورد بررسی، عدد بدست آمده کمتر از 05/0 بوده و مقایسه میانگین متغیرها با مقدار Test- Value نیز این موضوع را تایید می کند. اما هدفمندی سازی، در زمینه بهبود دسترسی به امکانات بهداشتی، تغییر روند در مصرف منابع انرژی(آب، گاز و..)، بهبود تغذیه و الگوی مصرف، کمتر تا متوسط تاثیر داشته است. لذا با توجه به مدت کوتاه اجرای طرح، تاثیرات مطلوب است و انتظار می رود که در آینده، موارد اجتماعی دیگر نیز، روند بهبود به خود بگیرند.

متفکران مسلمان مسائل و پدیده های اجتماعی جوامع خود را با رویکردها و روش های گوناگونی مورد مطالعه قرار می دهند. این مقاله، با روش تحلیلی ویژگی و ظرفیت این رویکردها و ارتباط آنها با یکدیگر را تحت عنوان «علم اجتماعی مسلمین» مورد بررسی قرار می دهد. رویکرد وحیانی در عصر حضور پیامبرˆ، رویکردهای نقلی، حدیثی، تفسیری، فقهی، فلسفی، کلامی، عرفانی، گزارشگری در دو قلمرو تاریخی و تک نگاری (سفرنامه) و رویکرد خطابی در قالب سیاست نامه ها، فتوت نامه ها و شریعت نامه ها، در تبیین، تفسیر، انتقاد و تجویز در حوزه علم اجتماعی یا ترویج در عرصه اجتماع به کار گرفته شده است. رویکردهای فوق، هرچند از ظرفیت های متفاوتی برخوردار بوده و از روش های متفاوتی بهره می برند، اما در یک نظام طبقه بندی منسجم، با یکدیگر در تعامل و ارتباط بوده و علم واحدی به شمار می آیند.

"این مقاله، چالش ها، تهدیدها، توانایی ها، فرصت ها و چشم انداز مطبوعات ایران را در دهه آینده نشان می دهد. ازاین رو، ابتدا بر وضعیت کنونی مطبوعات کشور، به ویژه بر وضعیت آماری، تنوع، تکثر و محتوا نگاهی می افکند و سپس کاستی ها، تهدیدها و چالش های مطبوعات را به طور خلاصه توضیح می دهد. چالش های اقتصادی، حرفه ای، مدیریتی و چالش ها و تهدیدهای دیگر، هریک به طور جداگانه مدنظر قرار می گیرند. چشم انداز آینده مطبوعات در محوری جداگانه بر این نکته تاکید دارد که هرگونه سیاست گذاری در عرصه مطبوعات باید به گونه ای باشد که چالش ها و تهدیدها را به فرصت، و فرصت ها را به توانایی تبدیل کند. عرصه رسانه ای به گونه ای است که حتی کوچک ترین قصور ممکن است فرصت ها را به چالش تبدیل کند. بایسته های آگاهانه سیاست گذاری های مطبوعات برای نیل به توسعه در بخش پایانی مقاله مد نظر قرار گرفته است. "

با وجود سیطره ی رهیافت کارآفرینی در سطوح فردی، سازمانی و ملی و بخاطر محیط رقابتی جهانی، بنگاه های صنعتی، تولیدی و شرکت ها مخصوصا در کشورهای در حال توسعه، به نظر می رسد که برای پیگیری این رهیافت در سازمان هایشان ناتوان هستند. تحقیقی مرتبط درباره ی 130 بنگاه صنعتی ایران در سال 2000، موانع کارآفرینی در چنین بنگاه هایی را به شکل موانع ساختاری و رفتاری تحت عنوان عوامل داخل سازمانی و محیطی مورد بررسی قرار داده است. این مقاله براساس نتایج مطالعات در این زمینه، سعی بر مرور کارآفرینی سازمانی و توضیح روش تحقیق بعلاوه تجزیه و تحلیل علمی یافته ها با بکارگیری شیوه های آماری و فراهم آوردن پیشنهاداتی برای از بین بردن موانع در مسیر کارآفرینی شرکتی می باشد.