ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۳۴۱ تا ۷٬۳۶۰ مورد از کل ۱۳٬۹۴۱ مورد.
۷۳۴۱.

آموزه های قرآنی و نقش نورون های آینه ای مغز در اثبات اثرمشاهده و نیت در ایجاد رفتار متقابل

کلیدواژه‌ها: نورون های آینه ای آموزه های قرآنی رفتارهای اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۲۶
آموزه های دینی به صور مختلف به اثر مشاهده و هم نشینی بر رفتار انسان اشاره دارد. همچنین ارزش اعمال را وابسته به نیت و قصد انجام عمل می داند. متفکرانی چون بوعلی سینا این اثررا توضیح داده اند. دستاوردهای علمی جدید در زمینه نوروفیزیولوژی با شناخت گروهی از نورونهای قشر خاکستری مغز اثر مشاهده عمل را در ایجاد رفتارهای مشابه به خوبی اثبات نموده اند. شایان ذکر است که این تحقیقات نشان می دهد که این نوع از نورون ها به «قصد» یعنی نیت انجام عمل حساسند و عملا توانایی درک افکار و عواطف دیگران (همدلی) را به ما می دهند. اهمیت کارکرد این نورون ها در شکل گیری رفتار به گونه ای است که جمعی از نوروفیزیولوژیستها اختلال در عملکرد این نورون ها را عامل ایجاد بیماری اوتیسم می دانند. در این راستا به محققان و مسؤلان تربیتی و رفتاری بررسی نقش و تأثیر سلول های آینه ای مغز در رفتارهای انسانی توصیه می شود؛ زیرا با شناخت حیطه عملکرد این سلول ها و استفاده از آموزه های دینی می توان با بهره گیری و استفاده ی صحیح از آن در زمینه آموزش و ایجاد مهارت در افراد یاری گرفت و نیز از اشاعه رفتارهای نامناسب اجتماعی پیشگیری نمود.
۷۳۴۲.

مفهوم شناسی وحی و الهام در لغت، قرآن و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: وحی در لغت الهام در لغت تمایز وحی و الهام انحای وحی وحی در عرف مسلمانان کاربرد وحی در قرآن کاربرد وحی در روایات منابع معرفتی پیامبر منابع معرفتی امام معصوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸۱ تعداد دانلود : ۱۴۰۶
وحی و الهام دو منبع اختصاصی معرفت دینیاند. در این مقاله، معانی و کاربردهای وحی و الهام را در لغت، قرآن و روایات شرح داده، مشخص میسازیم که این دو واژه براساس کدامین معنا یا کاربرد منبع معرفت دینیاند. تعارضی که ممکن است در ابتدای امر میان مدارک و منابع دربارة تفسیر لغوی وحی به نظر برسد، با راه حلی از درون آنها قابل رفع است. افزون برآن، به رغم وجود پاره ای اختلاف نظرها، معنای لغوی «وحی» کتابت و کلام پنهان است و سرعت در معنای آن اخذ نشده است؛ چنان که معنای لغوی «الهام» القا در نفس است و الهی و ربانی بودن مقوّم معنای لغوی آن نیست. در کاربردهای قرآنی وحی، چه دربارة پیامبران باشد و چه دربارة غیر ایشان، معنای لغوی وحی اراده شده و بعضی ویژگیهایی که مربوط به مصادیق است، دخالتی در ساختار معنای آن ندارد؛ چنانکه دربارة الهام نیز این سخن صادق است. اما در روایات و عرف مسلمانان وحی و الهام از آن نظر که منبع معرفت دینیاند، معنای اصطلاحیِ خاصی دارند.
۷۳۴۳.

سنّت آزمایش در منظومه هستى از منظر قرآن (فلسفه، تحوّل و رابطه با سایر سنّت‏ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن امتحان آزمایش سنّت‏هاى الهى روابط سنن الهى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۳
هر یک از سنن الهى حاکم بر تاریخ، براساس حکمت خاصى در نظام هستى قرار داده شده است و ارتباط حساب‏شده و هماهنگى با سایر سنن الهى حاکم بر تاریخ دارد، که تحقیق درباره آن بینش انسان را در باب تطوّرات جامعه و تاریخ عمق مى‏بخشد. این مقاله با رویکرد نظرى و با روش مطالعه اسنادى، و با هدف بررسى حکمت استقرار، فرآیند تطوّر و روابط سنّت آزمایش ـ یکى از سنّت‏هاى الهى حاکم بر تاریخ ـ با سایر قوانین الهى حاکم بر جامعه و تاریخ از منظر قرآن کریم تدوین یافته است. بررسى نوع ارتباط سنّت مذکور با سنّت‏هایى از قبیل تداول قدرت، تزیین نعمت‏هاى دنیوى، بعثت پیامبران، تنازع، وجود تفاوت‏ها، مسئولیت، امهال، مکر، استدراج و تقدیر رزق از نکات تازه این مقاله به شمار مى‏رود. تدبّر در آیات و دیدگاه‏هاى مفسّران قرآن، مهم‏ترین مددکار ما در این مقاله به شمار مى‏آید.
۷۳۴۸.

نگاهی به مبانی فهم مفردات قرآن و نقش آن در تفسیراز دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی واژگان دخیل مفردات قرآن تحول معنایی واژگان تفسیر المیزان مبانی فهم مفردات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۴۵۹
چگونگی فهم مفردات قرآن در فرآیند تفسیر، تابع ضوابطی است و از مبانی خاصی ریشه میگیرد. این مقاله با واکاوی متن تفسیر المیزان درصدد به دست دادن مبانی فهم مفردات قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی و بیان تأثیر آن در تفسیر قرآن است. به باور علامه: 1. خصوصیات مصادیق مفردات الفاظ قرآن، خارج از موضوع له آنهاست. این امر امکان اطلاق حقیقی یک واژه بر مصادیق متعدد و به ظاهر متفاوت را فراهم میسازد. 2. مفردات قرآن در آیات مرتبط با صفات خدا و عالم آخرت غالباً در مصادیقی ماورایی و متعالی به کار رفته اند؛ ازاین رو مصادیق رایج و عرفی این واژگان، نباید ذهن مفسر را از توجه به معانی متعالی آنها منصرف نماید.3. به علت تحول معنایی برخی واژگان در گذر زمان، معنای آنها در عرف قرآن متفاوت از معنایی رایج آنها در میان عرب زبانان است، معیار فهم درست این گونه مفردات، کاربرد رایج آنها در عصر نزول است. 4. برخی مفردات در عرف قرآن معنای ویژه ای یافته اند که باید در تفسیر مفردات قرآن مورد توجه قرار بگیرد.5. بسیاری از واژگان دخیل، در زبان عربی معنایی تازه یافته اند، معنای این قبیل واژگان باید با توجه به کاربردهای آن در زبان و ادبیات عرب فهم شود.
۷۳۴۹.

تسنیم، سَنام معرفت قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفسیر اخلاق علمی منابع و مآخذ تسنیم ساختار تفسیر ویژگی محتوایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات موارد دیگر کتاب شناسی تفسیر
تعداد بازدید : ۳۱۹۵ تعداد دانلود : ۷۶۷
تفسیر گرانسنگ تسنیم، محصول تحقیق، تنظیم و تدوین درس تفسر قرآن کریم حضرت آیت.الله جوادی آملی دام ظله در حوزهٴ علمیهٴ قم است. تا زمان تألیف این نوشتار 16 جلد از آن منتشر شده است و تا پایان قرآن به حدود 80 جلد خواهد رسید. تسنیم تا کنون چندین بار در درون و بیرون کشور حایز رتبهٴ برتر شده است؛ از جمله در سال 1385(ه .ش) به عنوان «تحقیق برتر در عرصهٴ مطالعات اسلامی و قرآنی» از سوی «آیسیسکو» برگزیده شد. نام تسنیم برگرفته از آیه 27 سورهٴ «مطفّفین»، و تسنیم نام چشمه.ای بهشتی است که شراب طهور مقرّبان الهی از آن می.جوشد. آن مفسر حکیم، تفسیر خود را از آن رو تسنیم نامیدند که وحی قرآنی، این سلطان علوم، چشمه.سار پرجوششی است که از زلال ناب آن حکمت و همه دانش.ها بهره.مندند و اعتبار و ارزش خود را باز می.یابند. از بزرگ.ترین شاخصه.های ساختاری و محتوایی تسنیم روشمند بودن آن است. در این تفسیر، ذوق و سلیقهٴ شخصی، استحسانات عقلی و عرفی و پیش.فرض.های علوم گوناگون بر قرآن تحمیل نشده و دخالتی در تفسیر آیات ندارند. در نوشتار حاضر امور زیر بررسی شده.اند: 1. ویژگی.های ساختاری و محتوایی تسنیم. 2. مقایسهٴ تسنیم با المیزان و بیان وجوه اشتراک آن دو و امتیازها و نوآوری.های تسنیم. 3. اخلاق علمی مفسّر تسنیم. 4. تسنیم و مفسر آن از نگاه دیگران. 5. منابع و مآخذ تسنیم. نوشته پیش.رو ثمره بررسی.های روش.شناسانهٴ مؤلف درباره تفسیر تسنیم است که برخی از مباحث آن از نصوص روش.شناسانهٴ بنانی و بیانی استاد مفسر و برخی از تأمل در این اثر نورانی استفاده شده است.
۷۳۵۰.

جستاری درباره رابطه گزاره های تاریخی قرآن با گزاره های علم تاریخ

کلیدواژه‌ها: گزاره گزاره های تاریخی قرآن گزاره های علم تاریخ واقعی بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۲۹۱
علم تاریخ، شاخه ای از علوم تجربی است. علوم تجربی به دو نوع کلی علوم تجربی طبیعی و علوم تجربی انسانی تقسیم می شود و علم تاریخ یکی از رشته های علوم تجربی انسانی محسوب می گردد. قرآن، نصی وحیانی است که بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است، و دارای گزاره های تاریخی می باشد. قرآن متنی ثابت است، ولی برداشت ها و قرائت های مفسران ممکن است گوناگون باشد. قرآن دارای گزاره های تاریخی گوناگون می با شد. علم تاریخ،دارای گزاره های فراوان تاریخی است. در این مقاله تا حد امکان به گزاره های تاریخی قرآن و گزاره های علم تاریخ پرداخته شده است و رابطه وحدت و تطابق ، رابطه تمایز داشتن بررسی شده است و رابطه تعارض واقعی بین این دو نوع گزاره ها را برخی مطرح کرده اند که مورد نقد قرار گرفته است.
۷۳۵۱.

تأویل و قانون آن از دیدگاه غزالی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفسیر به رأی تأویل قواعد تأویل موازین شرعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۹ تعداد دانلود : ۸۸۱
از دغدغه های اساسی غزالی که در طی انتقال مبنایی او به سمت تصوف نیز قابل مشاهده است مسأله تأویل و روش تأویل متون مقدس خصوصاً قرآن کریم است. او هر چند رساله هایی در ردّ تعلیمیه، باطنیّه و اسماعیلیّه و رویکرد آنان به قرآنکریم دارد، اما با توجه به قواعدی که در ضمن تأویل بنا مینهد به خوبی تأثیرپذیری او در این زمینه از رویکرد باطنی به تفسیر قابل مشاهده است؛ رویکردی که بعدها در جریان های مهم فلسفی مانند حکمت متعالیه نیز مؤثر افتاد. این مقاله ابتدا به مسأله تأویل مجاز و غیرمجاز و، تفسیر به رأی، در نزد غزالی و سپس به قواعد تأویل مجاز در نزد او و در انتها به مواردی از این تأویل از باب نمونه در آثار او میپردازد.
۷۳۵۳.

نگاهى به چند عبارت کنایى در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنایه اسلوب ادبى قرآن تفسیر غیرادبى فصاحت و بلاغت قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۷
بى‏شک، قرآن کریم افزون بر اینکه یک کتاب مقدس دینى است که در مقام هدایت بشر و تشریع راه و روش زندگى برتر است تا آدمى را به سعادت دنیا و آخرت رهنمون سازد، یک شاهکار ادبى نیز هست که ضمن بهره‏گیرى از فصیح‏ترین و بلیغ‏ترین اسلوب‏هاى بیانى عصر خود، این اسلوب‏ها را به کمال بیشتر نیز رسانده است. روشن است که فهم قرآن کریم و به عبارت دیگر، فهم صحیح قرآن کریم در گرو آشنایى بهتر و بیشتر با اسلوب‏هاى ادبى رایج در عصر نزول است؛ با تأکید بر اینکه در اختیار آفریننده هر متن ادبى از جمله خداوند است که با حفظ ساختار و الگوهاى زبانى، در کاربرد آنها توسعه دهد و نوآورى کند. یکى از اسلوب‏هاى ادبى که به فراوانى در قرآن کریم به کار رفته اسلوب کنایه است. این مقاله برخى از عبارت‏هاى کنایى قرآن را بررسى نموده است.
۷۳۵۴.

هرمنوتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۸ تعداد دانلود : ۹۳۹
هرمنوتیک می کوشدمارابر موقعیت هرمنوتیکی خود آگاه کند.این تلاش خود دریک موقعیتِ هرمنوتیکی صورت می گیرد بنابراین حاصل محدودی دارد.ما نه آگاه مطلق بلکه آگاه تر می شویم. کلید واژه ها:هرمنوتیک،تفسیر،دور هرمنوتیک،وظیفه هرمنوتیک.
۷۳۵۶.

قرآن کریم و فرهنگ تکمیل مکرمت ها و فضائل در نهاد خانواده: حیا در احیاء نهاد خانواده و جامعه از منظر قرآن و حدیث

۷۳۶۰.

بررسی و ارزیابی نظریه نسخ تلاوت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نسخ انواع نسخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳۷
مساله نسخ و آیات ناسخ ومنسوخ در قرآن از مباحث مهم علوم قرآنی است. یکی از انواع نسخ، نسخ تلاوت است که در میان مسلمانان سه رویکرد به آن وجود دارد: رویکرد اول نسخ تلاوت را باور دارد و با تکیه بر روایات و نیز استدلال عقلانی درصدد اثبات آن است. رویکرد دوم که روایات نسخ تلاوت را قطعی نمی داند، سعی دارد با استدلال عقلانی نسخ تلاوت را ثابت کند و رویکرد سوم که نسخ تلاوت را رد کرده و روایات و استدلال های عقلانی را نپذیرفته است. در این تحقیق پس از بررسی و نقد ادله قائلان به نسخ تلاوت به این نتیجه رسیده ایم که قول به وقوع نسخ تلاوت در قرآن و همچنین رد امکان عقلی وقوع آن – هر دو- حاصل فهم شتاب زده شماری از مفسران و علمای اسلامی در گذشته و اکنون بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان