ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۰۰۱ تا ۴٬۰۲۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
۴۰۰۱.

نقش مطلق گرایی در حل تزاحمات اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: نسبی گرایی مطلق گرایی فرا اخلاق اخلاق کاربردی تزاحمات اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۱۵
مطلق گرایی اخلاقی بدین معناست که برخی ارزش ها صرف نظر از اشخاص، مکان ها و زمان ها معتبر بوده و خوش آیند و بدآیند افراد، شمولیت آنها را از بین نمی برد. درباره رابطه مطلق گرایی و اخلاق کاربردی میتوان گفت که اولاً: وجود تزاحمات اخلاقی با تمسک به مطلق گرایی توجیه پذیر است، ثانیاً: امکان ارائه راه حل نیز بر طبق این مبنا فراهم است، چون ترجیح یک فعل بدون استدلال، امکان پذیر نیست و امکان استدلال در فرض مطلق گرایی محقق است، علاوه بر اینکه حل تزاحم در فرض وجود هدفی معین میسر است و بنا بر مطلق گرایی، وجود این هدف نیز تأمین است. در حل مسائل اخلاق کاربردی اولاً: باید با توجه به تمام قیود موضوع حکم، تزاحم بدوی ناشی از عدم تصور صحیح موضوع، برطرف شود، ثانیاً: اگر با لحاظ تمام قیود، باز هم تزاحم باقی بماند، باید با توسل به مرجحات کیفی عقلی و شرعی یک طرف را ترجیح داده، مسئله را حل کرد.
۴۰۰۳.

خانواده و راهبردهای کاربردی؛ رهنمودی برای دستگاه های فرهنگی

۴۰۰۴.

مطالعه تطبیقی دو نظام اخلاقی رازی و غزالی در عُجب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق غزالی عجب حب نفس زکریای رازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۴ تعداد دانلود : ۷۹۱
عُجب به منزله یک رذیلت در رفتار ارتباطی درون شخصی در غالب آثار اخلاقی مورد بحث قرار میگیرد. رازی بر مبنای طب انگاری اخلاق و با رهیافت سلامت محور به تحلیل این نفس میپردازد. غزالی با نظام اخلاق تلفیقی، عُجب را بر مبنای دیدگاه کلامی خود تحلیل میکند. غزالی مفهوم سازی دینی از عُجب ارائه میکند. علاوه بر مفهوم سازی عُجب، تحلیل منشأ آن، شیوه پیشگیری و درمان و نیز روش شناسی رازی و غزالی در مواجهه با عُجب مسائل این مقاله است. رازی عُجب را حاصل حب نفس و مداخله آن در پردازش اطلاعات عقل سنجشگر میداند که ارزیابی فرد را از رفتارش وهم آلود میسازد؛ ولی غزالی عُجب را ناشی از جهل به انتساب نعمت ها به خدا میداند. بر این اساس شیوه پیشگیری و درمان عُجب در این دو دیدگاه اخلاقی متمایز میشود.
۴۰۰۵.

الگوی ساختار خانوادة مطلوب از دیدگاه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ساختار خانواده خانوادة هسته ای خانوادة گسترده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸۱ تعداد دانلود : ۱۷۹۳
نهاد خانواده از ارکان حیاتی هر جامعه ای به شمار می آید. این نهاد، تغییرات گوناگونی را به لحاظ ساختاری در دوره های مختلف تجربه کرده است. هر جامعه ای برای تنظیم و کنترل این نهاد حیاتی، می بایست شاخص های الگویی را برای خود ترسیم کند تا بتواند در اوضاع و احوال متغیر اجتماعی، راه مناسب را برگزیند و شرایط و احوال اجتماعی خود را سامان بخشد. متون دینی ـ اسلامی منبعی غنی از معارف اند که توانایی راهبری برای رسیدن به این شاخص ها را در اختیار دارند. در این مجال خواهان نزدیک شدن به الگوی مطلوب خانواده هستیم. به لحاظ روش شناسی، از ادلة نقلی و عقلی سود جسته ایم. مجموع ادلة نقلی و عقلی ما را به سمت شکل سومی از الگوی خانواده رهنمون می سازد؛ هر چند این الگوی به خانوادة هسته ای نزدیک تر است.
۴۰۰۷.

جایگاه شناخت خود در رفتار اخلاقی انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار اخلاقی اخلاق رفتار شناخت خود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۲۳۶
در این مقاله، ضمن بررسی رابطه اخلاق با رفتار، مفهوم رفتار، رفتار اخلاقی و رفتار اخلاقی با خود، هدف از رفتار اخلاقی و ابعاد آن بررسی شده است. مؤلف عقیده خود در جهت گستره تأثیر گذاری اصلاح رفتار اخلاقی انسان با خود را بیان کرده و بر این باور است که پایه رفتارهای اخلاقی انسان در تمام حوزه های رفتاری، رفتار با خود و اصلاح رفتارهای اخلاقی انسان در همه حوزه ها در گرو اصلاح رفتار اخلاقی با خود خواهد بود. اثبات این ادعا از طریق احادیث فراوانی که این معنا را به صورت ضمنی بیان کرده اند، میسر است.
۴۰۰۸.

تبیین مبانی هستیشناسی اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اسلام مبانی هستی‏شناسی اخلاق جنسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵۶ تعداد دانلود : ۱۵۴۵
در دنیای معاصر، فهم آگاهانة غریزة جنسی اهمیت بسزایی دارد. این امر به ظهور گفتمان های متعددی در این حیطه منجر شده است. اگر در برابر گفتمان های موجود، گفتمان اسلامی در مورد غریزة جنسی ارائه نشود، گفتمان های دیگر افکار خود را بر جامعه حاکم، و نوعی تعارض و تضاد ارزشی را در بین جوانان، خانواده و اجتماع ایجاد خواهند کرد. بنابراین، ضروری است اخلاق جنسی اسلامی از جنبه های متعدد بررسی شود. بر این اساس، مقالة حاضر به تبیین مبانی هستیشناسی اخلاق جنسی در اسلام، با روش توصیفی ـ تحلیلی پرداخته است. برخی اصول اخلاق جنسی در اسلام عبارتند از: قداست، مرز شناسی، رضایت، حکمت، تمهید، پاکی و طهارت، مصونیت، هدفمندی، جذابیت جنسی و تناسب.
۴۰۱۰.

غضب عامل تباهی قلب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شجاعت غضب حلم تندخویی تهور جبن کظم غیظ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰۳ تعداد دانلود : ۱۴۰۰
قوه دافعه انسان در برابر ناملایمات و امور مضار را غضب گویند که به ممدوح و مذموم تقسیم میشود؛ اگر انسان با استضائه از نور عقل در مسیر حق قدم برداشته و غضب را تعدیل نماید پسندیده و ممدوح بوده، صفاتی چون شجاعت، غیرت و بسیاری از فضائل انسانی ثمره اش خواهد بود؛ ولی سرپیچی از قوه عاقله و افراط و تفریط در آن انسان را از حق مداری به خودمحوری میکشاند و محصولش تهور و ترس خواهد بود که هر دو مذموم اند. عوامل غضب دنیاگرایی، خودپسندی و زمینه های تربیتی ناسالم قبل از بروز غضب و نیز مهار نفس به محض بروز خشم و قبل از هیجان غضب از راه های درمان این رذیله اخلاقی است. هنر مهار خشم به دو قسم باطنی (تفکر در عواقب ناپسند طغیان خشم، یادآوری خشم خدای سبحان و ...) و ظاهری (وضو گرفتن، ترک کردن محل، تحریک عاطفی مثبت و ...) تقسیم میگردد.
۴۰۱۱.

الگوی روابط انسانی عزت مدار با تأکید بر سیره امام حسین(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عاشورا روابط انسانی عزت سیرة امام حسین(ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۱۹۱۸ تعداد دانلود : ۹۶۰
امام حسین(ع)، سبط نبی اکرم(ص)، سومین پیشوای شیعیان، خالق حماسه ای بی نظیر در تاریخ بشریت است. حماسه ای که خاستگاه مکتبی تربیتی است، مکتبی فراتاریخی و فراجغرافیایی. عزت و عزت مداری در این مکتب از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که می توان آن را احیا کنندة عزت اسلامی و انسانی دانست. بر این اساس و با هدف تبیین جایگاه عزت و عزت مداری در نهضت تربیتی عاشورا، نویسندگان مقاله به شیوة تحلیلی به بررسی عزت مداری در سیرة امام حسین(ع) در جریان واقعة عاشورا پرداخته و به این نتایج دست یافته اند که سیرة امام حسین(ع) به ویژه در واقعة کربلا الگویی کامل و جامع در زمینة عزت مداری و تقویت عزت نفس است. در مکتب تربیتی سیدالشهدا تعاملات انسانی اعم از تعاملات فردی و اجتماعی، بر مبنای عزت شکل می گیرد. بسترسازی در کانون خانواده (عزت مداری در خانواده) توکل به خدا، هدفمندسازی زندگی، مرگ اندیشی سازنده و تکریم انسان ها نیز از جمله راهکارهای پرورش و تقویت عزت نفس در سیرة عملی امام حسین(ع) در جریان واقعة عاشورا است.
۴۰۱۴.

زبان شناسی و اخلاق عرفانی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عرفان اخلاق معنی شناسی زبانشناسی واژگان چندمعنایی حلقوی میدانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات رابطه تصوف و عرفان با علوم دیگر
تعداد بازدید : ۱۸۱۲
چکیده یکی از دانش های نوپا در دنیا و به ویژه در کشور ما، دانش معنی شناسی است که از شاخه های زبانشناسی به شمار می آید. متون اسلامی اعم از قرآن و حدیث و مطالب عرفانی حاوی نکات اخلاقی و کدهای اخلاقی فراوان است. متأسفانه در سال های اخیر با وجود تحقیقات ارزنده در تمام شاخه های علوم اسلامی، پژوهش قابل قبولی راجع به معنی شناسی اخلاقی- عرفانی نشده است. این جانب در اصل مقاله تصمیم دارم تصویری روشن از معنی شناسی اخلاقی- عرفانی را برای علاقه مندان به اخلاق عرفانی بیان کنم تا مشتاقان به ارزش و اهمیت این پژوهش پی برند. معنی شناسی اخلاقی در پی روشن کردن مفاهیم و کدهای اخلاقی است که از دیرباز در زبان عربی و متون ادب فارسی وجود داشته است. عارفان اسلامی به پشتیبانی قرآن و حدیث به دستاوردهای بسیار ارزشمندی در این زمینه رسیده اند، لیکن همه ی این دستاوردها روشمند نیست و کار معناشناسی اخلاقی- عرفانی، تنظیم حوزه ی معناشناسی واژگانی است که هرچند واژه به صورت یک سیستم یا لایه یا حلقه یا میدان، ایده ای کامل و علمی در تکامل اخلاقی کلونی و سیستماتیک را نشان دهند. بدیهی است مثال هایی که در متن مقاله خواهد آمد، برگرفته از قرآن یا متون حدیث و منابع عرفانی فارسی و عربی خواهد بود. ان شاء اللّه این روش جدید بتواند فصل تازه ای در تولید علم اخلاق، آن هم اخلاق دینامیکی ایجاد نماید.
۴۰۱۵.

فضیلت در نگاه ارسطو و توماس آکوئیناس(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: فلسفه اخلاق سعادت خیر ارسطو فضیلت حد وسط اراده تفریط افراط توماس آکوئیناس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۵۷
یکی از بنیادیترین مفاهیم فلسفة اخلاق ارسطو، فضیلت است و شناخت این مفهوم، راه را برای شناخت و ارزیابی دستگاه اخلاقی او هموار میسازد. از سوی دیگر، قدیس توماس، بزرگ ترین پیرو ارسطو در قرون وسطا نیز ظاهراً با این مفهوم همچون ارسطو برخورد میکند؛ با این تفاوت که آن را افزون بر معنای پیشین، معنایی متعالی میبخشد. اکنون پرسش اساسی این است که فضیلت در نظام اخلاقی ارسطو چه جایگاهی دارد و آیا معنای فضیلت در دستگاه فکری توماس، دقیقاً همان معنای ارسطویی را دارد یا خیر؟ پس از دانستن اینکه ارسطو تعریفی انسانی، دنیایی و عقلانی از مفاهیم سعادت و خیر و فضیلت ارائه میدهد و توماس، با دشواریهایی میکوشد تا این مفاهیم را با دستگاه فلسفی - مسیحی خود سازگار کند، در این نوشتار خواهیم کوشید تا بدان پرسشها پاسخ دهیم. همچنین در پایان، کلام هر دو فیلسوف را به اختصار نقد و بررسی کرده ایم.
۴۰۱۶.

نگرش معرفت‌شناختی ملاصدرا و قاضی عبدالجبار به عقل در اخلاق(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: عقل اخلاق ملاصدرا قاضی عبدالجبار فضایل اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۳۲۸
ملّاصدرا و قاضی‌عبدالجبّار معتزلی از جمله اندیشمندانی هستند که در باب فلسفه‌ی اخلاق اندیشیده و خصوصاً به نقش عقل در اخلاق توجّه داشته‌اند. برخی از کارکردهای عقل در اخلاق از منظر این دو اندیشمند، به لحاظ معرفت‌شناختی را می‌توان در چهار محور عمده خلاصه کرد: 1. ادراک مبانی اخلاق؛ 2.تشخیص مصادیق ارزش‌های اخلاقی؛ 3. تشخیص مصالح و مفاسد؛ 4. تحریک به فعل و کسب فضایل و نیز تحریص به دفع و ترک رذایل اخلاقی. این مقاله به تبیین و بررسی آراء این دو اندیشمند در چهار محور مذکور می‌پردازد.
۴۰۱۷.

نقد تولید مثل غیرجنسی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق زیستی کرامت انسانی قتل نفس شبیه‌سازی انسانی اخلاق کلونینگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۵۰۰
امروزه بحث از شبیه‌سازی در کانون توجه صاحب‌نظران عرصه‌های گوناگون قرار دارد. مخالفان به کار بستن این تکنیک، دلایلی بر ضد آن اقامه می‌کنند. برخی از این دلایل کلامی، پاره‌‌ای فقهی و برخی اجتماعی‌اند. اما کسانی با نگاه اخلاقی بر آن شده‌اند تا شبیه‌سازی انسانی را از منظری اخلاق نقد کنند. با رویکرد اخلاقی عمدتاً پنج دلیل بر ضد شبیه‌سازی انسانی اقامه شده است: یک. نقض کرامت ذاتی انسان، دو. ایجاد انسان‌های درجه دوم، سه. استفاده ابزاری از انسان‌ها، چهار. ودیعه بودن جسم انسان و پنج. نابودی جنین‌های ناخواسته. نویسنده مقاله این دلایل را گزارش و سپس به تحلیل آن‌ها پرداخته و قوت‌ آن‌ها را سنجیده است.
۴۰۱۸.

تبیین و نقد اخلاق باور از منظر کلیفورد(مقاله علمی وزارت علوم)

۴۰۱۹.

بررسی تطبیقی دیدگاه های فایده گرایان کلاسیک و ابن حزم اندلسی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: شادکامی جان استوارت میل فایده گرایی جرمی بنتام ابن حزم اندلسی فایده گرایی الاهیاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷۷ تعداد دانلود : ۱۱۲۸
این پژوهش با رویکرد تحلیلی، درصدد بررسی و تطبیق دیدگاه های فایده باوران کلاسیک، جرمی بنتام و جان استوارت میل و ابن حزم اندلسی میباشد. فایده گرایان بیشترین خوشی و شادکامی را بنیاد اخلاق میدانند. فایده گرایان کلاسیک لذت گرا مدعی بودند که غایت اخلاق، بیشترین غلبه لذت بر الم است. از این رو، خوشی و شادکامی در اصطلاح آنها، همان لذت است و لذت را یگانه خیر ذاتی میدانند. ایشان بر این باورند که ایجاد لذت و ممانعت از الم، تصمیم های اخلاقی ما را تعیین میکند. ابن حزم اندلسی نیز دارای آرای فایده گرایانه بوده است. این پژوهش، به مقایسه تطبیقی فایده گرایان کلاسیک و ابن حزم اندلسی میپردازد.
۴۰۲۰.

تحلیلی بر گفتمان تربیتی حضرت امام خمینی(ره): سیلان بین «همه» و «هیچ»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوای کیفی تعلیم و تربیت امام خمینی(ره) گفتمان تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۱۶۹۸ تعداد دانلود : ۸۰۲
این مقاله با ارائة تصویری از افکار بلند امام خمینی(ره) و فلسفة حرکت بزرگ تربیتی او درصدد پی بردن به راز نفوذ عمیق کلامش در جان و روح مخاطبان اوست، تا دریچه ای نو به حوزة گفتمان های تربیتی گشوده و بدین وسیله مواریث تربیتی امام (ره) را بیش از پیش به خدمت اهداف خطیر مسئولان امر تعلیم و تربیت درآورد. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است، به بررسی مختصات و ویژگی های پیام های مکتوب به جامانده از امام خمینی (ره) که مخاطبان آنها ملت ایران بوده، پرداخته شده است. بررسی های انجام شده در این پژوهش حاکی از آن است که در کنار ویژگی های منحصربه فردی چون تواضع در برابر مخاطبان، عشق به مخاطبان، اعتماد به مخاطبان، احترام به مخاطبان، استفاده از مفاهیم مورد پذیرش همه، مستند بودن پیام، سادگی و صراحت پیام، درون مایة همه پیام های امام(ره) نشان از سیلانی آگاهانه و عرفانی بین دو مفهوم «همه» و «هیچ» بوده است. او در عین حال که خود را در برابر «همه» ‐ خدا و مردم ‐ در شمار نمی آورد، در سطحی دیگر «همه» ‐ جهان و هرچه در او هست ‐ را در برابر خدا «هیچ» می داند. حرکت از «هیچ» به سوی «همه چیز» حرکتی است که او به سوی خدا آغاز می کند و دیگران را هم بدان فرامی خواند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان