درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۶۱ تا ۱٬۳۸۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
۱۳۶۱.

تحلیلی بر وضعیت ارزش های اخلاقی در کتب درسی دوره ابتدایی: روش آنتروپی شانون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 143 - 164

کلیدواژه‌ها: ارزش اخلاق کتب درسی دوره ابتدایی تحلیل محتوا آنتروپی شانون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۹ تعداد دانلود : ۵۵۶
در پژوهش حاضر محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی به لحاظ میزان توجه به مؤلفه های ارزش های اخلاقی بررسی شده است. جامعه تحلیلی شامل کتاب های درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1397−1398 می باشد که براساس نمونه گیری هدفمند پنج عنوان فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم، تعلیمات اجتماعی، هدیه های آسمان و آموزش قرآن به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوا مشتمل بر هفده ارزش اخلاقی بود که عبارت اند از قناعت، عفت، ظلم ستیزی، شجاعت، ایثار، تواضع، وطن دوستی، امانت داری، همدلی، پشتکار، صداقت، صبر، مهرورزی، احترام، قدرشناسی، وفای به عهد و گذشت که روایی آن با استفاده از قضاوت متخصصان تعیین شد. داده های حاصل با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که 413 مرتبه به ارزش های اخلاقی در کتاب ها توجه شده است که سهم کتاب فارسی بخوانیم 122، فارسی بنویسیم 63، تعلیمات اجتماعی 61، هدیه های آسمان 87 و آموزش قرآن 80 مرتبه بوده است. براساس شاخص ضریب اهمیت ارزش اخلاقی شجاعت با ضریب (066/0)، قدرشناسی با ضریب (066/0)، ایثار با ضریب (065/0)، مهرورزی با ضریب (064/0)، وطن دوستی با ضریب (063/0) و صبر با ضریب (062/0) شش ارزش مهم، پرتکرار و مورد توجه در کتاب های درسی دوره ابتدایی بوده اند. 
۱۳۶۲.

تبیین مؤلفه های تربیت معنوی در آموزه های دینی (قرآن) و غیردینی (سکولاریسم) و مطابقت آن با اسناد بالادستی برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 231 - 277

کلیدواژه‌ها: تربیت معنوی آموزه های دینی آموزه های غیردینی اسناد بالادستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۷ تعداد دانلود : ۴۹۸
هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه های تربیت معنوی در آموزه های دینی (قرآن) و غیردینی (باتأکیدبر منابع سکولار) و مطابقت آن با اسناد بالادستی برنامه درسی می باشد. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری در بخش آموزه های قرآن شامل خود کتاب مقدس قرآن کریم و تفسیر موضوعی راهنمای آیت الله هاشمی رفسنجانی و در بخش آموزه های سکولاریسم شامل کتاب ها و مقالات موجود در زمینه تربیت معنوی از دیدگاه سکولاریسم و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و سند برنامه درسی ملی است. باتوجه به ماهیت پژوهش حجم نمونه برابر جامعه می باشد. ابزار گردآوری داده ها نیز، چک لیست بررسی آیات قرآنی، اسناد مرتبط با تربیت معنوی از دیدگاه سکولاریسم و نیز اسناد بالادستی برنامه درسی ایران است. جهت تعیین روایی ابزار چک لیست، از روایی محتوایی با استفاده از دیدگاه استاد راهنما و همچنین اساتید گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز بهره گرفته شد. جهت تعیین پایایی نیز از ضریب توافق لاشه و برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از تحلیل محتوای کمی استفاده شد. واحد تحلیل؛ آیات، جم لات، عبارات موجود در متن منابع مرتبط بود. در بخش یافته ها، ابتدا مفاهیم دال بر تربیت معنوی درقالب مؤلفه های اعتقادی، اخلاقی و عملی از آموزه های قرآنی و نیز آموزه های سکولاریسم استخراج شد. یافته ها نشان داد که در تحلیل قرآن کریم، در مؤلفه اعتقادی 5 مفهوم (اصول دین)، مؤلفه اخلاقی (فضائل اخلاقی:88 مفهوم  و رذایل اخلاقی:82 مفهوم) و مؤلفه عملی 8 مفهوم ( از فروع دین) شناسایی شد و میزان شباهت مؤلفه های شناسایی شده قرآنی و سکولاریسم بسیار کم و درمقابل، تفاوت آنها بسیار زیاد ارزیابی شد. همچنین  مطابقت مؤلفه های آموزه های قرانی با اسناد بالادستی برنامه درسی بسیار زیاد است و درمقابل، مؤلفه های سکولاریسم مطابقتی با اسناد بالادستی برنامه درسی ایران ندارند. بنابراین، اسناد بالادستی برنامه درسی ایران ضمن مطابقت با آموزه های قرآنی در زمینه تربیت معنوی می تواند منبع مؤثری برای تربیت معنوی ازطریق نظام آموزشی باشد.
۱۳۶۳.

ارائه مدلی برای استعدادیابی و جانشین پروری به منظور استقرار نظام شایستگی (مورد مطالعه: شرکتهای بانک ملت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 199-220

کلیدواژه‌ها: استعدادیابی جانشین پروری شایستگی شرکت های تابعه بانک ملت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۳۳۸
عصر حاضر، با ویژگی هایی چون نوآوری، توسعه ی دانش، جهانی سازی و افزایش رقابت معرفی می شود؛ به همین دلیل، سازمان ها از تمام توان خود برای پیروزی در رقابت فزاینده موجود استفاده می کنند که سرمایه های انسانی از مهم ترین آن هاست. این پژوهش با هدف ارائه مدلی برای استعدادیابی و جانشین پروری به منظور استقرار نظام شایستگی با مورد مطالعه شرکت های تابعه بانک ملت استان تهران انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها از نوع پژوهش های توصیفی – پیمایشی به شمار می آید. جامعه آماری پژوهش، تعداد 758 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت های بانک ملت می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای به تعداد 255 نفر انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و از نرم افزار PLS Smart استفاده شده است. در پی این پژوهش مولفه ها و شاخص ها تعیین شد. از طرفی دیگر در روابط بین مولفه ها مشخص شد که مولفه های شناسایی شده برای هر متغیر، همبستگی بالایی با آن ها دارند و به خوبی توانسته اند متغیر اصلی را تبیین نمایند. در نهایت طی مدلسازی مشخص شد که استعدادیابی بر جانشین پروری و استقرار نظام شایستگی اثرگذار است و علاوه بر آن جانشین پروری در تاثیر استعدادیابی بر شایستگی نقش میانجی دارد.
۱۳۶۴.

بررسی دلالی حدیث مکارم الاخلاق با تمرکز بر ساختار و ادبیات آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۳ ۱۵۶-۱۳۷

کلیدواژه‌ها: دلالت اخلاق نبوی بعثت مکارم الاخلاق محاسن الاخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۶۶
رسول اکرم| هدف از بعثت خویش را اکمال مکارم اخلاقی می داند. این انحصار، موجب شبهه و گاه حتی ذهنیت تعارض، با سایرِ اهداف پیامبر| گردیده است. برخی با استفاده از دلالت حدیث، تنها وظیفه رسول اکرم| را مکارم اخلاقی و معنویت دانسته اند، و از این طریق جدایی اخلاق از سیاست را نتیجه گرفته اند. و برخی دیگر به برجسته سازی سیاست و قدرت پیامبر|، در راستایِ تضعیفِ حدیث مکارم الاخلاق برآمده اند. روش: این تحقیق، با روش توصیفی تحلیلی، در تلاش است به رفع شبهات دلالیِ حدیث مکارم الأخلاق بپردازد. یافته ها: این پژوهش علاوه بر پاسخ به شبهات مذکور، درصدد اثباتِ صحتِ حصر حقیقی و اضافی از نوع صفت بر موصوف بوده و در ثانی به عدم تنافیِ حصر حدیث با سایر اهداف پیامبر| از جمله سیاست و حکومت پرداخته است. بنابراین حصر در حدیث، از نوع موصوف بر صفت نبوده است، تا جدایی اخلاق از سیاست نتیجه گرفته شود.
۱۳۶۵.

جایگاه معیارهای اخلاق اسلامی در زمینه پیامدهای منفی نقل به معنا و بازتاب آن در روایات نبوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 99-126

کلیدواژه‌ها: معیارهای اخلاقی نقل به معنا نقل به الفاظ پیامدهای منفی آسیب شناسی روایات آفت های حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۴۵۶
نقل به معنا عبارت است از این که راوی معنایی را که معصوم)ع( تحت قالب الفاظی بیان نموده است را با الفاظی دیگر بیان نماید و معنا را برساند. بدون تردید رهیافت پدیده نقل ب ه م عنا ب رای احادیث آفت هایی را به همراه داشته است. چه بسا معنایی را که به الفاظ خاصی قائم بوده، در اث ر ن قل به معنا، جذابیت و نکات ادبی اش از دست رفته و بعضا منجر به تحریف معنوی یا رکاکت لفظی ه م ش ده ب اشد. محقق در پژوهش حاضر به دنبال یافتن پیامدهای منفی نقل به معنا از نظر علمای شیعه و اهل سنت که موجبات زیان به اعتبار روایات نبوی گردیده، بوده است. اختلاف احادیث، اضطراب در متن، تغییر و تحریف، زیاده و نقصان در احادیث و تبدیل متشابه به محکم از جمله پیامدهای منفی نقل به معناست. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی با فن کتابخانه ای است.
۱۳۶۶.

الگوی مطلوب حکمرانی در پرتو سیستم مستقل قضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 207-220

کلیدواژه‌ها: قوه قضاییه استقلال مالی تشخیص صلاحیت حکمرانی خوب شهروندان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۲۹۹
استقلال قضایی از ابزارهای تامین کننده بی طرفی در رسیدگی های قضایی می باشد به همین دلیل قوه قضاییه نیاز مند این امر می باشد که در رسیدگی های قضایی بی طرفی خود را حفظ کند این بی طرفی و استقلال با ابزارهای چندی تامین می شود از جمله استقلال مالی قوه قضاییه و استقلال در تشخیص صلاحیت. هر کدام از این عناصر به قوه قضاییه کمک می کند به عنوان رکنی مستقل اقدام کند و از جهت گیری های مختلف به دور باشد برای بررسی استقلال قوه قضاییه، به بیان مختصری راجع به تفکیک قوا در غرب و ایران پرداخته می شود سپس به عناصر استقلال قوه قضاییه اشاره می شود. حکمرانی فرایندی است که مشکلات و معضلات جامعه را با تلاش و تکاپوی جمعی و با اتکا به قدرت عمومی و به کارگیری آن حل و فصل می نماید. هرگاه چنین مفهومی از حکمرانی بر کیفیت و نحوه انجام وظایف آن تاکید کند، مفهوم حکمرانی خوب شهری مطرح می گردد. حکمرانی خوب شهری مجموعه ای از افراد، نهادها، بخش عمومی و خصوصی است که امور شهر را برنامه ریزی کرده و اداره می نماید و پیوند ناگسستنی با رفاه شهروندان دارد.
۱۳۶۷.

بررسی آثار تربیتی -اخلاقی سنت آزمایش از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 79-96

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاق سنت آزمایش مصباح یزدی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۲۸۹
سنّت آزمایش، یکی از سنّت های الهی است که خداوند متعال با فراهم آوردن زمینه های آن، بندگان خود را به سمت رشد و تکامل معنوی هدایت می کند. در تربیت اخلاقی، به عنوان یکی از ابعاد تربیتی انسان، تلاش می شود زمینه های گرایش به فضایل و روی آوردن به اخلاق حسنه، برای رسیدن به سعادت و کمال جاودانه فراهم آید. به همین منظور، این پژوهش با روش تحلیل و بررسی اسنادی و کتابخانه ای، به تبیین آثار تربیتی – اخلاقی سنت آزمایش و نقش آن در تربیت معنوی و اخلاقی انسان، از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی(ره) پرداخته است. یافته ها حاکی از این است که از نگاه آیت الله مصباح(ره)، سنت آزمایش که خود یکی از اهداف آفرینش محسوب می شود، در شکوفایی استعدادهای درونی انسان، تطهیر گناهان، تنبّه و بیداری، توبه و بازگشت به خداوند، رشد و تکامل معنوی و قرب الهی وی تأثیر به سزایی دارد.
۱۳۶۸.

زیست نامه شهدا و لایه های ذهنی مخاطبان: ربایش ها، رانش ها، رویش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 123 - 164

کلیدواژه‌ها: زیست نامه شهید ربایش ها رانش ها رویش ها آموزه های تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۲۶۹
هدف پژوهش حاضر کندوکاو لایه های ذهنی مخاطبان زیست نامه های شهدا بوده است و این امر با توجه به اهمیت الگوپذیری از شهدا، زنده نگاه داشتن نام و یاد آن ها و نقش خاص آن بزرگ مردان در پیشبرد اهداف تربیتی، ضرورتی آشکار است. در این پژوهش کاربردی، زیست نامه سه شهید انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و مدافع حرم، با روش نمونه گیریِ کیفی«با حداکثر تنوع»، در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد توزیع گردید و پس از انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته، در خصوص کتاب مطالعه شده، تجزیه وتحلیل داده ها به روش کدگذاری استراوس و کوربین، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی، انجام شد. در طی این پژوهش که با روش پدیدارشناسی صورت پذیرفت، 486 مفهوم کشف گردید که بر اساس معنا، ماهیت، ارتباط و تناسب مفهومی، در قالب 32 مقوله جای گرفت. نتایج نهایی نیز، تحت عنوان هشت مضمون بینشی نگرشی، اعتقادی اخلاقی، فرهنگی اجتماعی و فنی ساختاری، در دو محور ربایشی و رانشی، طبقه بندی شد. این عوامل ربایشی و رانشی، عمدتاً ناظر به محتوای زیست نامه ها و کیفیت عملکرد و پردازش نویسندگان، راویان و سایر دست اندرکاران بوده است. همچنین تحلیلی از رویش های (آموزه های تربیتی) این زیست نامه ها نیز، در سه بُعد شناختی، عاطفی و عملی، ارائه گردید. نتایج پژوهش صورت گرفته، حاکی از آن است که مطالعه زیست نامه های یادشده، درمجموع، در اکثر مخاطبان، نوعی ربایش نسبت به این زیست نامه ها و نیز آرمان های شهدا ایجاد نموده و در برخی از آنان نیز، موجب تصمیم گیری قاطع و انجام کنش های متناسب با آرمان های تربیتی یادشده، گردیده است؛ اما در لایه های ذهنیِ درصد کمتری از مخاطبان، نوعی رانش نسبت به مطالعه زیست نامه ها، ایجاد شده است و این امر به ویژه در مورد زیست نامه هایی که، ازلحاظ فنون ساختاری و نگارشی داستان نویسی و خاطره نویسی قوی نبودند؛ حساسیت لازم را در کیفیت و کمیت محتواها نداشتند و یا سعی غیرمنطقی در قهرمان سازی داشتند، مشهود است.
۱۳۶۹.

تحلیل محتوای کیفی متون کتب فارسی مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 98−99 بر اساس پرداختن به فضایل سه گانه اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 103 - 126

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی شجاعت صداقت خیرخواهی متون کتب فارسی مقطع ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۴۵
هدف از پژوهش حاضر «تحلیل محتوای کیفی متون کتاب های فارسی مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 98−99 بر اساس پرداختن به فضایل سه گانه شجاعت، صداقت و خیرخواهی در اخلاق اسلامی است». روش پژوهش در شناخت فضایل سه گانه اخلاق اسلامی، تحلیل مفهومی، و در شناخت محتوای داستان های کتب فارسی تحلیل محتوای متن است، پس از انجام این دو مرحله، یافته ها در یک مطالعه تطبیقی−تفسیری با هم مقایسه شده اند. نتایج کلی حاصل از پژوهش نشان می دهد که در تعالیم اسلامی درک فضائل اخلاقی در دو بعد نظری و کاربردی (فعل اخلاقی) مد نظر است، در حالیکه در متون کتاب فارسی مقطع ابتدایی اخلاق کاربردی، مخصوصاً اخلاق اجتماعی وجه غالب است. همچنین در تعالیم اخلاق اسلامی: شجاعت، به دو معنی دلیری و شجاعت اخلاقی به کار رفته است، ولی در داستان های کتاب های فارسی مقطع ابتدایی مفهوم شجاعت در دلیری، جلوه بارزتری نسبت به شجاعت اخلاقی دارد. صداقت در اخلاق اسلامی به معنی تطابق نیت و اعتقاد با عمل و در بالاترین مرحله اخلاص است، در متون کتاب های فارسی راستگو بودن و پس از آن درستکار بودن، معنی اصلی صداقت است. در تعالیم اخلاق اسلامی خیرخواهی به معنی طلب خیر برای خود و دیگران است، این مفهوم در متون کتب فارسی در مصادیق متعدد خیر رساندن به دیگران به خوبی ذکر شده است و خیرخواهی نسبت به خود در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
۱۳۷۰.

اعتباریابی مدل مدیریت استعداد معلمان ابتدایی در نظام آموزش و پرورش رسمی و عمومی(براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) 73-98

کلیدواژه‌ها: مدیریت استعداد معلمان ابتدایی تعلیم و تربیت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
هدف: هدف پژوهش حاضر اعتباریابی مدل مدیریت استعداد معلمان ابتدایی ایران و تعیین برازش آن بود . روش : روش این پژوهش ترکیبی ار نوع اکتشافی اس ت که درسال تحصیلی 99-1398 انجام شده است. در بخش کیفی روش پژوهش تحلیل مضمون قیاسی بود، 5 مضمون فراگیر جذب و شناسایی، انتخاب، بکارگیری، توسعه و نگهداشت استخراج، سپس با توجه به مضامین فراگیر، 10 مضمون سازمان دهنده شناسایی افراد نخبه، ایجاد انگیزه جهت جذب نخبگان، تناسب فرد با شغل، شایسته گزینی، بهره گیری همه جانبه از قابلیتهای افراد، فراهم سازی شرایط اجرا، دانش افزایی فردی، ارتقای مهارت های شغلی و حرفه ای، تعالی و رفاه معلمان، و عجین سازی افراد با شغل معلمی و 40 مضمون پایه استخراج شدند. پس از تایید روایی و پایایی مضامین با استفاده از نظرات صاحبنظران و متخصصان علوم تربیتی، در بخش کمی پژوهش از روش توصیفی پیمایشی جهت تدوین پرسشنامه استفاده شد. جامعه پژوهش در بخش کمی مدیران و معاونان مدارس ابتدایی و کارشناسان ادارات آموزش و پرورش (کارشناس آموزش ابتدایی، ارتقاء منابع انسانی، امور اداری، و کارشناس پردیس های فرهنگیان، در ادارات آموزش و پرورش) بودند و نمونه براساس جدول کوهن و همکاران به تعداد 377 نفر با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از تایید روایی پرسشنامه و پایایی بدست آمده 74/0 با استفاده از آلفای کرونباخ، جهت اعتباریابی مدل پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری کوواریانس محور استفاده گردید. یافته ها : همه مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند که نشان دهنده روایی و اعتبار بالای مدل بود . نتیجه گیری: اجرای این مدل می تواند تحقق اهداف آموزش و پرورش را در یافتن، جذب و نگهداشت افراد نخبه و تأثیرگذار، تسهیل نماید.
۱۳۷۱.

رویکرد اخلاقی جبران خسارت معنوی ناشی از زوال عقل در فقه و حقوق موضوعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 161+178

کلیدواژه‌ها: رویکرد اخلاقی خسارت معنوی زوال عقل دیه ارش جبران خسارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۳۷۶
بسط و گسترش اصول اخلاقی یکی از ضرورت های جامعه بشری در طول تاریخ بوده است. همچنین مهمترین نکته ای که در بحث جبران خسارت معنوی باید به آن پرداخته شود تعریف ضرر و زیان معنوی است. فقها و حقوق دانان تلاش کرده اند تا تعریف منطقی از خسارت معنوی ارائه دهند. خسارت، منحصر به ضرر مالی نبوده بلکه خسارت معنوی به مهمترین بعد از ابعاد وجود شخصیت انسان که همان بعد معنوی و روحانی آن می باشد لطمه وارد می نماید و آن را متضرر می کند. علی ایحال در علم حقوق، جبران خسارت مادی در دو نوع مثبت و منفی مؤکداً و مکرراً در فقه و قوانین کیفری ایران مورد توجه و بازنگری قرار گرفته است. اما مسأله ناشی از «خسارت معنوی» همچان جای بحث و تردید زیادی در جای جای قوانین حاضر و حتی فقه دارد. این مقاله درصدد است با روش توصیفی تحلیلی و با در نظر گرفتن منابع فقهی و حقوقی به اهمیت عقل در قوانین مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری و شیوه های جبران خسارت ناشی از نقصان و یا زوال آن بپردازد. در نهایت با هدف رفع ابهام از قونین و تاکید بر حقوق معنوی عقل و با بررسی و تحلیل مشروعیت «خسارت معنوی» و نحوه جبران آن با مطالعه قوانین لازم الاجرای فعلی به خصوص آیین دادرسی کیفری جدید و قانون مجازات اسلامی و همچنین مسئولیت مدنی و تطبیق آن با قواعد فقهی همچون قاعده لاضرر، نفی عسر و حرج، غرور و اتلاف و همچنین بررسی حکم عقل، به این نتیجه خواهیم رسید که خسارت معنوی قابل مطالبه است.
۱۳۷۲.

بازنمایی سیره و شخصیت حضرت فاطمه زهرا (س) در کتاب های درسی دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 31 - 55

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سیره حضرت فاطمه (س) الگوی برتر بانوی مسلمان متون درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۲۵۸
متون درسی دوره مدرسه فرصت ایده آلی برای تربیت و پرورش شخصیت دانش آموزان محسوب می شود و برای تحقق این مهم اغلب از شخصیت های برتر و الگو بهره گرفته می شود. سیره و شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س) فرصت مناسبی را برای سیاستگذاران آموزش دوره متوسطه و مؤلفان کتاب های درسی فراهم می آورد تا بتوانند با بهره گیری از آن، سبک زندگی اسلامی و شیعی را با اتکا بر شخصیت تاریخی و چند وجهی آن حضرت به دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش دهند. در این پژوهش که به شیوه تحلیل محتوا صورت گرفته، کتاب ها و متون درسی دوره متوسطه (اول و دوم) بررسی شده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که اگرچه تلاش مناسبی در این کتاب ها برای معرفی فاطمه (س)صورت گرفته، اما بازنمایی ابعاد شخصیتی و سیره آن حضرت در این متون، آنگونه که باید ترسیم نشده است. به طور کلی می توان گفت که تصویر ارائه شده از آن حضرت در متون درسی عمدتاً متکی بر قالب های مرسوم، ثابت و تکراری است و به رغم وجودِ درس «برترین بانو» در پیام های آسمان پایه هفتم دوره اول متوسطه، ارتقاء کیفی و هدفمند وجوه شخصیتی آن حضرت در کتاب های درسی این مقطع ضروری به نظر می رسد.  
۱۳۷۳.

حوزه معنایی تربیت براساس واژ گان جانشین در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 59 - 81

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم حوزه معنایی تربیت تزکیه اصلاح هدایت رشد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۵۱۳
از مهم ترین و ابتدائی ترین نیازهای بشر که نقش مهمی در رساندن انسان به سعادت و کمال ایفا می کند، تربیت است؛ به ویژه اگر این تربیت برگرفته از منابع دینی باشد. ازآنجاکه شکل مصدری واژه تربیت در قرآن کریم به کار نرفته است، این مسئله اهمیت می یابد که قرآن که خود آخرین و کامل ترین کتاب تربیت الهی است برای این مفهوم از چه تعابیری استفاده کرده است و این تعابیر چه ارتباطی با مفهوم تربیت دارند؟ برای پاسخ به این پرسش و یافتن واژگان هم مفهوم، آیات قرآن کریم مورد بررسی و تبیین قرار گرفت و چهار واژه: تزکیه، اصلاح، رشد و هدایت به عنوان جانشین های مفهوم تربیت شناسایی شدند. با بررسی این واژگان در آیات قرآن به روش توصیفی و تحلیلی، این نتیجه حاصل شد که هریک از آنها در لایه ای از معنا با تربیت اشتراک دارند. تزکیه و اصلاح، مقدمه و لازمه تربیت هستند و زمینه رشد فرد را فراهم می سازند؛ بنابراین، رشد، مرحله بالاتر تربیت و حرکتی آگاهانه است، ازآنجاکه هدایت نیز مراتبی دارد، گویی تربیت، نخستین مرتبه هدایت است.
۱۳۷۴.

تبیین مبانی، اهداف، اصول و روش های تربیت حماسی در شاهنامه فردوسی (برای نظام تعلیم وتربیت رسمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 177 - 205

کلیدواژه‌ها: شاهنامه فردوسی مبانی تربیت حماسی اصول تربیت حماسی روش های تربیت حماسی اهداف تربیت حماسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۵۶۵
هدف اصلی این پژوهش، تبیین مبانی، اهداف، اصول و روش های تربیت حماسی در شاهنامه فردوسی (برای نظام تعلیم وتربیت رسمی) است. روش این پژوهش ازحیث هدف کاربردی و ازلحاظ رویکرد، کیفی است و ازحیث جمع آوری اطلاعات به شیوه تحلیلی و استنباطی نگاشته شده است. جامعه پژوهش، شاهنامه فردوسی و آثار وابسته به آن بوده است. باتوجه به یافته های این مقاله، می توان گفت که تعریف حکیم ابوالقاسم فردوسی از تربیت حماسی، تربیتی است که شجاعت و مبارزه را با عقلانیت و اخلاق مندی توأم کرده و عشق به وطن و دیگر دوستی را جایگزین خود دوستی می کند. با این تعریف، می توان مبانی تربیت حماسی در اندیشه وی را در گزاره های زیر خلاصه کرد: «انسان حماسی در شرایط سخت ثابت قدم است»؛ «جهاد پایه عمل تربیت حماسی است»؛ «نقش رهبر در فرایند تربیت حماسی بارز است»؛ «انسان حماسی در همه حال به یاد خداست». هدف تربیت حماسی پیش از هر چیز توجه به حق و جلب رضایت او بوده و پس از آن می توان از عدالت خواهی و ظلم ستیزی، شجاعت پروری، خردورزی نام برد. باتوجه به این مبانی و اهداف، اصول تربیت حماسی عبارتند از: عزت مداری، ایثار و ازخودگذشتگی، هدایت و رهبری، خدامحوری. درنهایت از روش های تربیت حماسی می توان به روش سخت کوشی، اهتمام به امور هم نوعان، الگوگیری و توکل و اعتماد به خداوند اشاره کرد.
۱۳۷۵.

بررسی تنگناها و مشکلات اجرایی طرح شهید بهنام محمدی و ارائه راهکارهای ارتقاء آن (مطالعه موردی استان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۱) ۸۰-۵۳

کلیدواژه‌ها: بسیج تربیت طرح شهید بهنام محمدی مربی مدرسه مسجد خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۴ تعداد دانلود : ۳۱۸
هدف: پژوهش حاضربا هدف بررسی تنگناها و مشکلات اجرایی طرح شهید بهنام محمدی و ارائه راهکارهای ارتقاء آن انجام شد. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی صورت گرفت. مشارکت کنندگان پژوهش شامل، فرماندهان نواحی و مسئولان حوزه بسیج دانش آموزی، مربیان، دانش آموزان، مدیران مدارس، معاونان پرورشی، اولیاء مدرس، هیئت امنای مسجد و امام جماعت مساجد بودند که تجربه عملی طولانی مدت، و اشراف کامل درباره فعالیت های طرح شهید بهنام محمدی در اختیار داشتند و از نزدیک درگیر این طرح بودند. انتخاب نمونه مورد مطالعه با استفاده از رویکرد «هدفمند» و با روش انتخاب صاحب نظران «کلیدی» و استفاده از معیار اشباع و مصاحبه عمیق با 50 نفر انجام گردید. بر این اساس تعداد مشارکت کنندگان در پژوهش بر اساس اشباع نظری تعیین شد. برای جمع آوری داده ها ازمصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و تا رسیدن به حد اشباع نظری استفاده شد. یافته ها: داده های بدست آمده با استفاده از روش کدگذاری موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها در قالب کدهای باز،محوری وگزینشی سازماندهی شد.ازمجموع یافته های این پژوهش 250کدگذاری باز،22کدگذاری محوری و 5کد گذاری گزینشی در زمینه تنگناها و مشکلات اجرایی طرح شهید بهنام محمدی دسته بندی شدند. نتایج پژوهش نشان دادکه اجرای طرح در سطح آموزش و پرورش، سپاه و حوزه های دانش آموزی، مربیان، مساجد و خانواده ها به ترتیب با مشکلات و تنگناهای مدیریتی ،اقتصادی ،آموزشی ،اجتماعی و فرهنگی مواجه است. ولی بسیاری از اهداف این طرح اعتلای تربیتی در جامعه هدف تحقق یافته است. نتیجه گیری: مأموریت ها و اهداف بسیج دانش آموزی درزمینهٔ اجرای طرح به طور شایسته و مطلوب موردپذیرش مردم و بسیجیان قرارگرفته است و نهادینه شده است، منتهی در برخی از ابعاد و حوزه ها هنوز نیاز به ارائه تاکتیک ها و استراتژی هایی راهبردی است.
۱۳۷۶.

واکاوی تربیت زیست محیطی مبتنی بر آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 33 - 64

کلیدواژه‌ها: قرآن تربیت انسان محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۲۵۸
هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه قرآن درباره محیط زیست به منظور تدوین یک الگوی تربیت زیست محیطی است. پژوهش حاضر ازنوع کیفی است و در آن، با استفاده از نمونه هدفمند، ابتدا ازمنظر قرآن و تفاسیر معتبر، به موضوع محیط زیست پرداخته و به نتایجی دست یافته ایم که مشتمل بر این اصول هستند: اصل اندیشه ورزی برای دستیابی به نگرشی آیت بین درباره پدیده های جهان طبیعت، اصل برقراری پیوند فطری با جهان طبیعت برای درک غایتمندی آن، اصل تقویت حس مسئولیت پذیری دربرابر اجازه تسخیر در طبیعت، اصل ذکر نعمت طبیعت برای تقویت حس شاکربودن درقبال نعمت ها و اصل تقویت بینش کل نگر درراستای بهره برداری عادلانه از طبیعت؛ بنابراین، تأسی به چنین الگویی با ایجاد نگرش صحیح در فراگیران درباره محیط زیست، موجب رشد عواطف و احساسات انسانی درخصوص دیگر موجودات زنده در همسویی با فطرت الهی می شود و با تقویت اراده برای آبادانی محیط زیست و صیانت از آن، انسان هایی صالح و هماهنگ با نظام طبیعت را تربیت می کند.
۱۳۷۷.

الگوی شبکه محور بهزیستی روان شناختی قرآن کریم مبتنی بر تفسیر نمونه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 167 - 195

کلیدواژه‌ها: قرآن بهزیستی روان شناختی تفسیر نمونه تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۶۵
بهزیستی روان شناختی،یکی از مسائل مهم و گم شده همیشگی بشر بوده و قرآن کریم به عنوان آخرین و کامل ترین کتابی که برای هدایت انسان ها ازجانب خداوند متعال نازل شده، بهترین راه را به وی نشان داده است که می تواند زمینه خوشبختی او در دنیا و آخرت را فراهم می کند. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های بهزیستی روان شناختی ازمنظر قرآن کریم و با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت گرفته و بدین منظور، پس از مطالعه و بررسی کل آیات قرآن کریم و مشخص کردن آیات مرتبط با موضوع، 505 آیه براساس تفسیر نمونه تحلیل شده است. یافته ها درقالب چهارده مضمون سازمان دهنده، شامل ایمان به مبدأ و معاد، عمل کردن به آیات قرآن ، آراستگی به فضایل اخلاقی، تبعیت از اسلام، عمل صالح، تقوا، امیدواری، بردباری و پایداری، اتکال به خداوند متعال، عبادت و بندگی، تهذیب و تزکیه نفس، برقراری ارتباط مثبت، تشکیل خانواده و رضایتمندی، و 98 مضمون پایه استخراج شد ند؛ سپس نتایج حاصل شده درچهارچوب شبکه مضامین به دست داده شد و نهایتاً این یافته به دست آمد که در قرآن کریم ، بهزیستی روان شناختی، موردتوجه ویژه بوده و خداوند متعال برای ارتقادادن بهزیستی روان شناختی انسان ها برنامه ای کامل و جامع را در قرآن عرضه کرده است.
۱۳۷۸.

نقد و بررسی مؤلفه های نظریه ی سرمایه ی جنسی براساس آموزه های اسلامی و اشارات آن برای تربیت جنسی زنان و دختران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 207 - 238

کلیدواژه‌ها: سرمایه ی جنسی تربیت جنسی زنان غرب اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۳۲۱
هدف پژوهش حاضر، نقد و بررسی مؤلفه های سرمایه ی جنسی بر مبنای آموزه های اسلامی (آیات و روایات اسلامی) و تبیین اشارات آن جهت هدایت تربیت جنسی مطلوب زنان و دختران است؛ رسیدن به این منظور با مقایسه ی تطبیقی بین مؤلفه های سرمایه ی جنسی در غرب و اسلام انجام شد؛ سپس نقد و انتقاداتی با تکیه بر قران و روایات اسلامی به این نظریه ی غربی مطرح گردید و درنهایت اشارات و ارائه ی راهکارهایی جهت هدایت این سرمایه به منظور تربیت جنسی مطلوب زنان و دختران ارائه شد. پژوهش حاضر که به شیوه ی توصیفی- تحلیلی به رشته ی تحریر درآمده است از حیث ماهیت در زمره ی پژوهش های نظری و ازلحاظ هدف از پژوهش های بنیادی محسوب می شود. یافته های پژوهش بیانگر آن است که نظریه  سرمایه ی جنسی مفهومی کاملاً ابزاری و تولیدی در جهان غرب است. اگرچه این نظریه راهکارهای ورود زنان به عرصه ی رقابت، تجارت و لذت جویی را نشان داده است در عوض موانع و چالش هایی عدیده ای برای زنان به وجود آورد که بر مبنای آموزه های اسلامی می توان برخی از مهم ترین انتقادات آن را در ترویج مفاسد اجتماعی - اخلاقی، بحران های خانوادگی و ازخودبیگانگی و...موردنقد و بررسی قرار دارد. همچنین این پژوهش راهکارها و تدابیر هدایت سرمایه ی جنسی به سمت تربیت جنسی مطلوب را بیان کرده است و آن را در منع زنان از حرکات و بازی با زبان بدن، مدیریت ارتباطات، پوشش مناسب و...نشان داد. بر همین اساس همگی یافته ها دال بر اهمیت و تمرکز این سرمایه در نظام خانواده و پرورش آن در راستای تعدیل روابط جنسی و تحکیم بنیان خانواده است.
۱۳۷۹.

تطبیق سند تحول بنیادین آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران با اندیشه های تربیتی خواجه نصیرالدین طوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 359 - 387

کلیدواژه‌ها: سند تحول اندیشه های تربیتی خواجه نصیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۳۰۷
هدف از این پژوهش تطبیق سند تحول بنیادین آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران با اندیشه های تربیتی خواجه نصیرالدین طوسی از جنبه های انسان شناختی، معرفت شناختی و دین شناختی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن موضوع و محور تحقیق، تحلیل محتوای کیفی است. حوزه پژوهش، متون، پژوهش های انجام شده و اسناد مربوط به مبانی، اصول، اهداف و مؤلفه های مؤثر در تعلیم وتربیت بوده که از منابع موجود در نظام تعلیم وتربیت اسلام استخراج گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سند تحول بنیادین در بخش هایی با نظرات تربیتی خواجه نصیرالدین همخوانی دارد و چنین استنباط می شود که بین این دو افتراقاتی نیز وجود دارد. در حوزه انسان شناختی سند تحول همچون آراء تربیتی خواجه نصیر، در مقوله هایی مانند قدرت و اختیار، مرکب بودن انسان، باور به حیات ابدی و نیروی تعقل و خردورزی دیدگاهی یکسان دارد. اما با وجود چنین اشتراکات، تفاوت هایی نیز وجود دارد. در حوزه معرفت شناسی سند تحول در این حوزه با آراء تربیتی خواجه نصیرالدین دیدگاهی یکسان دارد. باوجوداین همانندی، آراء تربیتی خواجه نصیر معرفت حقیقی را ادراک معقولات می داند ولی سند تحول معرفت حقیقی را از طریق وحی و الهام امکان پذیر می داند. در حوزه دین شناسی سند تحول همچون آراء تربیتی خواجه نصیرالدین، وحی را مهم ترین راه کسب معرفت می داند.
۱۳۸۰.

بررسی مسئولیت اخلاقی و تکالیف دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 197-222

کلیدواژه‌ها: مسئولیت اخلاقی مسئولیت مدنی دولت تکلیف خارج از اراده عدالت توزیعی نظریه تضمین حق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۳۳۵
تکالیف دولت در قبال مسئولیت های مدنی خارج از اراده از موضوعات مهم و اساسی است که چندان به آن پرداخته نشده است. این در حالی است که تکالیف دولت در این خصوص با توجه به اهمیت روزافزون حقوق شهروندان از مباحث مهم و ضروری و محل بحث و نظر است. سوال اساسی که در این زمینه در مقاله حاضر مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که دولت در قبال حوادث خارج از اراده اش از منظر اخلاقی و حقوقی چه مسئولیتی دارد؟ مبانی فقهی، مبانی اخلاقی و حقوقی، شرایط و تکالیف دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده چیست؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال های مورد اشاره پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این امر است که در حقوق ایران دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده متعهد می باشد. نظریه تساوی شهروندان، نظریه عدالت توزیعی، نظریه تضمین حق، رعایت قاعده انصاف و نظریه ی دولت بیمه گر مبانی اخلاقی و حقوقی مسئولیت دولت در قبال حوادث خارج از اراده می باشد. عدم وجود عاقله یا ناتوانی وی در پرداخت دیه، اشتباه قاضی در امر قضاوت تکلیف دولت در قبال حوادث غیرمترقبه و تکلیف دولت در پرداخت دیه تصادفات رانندگی(صندوق تأمین خسارات بدنی). از مهمترین مصادیق مسئولیت دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان