درخت حوزه‌های تخصصی

"تعداد 604 اثر کف دست راست و چپ از 12 گروه ایرانی، شش گروه دارای منشا زرد پوستی و شش گروه دارای منشا سفید پوستی، گردآوری شده و برای خط شماری اشکال کف دست مورد مطالعه قرار گرفت. تفاوت های زیادی در اندازه شکل کف دست در تمام مناطق کف دست در میان این گروه ها مشاهده شد. تفاوت های بین گروهی نشان داد که همه آنها معنی دارند و در نتیجه در شجره حاصل از این تفاوت های گروههای دارای منشا زردپوستی از سایر گروه ها جدا شدند که با تاریخ قومی گروه های مورد مطالعه تطابق داشت. بنابراین، نتایج به دست آمده نشان می دهد که خط شماری اشکال کف دست می تواند به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در نشان دادن تفاوت های گروهی (جمعیتی) و نیز مطالعات ژنتیکی به کار رود."

" در دینای معاصر ، تعداد زیادی از انسان ها به امید بهبود بخشیدن وضعیت خود یا فرزندان خویش از موطن خود به جاهای دیگر مهاجرت می کنند . مساله ادغام مهاجران در محل جدید و اینکه آنها چگونه می توانند خود را با شرایط محیط تازه سازگار کنند ، اینکه مهاجران و مخصوصا فرزندان آنها از چه حقوق و مزایایی در این مکان برخوردار خواهند بود ،‌ از مسائل بسیار مهم علوم اجتماعی می باشند . "

تاریخ مجموعه ای سترگ درباره زندگی اقوام و ملت های گوناگون در گذر زمان است. ملت ها می کوشند با حفظ دانش تاریخی و انتقال آن به نسل های بعد هویت خود را پاس دارند. اما ماهیت غیر عینی تاریخ و انقطاع زمانی میان گذشته و حال رویدادهای تاریخی را برای نسل امروز تجربه ناپذیر می سازد که این حفظ و انتقال دانشِ تاریخی را دشوار می کند. در نظام های آموزشی جدید، هدف از آموزش تاریخ به خاطرسپردن اسامی متعدد نیست، بلکه تقویت قدرت تحلیل افراد از رویدادهای تاریخی و بررسی تأثیر آن در زندگی امروز جوامع انسانی است. بر این اساس، یافتن راه های بهتر در آموزش تاریخ و آسیب شناسی شیوه های کنونی آموزش تاریخ یکی از مهم ترین حوزه های علوم انسانی است و همواره مورد توجه صاحب نظران بوده است. یکی از موضوعات مؤکد در آموزش تاریخ به کارگیری انواع رسانه ها برای کمک به درک بهتر مخاطبان از موضوعات درسی است، اما متأسفانه آموزش تاریخ در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. فیلم یکی از ابزارهایی است که می تواند به انتقال اطلاعات به مخاطبان و بازسازی گذشته در ذهن آنان کمک کند. در میان انواع فیلم ها، گونه های مختلف فیلم مستند به لحاظ اتکا بر واقعیات و منابع متقن یکی از بهترین ابزارهای آموزش تاریخ و بازنمایی رویدادهای گذشته برای مخاطبان است. این مقاله براساس نظریه های رایج در دو حوزة فیلم های مستند و آموزش نوین در جست وجوی بازشناسی جایگاه و اهمیت فیلم مستند در آموزش تاریخ و با هدف مطالعة بین رشته ای در دو حوزه تاریخ و هنر نگاشته شده است. در این مقاله تأکید شده که استفاده از هرگونه فیلم و تصویر متحرک که براساس واقعیت ساخته شده نیازمند شناخت اولیه استادان و آموزگاران از انواع فیلم مستند و کاربردهای آموزشی آن درباره تاریخ اجتماعی و سیاسی کشورهای گوناگون است.

"بررسی ویژگی های مشارکت کنندگان در انقلاب اسلامی ایران با هدف شناخت بیشتر مشارکت کنندگان در انقلاب و تطبیق آن با نظریه های موجود، در قالب تحقیقی صورت گرفت که مقاله حاضر حاصل آن است. در این تحقیق با بهره گیری از نظریه های مارکس، هانتینگتون، گِِر، دیویس، برینتون و نیز بررسی نظرات مربوط به انقلاب اسلامی ایران (آبراهامیان، کدی، فوکو، محمدی و امام خمینی) پنج فرضیه تدوین و به روش پیمایشی با 500 نمونه از افراد 45 سال به بالا که به روش سهمیه ای انتخاب شده بودند، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که 68درصد از پاسخگویانی که در جریان فعالیت های انقلابی مشارکت بالا داشته اند از طبقه متوسط بوده اند. همچنین همبستگی بسیاربالایی بین میزان مذهبی بودن پاسخگویان و مشارکت آن ها در انقلاب وجود داشته است. گروه سنی 35سال به بالا بیشتر از سایر گروه های سنی در انقلاب مشارکت داشته اند و هرچه به زمان پیروزی انقلاب نزدیک تر شده ایم، مشارکت مردم در انقلاب بیشتر شده است. این تحقیق نشان داد که حمایت از انقلاب بیشتر از مشارکت در انقلاب بوده است. "

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز است که یکی از گفتمان های سیاسی مؤثر پس از انقلاب اسلامی به شمار می رود. برای تحقق این هدف، لازم بود ویژگی های گفتمان مجمع روحانیون مبارز را مطالعه و نوع و میزان تحول این گفتمان را در دولت های جنگ، سازندگی و اصلاحات و دولت فعلی مشخص کنیم. برای این بررسی از نظریه گفتمان لاکلا و موفه، به عنوان چهارچوب مفهومی، و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به عنوان روش تحقیق، بهره گرفتیم. داده های این تحلیل از بیانیه های مجمع روحانیون مبارز از سال 1367 تا 1388 و از مصاحبه عمیق با برخی عاملان این گفتمان و تحلیل اسنادی به دست آمد. یافته های تحقیق حاکی است گفتمان مجمع روحانیون مبارز در فاصله سال های 1367 تا 1388 متحول شده است. مفصل بندی این گفتمان در مرحله پیش از رحلت امام و در دولت موسوی به این شرح بود: اسلام (برداشت ایدئولوژیک و انقلابی اسلام) دال برتر؛ و عدالت؛ اقتصاد دولتی؛ اقتدار کاریزماتیک؛ صدور یک جانبه انقلاب؛ قوت ایدئولوژی انقلابی و ارزش های انقلابی؛ حضور ارزش های خاص گرایانه؛ و تأکید بر روحانیت به عنوان مهم ترین قشر اثرگذار دال های شناور این گفتمان بودند. پس از رحلت امام و در دولت هاشمی مردم (برداشت دموکراتیک و مردم گرایانه اسلام) دال برتر؛ و عدالت؛ اقتصاد خصوصی؛ اقتدار عقلانی و دموکراسی نخبه گرایانه؛ صدور انقلاب و رابطه یک جانبه با جهان؛ ارزش های واقع گرایانه و عمل گرایانه؛ حضور ارزش های خاص گرایانه؛ و تأکید بر روحانیت به عنوان مهم ترین قشر اثرگذار دال های شناور این گفتمان بودند. در دولت های خاتمی و احمدی نژاد مردم (برداشت دموکراتیک و مردم گرایانه اسلام) دال برتر؛ و آزادی؛ اقتصاد خصوصی؛ اقتدار عقلانی و افول دموکراسی نخبه گرایانه؛ رابطه تعاملی با جهان؛ ارزش های واقع گرایانه و عمل گرایانه؛ حضور ارزش های عام گرایانه؛ و تأکید بر سایر اقشار جامعه درکنار روحانیت دال های شناور گفتمان مجمع روحانیون مبارز را تشکیل داده اند.

مقاله حاضر با هدف بررسی تغییرات ناشی از کاربرد اینترنت در رفتارهای فراغتی کاربران جوان اینترنت در تهران و بر پایه تحلیل ثانویه داده های مربوط به فعالیتهای فراغتی آنان تنظیم شده است. سوال اصلی این است که استفاده از اینترنت چه تاثیری بر میزان زمان اختصاص یافته و الگوی انجام فعالیتهای فراغتی جوانان بر جای گذاشته است؟ یافته های مطالعه در خصوص زمان اختصاص یافته به فعالیتهای فراغتی حاکی از آن است که کاربران اینترنت زمان بیشتری را صرف رفتارهای فرهنگی و فراغتی می کنند. همچنین کارکرد ارتباطی اینترنت موجب ارتقای کیفی و کمی فعالیتهای فراغتی دارای کارکرد غالب اجتماعی با محوریت روابط دوستانه شده است. در بخش فراغت رسانه ای، کاربرد اینترنت تاثیر واحدی ندارد. بدین معنی که این تاثیر در ارتباط با تماشای تلویزیون، از الگوی جایگزینی، در ارتباط با گوش دادن به رادیو، از الگوی دوگانه و در مورد مطالعه کتاب، روزنامه و مجله، از الگوی ارتقا پیروی می کند. در نهایت کاربرد اینترنت بر رفتارهای فراغتی سرگرم کننده تاثیری ترغیب کننده دارد.

در سالهای اخیر باروری در ایران به طور محسوسی کاهش یافته و متولدان هر سال از سال قبل کمتر بوده است. آیا با روند کنونی تنزل باروری می توان امیدوار بود که رشد جمعیت کشور بزودی متوقف شود و با خاتمه یافتن روند افزایش سالانه جمعیت امکانات گسترده ای که صرف جمعیت افزوده می گردد به بالا بردن سطح زندگی مردم اختصاص یابد؟ متأسفانه پاسخ منفی است. تحتی اگر معجزه ای در امر کنترل موالید رخ دهد و میزان تجدید نسل خالص کشوربه گونه ای شگفت انگیز ناگهان تا سطح جانشینی یعنی 1=NRR تنزل نماید‘ باز هم رشد جمعیت ایران حداقل تا سی و پنج سال بعد‘ و اضافه شده دست کم بیست میلیون نفر دیگر به جمعیت‘ ادامه خواهد یافت که علت آن مثبت و بالا بودن "گشتاور رشد جمعیت" کشور است. موضوع "گشتاور جمعیتی" که در حیطه جمعیت شناسی ریاضی قرار دارد‘ و بر پایه مبحث "جمعیت ثابت" لوتکا بنا شده است‘ نخستین با کیفیتز در سال 1971 آن را مطرح کرد. در این مقاله پس از تبیین مفهوم گشتاور جمعیتی‘ نحوه محاسبه و چگونگی به کارگیری آن به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده تغییرات حجم جمعیت مورد اشاره قرار گرفته‘ و سرانجام با ارائه محاسبات مربوط به گشتاور رشد جمعیت ایران و شواهد کمی در مورد روند رشد جمعیت در سالهای آتی ضرورت استمرار و تشدید کنترل موالید کشور نشان داده شده است.

هدف مقالة حاضر سنخ شناسی طلاق عاطفی در شهر مشهد است. تحقیق از نوع پیمایشی بوده و با تکنیک تحلیل خوشه ای انجام شده است. این پژوهش در سطح توصیفی و طبقه بندی با استفاده از ابزار ترکیبی متشکل از سه پرسش نامة نیمه استاندارد انجام شده است. جامعة آماری پژوهش را 30 زوج متأهل تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شده اند. بر اساس تکنیک مذکور، نمرات نمونه در ابعاد پنج گانة (توازن من ما، فعالیت های مشترک، نزدیکی، استقلال وابستگی و وفاداری) طلاق عاطفی در چهار دسته طبقه بندی شد. نتایج نشان داد که 35% نمونه از حالت توازن خارج شده و در دو سر طیف قرار دارند و سایر اعضای نمونه در دو دستة «بیش تر متصل» و «بیش تر منسجم» قرار دارند. نمرات طلاق عاطفی برای زنان در همة ابعاد پنج گانه از مردان بالاتر است.

زمینه و هدف: در سال های اخیر مقوله تمدن نوین اسلامی و چگونگی تحقق آن به عنوان یکی از اهداف عالیه انقلاب اسلامی ایران، از جمله مباحثی است که در بیانات مقام معظم رهبری به عنوان یکی از چشم انداز های ایران اسلامی مطرح شده است. نهاد دولت اصلی ترین نهادی است که در جوامع بشری به منظور تحقق تمدنی خاص شکل می گیرد. از آنجا که یکی از نیازهای مشترک دولت ها نیاز به نظم و امنیت است، آنها با تشکیل نهادهای نظامی و انتظامی در صدد تامین نظم اجتماعی، امنیت و احساس امنیت در میان شهروندان بر می آیند. این پژوهش با در نظر گرفتن ویژگی های پلیس در جمهوری اسلامی ایران، کارکردهای آن را به مثابه پیشران در تحقق تمدن نوین اسلامی بررسی و پیشنهادهایی ارایه می کند. روش: این مقاله پژوهشی کیفی و از منظر روش توصیفی- تحلیلی است و از روش اسنادی برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. یافته ها و نتایج: پلیس در فرآیند تکوین تمدن نوین اسلامی، پیشران در تحقق موارد زیر است: تامین نظم اجتماعی وامنیت، نهادینه سازی امر به معروف و نهی از منکر، نهادینه سازی جامعه پذیری و قانون گرایی، عدالت گستری، دفاع از حقوق شهروندی، مبارزه با فساد، حسگری و دیده بانی مسایل مکتوم اجتماعی، حمایت و بسیج مردم از نظام سیاسی و تقویت فرهنگ مدیریت جهادی و انقلابی.

پژوهش حاضر با هدف «شناخت ساختار و محتوای پیام های فرهنگی سایت دانشگاه علامه طباطبائی» انجام شده است. پرسش اساسی در این پژوهش این است که ویژگی های ساختاری و محتوایی مطالب و پیام های فرهنگی نوشتاری و دیداری منتشر شده در سایت دانشگاه علامه طباطبائی چگونه است؟ برای رسیدن به این پاسخ از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه مطالب و پیام های فرهنگی نوشتاری و دیداری ارائه شده بر روی سایت دانشگاه علامه طباطبائی در شش ماهه دوم سال 1393 است. در این پژوهش نمونه گیری صورت نگرفته و جامعه آماری کل شماری شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیشترین مطالب فرهنگی در ماه آذر بر روی سایت قرار گرفته شده و به وسیله عکس برجسته سازی شده است. عکس ها بیشتر خبری و کمتر آرشیوی است که حاکی از فعالیت دست اندرکاران و به روز بودن سایت است. طراحی گرافیکی در پوسترهای اطلاع رسان از اهمیت بالایی برخوردار است. خبرساز اصلی سایت، معاونت فرهنگی و سپس دانشجویان هستند. از رئیس دانشگاه، رئیس دانشکده ها و مسئول نهاد رهبری بسیار کم، خبر کار شده است و این امر مبین آن است که سایت شخصیت محور نیست، بلکه ارزش های خبری، محور انتخاب مطالب فرهنگی قرار گرفته اند. در این سایت، به پیام های ملی همانند پیام های مذهبی اهمیت داده شده است. همچنین می توان نتیجه گرفت که بخش اصلی سایت دانشگاه بیشتر به مسائل فرهنگی و اطلاع رسانی می پردازد و رسالت اصلی خود را انجام می دهد و کمتر به حواشی می پردازد. بیشترین حجم پیام ها بر اساس نظریه سیستم های متأخر پارسونز از خرده نظام الگوی پنهان حفظ نظم و مدیریت تنش که به نیاز جامعه به هدایت و جهت گیری اشاره دارد، تبعیت می کند. برجسته سازی یکی از مهم ترین نظریه های ارتباطی است که پیام های فرهنگی در سایت دانشگاه بر اساس آن تنظیم و ارائه شده است. محتوای پیام های فرهنگی با توجه به مخاطبان خاص، بیشتر به مسائل دانشجویی و فعالیت های فرهنگی دانشجویی پرداخته شده است و همچنین بر اطلاع رسانی و ارائه گزارش فعالیت های فرهنگی و پرداختن به مناسبت های ملی و مذهبی با ارائه آیات و روایات در محتوای پیام ها تأکید شده است.