درخت حوزه‌های تخصصی

آیا التزام دینی در مردم رو به تنزل است؟ و یا شکل دینداری در جامعه ما (شهر مشهد) در حال تغییر است؟ برای یافتن پاسخ،نظریه‌های مختلف سکولاریزاسیون را بررسی کردیم و سطوح سه‌گانه آن را مشخص نمودیم. سکولارشدن فردی و محصول آن، یعنی نگرش سکولار را تعریف نمودیم و ابعاد و شاخص‌های آن را تعیین کردیم. میزان نگرش سکولار را سنجیدیم و عوامل گوناگونی را که می‌تواند در واریانس نگرش سکولار دخیل باشد، بررسی نمودیم. عمده‌ترین روش‌های به کار گرفته شده، تحلیل رگرسیون چند متغیری،‌تحلیل واریانس، تحلیل روند و تحلیل مسیر است. نمونه آماری، 240 نفر از جوانان و میانسالان طبقات مختلف مردم شهر مشهد، در تابستان 1384 می‌باشند. تحقیق، حضور قابل ملاحظه نگرش سکولار، وجود شکل‌های نوین دینداری و عدم انسجام کافی در گروه‌های دینی را نشان می‌دهد.

فلسفة رسانه اصطلاحی است با سابقة کمی بیش از یک دهه. هنسن Mark B.) (Hansen، هارتمن (Frank Hartmann)، و سنبوث (Mike Sandbothe) از جمله کسانی اند که به طور اثباتی یا انتقادی این اصطلاح را مورد استفاده و بحث قرار داده اند. برخی نیز همانند دیبری (Regis Debray)، مارک تیلور (Mark Taylor)، و والتر بنیامین (Walter Bengamin) در مقابل فلسفة رسانه از رسانه شناسی (Mediology) سخن گفته اند و فلسفة رسانه را کژراهة شناخت رسانه و محکوم به نقص و اشتباه در باب رسانه دانسته اند. اما فلسفة رسانه ـ شاخه ای بسیار نو از فلسفة معاصر ـ همچنان موضوع بحث های عمیق در باب رسانه است و رسانه شناسی، به رغم انتقادات سخت خود، نتوانسته است راه را بر آن ببندد. آنچه در زمینة بحث فلسفی در باب رسانه مهم است را می توان در قالب این سؤالات مطرح کرد: فلسفة رسانه چیست و چه تعریفی دارد؟ آیا فلسفه ورزی در باب رسانه نوعی هستی شناسی، معرفت شناسی، یا پدیدارشناسی رسانه است؟ و آیا می توان همچون فیلسوفان تحلیلی از رسانه و کارکردهای آن سخن گفت و فلسفه ورزید؟ مقالة حاضر، ضمن مروری مختصر بر تاریخچة پیدایش فلسفة رسانه، سعی دارد این موضوع را تعریف کند و در پاسخ به سؤالات بالا نوع فلسفه ورزی در باب رسانه را مورد بحث قرار دهد. از نظر مقاله، فلسفة رسانه، به رغم دلایل پیروان رسانه شناسی، امری است ممکن و آن عبارت است از شناخت فلسفی رسانه، بدین معنا که فیلسوف می تواند رسانه را همچون پدیده هایی مانند ذهن، علم، و هنر مورد واکاوی فلسفی قرار دهد و رسانه، اگرچه جدا از نسبتی که انسان (مخاطب) با آن پیدا می کند و به نوعی جدا از ماهیت آگاهی وجود مستقلی ندارد، در آگاهی و ادراک آدمی تأثیر دارد. سخن گفتن از نوع تأثیر رسانه در ادراک مربوط است به نگاه های هستی شناسانه، معرفت شناسانه، پدیدارشناسانه، و تحلیلی ما به رسانه.

هدف این مقاله بررسی یک نمونه از گروه های فراموش شده ی شهری (کودکان اوتیسم) و فضای خلاقی (پارک اوتیسم) است که برای این گروه از کودکان احداث شده است. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت کیفی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش های کیفی مصاحبه، مشاهده و عکس نگاری استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه، پارک فرشتگان (پارک مخصوص کودکان اوتیسم) در شهر تبریز، به عنوان اولین پارک اوتیسم در کشور و دومین پارک در خاورمیانه است. بر اساس نتایج تحقیق، طراحی پارک اوتیسم تا حدودی بر اساس شرایط و ویژگی های کودکان اوتیسم می باشد. از جمله مهمترین خلاقیت ها با توجه به شرایط این کودکان می توان به احداث زمین بازی آبی، استفاده از تصاویر کارتونی برای ارتقای مهارت های ارتباطی کودکان، احداث پارک به صورت کاملاً هم سطح، ایجاد زمین بازی شنی، طراحی تونل ها و وسایل تونل مانند برای عبور بچه ها از آن، ایجاد غرفه هنری (در حال ساخت) به دلیل علاقه زیاد کودکان اوتیسمی به رنگ و نقاشی، ایجاد قفس های مختلف حیوانات و قرار دادن حیوانات مختلف در داخل آنها و استفاده از رنگ های صورتی و فیروزه ای با توجه به علاقه بچه ها به این رنگ ها اشاره کرد. البته علاوه بر زمین بازی آبی و شنی، زمین های بازی دیگری در داخل پارک هستند که به عنوان زمین های بازی سنتی نام گذاری شده اند، چرا که این زمین ها صرفاً عملکرد سرگرمی داشته و منجر به شکل گیری خلاقیت ویژه ای نمی شوند.

مهمترین هدف این پژوهش، بررسی نقش ارتباطات غیرکلامی در انتقال ایدئولوژی رسانه ای مانند شبکه بی بی سی فارسی است. اینکه این هدف تا چه حد همگام با ملاحظات و ویژگی های فرهنگی مخاطب ایرانی این رسانه بوده است. پژوهش حاضر از طریق روش شناسی کیفی، بررسی نشانه شناختی و روایت شناختی، مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش تعداد 60 خبر از گزارش های خبری شبکه تلویزیونی بی بی سی در بازه زمانی دو ماهه (بهمن و اسفند سال 1389) انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد؛ ارتباط غیرکلامی (ویژگیهای زبان بدن، لباس و مو، تصاویر) در انتقال پیام، ارتباط کلامی را همراهی میکند و این فرایند، با توجه به ویژگیهای فرهنگی مخاطبان صورت میگیرد؛ داستانهای خبری اغلب چندروایتی هستند و پایان آنها بین دو نتیجه تلخ در نوسان است.

فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی، بر وجوه مختلف زندگی کاربران اثر می گذارد. شبکه های اجتماعی مجازی این توانایی را به کاربر می دهد که با افراد با فرهنگ های مختلف و متعدد آشنا شود و از این رهگذر می تواند بر مصرف فرهنگی کاربران تأثیرگذار باشد. هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی (تلگرام، اینستاگرام و توییتر) و اعتماد اجتماعی بر مصرف فرهنگی نسل چهارمی ها، بوده است. در این بررسی از نظریه های زیمل، بوردیو، گیدنز، کاستلز استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش با رویکرد اثبات گرایی و استفاده از تکنیک پیمایش بوده است. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر تهران بوده و سه منطقه 1، 7 و 16 به عنوان مناطق نمونه انتخاب شده اند. تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر به دست آمد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. یافته ها بیانگر آن است که استفاده نسل چهارمی ها از شبکه های اجتماعی بر مصرف فرهنگی پاسخگویان تأثیر مستقیم و مثبت داشته است. همچنین هرچه اعتماد اجتماعی افزایش می یابد، مصرف فرهنگی نیز افزایش می یابد.

"ناپایداری زندگی فقرای شهری، که معمولا در محدوده های غیررسمی و نابسامان شهرها سکونت دارند، را نه تنها مسائل ساختاری نظام اقتصادی – اجتماعی بلکه نظام رسمی برنامه ریزی، که به توجیه وضع موجود و حذف کم درآمدها در این نظام می پردازد، نیز تشدید می کند. نتایج نخبه سالاری در این نظام به خوبی در طرحهای توسعه شهری تبلور یافته است. قرار گرفتن محققان در چهارچوب های نظری و پیش – فرضهای از پیش ساخته باعث شده که مسائل درونی این سکونت گاهها با نگاهی یک سویه تحلیل شده و راه کارهها ارائه شود. در این مقاله ضمن بررسی این رویکرد نمونه موردی سلطان آباد به عنوان نتیجه این نگرش معرفی و در نهایت پیشنهادهایی ارائه شده است. این پیشنهادها با توجه به رویکرد توانمندسازی به تعریف امنیت برای ساکنان، پرهیز از نخبه سالاری و ظرفیت سازی بر اساس توانهای اهل محل و به رسمیت شناختن کم درآمدها در نظام برنامه ریزی برای ایجاد پایداری در توسعه شهری تاکید می شود. "

مشروعیت، از لوازم ثبات و اثربخشی نظام سیاسی است. در مقاله حاضر این معنا روشن گردیده که میل به حفظ و اصلاح قواعد اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران بیش از تغییر و جایگزینی آن و از طرفی میل به اصلاح قواعد موجود بیش از حفظ آن به شکل کنونی است. در بین ابعاد چهارگانه مشروعیت سیاسی، یعنی تعلق سیاسی، تعهد سیاسی، تایید حقانیت قواعد و تایید نفع عمومی قواعد ، بعد اخیر که دلالت بر تامین حقوق شهروندی در قانون اساسی دارد، ضعیف تر از سایر ابعاد است و میانگین کلی مشروعیت سیاسی نیز بر روی یک مقیاس 1 تا 100 کمی بالاتر از حد متوسط قرار می گیرد....

ورود آشپزخانة مدرن به ایران و عمومی شدن آن در دهة 1330 مفهوم نوین «آشپزخانه به منزلة قلب خانه» را وارد زندگی روزمرة زن ایرانی نمود. در این مقاله، از طریق پیمایش کیفی و تحلیل تطبیقی پاسخ ها، جنبه های گوناگون مفاهیم فرهنگی آشپزخانه در زندگی معاصر در قیاس با سبک پیشین زندگی، مورد مطالعه قرار گرفته است. تمرکز این مطالعه بر خانواده های مذهبی در شهر قم بوده است. طی این بررسی مشخص گردید که سه گسترة معنایی باید برای توضیح مفاهیم فرهنگی اجتماعی آشپزخانه در زندگی زنان مسلمان ایرانی در نظر گرفته شود: از فضای شخصی با محرمیت ویژه (برای زنان) تا یک فضای زندگیِ خانوادگی، از یک فضای خدماتی تا یک فضای سرشار از روح زندگی و از یک مکان مقدّس تا یک مکان عادی که دارای تداعیات خاص خود در زندگی زنان مسلمان ایرانی است. به عنوان یک نتیجه، این امر قابل ذکر است که اکنون تصویر ایده آل از آشپزخانه در متن فرهنگی مورد بحث، یک فضای شخصیِ زنانه و در همان حال، یک مکان موقّتی خصوصیِ خانوادگی است که البته فاقد همه جانبگی کیفیت فضای زندگی مربوطه تصور می شود.

در جهان امروز گردشگری از پویاترین بخش های اقتصاد ملی بسیاری از کشورها است. این بخش در اشتغال نیروی انسانی می تواند نقشی اساسی ایفا نماید بطوریکه در حال حاضر از هر 9 نفر شاغل در سراسر دنیا یک نفر در این صنعت بکار اشتغال دارد. کشور ما با توجه به جاذبه های تاریخی، فرهنگی و تمدن کهنسال خود و موقعیت خاص جغرافیایی، تنوع زیست محیطی و داشتن...