مطالعات اسلامی ایرانی خانواده

مقدمه: هدف پژوهش، مقایسه ی اثربخشی بسته آموزشی خوشبختی زناشویی با رویکرد سیستمی مشکل مدار مک مستر، بر تعارضات زوجین متعارض بود. روش: پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا نیمه آزمایشی (از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل) بود. جامعه آماری آن زوجین متعارض شهرشهرکرد بود. نمونه آماری 48 نفراز زوجین متعارض که به صورت تصادفی در 3 گروه 16 نفری تقسیم گردید بود. داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. روایی محتوا (با تایید متخصصان) انجام شد. پایایی به روش آلفای کرونباخ برابر 90/0 محاسبه شد. برای مقایسه ی اثربخشی (8 زوج برای بسته آموزشی زوجین خوشبخت، 8 زوج برای رویکرد مک مستر و 8 زوج جهت گروه کنترل) به صورت تصادفی انتخاب گردید. برای هر گروه ،10 جلسه آموزش برگزار شد ولی گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. داده ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری و با استفاده از نرم افزارSPSS24 و آزمون تحلیل کوواریانس (مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو «بسته ی خوشبختی زناشویی» و «رویکرد مک مستر» بر کاهش تعارضات زوجین تأثیر گذار بود اما «بسته ی خوشبختی زناشویی» بیشتر از رویکرد مک مستر بر این کاهش تاثیر داشت (01/0≥p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش می تواند مورد استفاده مراکز مشاوره و روانشناسی، آموزش و پرورش، انجمن اولیا و مربیان، سازمان بهزیستی و کلیه نهادهای فرهنگی قرار گیرد.

مقدمه: هدف پژوهش انجام شده ارائه مدلی برای پیش بینی سازگاری و کیفیت روابط زناشویی بر اساس طرح واره های ناسازگار اولیه با میانجی گری تاب آوری بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با روش معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره اسلامی شهر تهران در سال 1401-1400 بود. روش نمونه گیری به صورت تصادفی چندمرحله ای و حجم نمونه آماری بر اساس نرم افزارSample Power ، 350 نفر در نظر گرفته شد. ابزارهای سنجش شامل مقیاس سازگاری زناشویی اسپاینر (1976)، کیفیت روابط زناشویی باسبی و همکاران (1995)، طرح واره های ناسازگار اولیه (فرم کوتاه) یانگ (1998) و مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون T و تحلیل مسیر و بهره گیری از نرم افزار SPSS و SmartPLS انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که مدل ارائه شده از کیفیت برازش مطلوبی برخوردار بود. همچنین طرح واره های ناسازگار اولیه و تاب آوری بر سازگاری زناشویی و کیفیت زناشویی اثر مستقیم معناداری داشت. از سوی دیگر طرح واره های ناسازگار اولیه (421/0) و مؤلفه های حوزه (خودگردانی و عملکرد مختل (421/0)، طرد و بریدگی (423/0)، دیگرجهت مندی (419/0)، محدودیت های مختل (420/0)، گوش به زنگی و بازداری (421/0)) در کیفیت روابط زناشویی با نقش میانجی گری جزئی تاب آوری اثر غیر مستقیم معناداری داشت. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که بر اساس آگاهی، شناخت و اصلاح طرح واره های ناسازگار اولیه در حوزه های مختلف، با افزایش سطح تاب آوری بر مبنای درک متقابل نیازهای هرکدام از همسران نسبت به یکدیگر در بافت روابط زناشویی کارآمد، زمینه سازگاری و کیفیت روابط زناشویی رضایت بخش فراهم می گردد.

هدف: هدف این پژوهش به بررسی نقش عزت نفس در تربیت اخلاقی مادر از دیدگاه نهج البلاغه پرداخته است. روش تحقیق: به صورت توصیفی-تحلیلی و با استفاده از گردآوری داده های کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق،کتاب نهج البلاغه و بیانات حضرت علی (علیه السلام ) در زمینه نقش عزت نفس در تربیت اخلاقی مادر را در برمی گیرد. تحلیل نهج البلاغه با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و نرم افزار ATLAS.ti صورت گرفته است که در طی آن گزاره های مرتبط کدگذاری و طبقه بندی شده اند نتایج نشان می دهد که عزت نفس به عنوان یک مفهوم چندبعدی و پیچیده، در صورتی که در تعامل اولیه با مادر به درستی پرورش نیابد، بازیابی و اصلاح آن در آینده دشوار است. ایجاد دلبستگی سالم و رابطه متعادل میان مادر و فرزند، به ویژه در دختران که مادر را به عنوان الگو و منبع همانندسازی می بینند، برای تقویت عزت نفس ضروری است. این یافته ها می تواند به عنوان راهنما و منبع مفیدی برای مشاوران خانواده در بهبود روابط خانوادگی و تربیت اخلاقی مؤثر باشد.

زمینه و هدف: زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی دارای مشکلات روانشناختی هستند که جهت کاهش آن نیاز به مداخلات درمانی مانند واقعیت درمانی می باشند. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی رویکرد واقعیت درمانی بر استرس و کنترل گری زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر کرمان در نیمه اول سال 1403 بودند. از بین این زنان، 30 نفر به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی و با روش قرعه کشی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش، مداخله واقعیت درمانی را طی 8 جلسه 60 دقیقه ای دریافت کردند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه های استرس لوویبوند ولوویبوند، (1995) و کنترل گری زناشویی امینی (1397) بود. داده ها با تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بنفرونی و توسط نرم افزار SPSS نسخه 27 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مداخله واقعیت درمانی بر کاهش استرس و کنترل گری مؤثر است؛ این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، استفاده از واقعیت درمانی در راستای کاهش آسیب های روانشناختی ناشی از خیانت زناشویی ضروری به نظر می رسد؛ بنابراین، روانشناسان و درمانگران می توانند از روش واقعیت درمانی در کنار سایر روش های آموزشی برای کاهش آسیب های ناشی از خیانت زناشویی در زنان استفاده کنند.

مقدمه: طلاق یک پدیده اجتماعی چند وجهی است که توسط عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شکل می گیرد. پژوهش حاضر با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی به بررسی پیامدهای روان شناختی طلاق بر خانواده مبدأ پرداخته و تجارب والدین زوجین متقاضی طلاق را واکاوی می کند. روش: این پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان شامل والدین ۱۲ زوج متقاضی طلاق در شهر یزد بودند که به روش نمونه گیری هدفمند ملاکی انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته گردآوری و بر اساس روش تحلیل داده های پدیدارشناسی توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که پیامدهای روان شناختی طلاق بر خانواده مبدأ در سه بعد اصلی شامل ۱) تنش های عاطفی (اضطراب، افسردگی و احساس گناه والدین)، ۲) تغییر در تعاملات اجتماعی (کاهش پذیرش اجتماعی و انگ زنی)، و ۳) پیامدهای شناختی-رفتاری (احساس شکست در تربیت فرزند و کاهش اعتماد به نهاد ازدواج) طبقه بندی می شوند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش بیانگر تأثیرات عمیق طلاق بر والدین زوجین متقاضی طلاق است. این نتایج می تواند برای مشاوران خانواده، سیاست گذاران اجتماعی و برنامه ریزان فرهنگی در راستای کاهش پیامدهای منفی طلاق و ارائه مداخلات حمایتی برای خانواده های درگیر، مفید باشد.

مقدمه و هدف: هدف از این پژوهش ارائه مدل پیش بینی کننده میزان مستعد بودن طلاق بر اساس سبک تبادلی، خودتنظیمی هیجان، سبک زندگی و صمیمیت جنسی در بین زوجین شهر تبریز بود. روش: جامعه آماری تحقیق، افراد متاهل بخش 1 شهر تبریز است که از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای حجم نمونه استفاده شده است و از فرمول کوکران برای حجم نمونه برای جوامع نامحدود استفاده گردیده که برابر با 384 نفر است. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از روش میدانی و با کمک پرسشنامه استفاده شد که برای مستعدبودن طلاق، پرسشنامه میزان بی ثباتی ازدواج (احتمال طلاق) ادواردز و همکاران(1987) برای سبک تبادلی از پرسشنامه سبک تبادل اجتماعی لیپمن و همکاران (2011)؛ برای خودتنظیمی هیجانی از پرسشنامه استاندارد خودتنظیمی هیجانی هافمن و کاشدان (2010)؛ برای سبک زندگی از پرسشنامه سبک زندگی لعلی و همکاران (1391) و برای صمیمیت جنسی از پرسشنامه استاندارد صمیمیت جنسی (بطلانی، احمدی، بهرامی و شاه سیاه، 1389؛ به نقل از فیروزی، 1392) استفاده شده است. به منظور تحلیل داده ها برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون همبستگی و آزمون رگرسیون استفاده شده است. بدین صورت که در بخش توصیفی از شاخص های همچون میانگین ،واریانس و انحراف استاندارد و در بخش استنباطی از آزمون رگرسیون استفاده شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از این است که بین مستعدبودن طلاق با سبک تبادلی در بین زوجین شهر تبریز رابطه معنی دار و مستقیم وجود دارد. بین مستعدبودن طلاق با خودتنظیمی هیجان در بین زوجین شهر تبریز رابطه معنی دار و مستقیم وجود دارد. بین مستعد بودن طلاق با سبک زندگی در بین زوجین شهر تبریز رابطه معنی دار و مستقیم وجود دارد