فلسفه اسلامی

انسان در زندگى خویش، با ادراکاتى فراتر از حس ظاهرى روبه رو شده است؛ ادراکاتى که برخى از آنها با حقیقت و ایمان رابطه استوارى دارد، چنان که در بسیارى موارد، ایمان را شرط رخ دادن ادراکات فراحسى اى شمرده اند که انسان را به سوى حقیقت و واقعیت سوق مى دهد. ادراکات فراحسى، شاخه اى از رشته فراروان شناسى محسوب مى گردد که توجه بسیارى از روان شناسان، فلاسفه، فیزیک دانان، زیست شناسان، الهیون و حتى مردم عادى را به خود جلب نموده است. این پژوهش با هدف بررسى ادراک فراحسى و تبیین زوایاى گوناگون آن، با تکیه بر منابع اسلامى از جمله آیات قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام و نیز سخنان اندیشمندان مسلمان انجام گردید. همچنین چگونگى به کار بستن ادراک فراحسى و تفاوت آنها با معجزه و توهم نیز از نظر گذرانده شد. این پژوهش به لحاظ هدف توصیفى مى باشد و با روش استنادى اطلاعات گردآورى شده است. نتایج پژوهش نشان مى دهد که ادراک فراحسى به عنوان یک حقیقت در منابع اسلامى شناخته شده است و یکى از وجوه تمایز انسان ها و سایر موجودات قلمداد مى گردد.

۲۴۶۵.

فیلسوف شیرازی و منتقدانش

نویسنده: اکبر ثبوت

منبع: کتاب ماه فلسفه سال اول آذر ۱۳۸۷ شماره ۱۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۶ تعداد دانلود : ۸۰۸

۲۴۶۶.

شیخ شهاب الدین سهروردی عارف است یا فیلسوف؟

نویسنده: پروین ایران پور

منبع: رشد آموزش معارف اسلامی زمستان ۱۳۸۶ شماره ۶۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی فلسفه اشراق

تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۷۷۰

۲۴۶۷.

دیدگاه کلامی حکیم سنایی در باب شرور در حدیقه الحقیقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رامین محرمی

منبع: آینه معرفت سال هفتم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی الهیات بالمعنی الاخص

تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۷۵۹

۲۴۶۸.

مقایسة دیدگاه افلوطین و ملاصدرا دربارة ویژگی های نفس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فروغ السادات رحیم پور محمد نصر اصفهانی

منبع: حکمت معاصر سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: نفس افلوطین ملاصدرا بدن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۸۰۲

موارد تشابه بسیاری بین دیدگاه های فلسفی افلوطین و ملاصدرا وجود دارد؛ یکی از این موارد مباحث نفس است. هدف ما در این تحقیق بررسی میزان اشتراک دیدگاه این دو فیلسوف بزرگ در خصوص احوال نفس در سه مقطع نفس قبل از بدن، با بدن، و بعد از بدن است که با شیوة توصیفی تحلیلی انجام می شود. در اولین مقطع هر دو فیلسوف با اختلافی اندک به وجود نفسِ پیش از بدن قائل اند. در دومین مقطع نظر افلوطین این است که با وجود هم کنشی بین نفس و بدن نفس ماهیتاً با بدن بیگانه است، اما ملاصدرا نفس را در مقاطعی با بدن متحد می داند. با این حال از نظر او به سبب حرکت استکمالی جوهری از بدن فاصله می گیرد و با مرگ آن را کاملاً رها می کند. در سومین مقطع به نظر افلوطین نفس بعد از خروج از بدن به جایگاه اصلی خود بازمی گردد، اما تخیلات و تصورات این دنیایی را در ادامة حیات خود به هم راه دارد و به نظر ملاصدرا نفس بدن را رها می کند و به ترتیب در بدن های مثالی و اخروی خود ساخته به حیات خود ادامه می دهد. اختلاف عمدة این دو فیلسوف در این مقطع این است که افلوطین برای انسان های رشد نیافته معتقد به تناسخ است، اما ملاصدرا به هیچ وجه تناسخ را نپذیرفته است.

۲۴۶۹.

معرفی «مکتب تفکیک» و نقد نگاه این مکتب به ترجمه فلسفه از یونانی به عربی(مقاله ترویجی حوزه)

سایر: حسین مظفری

منبع: معارف عقلی ۱۳۸۴ پیش شماره ۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی

تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۰۹

۲۴۷۰.

در آمدی بر معرفت شناسی

نویسنده: بیوک علیزاده

منبع: فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) زمستان ۱۳۷۶ شماره ۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۹۹۷

۲۴۷۱.

ملاصدرا و شرطی انگاری قضایای لابتیه ‏

نویسنده: سید علی علم الهدی

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۸۲ شماره ۳۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۷۶۸

۲۴۷۲.

تفکر؛ تأمل: جغرافیای فلسفه در تمدن اسلامی درباره ی نسبت فلسفه ی اسلامی و تمدن اسلامی

نویسنده: محمدهادی محمودی

منبع: سوره اندیشه بهار ۱۳۹۰ شماره ۵۰ و ۵۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۰۰

۲۴۷۳.

رساله ذوقیات عقلی و عقلیات ذوقی

نویسنده: خواجه محمد دهدار سعید رحیمیان

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۷۵ شماره ۶۹

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی مباحث وجود

تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۸۳۵

۲۴۷۴.

نقش خیال در معرفت شناسی و دین شناسی صدرالمتالهین

نویسنده: مریم صانع پور

منبع: نامه حکمت ۱۳۸۷ شماره ۱۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۹۹۵

۲۴۷۵.

رنسانس (فرهنگ اصطلاحات فلسفی - اجتماعی)

نویسنده: علی اصغر دارایی

منبع: رشد آموزش معارف اسلامی پاییز ۱۳۸۵ شماره ۶۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مفهوم شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۱۱۱۳

۲۴۷۶.

شخصیت پرجاذبه علامه طباطبایی

سایر: داریوش شایگان

منبع: بخارا مهر و آبان ۱۳۸۷ شماره ۶۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۵۳

۲۴۷۷.

مدرسه خان مَدرس ملاصدرا و جلوه‏گاه حکمت متعالیه

نویسنده: علی اصغر سیفی

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۷۷ شماره ۱۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه

تعداد بازدید : ۱۵۸۳

۲۴۷۸.

کتاب الاوائل

نویسنده: محمدرضا زادهوش

منبع: کتاب ماه دین مرداد ۱۳۸۳ شماره ۸۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۷۴۹

۲۴۷۹.

نظام معنا و معرفت از دیدگاه سید حیدر آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر شانظری رشید فریدپور

منبع: اندیشه نوین دینی سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: وجود حقیقت معرفت وحی شریعت طریقت الهام کشف

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۱ تعداد دانلود : ۶۶۲

سید حیدر آملی دیدگاه خود در باب معرفت شناسی را بر وجودشناسی تثلیثی قرار داده و با طرح مباحث تثلیث در معرفت شناسی، به یک نوآوری دراین باره دست زده است. از مهم ترین نکاتی که علامه سید حیدر در معرفت شناسی بر آن تکیه کرده اینکه، ایشان همواره معرفت را یک حقیقت واحد می داند که دارای سه مرتبه اصلی است که این مراتب نیز به صورت تشکیک است. وی از این نکات کمک می گیرد تا نزاع ظاهری فهم های متفاوت در حوزه عرفان، ازجمله نزاع بین صوفی و شیعه را برطرف نماید. علامه سید حیدر تثلیث هایی را در باب معرفت شناسی با عناوین خاصی چون «شریعت، طریقت و حقیقت»، «رسالت، نبوت و ولایت»، «اسلام، ایمان و ایقان» و «وحی، الهام و کشف» مطرح می کند و با بسط کلام و دقت کافی و اندیشه ناب، درباره آن به سخن می پردازد. بدیهی است تثلیث در باب معرفت، مبتنی بر تثلیث در وجودشناسی اوست. در این نوشتار به تحلیل و بررسی نگاه تثلیث گونه او در باب معرفت شناسی پرداخته و به کلید حل تفاوت در فهم ها و معرفت ها اشاره خواهیم کرد.

۲۴۸۰.

بررسی نقّادانه عینیت وجود و ماهیت در حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد بنیانی حمیدرضا سروریان

منبع: فلسفه و کلام سال چهل و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۹۵

کلیدواژه‌ها: اصالت وجود اعتباریت ماهیت عینیت وجود و ماهیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۷ تعداد دانلود : ۷۵۰

از آثار و سخنان ملاصدرا، دو معنا درباره اصالت وجود قابل استنباط است. یکی از معانی اصالت وجود، عینیت وجود و ماهیت است که مباحث بسیاری از حکمت متعالیه بر آن نهاده شده است. این معنا دارای آثار و تبعات بسیار فلسفی است. به نظر می رسد معنای بالا با اشکالاتی روبرو باشد که پذیرش آن را با بن بست روبرو می سازد. در این نوشتار با نگرشی منظومه ای و سیستمی به کلیت حکمت متعالیه، نظریه بالا و کاربردها، لوازم معرفتی و قابلیت دفاع فلسفی از آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نهایت آشکار خواهد شد که قبول این معنا به عنوان نظر نهایی ملاصدرا از اصالت وجود به لحاظ فلسفی دارای ضعف ها و اشکالات متعددی خواهد بود.

درخت حوزه‌های تخصصی