درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۶۱ تا ۲٬۵۸۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۲۵۶۱.

نقدی بر قرائت رسمی از دین

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴۹
متن زیر تلخیص دقیقى از گفت‏وگوى روزنامه ایران با آقاى شبسترى درباره کتاب جدیدالانتشارش با نام نقدى بر قرائت رسمى از دین مى‏باشد. منظور ایشان از قرائت رسمى، قرائت فقهى - حکومتى است که در حوزه حکومت و سیاست با زبان تکلیف سخن مى‏گوید. در عصر مدرنیته، به دلیل وجود گزینه‏هاى مختلف سیاسى و اجتماعى، باید از «حقِ» انتخاب سخن گفت، نه از تکلیف. تنها پیام سیاسى و اجتماعى دین اسلام این است که عدالت باید تحقق پیدا کند. احکام معاملات و سیاسات در قرآن و سنت، تاریخ‏مند بوده و تنها مصالح موقت آن عصر یا محیط را تأمین مى‏کرده است. مقتضاى مسلمان زیستن ما در عصر حاضر این است که حقوق بشر را بپذیریم و آن را اساس سازمان‏دهى اجتماعى خود قرار دهیم.
۲۵۶۲.

ایمان و امید

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵۲
آقاى سروش تجربه دینى را علت حصول ایمان مى‏داند. در نظر ایشان، عقاید دینى صورتهایى هستند که بر امر بى‏صورتى افکنده شده‏اند. ایمان عملى ارادى است و واجد عناصرى غیرمعرفتى مانند اعتماد، توکل، دوست‏داشتن و خضوع است. هراندازه قرائن کمترى بر ایمان وجود داشته باشد، امکان خطرکردن بیشتر مى‏شود و فضا براى ایمان‏آوردن مناسبتر مى‏گردد.
۲۵۶۳.

جمهوریت در نظام سیاسی اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵۹
بحث جمهوریت و نقش مردم و حکومت اسلامى به این پرسش باز مى‏گردد که «ملاک مشروعیت در اسلام» چیست؟ آیا مشروعیت همان مقبولیت است یا به معیارهاى دیگر باز مى‏گردد؟ از نظر نویسنده، مشروعیت خواه در زمان پیامبر اکرم‏صلى الله علیه وآله وسلم و ائمه اطهارعلیهم السلام و خواه در عصر غیبت به نصب از طرف خداوند باز مى‏گردد و مردم در مشروعیت هیچ نقشى ندارد. ولى در تحقق و استقرار حکومت اسلامى، مردم نقش صددرصد داشته و تمام تأثیر مربوط به کمک مردم است.
۲۵۶۴.

سنت گرایی، تجددگرایی و پسا تجددگرایی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳۶
نویسنده وجه تمایز سه جریان سنت‏گرایى، تجددگرایى و پساتجددگرایى را در موضع آنها نسبت به عقل و میزان توانایى آن بر کسب معرفت و میزان واقع‏نمایى عقل انسان مى‏داند. از نظر ایشان سنت‏گرایى موضعى مشروط نسبت به عقل دارد، تجددگرایى موضع پذیرش مطلق و مبتنى بر خود بسنده دانستن عقل و پساتجددگرایى موضعى منفى‏نگرانه نسبت به عقل دارد.
۲۵۶۵.

ضرورت فقه و مکانیزم های تحول آن

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳۰
گروهى شریعت را انکار کرده و دین را به جنبه‏هاى معنوى مى‏کنند، در واقع نتوانسته‏اند بین ثبات شریعت و تحولات زمان جمع کنند. از این رو باید معیارهایى را ارائه داد که احکام ثابت را از متغیر متمایز کند. در مجموع مى‏توان گفت که تنها احکام عبادى، ثبات دارد و سایر احکام شریعت دست‏خوش تحول مى‏گردد و تنها اصولى مانند عدالت و مصلحت ثابت است که باید در هر زمان بر مصادیق تطبیق شود.
۲۵۶۶.

ملاحظاتی پیرامون دین و دموکراسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۴
در مسأله حق حکومت و منشأ مشروعیت، دو گرایش مطرح بوده است: گروهى به ولایت مشاع بشرى مبتنى بر قرارداد و گروه دیگرى به ولایت مشروع الاهى مبتنى بر وحى، معتقد هستند. دیدگاه اول که همان نظریه‏هاى دموکراسى است، مورد نقدهاى گوناگونى، بویژه در مغرب زمین، قرار گرفته است. البته دموکراسى مدل‏هاى گوناگونى دارد که مدل دموکراسى لیبرال با اندیشه دینى ناسازگار است.
۲۵۶۷.

شبکه مفهومی تکثر گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۸
نویسنده محترم با معرفى مفاهیم وابسته به تکثرگرایى غربى، تقلید جاهلانه برخى نویسندگان اسلام‏گرا را تقبیح مى‏کند و عوامل بازدارنده گفتمان اسلام و غرب را برشمرهد؛ سپس چگونگى برخورد صحیح با مسأله تکثرگرایى را تبیین مى‏کند و در پایان به روشن نمودن بستر طرح مسأله تکثرگرایى مى‏پردازد. از نظر نویسنده، لزوم برنامه‏ریزى صحیح به شکلى که امکان بازسازى هویت جامعه را از حیث عقلانى و روانى فراهم سازد و کارآمدى و نشاط آن را بازگرداند، راه حل بحران فعلى است.
۲۵۶۸.

گفتگوی علم و دین

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷۲
دکتر گلشنى وضعیت دین در جهان غرب را چنین ترسیم مى‏کند که بنیانگذاران علم نوین متدین بودند و سپس این اندیشه پیدا شد که با پیشرفت علم جاى دین گرفته خواهد شد. منشأ تعارضات میان علم و دین دخالتهاى نابجاى اصحاب آنها در حوزه یکدیگر است و واقعاً میان این دو تعارضى نیست؛ زیرا علم در طول دین است و آیات الهى در پرتو علم بهتر شناخته مى‏شود. نویسنده به رد نظریه‏اى مى‏پردازد که علم و دین را به جهت زبانشان متعارض مى‏دانند و ویژگى‏ها و جایگاه زبان را در عرصه فهم و معرفت بیان مى‏کند و در نهایت به ترسیم جایگاه علم در جهان معاصر مى‏پردازد و اینکه بسیارى از دانشمندان اکنون دریافته‏اند علم نیازمند به دین است نه تنها از آن رو که نمى‏تواند خودش را کنترل کند، بلکه بدان جهت که بسیارى سؤالات است که در علم بدون پاسخ مى‏ماند.
۲۵۶۹.

اصلاح طلبی به میزان تغییر بستگی ندارد

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۰
در این گفتگو ضمن پرداختن به مشکلات تئوریک اصلاح‏طلبى به نحوه تغییر به عنوان ملاک اصلاح‏طلبى اشاره مى‏شود بدین معنا که اصلاح‏طلبى ناظر به صورت است و نه محتوا و سپس ضمن اشاره به آمادگى پذیرش نظم دموکراتیک به چرخش میان امنیت و آزادى پرداخته شده است و راهکارهایى هم ذکر شده‏اند.
۲۵۷۵.

ایمان ناواقع گرایانه

نویسنده: مترجم:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۵
دان کیوپیت هرگونه واقعتى مستقل از ذهن و زبان انسانى را نفى مى‏کند و جهان را محصول افکار انسان مى‏داند. به اعتقاد وى عناصر «ضرورت»، «تغییرناپذیرى» و «خداوند» که اساس فلسفه و الهیات بودند از جهان ما رخت بربسته‏اند و دین نیز باید تحولى اساسى پیدا کند تا قابلیت حیات داشته باشد.
۲۵۷۶.

آیا دموکراسی لیبرال، جهان شمول است؟

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۲
جهان‏شمول بودن دموکراسى لیبرال امروزه بیشتر از سوى توسعه‏گرایان تبلیغ مى‏شود. اما این دیدگاه از عنصر تنوع فرهنگى و تاریخى در تحلیل پدیده‏ها غافل است و از این رو با اصل قرار دادن مسیر نوگرایى در غرب، خواهان از میان رفتن گوناگونى و همسان‏سازى جوامع غیرغربى، براى رسیدن به مدل توسعه لیبرال دموکراسى است. نویسنده از پایه‏ها و پیش‏فرضهاى این نظریه پرده بر مى‏دارد و ضمن بررسى انتقادى آن، به تفصیل از نقش عمده صهیونیسم و فرماسونرى در ارائه این تفکر سخن مى‏گوید. از این رو، نویسنده معتقد است که در برخورد با الگوى توسعه غربى باید به گزینش عالمانه و متناسب با فرهنگ خودى دست زد و به دلیل پیچیدگى‏هاى موضوع، این گزینش سخت دشوار و پرمخاطره است.(1)آیا مقارن شدن تجدد در غرب با نفى سنتها حاکى از آن است که تجددگرایى الزاماً با حفظ نهادهاى سنتى ناسازگار است؟ آیا همه جوامع محکوم به پیمودن راهى هستند که در غرب طى شده است؟ تمدن غرب مدتهاست که خود را در چنین موضعى مى‏داند و این اعتقاد نادرست براى برخى از اندیشمندان غربى پدید آمده است که تمدن غرب قافله‏سالار و پیشتاز تمدنهاى بشرى است و جوامع دیگر دوران طفولیت خود را سپرى مى‏کنند و چاره‏اى جز پیمودن راه غربیان را ندارند. جوامع غربى نه تنها نهادهاى سیاسى و اقتصادى بلکه راه و رسم زندگى و فرهنگ خود را نیز جهان‏شمول و قابل تسرى به همه جوامع مى‏دانند. تلاش بى‏وقفه غرب براى تحمیل نظام دموکراسى لیبرال بر دیگر جوامع را مى‏توان نمادى از امپریالیسم سیاسى غرب دانست. ریشه‏یابى چنین بینشى حایز اهمیت فراوان است و لازم است مورد نقد و بررسى علمى قرار گیرد.
۲۵۷۷.

دین و قرائت پذیری آن

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۳
در این گفتگو با تأکید بر لزوم تفکیک جنبه تاریخى مسأله رجوع به دین از جنبه کلامى آن، ملاک درستى پذیرش دین را حقانیت آن مى داند، نه صرفاً احساس نیاز به آن. در بخش دیگرى از گفتگو در مورد نسبى گرایى و ارتباط آن با هرمنوتیک سخن رفته و تقدس زدایى از همه فهمهاى دینى را بدترین آفت نسبى گرایى دانسته است و در عین حال اختلاف را در محدوده اختلاف بین «حجتها» که ناشى از اختلاف فهم مجتهدان است مى پذیرد.
۲۵۸۰.

رویکرد چپ؛ ریشه در وضع خاص انسانی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶۲
آقاى حسین کچویان با طرح مباحثى اصولى از زاویه‏اى متفاوت و با اثبات این نکته که نظریه‏هایى چون «پایان ایدئولوژى» و «پایان تاریخ» بخشى از تبلیغات ایدئولوژیک نظامهاى سرمایه‏دارى و لیبرال دموکراسى علیه بلوک شوروى بوده که تعمداً سایر ایدئولوژى‏هاى رقیب در غرب و جهان سوم را نادیده مى‏گیرد، معتقد است که روند جهانى‏سازى پدیده‏اى است که از آغاز با هویت سرمایه‏دارى همراه بوده است. ایشان ضمن تفکیک «جهانى‏شدن» و «جهانى‏سازى» معتقد است که این فرایند مى‏تواند زمینه‏ساز حرکتهاى فراملى براى چپ باشد. جریان چپ به هیچ وجه تمام‏شده تلقى نمى‏شود بلکه ضمن تأکید بر عدالت و استقلال، در وضعیت کنونى «مسأله هویت» را در دستور کار خود قرار مى‏دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان