درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش سبک اسنادی خوش بینانه برکاهش آمادگی اعتیاد و تغییر سبک اسناد در دانش آموزان دختر انجام شد. روش: مطالعه حاضر پژوهشی شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. تعداد 40 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از جامعه آماری دانش آموزان دختر دبیرستان های پاکدشت انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. آموزش سبک های اسنادی خوش بینانه طی 9 جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. از پرسش نامه سبک اسناد و مقیاس ایرانی آمادگی اعتیاد جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد آموزش سبک های اسنادی خوش بینانه منجر به کاهش معنادار آمادگی اعتیاد شد. همچنین آموزش سبک های اسنادی خوش بینانه منجر به تغییر سبک اسنادی بدبینانه دانش آموزان به خوش بینانه شد. نتیجه گیری: آموزش سبک اسنادی خوش بینانه می تواند نقش مؤثری را در پیشگیری از اعتیاد ایفا کند.

هدف: وابستگی و سوءمصرف مواد از مهم ترین مشکلات عصر حاضر است که گسترش جهانی پیداکرده و عوارض آن شامل اختلالات روانی، جسمانی، خانوادگی، فرهنگی، اقتصادی، و اجتماعی همه مرزهای فرهنگی و اجتماعی را درمی نوردد و سلامت بشر را مورد تهدید قرار می دهد. با توجه به تأثیرگذاری عوامل اجتماعی در فرایند ترک اعتیاد، هدف پژوهش حاضر بررسی تجربیات معتادین در خصوص حمایت های اجتماعی و خانوادگی به عنوان عوامل تسهیل کننده ترک اعتیاد می باشد. روش: این پژوهش به صورت کیفی و با استفاده از مصاحبه های نیمه عمیق بر روی 17 نفر از معتادین در حال ترک شهر تبریز انجام گرفت و نتایج این مصاحبه ها با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی و روش کولیزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل حاکی از به دست آمدن سه مضمون اصلی انتظارات از جامعه، انتظارات از خانواده و علل اجتماعی عود در اعتیاد و نه مضمون فرعی شامل؛ نیاز به اشتغال، نگرش نسبت به افراد معتاد، حمایت عاطفی، بی اعتمادی به جامعه، آگاهی بخشی به جامعه، حمایت عاطفی خانواده، نگرش منفی خانواده نسبت به اعتیاد، دوستان ناباب و مشکلات خانوادگی بود. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده این نکته می باشد که در عرصه اجتماعی افراد معتاد نیازمند حمایت های مادی، عاطفی و اجتماعی اعضای جامعه و خانواده می باشند و بایستی نگرش افراد جامعه را نسبت به اعتیاد و افراد معتاد تغییر داد.

این پژوهش به منظور بررسی عوامل مؤثر در اشاعه مفاهیم و باورهای دینی بین دانش آموزان (دوره راهنمایی و متوسطه منطقه ی 2 تهران)انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی است و جامعه ی آماری آن شامل کلیه ی دانش آموزان پسر و دختر دوره ی راهنمایی و متوسطه منطقه 2 تهران که در سال تحصیلی 86 - 1385 می باشد. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان به تعداد 384 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری تصادفی ساده (قرعه کشی) انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 85/0 تأیید گردید. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS v.11.5 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به شرح زیر بود: 1ـ بین ویژگی های والدین و رشد باورهای دینی دانش آموزان دوره ی متوسطه رابطه ی معنی داری وجود دارد. 2ـ بین امکانات فرهنگی خانواده و رشد باورهای دینی دانش آموزان رابطه ی معنی داری وجود دارد. 3ـ بین ویژگی های دبیر پرورش و بینش اسلامی و رشد باورهای دینی دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد. 4ـ بین امکانات مدرسه و رشد باورهای دینی دانش آموزان رابطه ی معنادار وجود دارد. 5ـ بین روش های تبلیغ در جامعه و رشد باورهای دینی دانش آموزان دوره ی متوسطه و راهنمایی رابطه ی معنادار وجود دارد. با توجه به نتایج بدست آمده و معناداری رابطه بین عوامل فوق و رشد باورهای دینی شاگردان به نظر می رسد که توجه به این عوامل و در نظر گرفتن برنامه هایی جهت تقویت عوامل فوق برای جامعه مانند ایجاد امکانات بیشتر برای مدارس و روش های تبلیغ مناسب در رسانه ها اثر گذار باشد.

زمینه و هدف: برای سنجش شکایات روان تنی دانشجویان ایرانی، مقیاس مناسبی وجود ندارد. مطالعه حاضر با هدف، بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس شکایات روان تنی تاکاتا و ساکاتا در جامعه دانشجویان اجرا گردید. مواد و روش ها: جامعه آماری مطالعه، همه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه محقق اردبیلی بودند. از این جامعه آماری، 291 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از مقیاس شکایات روان تنی تاکاتا و ساکاتا و مقیاس سلامت عمومی Goldberg استفاده شد. جهت بررسی اعتبار آزمون، تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی و برای بررسی پایایی آزمون، ضریب همبستگی Pearson و ضریب Cronbach's alpha مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که مقیاس شکایات روان تنی تاکاتا و ساکاتا دارای روایی صوری، روایی محتوایی، روایی همزمان (68/0 = r) و روایی سازه کافی (تبیین 10/33 درصد واریانس بخش ها توسط یک عامل) جهت اجرا بر روی دانشجویان می باشد. همچنین مقیاس مذکور از پایایی بازآزمایی (83/0 = r) و همسانی درونی مناسب (85/0 = a) برخوردار بود. نتیجه گیری: مقیاس سنجش شکایات روان تنی تاکاتا و ساکاتا برای تشخیص شکایات روان تنی دانشجویان قابل استفاده است، لذا استفاده از این مقیاس در مشاوره های دانشجویی توصیه می شود.

تعلل ورزی، با توجه به پیچیدگی و مؤلفه های شناختی، عاطفی و رفتاری آن، تظاهرات گوناگونی دارد که متداول ترین شکل آن به صورت، تعلل ورزی تحصیلی است. هدف از انجام این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مدیریت تعلل بر افزایش خودکارآمدی و راهبردهای یادگیری و کاهش اجتناب از شکست و تعلل ورزی بود. تعداد 30 دختر دانشجوی دانشگاه خلیج فارس بوشهر در این پژوهش شرکت کردند و به پرسشنامه گرایش تعلل ورزی تحصیلی (APOQ)، پرسشنامه انگیزشی- شناختی (MCQ) و پرسشنامه انگیزش و التزام تحصیلی (MES) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که آموزش مدیریت تعلل باعث افزایش معنادار در انتظار موفقیت، ارزش تکلیف، سازماندهی، مرور، خودتنظیمی فراشناختی، و خودکارآمدی می شود. هم چنین نتایج نشان داد که آموزش مدیریت تعلل موجب کاهش معنادار در تعلل ورزی و اجتناب از شکست می شود. بیشترین میزان تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای تعلل ورزی، خودکارآمدی و فراشناخت بود. جهت بررسی ماندگاری مداخله پژوهش، نتایج نشان داد که اثرات آزمایش در پیگیری نیز حفظ شد. بر اساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که آموزش مدیریت تعلل از کارایی لازم جهت افزایش راهبردهای شناختی و انگیزشی برخوردار است و درمانگران و متخصصین امور آموزش می توانند از این مداخله جهت بهبود راهبردهای یادگیری و اصلاح تعلل ورزی استفاده نمایند.

هدف از پژوهش حاضر، مشخص کردن میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) دانشگاه تهران از تلفن همراه جهت مقاصد آموزشی و عمومی می باشد. جهت نیل به این هدف، با استفاده از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی به بررسی دیدگاه های دانشجویان پرداخته شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل 12933 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه تهران بودند که از این شمار، تعداد 516 دانشجو بر اساس نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط استادان و متخصصان آموزش الکترونیکی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 84/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های کلموگروف- اسمیرنف، تحلیل واریانس یک راهه، و کروسکال الیس در نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها نشان داد، میزان استفاده دانشجویان از قابلیت ها و امکانات تلفن همراه جهت مقاصد عمومی و آموزشی، کم تر از مقدار متوسط بوده است و تنها در بعضی از قابلیت ها نظیر؛ فایل صوتی، اس ام اس (پیام متنی) و مکالمه جهت مقاصد عمومی این مقدار بیش از متوسط بوده است. دیگر یافته ها نشان داد، استفاده عمومی از تلفن همراه بر اساس مقاطع و رشته های تحصیلی دانشجویان دارای تفاوت معناداری است، ولی در هیچ کدام از زیرگروه های تحصیلی در استفاده از قابلیت ها و امکانات تلفن همراه برای مقاصد آموزشی تفاوت معناداری مشاهده نشد. بنابراین، لازم است که استادان، جهت تشویق بیشتر جامعه دانشجویی به استفاده از فن آوری های سیار برای مقاصد آموزشی به تغییر در رویکردهای سنتی خود در فرآیند یاددهی- یادگیری مبادرت ورزند.

آسیب ها و رنجش های بین فردی نقش مهمی در شکل گیری و تداوم اختلالات روانشناختی دارند. با توجه به یافته های پژوهشی مبنی بر ارتباط بین بخشیدن آسیب های بین فردی گذشته و کاهش علائم افسردگی، پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر بخشش بر علائم افسردگی و نشخوار فکری زنان مبتلا به افسرده خویی پرداخت. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با حجم نمونه 16 زن بود. آزمودنی ها با روش نمونه گیری در دسترس از یک مرکز درمانی روانپزشکی، بر اساس ملاک های ورود و تشخیص روانپزشک انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه 8 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. در گروه آزمایش درمان مبتنی بر بخشش به صورت گروهی در قالب 6 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای یک بار) برگزار شد. اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت ننمود. اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه افسردگی بک (BDI)، مقیاس انگیزه های بین فردی مرتبط با آسیب (TRIM-12) و مقیاس نشخوار فکری درباره یک ناراحتی بین فردی (RIO) جمع آوری شد. برای تحلیل داده های این پژوهش، از تحلیل کوواریانس استفاده شد. ارزیابی پس از درمان نشان داد که درمان گروهی مبتنی بر بخشش بر کاهش علائم افسردگی و نشخوار فکری زنان مبتلا به افسرده خویی مؤثر بوده است و این تأثیر از لحاظ آماری (05/0 p<) معنادار بود. از یافته های بدست آمده از این مطالعه چنین نتیجه گیری می شود که می توان از درمان گروهی مبتنی بر بخشش برای کاهش علائم افسردگی و نشخوارفکری سود جست.

انطباق پذیری شغلی به عنوان ساختار چندبعدی تعریف می شود که با ظرفیت افراد جهت تغییر و انتقالات موفقیت آمیز ارتباط دارد، ظرفیتی که از دوران کودکی و در خانواده فرد به تدریج شکل گرفته است. هدف این مقاله بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی و انطباق پذیری مسیر شغلی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه اصفهان است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه اصفهان می باشد (7279 نفر ) که تعداد 415 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سبک های دلبستگی هازن و شیور (1987) و پرسش نامه انطباق پذیری مسیر شغلی ساویکاس و پرفلی (2012) می باشد. که پس از توزیع و جمع آوری، داده ها با نرم افزار spss نسخه 17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بین سبک دلبستگی ایمن و دغدغه، اعتماد،کنترل و کنجکاوی مسیر شغلی دانشجویان رابطه مثبت معناداری وجود دارد (05/0p<). هم چنین بین سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی و دغدغه مسیر شغلی همبستگی منفی معناداری وجود دارد و با اعتماد و کنترل و کنجکاوی مسیر شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (05/0p<). به-علاوه بین سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا با دغدغه مسیر شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و با اعتماد مسیر شغلی رابطه وجود ندارد و با بعد کنترل و کنجکاوی مسیر شغلی رابطه منفی معناداری وجود دارد (05/0p<). از نتایج این تحقیق می توان استنباط کرد که سبک-های دلبستگی نقش مهمی در انطباق پذیری مسیر شغلی دارند و هم-چنین تبیین کننده ابعاد انطباق پذیری مسیر شغلی می باشند که باید به آن ها توجه شود.

این مطالعه با هدف بررسی تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) برسبک های حل تعارض، استرس والدگری در زنان متاهل شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان متاهل کلیه زنان متأهل منطقه 9 شهر تهران بودند، که مراجعه کننده به کلینک ها و مراکز مشاوره و خانوده بودند. نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری درسترس 30 نفر (دو گروه 15 نفره برای آزمایش و کنترل) انتخاب شد. ابزارهای پژوهش دو پرسشنامه راهبردهای حل تعارض، استرس والدگری بود. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که اجرای درمان مبتنی پذیرش و تعهد (ACT) باعث کاهش میزان استرس والدگری شرکت کنندگان پژوهش می شود. یافته ها همچنین نشان داد که اجرای درمان مبتنی بر بخشش در فرایند حل تعارض و خرده مقیاس های آن، باعث افزایش میزان کلامی، کاهش میزان غفلت و افزایش میزان گذشت در زنان متاهل می شود.

هدف این مقاله بررسی چگونگی تاثیر فرآیندهای پردازش اطلاعات در رفتار رانندگی است. بدین منظور، این سوال مطرح می شود که آیا رفتار رانندگی با تمرین و تکرار بصورت اتوماتیک (بدون نیاز به تلاش ذهنی) انجام می شود؟ در این مقاله، در ابتدا، نقش روانشناسی در افزایش سطح ایمنی مطرح می گردد. سپس با استفاده از تئوری منابع، چگونگی تاثیر وی‍ژگیهای شناختی، همچون ظرفیت شناختی محدود و بار ذهنی اضافی، بر مهارت های رانندگی بررسی می شود. بعنوان مثال، الزامات شناختی مهارتهای مربوط به تعویض دنده، تخمین زمان تصادم و قضاوت های مربوط به اعمال مخاطره آمیز مطرح می گردند و اشاره می شود که چگونه استفاده از تلفن همراه به هنگام رانندگی می تواند به رفتار رانندگی آسیب زند. در پایان نتیجه گیری می شود که رفتار رانندگی با تمرین و تکرار کاملا اتوماتیک نمی شود. بعلاوه، از آنجایی که ظرفیت شناختی انسان محدود است، تحمیل بار اضافی بر آن، از طریق مکالمه تلفنی همزمان، منجر به خطا در رفتار رانندگی می شود، که بالقوه می تواند حادثه آفرین باشد.

تحقیقات پیشین نشان داده که مشکلات هیجانی تعداد زیادی از افراد جوامع مختلف را درگیر کرده است که از جمله می توان به اختلالات سیستم ایمنی، افسردگی، اضطراب، شخصیت و مشکلات بین فردی اشاره کرد. هدف از مقاله حاضر، روشن سازی اهمیت هیجانات در زندگی روزمره و در حیطه روان درمانی است. با توجه به اهمیت اصالت و بیان تجربه در روابط و زندگی آدمی، مثلث شخص و مثلث تعارض اساس کار روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت را شکل می دهد. مثلث تعارض به عوامل درونی مشکل مانند احساس، اضطراب و دفاع اشاره دارد و مثلث شخص به بافت و عوامل بین فردی مشکل می پردازد. اساس درمان از طریق بازسازی مثلث تعارض (سیر توالی احساس، اضطراب و دفاع) در قالب مثلث روابط خصوصاً رابطه بیمار با درمانگر در جلسه درمانی است. احساسات سرکوب شده بیمار نسبت به والدین این بار در بافت درمانی و به صورت آگاهانه نسبت به درمانگر، تجربه و پردازش و نام گذاری شده و تجربه هیجانات منجر به خنثی شدن دفاع ها و رهایی از رنج خودساخته می شود. رنج خود ساخته نتیجه وجدان بیماری است که سوخت آن احساس گناه ناهشیار فرد و تمایل به قربانی شدن و مقاومت است. در این مقاله مکانیزم اثربخشی این درمان در کاهش علائم رنج آور بیماری های پزشکی و روانی مطرح شده و سعی بر گسترش افق دید روان شناسان و علاقه مندان نسبت به این حوزه جدید درمانی شده است.

زمینه و هدف: با آشنا کردن کودکان با اصول اخلاقی و متعهد شدن آنها به این اصول، می توان به داشتن جامعه ای بالنده، پویا و اخلاق مدار امیدوار بود. با توجه به اهمیت تحول اخلاقی کودکان در جامعه و همچنین علاقه ی وافر آنها به مقوله ی قصه گویی، هدف پژوهش حاضربررسی تأثیر قصه گویی بر هوش اخلاقی و مؤلفه های آن در دانش آموزان دختر کلاس اول ابتدایی بود. روش: روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی همراه با پیش آزمون – پس آزمون بود. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر 7 ساله کلاس اول ابتدایی در مناطق 2 و17 شهر تهران در سال 1395 بود. نمونه گیری در مناطق آموزشی به صورت تصادفی و در بین مدارس و کلاس های مورد نظر به صورت هدفمند انجام شد. در مجموع 108 دانش آموز انتخاب وتعداد 54 نفر آنها به مدت 9 هفته، و هر هفته 45 دقیقه تحت آموزش قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی هوش اخلاقی بوربا ( درنجفی شیرازی، 1393) استفاده شد که توسط معلم دانش آموزان کامل شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که قصه گویی منجر به افزایش هوش اخلاقی و همه ی مؤلفه های آن در دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی کلاس اول ابتدایی شده است (01/0 > p ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان استنباط کرد که قصه گویی با انتقال پیام های اخلاقی در قالب نتیجه داستان به کودکان به تدریج باعث افزایش هوش اخلاقی در کودکان می شود.

هدف این مقاله، توصیف جنبه های مختلف فرایند رشد اخلاقی در روی آورد یادگیری و بررسی انتقادی آن، به ویژه از طریق تعالیم اسلامی و به روش اسنادی است. روی آورد مزبور، رشد اخلاقی را «یادگیری انجام رفتار اجتماعی مورد پذیرش جامعة خاص، که از طریق پیامدهای آن تقویت می شود» توصیف می کند. گستره این فرایند، «رفتار اجتماعی پذیرفته شده» و مؤلفه اصلی آن «رفتار اخلاقی»، در برابر شناخت و هیجان اخلاقی، بوده و تقویت، به ویژه شکل اجتماعی آن، سازوکار عمده به شمار می رود. عدم پذیرش ارزش های ذاتی و نیز ارزش های اخذ شده از منابع فرااجتماعی، عدم تسری مرز اخلاق به رفتارهای اخلاقی ناسازگار با هنجارهای موجود، نادیده گرفتن مؤلفه های شناختی و هیجانی اخلاق و غفلت از سازوکارهایی غیر از تقویت، کاستی های عمده ای است که از دیدگاه اسلامی مواضع این روی آورد را به چالش می کشد.

زمینه و هدف: اختلال طیف اوتیسم، مهارت های ارتباطی و پاسخ مناسب فرد به محیط بیرون را تحت تأثیر قرار می دهد. یکی از جدیدترین روش ها برای بهبود مهارت های ارتباطی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، آب درمانی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر آب درمانی بر مهارت های ارتباطی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مورد منفرد با طرح A-B است. جامعه آماری شامل تمامی کودکان با اختلال طیف اوتیسم استان البرز در سال 1396 است. از آن جا که پژوهش حاضر، به دنبال موارد خاص و یا غیرمعمول بود، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. بر این اساس از مرکز نگهداری شبانه روزی کودکان آسایشگاه خیریه کهریزک استان البرز، 3 کودک که به تشخیص روانپزشک اطفال و روان شناس کودک، علائم و نشانه های اختلال اوتیسم را داشتند، به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، ویرایش دوم مقیاس درجه بندی اوتیسم گیلیام (گارز-2) و چک لیست محقق ساخته سنجش مهارت های ارتباطی بود. جلسات درمانی طبق برنامه هالی ویک، به صورت 2 جلسه (یک ساعته) در هفته و به مدت 2 ماه طی 8 هفته (16 جلسه) انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، پس از رسم نمودار و محفظه ثبات و روند برای نمودارها، با کاربرد روش تحلیل درون موقعیتی و بین موقعیتی، اثربخشی متغیر مستقل بر متغیر وابسته بررسی شد. یافته ها: طی تحلیل دیداری نمودار داده ها، مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بوده است. درصد داده های غیرهمپوشی در دو موقعیت خط پایه و مداخله برای سه شرکت کننده به ترتیب 100%، 80% و 90% بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آب درمانی به طور قابل توجهی موجب افزایش مهارت های ارتباطی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم می شود که این اثربخشی می تواند از طریق تقویت مهارت های حسی حرکتی و همچنین ایجاد زمینه ها و شرایط لازم برای برقراری ارتباط انجام شده باشد. بدین ترتیب پیشنهاد می شود که از این روش به عنوان روی آوردی مکمل در حوزه آموزش و توان بخشی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در کنار سایر درمان های اصلی استفاده شود.