علوم اجتماعی

منطق انباشت و تمایل فزاینده به سود اساس نظام تولید سرمایه داری را تشکیل می دهد. به موازات حرکت های استعماری دولت های غربی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین با تعبیر سخاوتمندانه ی «رسالت متمدن سازی» دانشمندان علوم تجربی و انسانی نیز با خلق و بازتولید «دیگری» فروتر، زمینه های فرهنگی و روانی سلطه ی غرب بر بقیه ی جوامع را ممکن ساختند. مکانیزم شکل گیری این گفتمان به بهترین شکل در نوشته های و آثار ادوارد سعید ،خاصه دو کتاب ""شرق شناسی"" و ""فرهنگ و امپریالیسم"" منعکس است. این مقاله نیز با تاکید بر آثار این نویسنده، درصد پاسخگویی به این پرسش است که مفهوم توسعه در آثار و اندیشه های منتقدین توسعه، خاصه ادوارد سعید به چه نحو و معنایی بازتاب یافته است؟ این کار با روش اسنادی و به صورت تحلیل محتوای کیفی آثار انجام یافته است. ادوارد سعید هژمونی فرهنگی استعمار و سرمایه داری را به نقد کشیده و با تحلیل محتوای متون سفرنامه ها ، تاریخ نگاری هاو رمان های شرق شناسان، نقش آنان را در تجلیل از هویت فراتر غرب و تحقیر هویت فروتر شرق برملا می سازد. با تأمل در دو اثر سعید این نتیجه را می توان دریافت که در آثار شرق شناسان، توسعه زبان و نرم افزاری است که سلطه غرب بر شرق، در ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و بدون خشونت امکان پذیر شده و تداوم یافته است.

۵۸۶۴.

دین و حوزه ی عمومی

نویسنده: کمال خالق پناه

منبع: زریبار سال دهم تابستان و پاییز ۱۳۸۵ شماره ۶۱ و ۶۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۵

این مقاله به بررسی رابطه ی حوزه ی عمومی و دین و چگونگی صورتبندی این ارتباط در زمینه های مختلف زمانی و مکانی می پردازد. پس از تعریف و بررسی الگوهای متفاوت خاستگاههای حوزه ی عمومی و دین با توجه به کشورهای مختلف اسلامی به مکاتب نظری متفاوت در زمینه ی حوزه ی عمومی و جایگاه دین در نظرات هابرماس و جوزی کازانوا با توجه به فوران دین در جهان امروز می پردازد و در نهایت نتیجه گیری می کند که در چگونگی صورتبندی حوزه ی عمومی و دین باید به چگونگی مناسبات نیروهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی توجه کرد و در همان حال تجربه های تاریخی نشان می دهند که کلیت منسجم و واحد دینی دلیلی بر وجود صورتبندی های واحد دینی در حوزه ی عمومی نیست. از طرف دیگر احیاء دین در جهان در سطح کلی با بحرانهای مدرنیته فرهنگی ـ سیاسی و در سطح ملی و منطقه ای با بحران دولت ـ ملتهای پسااستعماری مرتبط است و پایداری این احیاء به چگونگی مناسبات گروههای دینی با دیگری متفاوت است.

۵۸۶۵.

بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر بیگانگی از کار در میان پرستاران شهر اراک(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: حسین آقاجانی

منبع: مجله جامعه شناسی دانشگاه آزاد آشتیان ۱۳۸۷ شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۸۳

۵۸۶۶.

بررسی موانع تحقق طرح پیوست فرهنگی (براساس مقایسه میان نظر نخبگان و مدیران ارشد اجرایی کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مینو پورصالحی حسین مظفر ابراهیم حاجیانی عبدالعلی رضایی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال اول تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: پیوست فرهنگی موانع مفهومی موانع ساختاری و موانع عملیاتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۶۶

هدف اصلی این مقاله، بررسی موانع تحقق طرح «پیوست فرهنگی» است. بر اساس ادبیات موجود و مصاحبه، موانع موجود بر سر راه اجرایی شدن طرح مذکور در حوزه های مفهومی، ساختاری و عملیاتی شناسایی شده است. نمونه آماری این پژوهش، دو گروه (هرکدام 25 نفر) و ابزار جمع آوری اطلاعات نیز پرسشنامه بوده است. یافته ها حاکی از آن است که از نظر اساتید، اولویت موانع به ترتیب عملیاتی، ساختاری و مفهومی و از نظر مدیران، به ترتیب مفهومی، ساختاری و عملیاتی است. بر اساس نتیجه به دست آمده از آزمون t، هر دو گروه پاسخگو در موانع مفهومی و عملیاتی هم نظرند، ولی در مورد موانع ساختاری، تفاوت معناداری دارند.

۵۸۶۷.

فراتحلیل پژوهش های انجام شده در حوزه رضایت از سفر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین اکبری آرش قهرمان محمد مظهری

منبع: مطالعات اجتماعی ایران دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۱۹ و ۲۰)

کلیدواژه‌ها: گردشگری مشهد فراتحلیل زائر رضایت از سفر

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۸۴۷ تعداد دانلود : ۴۹۴۴

یکی از مهمترین مسائلی که هر نهاد متولی پذیرش گردشگر یا زائر با آن مواجه است، شناسایی میزان رضایت گردشگران از خدمات ارائه شده است. نظر به آنکه نهادهای شهری همواره می کوشند برای گردشگران در مقاطع مختلف سال امکان حضور با اهداف سیاحتی و زیارتی را پدید آورند و اینکه فراهم کردن زمینه های مذکور هزینه های زیادی به دنبال دارد، مناسب است نهادهای مورد اشاره از برون داد این سفرها و کارایی برنامه های اجراشده در جلب رضایت بهره برداران مطلع باشند. لذا مقاله حاضر در چهارچوب فراتحلیل و با استفاده از آمارههای میانگین استاندارد و میانگین وزنی استاندارد شده و با مطالعه منابع علمی معتبر داخلی و خارجی و بررسی اولیة نتایج بیش از 70 پروژه تحقیقاتی و گزینش 16 مورد از آن ها، به بررسی و تحلیل جامعه شناختی میزان رضایت گردشگران ـ به تفکیک ابعاد ـ در شهر مشهد و نوسانات آن در سالهای اخیر پرداخته است. یکی از چهارچوبهای نظری در حوزه جامعه شناسی مصرف، درنظرگرفتن گردشگر درمقام «مشتری» است که خدمات گردشگری را از سازمان ارائه دهنده و شهر میزبان خریداری میکند. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که در بین ابعاد مختلف، رضایت از سفر، وضعیت بهداشت و تغذیه در پایین ترین سطح و رضایت از همسفران در بالاترین سطح قرار داشته است.

۵۸۶۸.

بینامتنیت در تحلیل گفتمان

نویسنده: محمد حسین زاده

منبع: رادیو ۱۳۸۷ شماره ۴۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی

تعداد بازدید : ۱۸۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۹۷

۵۸۶۹.

چالشهای حقوقی آخرین گزارش دبیرکل سازمان ملل؛ حقوق بشر و وضعیت زنان در ایران

نویسنده: سهیلا کوشا

منبع: فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: حقوق زنان خشونت علیه زنان حقوق بشر سازمان ملل متحد گزارش دبیر کل

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۵۹

تدوین منشور سازمان ملل متحد اولین گام جدی برای تحقق حقوق زنان به شمار میرود. امروز پس از تدوین صدها کنوانسیون و معاهده و برگزاری چند ده کنفرانس در چهارچوب سازمان ملل باز هم با موارد نقض حقوق زنان به ویژه اعمال خشونت علیه این قشر آسیب پذیر توسط دولتها مواجه هستیم که مهمترین و تأسف بارترین آن ها شامل بازداشت های خودسرانه، مخاصمات مسلحانه و برده داری مدرن زنان می گردند. در این راستا دبیرکل سازمان ملل متحد در آوریل 2014 گزارشی در بیست و پنجمین اجلاس شورای حقوق بشر در خصوص آخرین وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران ارائه کرد. در این گزارش برخی پیشرفت های صورت گرفته درباره ارتقای حقوق زنان در ایران بیان شده و ایراداتی هم ذکر گردید. در این مقاله و مقالات بعدی در صدد بررسی این موارد و صحت و سقم این گزارش هستیم. در این راستا ابتدا به بررسی قوانین جمهوری اسلامی ایران (از این به بعد ج. ا. ایران می نامیم) و حقوق زنان می پردازیم.

۵۸۷۰.

شهر باستانی گور و فیروزآباد کنونی (کاخ - آتشکده - سنگ نگاره فیروزآباد و سنگ نبشته پهلوی آن)

نویسنده: علی سامی

منبع: هنر و مردم ۱۳۵۵ شماره ۱۶۹ و ۱۷۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی باستان شناختی

تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۶۸

۵۸۷۱.

داستانهای عامه پسند

نویسنده: استوری جان مترجم: حسین پاینده

منبع: ارغنون پاییز ۱۳۸۳ شماره ۲۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۷ تعداد دانلود : ۹۹۷

۵۸۷۲.

جامعه شناسی تاریخی سینما در ایران

نویسنده: پرویز اجلالی

منبع: کلمه دانشجو آذر و دی ۱۳۷۳ شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۳۴

۵۸۷۳.

چهار ارزیابی جامعه شناختی از موقعیت زنان ایران (84-1376(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: حمیدرضا جلایی پور

منبع: رفاه اجتماعی تابستان ۱۳۸۵ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: جنبش اجتماعی مساله اجتماعی فمینیست اصلاح طلب مقاومت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۸۴۷ تعداد دانلود : ۹۴۲

" طرح مساله: وضعیت و حرکت جمعی زنان ایران در چارچوب کدام یک از مفاهیم تحلیلی جامعه شناختی می توان جای داد؟ در سالهای 84-1376 (موسوم به دوران اصلاحات)، تلاش برای ارایه پاسخ به این سوال منجر به در گرفتن یکی از مباحث جدی و مناقشه انگیز در عرصه عمومی ایران شد. روش: این مقاله در پاسخ به این سوال با تاسی به روش شناسی تحلیلی - تجربی و سرمشق «انتخاب عقلانی» چهارده روند مثبت و منفی را در میان زنان احصا و توصیف کرده است. آنگاه نشان داده است اولا ارزیابی رایجی که حرکت و وضعیت جمعی زنان را به عنوان یک «مساله اجتماعی» مورد تایید قرار می دهد، کافی نیست؛ ثانیا ارزیابی دوم و سومی که پویش زنان را یک «جنبش اجتماعی» و یک «جنبش جدید اجتماعی» (که مورد حمایت فمینیستهای ایرانی است) می داند، قابل دفاع تجربی نیست. یافته ها و نتایج: این مقاله، در پایان حرکت جمعی زنان را نه در سطح یک جنبش اجتماعی، بلکه در حد یک «مقاومت اجتماعی» ارزیابی می کند و سه حالت را برای آینده آن حدس می زند. "

۵۸۷۴.

ارتباطات بین الملل: ارتباطات و توسعه ملی

نویسنده: نجوکو. آی.آوا مترجم: علی اصغر محکی

منبع: رسانه زمستان ۱۳۷۹ شماره ۴۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات سیاسی، بین الملل و توسعه ارتباطات بین الملل

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۳۲

۵۸۷۵.

وضعیت زندگی زنان متهم به قتل شوهر (رویکرد مددکاری اجتماعی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: حبیب آقابخشی

منبع: پژوهش اجتماعی ۱۳۸۸ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: زندانی خشونت زن قاتل قتل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۱۵۸۹

"مطالعه ی وضعیت خانوادگی و اجتماعی زنان زندانی در بند بانوان زندان اوین با هدف شناخت وضعیت خانوادگی و اجتماعی زنانی که متهم به قتل همسران خود بوده اند، با این پرسش اصلی آغاز شد که: «زنانی که مرتکب قبل شوهران خود شده اند دارای چه وضعیت خانوادگی و اجتماعی اند؟» روش: به رغم توصیفی بودن نوع مطالعه، پژوهشگر از سطح توصیف فراتر رفته و تلفیقی از روش های کمی و کیفی را برای دریافت داده های مورد نظر برگزیده است. ابتدا با ایجاد رابطه ای حرفه ای - صمیمانه و نیز گذراندن مدتی طولانی با آنان، از طریق انجام مصاحبه های عمیق به صورت فردی و تشکیل جلسه های 6 نفره ی تمرکز بحث گروهی 1 (F.G.D)، گرفتن شرح حال کامل خانوادگی و همچنین اجرای پرسشنامه ای مبتنی بر وضعیت آنان، به جمع آوری داده های دست اول پرداخت سپس داده های مزبور با مدارک موجود در پرونده های آنان مقایسه گردید و نتایج زیر به دست آمد: یافته ها و نتایج: 5/47 درصد زنان مورد مطالعه، در دوران کودکی به انواع گوناگون مورد آزار قرار گرفته، خشونت های زیادی را در خانواده متحمل شده اند. 10 درصد آنان زیر سن 12 سال مجبور به ازدواج گردیده و در مجموع 5/77 درصد آنان زیر 18 سالگی ازدواج نموده و 2/62 درصد آنان به اجبار، تن به ازدواج داده اند. از این رو 5/42 درصد آنان دارای معشوقه بوده اند. 75 درصد از جمعیت مورد مطالعه، همواره از سوی شوهران، کتک خورده و 5/72 درصدشان در وضعیت اقتصادی نامناسب و در مناطق مسکونی جرم خیز به سر می بردند. میانگین اختلاف سنی با شوهران، 12 سال بوده است. "

۵۸۷۶.

معنا و متن (گفتگو با دکتر ایگور ملچوک)

سایر: محسن حافظیان

منبع: انسان و فرهنگ سال دوم خرداد ۱۳۹۲ شماره ۳ ویژه نامه «زبان و متن»

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۹۲۷

۵۸۷۷.

مقایسه جنسیتی انگیزه ها و رضایت شغلی بهورزان ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: شیرین احمدنیا ناهید صالحی علی معدنی پور

منبع: رفاه اجتماعی پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۳۰ و ۳۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۴

۵۸۷۸.

تحلیلی بر رابطه متقابل توسعه، مهاجرت و شهرنشینی در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: حمیدرضا وارثی زهتاب سروری

منبع: فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد خلخال ۱۳۸۴ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۸۹۵

۵۸۷۹.

شهر؛ پدیده ای میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید ابوالحسن ریاضی

منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: شهر جغرافیای شهری طراحی شهری میان رشتگی جامعه شناسی شهری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۱۳۶۰

ظهور رویکردهای میان رشته ای در آموزش و پژوهش، افق جدیدی را در بن بست مدرنیته، فراروی قلمرو دانش و حوزه ی حل مسائل و مشکلات قرار داد. با این حال، تبیین اینکه میان رشتگی شامل چه قلمروهایی می شود، خود یکی از معضلات و مشکلاتی بوده است که هنوز نیز بر سر آن توافق و اجماعی وجود ندارد. در میان پدیده هایی که میان رشته ای بودن آنها، آشکار و روشن است، پدیده شهر می باشد. حداقل سه رشته مهم جغرافیا، علوم اجتماعی و معماری در حوزه ی علوم و معرفت به تبیین و بررسی این پدیده، به نحو مرتبط و نه مستقل، پرداخته اند. در گذر زمان هریک از این رشته ها با مراجعه و استفاده از نظم دانشی یکدیگر عملاً نوعی رویکرد میان رشته ای به مسائل خود اتخاذ کرده اند. این نکته به نوعی بیانگر آن است که نگاه رشته ای از منظر دانشمندان این سه حوزه برای تبیین این پدیده و حل مشکلات و معضلات آن کافی و بسنده نبوده. اما آنچه پرداختن به موضوع میان رشتگی شهر را ضروری می سازد گستردگی ابعاد آن است. توجه پدیدارشناسان، اقتصاددانان، متخصصان مطالعات فرهنگی، صاحب نظران محیط زیست، مهندسان راه و ساختمان، اصحاب قدرت و نظریه پردازان اندیشه سیاسی و ...به شهر موضوعی است که نمی توان به سادگی از آن صرف نظر کرد. در این مقاله، ضمن بررسی وجوه و مؤلفه های بنیادین پدیده شهر، ابعاد میان رشته ای آن به بحث گذاشته می شود. با این حال، به دلیل گستره موضوع، تنها به پنج بعد برجسته و آشکار فضا، رسانه، سیاست، اقتصاد، فرهنگ پرداخته می شود.

۵۸۸۰.

بررسی جامعه شناختی تغییرات ارزشهای اجتماعی - فرهنگی بازاریان تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوعلی ودادهیر عاطفه محمدی

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: بازار تغییرات اجتماعی هنجارهای فرهنگی هنجارهای مذهبی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ

تعداد بازدید : ۱۸۴۶ تعداد دانلود : ۸۹۵

بازار از گذشته های دور کارکردهای بسیاری در زندگی مردم جوامع اسلامی خاورمیانه داشته است، ولی با رواج مدرنیسم، به عنوان یک واحد اقتصادی -اجتماعی دچار اختلال کارکردی شده و نسبت به قبل از رونق اقتصادی کمتری برخوردار است و از نظر فرهنگی نیز شاهد رعایت نکردن ارزشهای اخلاقی در بازار و معامله هستیم. این پژوهش با هدف بررسی جامعه شناختی تغییرات ارزشهای اجتماعی و فرهنگی در میان بازاریان بازار تبریز انجام شده است ومصاحبه نامه ای طراحی شد و با 55 نفر از آنها مصاحبه عمیق انجام گرفت. جامعه ی آماری این تحقیق بازاریان بازار سرپوشیده تبریز است. یافته های تحقیق با تحلیل محتوا و نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق در بعد تغییرات اجتماعی و فرهنگی ارائه شد و از مهمترین تغییرات اجتماعی می توان به تغییر ساخت هنجاری و کاهش رعایت هنجارهای اخلاقی و از مهمترین تغییرات فرهنگی می توان به کاهش پایبندی دینی و عدم رعایت هنجارهای دینی، کاهش رابطه با علمای دینی در بین بازاریان اشاره کرد.

درخت حوزه‌های تخصصی