درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت تولیدات علمی روان شناسی پژوهشگران و مشخص کردن جایگاه ایران در مقایسه با سایر کشورها، مقالات ژورنال های برتر حوزه روان شناسی طی یک دوره 11 ساله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش: 71 مجله علمی حوزه روان شناسی با استفاده از طبقه بندی موضوعی پایگاه JCR شناسایی شده اند. در این میان 19 مجله با ضریب تأثیر بیشتر از 3 دارای معیار ورود به پژوهش می باشند. اطلاعات مورد نظر از طریق جستجو در پایگاه اطلاعاتی علوم زیستی مدلاین بازیابی و مورد بررسی قرار می گیرد. یافته ها: تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که تعداد 13566 مقاله در مجلات تحت بررسی منتشر و در پایگاه مدلاین ایندکس شده است. از نظر تعداد تولیدات علمی کشورها، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و آلمان به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند و کشور ایران با 19 مقاله (14/0%) جایگاه سی و دوم را در میان سایر کشورها به خود اختصاص می دهد. نشریه تخصصی Neurobiology of learning and memory با ضریب تأثیر 476/3 بیشترین تعداد مقالات نویسندگان ایرانی را منتشر کرده است و 11% مقالات به صورت مشترک با همکاری بین المللی انجام گرفته است. نتیجه گیری: اگرچه تولیدات علمی در مجلات برتر تخصصی در زمینه روان شناسی روند رو به رشد داشته و از 2002 به بعد به صورت خطی افزایش نشان می دهد، اما سهم پژوهش های ایران در مجلات تحت بررسی بسیار اندک است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر راهبردهای شناختی هیجان، تحمل پریشانی و ناگویی خلقی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران در سال 1396 بود. در این پژوهش از روش نمونه گیری غیراحتمالی داوطلبانه و گمارش تصادفی استفاده شد. بدین صورت که از بین افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به مراکز مشاوره تهران، تعداد 30 نفر به صورت داوطلبانه انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش مداخله آموزشی را طی دو ماه در 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. در این پژوهش از پرسشنامه های راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، تحمل پریشانی، ناگویی خلقی و پرسشنامه شخصیت مرزی استفاده شد. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کواریانس توسط نرم افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد طرحواره درمانی بر تنظیم هیجان، تحمل پریشانی و ناگویی خلقی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی موثر بوده است (P<0.001). بدین صورت که این درمان توانسته تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی مثبت بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را افزایش و ناگویی خلقی و تنظیم هیجانی منفی را کاهش دهد. منطبق با یافته های پژوهش حاضر می توان طرحواره درمانی را به عنوان یک روش کارآ جهت افزایش تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی و کاهش ناگویی خلقی و تنظیم هیجانی منفی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی پیشنهاد داد.

هدف: شناسایی جنبه ها و وابسته های روانشناختی ناهماهنگی شناختی به ویژه ویژگی های شخصیتی، می تواند ضمن افزایش کاربرد روانشناسی در سایر حیطه های علوم انسانی، متخصصین حیطه تبلیغات و سیاست را یاری برساند، لذا هدف کلی از این پژوهش بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی با تغییرات فیزیولوژیک ناشی از ناهماهنگی شناختی بود. روش: بدین منظور از 130 دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی صفادشت که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند دعوت شد تا در این پژوهش شرکت کنند. پرسشنامه شخصیت گری-ویلسون در اختیار آن ها قرار گرفت و قبل و بعد از پر کردن پرسشنامه شاخص های فیزیولوژیک آن ها ارزیابی و ثبت شد. برای ایجاد ناهماهنگی شناختی در طی دو مرحله از آن ها خواسته شد ابتدا افت علاقه خود را نسبت به شخصیت محبوبی که با بی اعتنایی با یک کودک برخورد می کرد، مشخص کنند و سپس در مورد لزوم کاستن از مقرری سازمان بهزیستی برای کودکان بی سرپرست انشا بنویسند. برای تحلیل داده ها از همبستگی و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: افزایش نمرات گریز و روی آوری با کاهش نمرات ناهماهنگی شناختی ارتباط داشت و افزایش نمرات جنگ، خاموشی و اجتناب فعال با افزایش نمرات ناهماهنگی شناختی و اینکه ویژگی های شخصیتی می توانند تغییرات فیزیولوژیک ناشی از ناهماهنگی شناختی را پیش بینی کنند. نتیجه: از یافته های این پژوهش این نتیجه حاصل شد که ویژگی های شخصیتی با ناهماهنگی شناختی و تغییرات فیزیولوژیک ناشی از آن ارتباط دارند.

راهبردهای تنظیم هیجان، تجارب هیجانی منفی مانند اضطراب را کاهش می دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش راهبردهای تنظیم هیجانی در طول امتحان در اضطراب امتحان انجام شده است. در چارچوب یک طرح همبستگی از میان دانشجویان دانشگاه های علم و صنعت و خوارزمی 350 نفر (175 دختر و 175 پسر) به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و با پرسشنامه تنظیم هیجانی در طی امتحان و پرسشنامه اضطراب امتحان مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که میان راهبرد عاملیت با مؤلفه نگرانی و نمره کل اضطراب امتحان و راهبردهای کارآمدی در بررسی مشکل، کاهش تنش و ارزیابی مجدد اهمیت آزمون با نمره کل و هر دو مؤلفه نگرانی و هیجان پذیری اضطراب امتحان رابطه منفی معنادار وجود دارد. در حالی که میان راهبردهای تفکر آرزومندانه و ملامت خویش با نمره کل و هر دو مؤلفه نگرانی و هیجان پذیری اضطراب امتحان رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین، از میان 8 راهبرد تنظیم هیجانی طی امتحان، راهبردهای ملامت خویش، تفکر آرزومندانه، کارآمدی در بررسی مشکل و ارزیابی مجدد اهمیت آزمون قوی ترین پیش بینی کننده های مؤلفه های اضطراب امتحان و نمره کل اضطراب امتحان هستند. با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که راهبردهای تنظیم هیجانی طی امتحان، نقش مهمی در اضطراب امتحان دارند. بنابراین، مدرسان با آموزش راهبردهای امتحان دادن مناسب می توانند به دانش آموزان و دانشجویان در تنظیم بهتر هیجانهای خود در طول آزمون و کاهش احساسات ناخوشایند در مورد آزمون از جمله اضطراب امتحان کمک کنند.

ازدواج معمولاً اصلی ترین و مهم ترین زمینه ای است که کارکرد و اثر صمیمیت و روابط اجتماعی رشد یافته در آن نمود پیدا می کند و تعهد زناشویی برجسته ترین عاملی است که می تواند پایبندی به ازدواج را تضمین کند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تعهد زناشویی بر اساس سبک های دل بستگی، خود شفقتی و تحمل پریشانی انجام شد. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبس تگی اس ت. جامعه آماری زنان دارای مشکلات زناشویی مراجعه کننده به سراهای محله پونک، صادقیه، مرزداران و فردوس شهر تهران در ماه های مرداد و شهریور سال 1396 بود. نمونه گیری به صورت در دسترس بود و تعداد 120 نفر از زنان مراجعه کننده به سرای محله های شهر تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش سبک دل بستگی از آزمون دل بستگی هازن و شیور و همچنین برای سنجش تحمل پریشانی از مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر  و تعهد زناشویی از پرسشنامه تعهد زناشویی آدامز و جونز و برای سنجش خود شفقتی از پرسشنامه خود شفقتی نف استفاده شد. برای تحلیل یافته ها از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد و در همه مراحل پژوهش از نرم افزار آماری SPSS کمک گرفته شد. یافته ها نشان داد میان سبک دل بستگی، تحمل پریشانی و خود شفقتی با تعهد زناشویی همبستگی معنی دار وجود دارد (0.05>P). شاخص R2adj«ضریب تعیین چندگانه اصلاح شده» نشان داد که مؤلفه های پیش بین پژوهش از توان 82 % پیش بینی تعهد زناشویی برخوردارند. با توجه به یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که افراد دارای سبک دل بستگی ایمن دارای تعهد شخصی بالایی نسبت به همسر خود و ازدواجشان باشند و انعطاف پذیری هیجانی و آرامش به دست آمده از خود شفقتی باعث ارائه پاسخ های سازنده در مقابل تعارضات زندگی می شود که بازده آن بهبود روابط زوجین، تعهد و صمیمیت است. همچنین کسانی که دارای تحمل پریشانی بیشتر با مشکلات و مسائل زندگی زناشویی کنار می آیند و درنتیجه سطح تعهد زناشویی در آن ها بالاتر است.

هدف از این پژوهش بررسی پیش بینی نگرش به خیانت زناشویی بر اساس رفتار دل بستگی در روابط زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سبک های دل بستگی در زنان متأهل است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری کلیه ی زنان متأهل شهر تهران در سال 1397 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 103 نفر از این افراد انتخاب شدند و به پرسشنامه های نگرش به خیانت زناشویی، دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی، کیفیت روابط زناشویی و سبک های دل بستگی پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین رفتار دل بستگی در روابط زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سبک های دل بستگی با نگرش به خیانت زناشویی در زنان متأهل رابطه ی معنا داری وجود دارد (0/01> P ). تحلیل رگرسیون هم زمان نشان داد که دل بستگی ایمن (0/44- = β )، دل بستگی ناایمن دوسوگرای اضطرابی (0/53= β ) و دل بستگی ناایمن اجتنابی (0/11= β ) می توانند نگرش به خیانت زناشویی در زنان متأهل را پیش بینی کنند.

مقدمه: بهزیستی ادراک شده (فاعلی) با دربرداشتن مؤلفه های هیجانی و شناختی، یکی از مهم ترین عوامل م رتبط با سلامت روانی و جسمی قلمداد می شود. این پژوهش درصدد بررسی مقایسه ای مضمون کفایت هیجانی در دو گروه دختران نوجوان ایرانی با ادراک بیشتر و کمتر بهزیستی بود. روش: با استفاده از نمونه گیری موارد شدید و در نظر داشتن حداکثر تنوع شرایط، داده ها از طریق سه روش مصاحبه های عمیق (10 نفر)، تکمیل جملات ناتمام (37 نفر) و نوشتار روایتی (32 نفر) گرداوری شد و بر اساس تحلیل مضمونی براون و کلارک، تحلیل محتوا انجام شد. یافته ها: یافته ها پنج مضمون کلی را نشان داد که یکی از آن ها مضمون کفایت هیجانی بود. کفایت هیجانی متشکل از هفت طبقه شناخت هیجانی، مدیریت هیجان های خود، مدیریت هیجانی در روابط متقابل، توجه به هیجان های دیگران و همدلی، ابراز هیجان ها، میزان امید در باور و عملکرد و تعادل در شور و هیجان برای مضمون کفایت هیجانی بود. نتیجه گیری: این طبقه ها با توجه به مبانی فرهنگی و نظری مورد بحث قرار گرفته است

هدف: با توجه به اهمیت روابط مسالمت آمیز با خانواده همسر این پژوهش با هدف بررسی تأثیر گروه درمانی شناختی– رفتاری بر احساسات منفی نسبت به خانواده همسر و رضایتمندی زناشویی انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی بود و از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری شامل زنان متأهل منطقه 4 شهر اصفهان در سال 1390 بود که به فراخوان محقق جهت شرکت در جلسات گروه درمانی پاسخ مثبت داده بودند.30 نفر از داوطلبانی که در پرسشنامه محقق ساخته احساسات منفی نسبت به خانواده همسر حد نصاب نمره لازم را کسب کرده بودند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. پرسشنامه احساسات منفی نسبت به خانواده همسر و شاخص رضایت زناشویی هودسن در دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته در جلسات گروه درمانی شناختی– رفتاری شرکت کردند. در پایان در هر دو گروه پس آزمون اجرا شد و داده ها توسط تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد گروه درمانی شناختی رفتاری بطور معناداری (05/0> p) در کاهش احساسات منفی نسبت به خانواده همسر و افزایش رضایتمندی زناشویی موثر بوده است. نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده می توان از گروه درمانی شناختی- رفتاری در جهت کاهش احساسات منفی نسبت به خانواده همسر و ارتقاء کیفیت زندگی زوجین استفاده کرد.

مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی ایران (شهیدنواب صفوی) در سال 1360 با امکانات محدود درمانی و رفاهی و نیروی انسانی و با نام مرکز روانپزشکی نواب صفوی شروع به کار کرد. در سال 1365 پس از تأسیس دانشگاه علوم پزشکی ایران، این مرکز با عنوان مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی، وظیفه آموزش دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی و دستیاران روانپزشکی را به عهده گرفت. در حال حاضر و پس از گذشت سی و پنج سال، این مرکز آموزشی درمانی با ظرفیت 160 تخت و با امکانات آموزشی درمانی گسترده ای مانند روانپزشکی جامعه نگر، روان درمانی شناختی رفتاری، روان درمانی تحلیلی، آزمایشگاه عصب شناختی، درمانگاه سوء مصرف الکل و مواد و بخش بستری الکل و اعتیاد در حال خدمت رسانی به مردم است. روند روبه رشد مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی ایران در بیش از سه دهه از توسعه کمّی و کیفی دانشگاه علوم پزشکی ایران جدا نبوده است. تا زمان نگارش این مقاله، چهار تن از بنیان گذاران این مرکز یعنی دکتر سید ضیاء حسینی، دکتر حسن حسن زاده، دکتر بیوک بارز و دکتر اصغر الهی دار فانی را وداع گفته اند.

پژوهش های فراوانی پیرامون اضطراب در کلاس های زبان انگلیسی و نیز در مورد هوش هیجانی افراد در موقعیت های مختلف به انجام رسیده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی این موضوع بود که آیا ارتباط خاصی بین مهارت های هوش هیجانی (مانند مهارت های بین فردی ، درون فردی و مدیریت استرس) و میزان اضطراب زبان آموزان ایرانی وجود دارد یا نه. افراد مورد تحقیق شامل 152 نفر از دانشجویان دختر و پسر زبان انگلیسی (ترم اول و دوم) از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بودند که بصورت اتفاقی انتخاب شدند. به منظور تعیین سطح اضطراب در کلاس های زبان و مهارت های هوش هیجانی ،محقق دو پرسشنامه آزمون اضطراب کلاس زبان (حورویتزHorwitz ) و آزمون هوش هیجانی (بارنBar-on ) را بکار برد. براساس یافته های این پژوهش، بطور کلی بین اضطراب یادگیری زبان و مهارت های هوش هیجانی، ارتباط معنی دار وجود دارد. مطابق نتایج این تحقیق، همبستگی منفی میان اضطراب و تمامی زیر مهارت های انتخابی هوش هیجانی (به غیر از روابط بین شخصی) وجود دارد. این تحقیق نشان داد که تفاوت نمرات میانگین اضطراب بین دانشجویان دختر و پسر معنی دار نمی باشد. همچنین براساس یافته های این پژوهش، تفاوت نمرات میانگین هوش هیجانی در میان دانشجویان دختر و پسر به جز مهارت های مدیریت استرس، خود شکوفایی و تحمل استرس که در آنها تفاوت معنی دار بوده است در سایر موارد معنی دار نمی باشد.

ایرانیان از دیرباز به کتاب و کتابخانه اهمیت فراوانی می دادند. کتابخانه عمومی از جایگاه ویژه ای در جامعه برخوردار است و خدمات گوناگونی را ارائه می دهد. این کتابخانه ها با انجام وظایف و تحقق اهداف خود می توانند موجبات پیشرفت جامعه و افراد آن را فراهم آورند. هدف اصلی از تلاش عظیم و بسیج فراگیر جامعه برای ریشه کن کردن بی سوادی فراگرفتن مقطعی مهارت خواندن و نوشتن نیست بلکه توانا ساختن بزرگ سالان نو سواد برای استفاده از این مهارت ها در زندگی و استفاده از دنیای علم و دانش است. کتابخانه ها در جهت حمایت از امر آموزش و پژوهش، منابع و اطلاعات موردنیاز جامعه نو سواد را فراهم می آورند. در ایران با توجه به گسترش شبکه کتابخانه های عمومی در شهرها و روستاها، می توان مواد موردنیاز برای نو سوادان بزرگ سال جامعه را از طریق آن ها فراهم ساخت و به تثبیت مهارت های سواد و رسیدن به مرز خودآموزی کمک کرد. فعالیت های سوادآموزی کتابخانه های عمومی باید در جهت همکاری با دیگر ارائه دهندگان آموزش بزرگ سالان بوده و به درستی هدایت شود. هدف از مقاله حاضر ارائه راهکارهای مؤثر بر گرایش مطالعه بزرگ سالان از سوی کتابخانه ها و کتابداران در جهت گسترش و ترویج فرهنگ مطالعه به آن ها است.