درخت حوزه‌های تخصصی

کلام

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
فلسفه اسلامی کلام منطق
امام شناسی پیامبرشناسی خداشناسی دین پژوهی فرق و مذاهب کلام جدید کلیات معادشناسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۶۱ تا ۸۸۰ مورد از کل ۱۱٬۳۱۳ مورد.
۸۶۱.

معرفی پایان نامه های مهدوی: 1.مقایسه تطبیقی اندیشه مهدویت در اسماعیلیه و امامیه - نویسنده: قدیر محمد اف/ 2-مقایسه شخصیت شناسانه موعود مسیحی با موعود اسلام از دیدگاه شیعه - نویسنده: موسی جوانشیر/ 3.مهدویت در زیدیه و مقایسه آن با امامیه - نویسنده: زهرا خلیلی / 4.مقایسه نقش موعود باوری در پیدایش فرقه ها در اسلام و مسیحیت در دو قرن اخیر- نویسنده: رضا کاظمی راد

منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 87-94
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۳۸
۸۶۲.

باز پژوهی منطق مواجهه اهل بیت علیهم السلام با پدیده «الحاد»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 117 - 135

کلیدواژه‌ها: اهل بیت علیهم السلام الحاد زندقه روش شناسی حس گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۸۵
جریان فکری الحاد و زندقه یکی از جریان های انحرافی پویا در دوران پیشوایان معصوم: بوده است، به گونه ای که تشکیل «حلقه الحاد» را می توان ناشی از این جریان دانست. الحاد در زمان پیشوایان معصوم: بر پایه «حس گرایی»، «نفی لایه های فرامادی و متافیزیکی» و«شبهات مبتنی بر عقلانیت مغالطه محور» استوار بوده است. اهل بیت: با اتکا به شیوه های خاصی با الحاد برخورد نموده اند. به طور کلی می توان سه شیوه «اخلاقی»، «صوری»، و «محتوایی» را استخراج نمود. برجسته ترین شیوه ای صوری «بر انگیختن درونی پرسشگر»، «دفع ضرر محتمل»، «نفی استبعاد» و «استناد به امور در دسترس» می باشد. همچنین از روش «معادله معکوس»، «استناد به خویشتن»، «برهان چند سطحی»، «تأکید بر اصل علیت» و استفاده از علوم تجربی و دانش طب» می توان به عنوان مهم ترین شیوه های محتوایی برخورد با الحاد در سخنان اهل بیت: نام برد. در این تحقیق گونه های مختلف الحاد و زندقه تبیین شده و سرچشمه های الحاد در عصر اهل بیت: نیز کاویده شده است. به طور کلی سه منشأ اساسی را می توان برای این جریان برشمرد؛ «فتوحات اسلامی»، «نهضت ترجمه»، «آموزه های مسیحیت و یهودیت». در این مقاله با روش نقلی، تحلیلی منطق مواجهه با الحاد باز پژوهی شده است.
۸۶۳.

تقریر و ارزیابی چهارگونه دلیل برای اثبات «واجب الوجود» در آثار ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 75 - 96

کلیدواژه‌ها: برهان صدیقین ابن سینا برهان وجودشناختی تسلسل اثبات خدا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۳۶
دلیل های بسیاری برای اثبات وجود واجب الوجود در تاریخ دین، فلسفه و کلام اقامه شده است؛ دلیل هایی که فارغ از موجه بودن یا نبودن، بسیاری را قانع کرده و منشأ باور به وجود خداوند در اذهان بسیاری از انسان ها شده است. ابن سینا نیز از جمله فیلسوفانی است که راه های متعددی را برای اثبات وجود واجب الوجود پیموده است. از منظر ابن سینا «مصداق وجود و مصداق موجود»، «مصداق ممکن الوجود»، «مفهوم موجود» و «مفهوم واجب الوجود» مسیرهای چهارگانه ای هستند که به اثبات وجود واجب الوجود ختم می شوند. این مقاله با ارائه تقریری با وضوح حداکثری از این چهار گونه دلیل و تبیین وجوه تمایز بین آن ها نشان داده است که تنها در صورت چشم پوشی از پاره ای ویژگی ها در یک سلسله نامتناهی، می توان به انتاج دو دلیلی که بر پایه «مصداق وجود و موجود» و «مفهوم موجود» استوار هستند اذعان کرد. با این حال و در هر صورت، دلیل هایی که بر پایه «مصداق ممکن الوجود» و «مفهوم واجب الوجود» تبیین می شوند از اثبات وجود برای واجب الوجود ناتوان هستند.
۸۶۴.

بهائیت و هزاره انگاری ادیان

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 137 - 156

کلیدواژه‌ها: هزاره انگاری ادیان قیامت خاتمیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۳
گروهی معتقدند که هر دینی، حداکثر می تواند هزار سال عمر کند و پس از آن، دین جدیدی می آید و آن را نسخ می کند. بهائیان از مهم ترین قائلان این نظریه اند. آنان برای اثبات مدعای خود، با برداشتی خاص به بعضی از آیات قرآن کریم (مانند آیه 5 سوره سجده) استناد می کنند. یکی از این استنادات، مربوط به ادعای ظهور علی محمد شیرازی، ملقب به سید باب در سال 1260ق، است. طبق ادّعای آنان در این سال، هزار سال عمر دین اسلام به پایان رسیده و با ظهور آیین بابیت، اسلام، نسخ شده است و باب نیز ظهور میرزا حسین علی نوری، ملقب به بهاءالله را بشارت داده است. در این مقاله پس از طرح شبهه، پاسخ های نقضی به آن، بیان شده و سپس ادله نقلی مورد مداقه قرار گرفته است. با کمک تفاسیر در ذیل آیات گفته شده در شبهه، نشان داده شده است که این آیات مورد تأویل نابجا قرار گرفته اند.
۸۶۵.

مؤلفه های اصلی انتظار و فطری بودن حقیقت آن

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 162 - 181

کلیدواژه‌ها: فطرت غایت فطری دین فطری انتظار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۳۷۵
به نظر می رسد در میان مؤلفه های مهدویت اساسی ترین مؤلفه ، «فطری بودن حقیقت انتظار» است که در بیانات رهبر معظم انقلاب مدظله العالی جایگاهی ویژه یافته و بر آن تأکید فراوان شده است (29/06/1384). هر امر فطری ، از زمان خاص و مکان خاص و مسلک و نژاد خاص فراتر می رود و مشمول نوع انسان در همۀ زمان ها و مکان ها می شود. همچنین فطری بودن یک امر، زوال و تغییر و نیز اختلاف و تخلف در آن امر را منتفی می سازد؛ بر این مبنا، ظهور امام عصرعج و حکومت جهانی آن حضرت، مظهر و مرتبه ای از همان غایت و مقصودی است که در فطرت آدمی و ساختار وجودی او تعبیه شده و انسان ها برای آن غایت خلق شده اند و ادامۀ حیات یافته اند. بر این اساس، فطری بودن انتظار ظهور نیز در امتداد فطری بودن یک انتظار برتر و فراگیرتر، یعنی انتظار برای رسیدن به غایت خلقت انسان است. در این مقاله سعی شده است ارتباط میان غایت نهایی انسان و حقیقت عام انتظار با نگرش فطری و شهودی تبیین شود و مشخص گردد که ظهور امام عصرعج و حکومت جهانی آن حضرت در ظرف جامعۀ جهانی آخرالزمان نیز یکی از مراتب اصلی همان غایت مطلق است و انتظار ویژۀ این ظهور نیز در امتداد آن انتظار کلی است.
۸۶۶.

بازخوانی تحلیلی، انتقادی دیدگاه شیخ احمد احسائی درباره «عالم ذر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 75 - 101

کلیدواژه‌ها: عالم ذر شیخ احمد مفهوم شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۲۷۷
«عالم ذر» و خلقت پیشین انسان از موضوعات مهم کلامی و مورد توجه اندیشمندان اسلامی است که آرای گوناگونی را پدید آورده است. شیخ احمد احسائی بنیانگذار مکتب شیخیه ادعای روشنگری و گشودن مسیر هدایت در این موضوع را دارد. بازخوانی تحلیلی، انتقادی دیدگاه وی، مسئله مقاله پیش رو و روش انجام آن تحلیل اسنادی و عقلی است. تحقیق حاضر با استناد به نظر اکثر اندیشمندان معاصر شیعی برخی از مبانی معرفتی شیخ را غیر قابل اعتماد دانسته است. ادعاهای مطرح شده از سوی شیخ بیشتر جنبه ذوقی داشته، از مستندات علمی و عقلی بی بهره، یا کم بهره و بر مبنای اخبار غیرموثق هستند. ادعاهای مزبور لوازم باطلی دارند که خود شیخ بدان ملتزم نیست؛ خلقت پیشین ارواح لوازم باطلی نظیر «اتحاد نوعی»، «عدم تشخص» و «معطل ماندن قوا» دارد و ترسیم شبه مادی عالم ذر لوازم باطلی نظیر «مشروط شدن هدایت به عالم ذر»، «جبری شدن اعمال انسان ها»، «بیهوده شدن وعده ثواب و عقاب»، «عبث شدن تبلیغ پیامبران» و «بالقوه شدن بالفعل ها» دارد. نکته آخر اینکه از جمله ادعاهای شیخ همچون صد سال بودن دهر، وجود ترائب و عدم برگشت مسیح به صلب آدم در عالم ذر فاقد هر گونه مبنا و مستند روایی است.  
۸۶۷.

اثرگذاری و ارتباط کُنش های ناشایست انسانی با رخدادهای جهان مادی از منظر علامه طباطبایی و شهید صدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 279 - 301

کلیدواژه‌ها: شرور استخلاف نظام علی و معلولی تأثیر شر طبیعی تأثیر شر اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۲۲۴
رابطه وقوع شر با اعمال انسانی، از دیر باز ذهن اندیشمندان به ویژه متکلمان و فیلسوفان مسلمان را به خود مشغول داشته است. این بحث از جهات مختلفی مورد توجه بوده است، اما در این نوشتار به چگونگیِ تأثیرگذاری افعال ناشایست انسان در وقوع شرّ پرداخته شده است. از آنجا که این مهم با فاعلیت انسان در طبیعت پیوند دارد، نحوه ارتباط انسان با طبیعت نیز بررسی شده است. مادی گرایان با توجه به اینکه به اصل آفرینش باورمند نیستند، نقش افعال انسان در پیدایش رویدادهای ناخوشایند را انکار کرده و آن را یک فرضیه دینی دانسته اند. اشاعره با توجه به رویکرد جبرگرایانه، همه پدیده ها را به خدا نسبت داده و برای انسان فاعلیتی قائل نیستند، اما اندیشمندان معاصر امامیه دیدگاه های دیگری برگزیده اند. شهید صدر با طرح نظریه استخلاف، بر این باور است که انسان امانتدار جهان طبیعت است و کنش های او باید بر اساس قوانین امانتداری که خداوند مقرر نموده است، باشد. علامه طباطبایی نیز با طرح نظریه استخدام و تسخیر، انسان را بخشی از این جهان می داند که همگی پیرو نظام اسباب و مسببات هستند. این نظام علیت، افزون بر خداوند(به عنوان علت حقیقی)، دارای علل مادی به عنوان علت نزدیک و علل معنوی به عنوان علل میانی است که از آثار کنش های اختیاری انسان سرچشمه می گیرد. در این میان گناهان، افزون بر مجازات تشریعی اخروی، آثار تکوینی مادی و فرامادی در دنیا دارند. این پژوهش، ضمن بررسی گفته ها و ادله، به این نتیجه رسیده است که دیدگاه نخست از اولویت برخوردار است.  
۸۶۸.

بررسی مهدویت در نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: موعودپژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 75 - 91

کلیدواژه‌ها: منجی مهدویت نهج البلاغه ظهور یاران پیروان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۹ تعداد دانلود : ۷۵۹
شناخت و معرفت نسبت به امام زمان علیه السلام ضروری ترین مباحث دوران غیبت آن حضرت محسوب می شود. این شناخت راه معرفت الهی و لازمه ایمان به خدا و نبوت است؛ همچنین با زوایای مختلف زندگی انسان ارتباط مستقیم دارد و باعث می شود توجه و امیدواری مردم به حضرتشان افزایش یابد. از سوی دیگر امام علی علیه السلام در نهج البلاغه بارها از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف یاد نموده اند.سخنان ایشان در این کتاب شریف که از اعتبار سندی بالایی برخوردار است می تواند معیار و الگویی باشد تا بر اساس آن واقعیت های وجود امام زمان علیه السلام روشن گردد. امیر المؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه علاوه بر معرفی امام زمان علیه السلام ،  درمورد یاران خود و اوضاع قبل از ظهور اشاره ای کرده و این اشاره تا حد امکان قادر به آماده سازی مردم و جامعه برای ظهور منجیِ موعود خواهد بود؛ لیکن هدف اساسی از این بررسی توصیفی تحلیلی، روشن ساختن زمینه های شناخت حضرت مهدی علیه السلام است که نقش مهمی در رفع کاستی های اخلاقی و عملی در این زمینه را دارد.
۸۶۹.

تعیین کیفر مدعی امامت و مهدویت بر اساس مبانی فقهی امامیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 153 - 170

کلیدواژه‌ها: مدعی امامت مدعی مهدویت فقه امامیه ارتداد افساد فی‌الارض

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۴۳۳
مسئله امامت از بنیادیترین اصول اعتقادی تشیع به شمار میرود؛ چه اینکه ضرورت جاودانگی دین بعد از پیامبر؟ص؟، اقتضای صیانت نظری و عملی از تعالیم شریعت را داشته و این مهم از رهگذر تبیین و تفسیر دین توسط امام معصوم امکانپذیر است. پرواضح است که با عنایت به جایگاه امامت در آموزههای دینی، همواره افرادی درصدد سودجویی از این نهاد برآمده و لذا مدعیان دروغین امامت از سدههای نخستین اسلامی پدیدار گشتهاند و این امر امروزه در قالب مُتَمَهدیان یا مدعیان مهدویت نمود فراوانی در جامعه داشته است. فارغ از آسیبشناسی و تحلیل این جریانات از ابعاد مختلف، آنچه جستار حاضر درصدد تبیین آن است این مهم میباشد که رویکرد فقه جزایی امامیه به مدعیان امامت و مهدویت چیست. ضروت تحقیق از آنروست که تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه انجام نشده و فقیهان امامی نیز در این زمینه جز به ندرت، سخن به میان نیاوردهاند. جستار حاضر که به شیوه توصیفی _ تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانهای سامان یافته است، پس از بررسی احتمالات موجود در مسئله، به این نتیجه رسیده است که در صورت عارض شدن عناوینی از قبیل ارتداد و افساد فیالارض، بر عمل مدعیان دروغین، میتوان ایشان را به حدود مقرر شرعی محکوم نمود؛ در غیر این صورت مجازات ایشان تابعی از باب تعزیرات بوده و حکومت اسلامی با ملاحظه جوانب مختلف، کیفر چنین فردی را مشخص خواهد نمود.
۸۷۰.

بررسی دیدگاه هنریک ساموئل نیبرگ درباره زرتشت پیامبر شمنی

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 7 - 36

کلیدواژه‌ها: زرتشت مغان شمن پیامبر جادوگر خلسه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۲۱۲
ناهمگونی نظریه ها درباره هویت دینی زرتشت، تاریخ را به لکنت انداخته و زرتشت پژوهان را متحیر ساخته تا آن جا که هر پژوهشگر گزاره ای را عَلَم کرده و مسیری را در تحلیل، برگزیده و در قیاس با پژوهشگر دیگر شناختی کاملاً مغایر از شخصیت زرتشت را به نمایش می گذارد. نظریه نیبرگ درباره «شمن» بودن زرتشت از مهم ترین دیدگاه های شناخته شده در عصر جدید است. هرچند دیگرانی سعی در استبعاد نظریه نیبرگ دارند ولی به نظر می رسد، دلایل و شواهدی که نیبرگ از متن اوستا و متون پهلوی و پدیدارشناسی دین ارائه می کند، بیش از نظریات دیگر قابل دفاع باشد و جنس خلسه و شهود و هم پرسگی و ملاقات ایزدان را با شمنیسم بهتر می توان فهم و معنا کرد تا آن که پیام های زرتشت را در قالب نبوت ادیان ابراهیمی بسنجیم و نگاهی پیامبرانه به زرتشت بیندازیم.
۸۷۱.

بررسی نقش عثمان بن سعید العمری در رخدادهای دوره امام عسکری (ع) و امام مهدی (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۵ 131 - 146

کلیدواژه‌ها: عثمان بن سعید وکیل نائب غیبت صغری ظهور امام حسن عسکری امام مهدی (عج)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۳۸۱
عثمان بن سعید یکی از اجزای اصلی نهاد وکالت بود که در دوران زندگی امام عسکری7 و ابتدایی غیبت صغری به عنوان وکیل درجه یک امامیه طرح شد. وی در دوران امام عسکری7 به عنوان توانست بسیاری از مهمات این دوران از جمله امور مالی را به فرمان امام به انجام برساند و در غیبت صغری نیز سعی وافری داشت تا مشکلات به وجود آمده پیرامون غیبت امام دوازدهم را به کمک امام مهدی4 و برخی دیگر از کارگزاران ایشان مرتفع سازد. در تاریخ شیعه نقشآفرینی او به اندزهای بود که میتوان عثمان را از جمله حلقه تکمیل تاریخ شیعه امامی دوره غیبت و دوره حضور در نظر گرفت که با فرمانپذیری از امامان دوره خود علاوه بر رفع بسیاری از مشکلات امامیان در این دوران، نام خود را به عنوان یکی از اثرگذارترین وکلای ائمه: جاودان سازد.
۸۷۳.

واکاوی نصوص بر اسامی دوازده امام در باب چهارم الغیبه نعمانی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 45-84

کلیدواژه‌ها: الغیبه نعمانی دوازده امام امامان% اثناعشر باب چهارم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۴۰۰
کتاب «الغیبه نعمانی» از نگاشته های اختصاصی پیرامون آموزه مهدویت است. یکی از بخش های پراهمیت این کتاب، باب چهارم آن با نام «باب ما روی فی أن الأئمه اثنا عشر إماما و أنهم من الله و باختیاره » است. اهمیت این باب در گردآوری نصوصی است که نام امامان معصوم% در آن ها وارد شده است. پژوهش پیش رو با روش تحلیلی- توصیفی در پی آن است که با گونه شناسی و بررسی روایات این باب، میزان اعتبار و دلالت آن ها را واکاوی کند. یافته های این نگاشته بر آن است که نسبت به افراد مختلف در جامعه مخاطبان، نصوص از درجه دلالت متفاوتی برخوردار بوده است. برخی بر کلیت عدد دوازده گانه و شماری نیز بر نام بردن تک تک آن بزرگواران، رهنمون بوده است. بنابراین نگاه جامع به همه آن روایت ها پاسخ گوی شناسایی امامان خواهد بود.
۸۷۴.

جایگاه «تأویل» در منطق نقلی فهم دین از نگاه «ابن تیمیه» و نقد آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 51 - 74

کلیدواژه‌ها: تأویل ابن تیمیه منطق فهم دین ظاهرگرایی سلفیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۲۶۴
ابن تیمیه با پذیرش تأویل به عنوان یکی از شیوه های نقلی فهم دین، آن را به معنای حقیقت خارجی می داند و معانی ای همچون بازگرداندن لفظ از معنای ظاهری را تأویل کلامی خوانده و رد کرده و به مخالفان نسبت می دهد. وی با ادعای اتفاق صحابه نسبت به معنای منتخب خود و رد تأویل آیات صفات، به ستیز با تأویلی برمی خیزد که با نگاهش متفاوت است و در این مسیر همه توان خود را به کار می گیرد و به نقد استناد قرآنی قائلان به تأویل نیز می پردازد. این نوشتار با روش توصیفی، تحلیلی، پس از تبیین نگاه ابن تیمیه، به نقد علمی نگرش او می پردازد. در نقد، نخست تأویل را اصطلاحی قرآنی، روایی می شمرد که معنای علمی آن با تفسیر متفاوت و در برابر ظاهر قرار می گیرد و در دو سطح توجیه متشابه یا بیان بطن معنا می شود؛ سپس با بهره گیری از استشهاد قرآنی، از صحت تأویل سخن می گوید؛ حادث بودن تأویل را خرده گیری غیر علمی و اشکال تراشی بی اساس می شمارد و اندیشه تحریم سئوال از کیفیت را با پنج نکته پاسخ می دهد. همچنین پیامد های بسیاری برای تأویل گریزی می شمارد و در پایان تناقضات ادعاهای ابن تیمیه و کاربست تأویل در آثار او را گوشزد می کند و اعتراف های وی به تأویل را در کنار نقد علمای سلف بر تأویل گریزی وی بازگو می کند و هجمه های او در قالب تهمت پراکنی و تخریب مخالفان با برچسب وارداتی خواندن شبهات را فرار به جلو برای فرار از پاسخ قانع کننده می داند و اینگونه تزلزل و بطلان دیدگاه تأویل گریزانه ابن تیمیه را بر همگان، به ویژه حق جویان غیر محقق و مقلد سلفیه می نماید.
۸۷۵.

عدالت سیاسی در حکومت مهدوی با نگاهی به چالش های پیش رو

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه موعود سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 125-147

کلیدواژه‌ها: حکومت مهدوی حکومت جهانی عدالت سیاسی چالش ظهور راهبرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۳۱۶
عدالت سیاسی به معنای اداره جامعه بر مبنای عدالت و شایسته سالاری، یکی از ابعاد عدالت اجتماعی است که در حکومت جهانی حضرت مهدی؟عج؟ ظهور ویژه ای خواهد یافت. تحقق حکومت عدل مهدوی با دربرداشتن دو شاخصه مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی، نیازمند اخذ راهبردهایی چون قانون گذاری بر مبنای حق و عدالت، تشکیل قوه مجریه از کارگزاران عدل پیشه و زمینه سازی برای مشارکت سیاسی عادلانه در میان آحاد افراد جامعه است که بر اساس آیات و روایات در زمان ظهور شکل خواهد گرفت. در این پ ژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی با استناد به منابع روایی به تبیین شاخصه ها و راهبردهای حکومت مهدوی در تحقق عدالت سیاسی پرداخته و از گذر آن چالش های پیش رو به منظور تحقق عدالت سیاسی نیز تبیین می شود. مهم ترین این چالش ها، فقدان ولایت پذیری در میان نخبگان جامعه و کمبود همدلی در بدنه جامعه شیعی است. این آسیب ها در زیرساخت های معرفتی و اخلاقی بشر ریشه دارد و مانع اصلی ظهور و تحقق آن حکومت یگانه است.
۸۷۶.

بررسی تطبیقی دیدگاه پل تیلیخ و امام خمینی پیرامون زبان دین

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 61-78

کلیدواژه‌ها: امام خمینی ره پل تیلیخ زبان دین خداوند عرفان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۹۹
پل تیلیخ خداوند را نه یک وجود، بلکه خود وجود و اساس وجود می داند و بر اساس این فرض که خداوند کاملا متعالی و فراتر از بشر است، امکان هرگونه سخن گفتن حقیقی از خداوند را منتفی می داند؛ وی صفات و اسمائی را که به خداوند نسبت داده می شود، صرفاً نمادهایی می داند که اشاره ی حقیقی به خداوند نداشته و تنها راه هایی برای مواجهه با امر قدسی هستند. در سنت عرفان اسلامی نیز عارفانی چون امام خمینی دیدگاهی خاص پیرامون کیفیت سخن گفتن از خداوند دارند که باید به صورت مستقل در ضمن زبان دین بررسی شود؛ این دیدگاه از جهاتی به دیدگاه پل تیلیخ شباهت داشته و از جهاتی هم با آن متمایز است؛ امام خمینی معتقد است مرحله ی غیب الغیوب ذات الهی، کاملا متعالی و فراتر از بشر است و بشر در این مرحله، هیچ صفتی را نمی تواند به خداوند نسبت دهد؛ در عین حال، تنزّه الهی مانع این نمی شود که انسان بتواند در مقام واحدی، راجع به خداوند سخن گفته و تمام صفات و اسماء کمالی را به خداوند نسبت دهد. این مقاله با هدف مقایسه ی بین دیدگاه پل تیلیخ و نظریه ی عرفانی امام خمینی پیرامون زبان دین، ضمن استفاده از روش تحلیلی و تطبیقی، وجوه اشتراک و تفاوت این دو نظریه را بررسی کرده و نهایتاً برتری ها و مزایای دیدگاه عرفانی امام خمینی نسبت به دیدگاه پل تیلیخ را نشان می دهد.
۸۷۷.

نقد شکلی عهدین؛ راهی برای کشف قدیمی ترین سنت های مسیحی موجود در ورای متن عهد جدید

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 157 - 180

کلیدواژه‌ها: کتاب مقدس نقد شکلی سنت شفاهی نویسندگان اناجیل ادبیات مردمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۵
سنت کلیسایی برای هریک از کتاب های موجود در کتاب مقدس نویسنده ای را معرفی می کند و آن کتاب را محصول او می داند؛ اما تحقیقات جدید نشان مِ دهد این کتاب ها مملو از ادبیاتی مردمی هستند که پیش از مکتوب شدن، سینه به سینه در میان مردم نقل می شده است. این سنت های شفاهی گاه به سبب اغراض کلیسا و یا به دست نویسندگان کتاب مقدس تغییراتی یافته اند تا در خدمت اغراض آنان باشد. در این نوشتار به دنبال کشف این مطلب هستیم که چگونه سنت های شفاهی موجود در متن کتاب مقدس را از میان متون نوشته شده توسط نویسندگان شناسایی نماییم. از جمله ثمرات کشف سنت های شفاهی این است که می توانیم با قدیمی ترین نگاه هایی که در کلیسا رواج داشته، آشنا شویم و به مقایسه این نگاه ها با اعتقادات نویسندگان کتاب مقدس بپردازیم و برای مثال ببینیم که سنت های شفاهی مورد استفاده در رساله های پولس، چه تفاوتی با اعتقادات او داشته است.
۸۷۹.

تحلیل روش، تحلیل روند و تحلیل تأثیر بر روند در مهدویت پژوهی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 115-126

کلیدواژه‌ها: مهدویت پژوهی آینده پژوهی تحلیل روند تحلیل تأثیر بر روند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۳۵۳
آینده پژوهی و آینده نگاری هنر شکل دادن و ترسیم آینده است که به شناخت و مطالعه آینده های گوناگون از جمله ممکن، محتمل، مرجح، مطلوب و قطعی می پردازد. مهدویت پژوهی بر اساس آموزه های دینی، ساحت و روشی برای حرکت به آینده ای پویا و مطلوب با تمسک به گزاره های دینی است که وظیفه حرکت به سمت آینده مطلوب و قطعی را بر عهده دارد. مسئله مطرح در این نوشتار چگونگی و تعیین سطح تحلیل و کاربست روش تحلیل روند و تحلیل تأثیر بر روند در ساحت های مهدویت پژوهی است. از این رو این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی به تبیین روش تحلیل روند و تحلیل تأثیر بر روند در مهدویت می پردازد. قابلیت عملیاتی این روش در ساحت های مهدویت پژوهی و مواجه شدن با آینده مطلوب و مرجح، مهم ترین دستاورد تحقیق پیش رو خواهد بود.
۸۸۰.

بررسی ادعای صحت حدیث وصیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 37 - 70

کلیدواژه‌ها: طوسی حدیث وصیت احمد بصری ناظم العقیلی ضعف سند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۴۲۴
روایتی درباره وصیت شب رحلت پیامبر6 در کتاب الغیبه طوسی وارد شده و در آن علاوه بر دوازده امام، از دوازده مهدی هم سخن به میان آمده و احمدبن اسماعیل بصری با توجه به دوازده مهدی یاد شده، خود را به عنوان اولین مهدی معرفی کرده و برای اثبات ادعای خود به این حدیث استناد کرده و با توجه به شهادت طوسی در نقل تعدادی حدیث از خاصه که حدیث مورد بحث هم یکی از آنهاست، آن را صحیحالسند دانسته است، در حالی که شهادت طوسی به این معنا نیست که راویان این دسته از روایات و از جمله روایت وصیت شیعه امامی هستند، چون سه شیعه غیر امامی و حداقل شش راوی عامیالمذهب در سند این روایتها وجود دارد، از طرفی مذهب تعدادی از راویان حدیث وصیت هم معلوم نیست، بنابراین با وجود شش راوی عامه و سه شیعه غیر امامی و یک امامی فاسدالمذهب، نمیتوان به اعتبار شهادت طوسی قائل به خاصه و شیعه امامی بودن راویان حدیث وصیت شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان