فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۷۸۱ تا ۶٬۸۰۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
روش استنتاج ضرورت عقلی در پژوهش های فلسفی تعلیم وتربیت اسلامی از با ارزش ترین موضوعاتی است که کانون آگاهی برخی از پژوهشگران این گستره از علوم انسانی قرار گرفته است؛ نوشتار پیش رو بر پایه این پرسش که در استنتاج مدلول های تربیتی از مبانی فلسفی در فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی از چه نوع روشی و چگونه می توان بهره برد؟ و با هدف بررسی و تبیین روش پژوهش استنتاجی ضرورت عقلی در استنتاج مدلول های تربیتی از مبانی و گزاره های فلسفی و دینی نگاشته شده است. نویسنده در این نوشتار از روش توصیفی تحلیلی و استنتاجی با به کارگیری منابع کتابخانه ای[1] در توصیف مفاهیم، تحلیل و تبیین مسئله بهره جسته است. نگارنده مقاله این گونه نتیجه می گیرد که روش استنتاجی ضرورت عقلی[2] در مقایسه با قیاس منطقی با ضریب اطمینان بیشتری می تواند در استنتاج مدلول های تربیتی مورد بهره برداری قرار گیرد. فیلسوف تربیتی می تواند در استنتاج مدلول های تربیتی از مبانی متافیزیکی و هستی شناختی، شناخت شناختی، ارزش شناختی، انسان شناختی و الهیاتی بهره جوید. همچنین استنتاج مدلول های تربیتی نیز بر پایه رابطه ضروری میان مبانی و مؤلفه های تربیتی بر پایه فرمان عقل به چنین ضرورتی است. [1]. در این نوشتار از منابع فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی و غربی، حکمت متعالیه، فلسفه اسلامی و روش شناسی پژوهش در فلسفه تعلیم وتربیت استفاده شده است. [2]. در این نوشتار منظور از روش استنتاجی ضروت بالقیاس الی الغیر همان روش استنتاجی ضرورت عقلی است.
تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل وظیفه-گراییِ معرفتی، تفکر انتقادی و همچنین تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که به منظور عقلانیت بخشی به باورها و رعایت اخلاقِ باور، باید دلایل و قرائن لازم و کافی برای باور فراهم آید(قرینه گرایی). نائل آمدن به این دلایل و قرائن، مستلزم تحقیق و تفحص درباره ی باور مورد نظر است(وظیفه گراییِ معرفتی). برای انجام تحقیق و بررسی اصولی، باید قواعدی را تبیین کرد که با کاربرد آن ها فرایند وظیفه گراییِ معرفتی به نحو احسن صورت پذیرد. تفکر انتقادی متشکل از مهارت هایی است که هر کدام می توانند به عنوان یک قاعده در فرایند تحقیق و بررسی در مورد باور به کار روند. این قواعد عبارتند از «قضاوت با معیار روشن و پرهیز از قضاوت عجولانه»، «پرسشگری»، «خود اصلاحی»، «تمییز دلیل قوی از دلیل ضعیف»، «عدم پیروی از اکثریت و حقیقت جویی»، «تحلیل کردن»، «استقصاء»، «بداهت و پرهیز از ابهام»، «اجتناب از جمود و تعصب»، «جامعیت نگری»، «انعطاف پذیری»، «پیگیری تردیدها»، «استماع نظرات مخالف»، «تفکیک باور از صاحب باور»، «بررسی پیش فرض ها» که با ورود به فرایند اخلاقِ باور، مسیر وظیفه گرایی معرفتی را قاعده مندانه به پیش خواهد برد.
اخلاق در اسلام
پیشگیری از جرایم غیر عمدی: رویکردی اخلاق مدار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فعل و انفعال ذهنی مرتکب که از آن به رکن روانی جرم تعبیر می شود، به دو صورت محقق می شود یا مرتکب، خواهان ارتکاب عمل مغایر با قانون کیفری است یا اینکه چنین خواستی وجود ندارد اما مرتکب به اندازه کافی نمی اندیشد و از این عدم اندیشیدن، جرمی محقق می شود؛ در صورت اول جرم عمدی است و در صورت دوم جرم غیرعمدی است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی از یک سو به تعریف و مختصات اساسی جرایم غیرعمدی با رویکرد نوین مقنن می پردازد، و از سوی دیگر چگونگی پیشگیری از آنها را بیان می کند. بررسی نشان می دهد در مطالعات پیشگیرانه چه با نگاه کنشی و چه واکنشی باید آن دسته از عوامل جرم زایی نشانه گیری شوند که نقش حیاتی در تحقق جرم دارند و با برچیده شدن آنها، از شکل گیری دیگر عناصر فرایند جنایی جلوگیری می شود .
زهد و وارستگى دوستان خدا و بى اعتنایى آنان به دنیا (3)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقال، شرحى است بر مناجات زاهدین امام سجاد علیه السلام. ما باید روح توحید در گستره اعمال، رفتار وگفتارمان تجلى یابد و باور کنیم که بدون خواست خداى متعال، کارى صورت نمى گیرد. البته خداىمتعال از طریق اسباب و عوامل موجود ما را یارى مى رساند. ما نیز باید به کمک اسباب مادى موجودتلاش کرده، از خداى متعال استعانت بجوییم.
باید توجه داشت که انسان با سروکار با اسباب مادى این دنیایى، لذت هایى از آن عایدش مى شود وحکمت وجود این لذت ها، تأمین نیازهاى مادى دنیایى است. با این حال، باید به اندازه نیاز به لذایذدنیایى اکتفا کرد و دلبسته و فریفته آن نشد. از جمله راه هاى کاستن از دلبستگى دنیایى عبارتند از: توجهبه کاستى ها و عیوب دنیا، توجه به اینکه دنیا سرایى سرشار از درد و رنج است، زهد و وابستگى از دنیازیبنده اولیاى الهى است، ضرورت بهره گیرى از رحمت الهى و درک لذت محبت و انس با خدا.
تربیت و تکامل
تبیین فلسفی مسئولیت اخلاقی از دیدگاه جان مارتین فیشر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از شرط های مطرح شده در باره مسئولیت اخلاقی، شرط کنترل است. تلقی رایج، مفهوم کنترل را بر اساس دسترسی عامل به امکان های بدیل تفسیر کرده امّا جبرگرایی علّی با ارائه ادله ای از جمله دلیل پیامد، این تلقی را با چالش های جدّی روبرو کرده است. جان مارتین فیشر تمایل دارد چالش جبرگرایی علّی، به خصوص نتیجه ی برهان پیامد، را بپذیرد. لذا با توجّه به آن، در مفهوم کنترل بازنگری می کند. فیشر نظریه ی خود در باب مسئولیت اخلاقی را بر مبنای مفهوم «کنترل هدایتگر» (در تمایز از کنترل نظارتی) توضیح می دهد. این نوع کنترل، دو مؤلفه ی اساسی و هر یک از آن ها سه ملاک برای تشخیص دارد. فیشر از این عناصر در چهار جهت استفاده ی نظری می کند: 1) بازشناسی مسئولیت اخلاقی در موقعیت های مختلف عملی؛ 2) توضیح و دفاع از انواع سه گانه ی مسئولیت اخلاقی؛ 3) پاسخگویی به نقدها و چالش ها؛ 4) بسط و توسعه ِی نظریه اش.
بررسی الگوی ارتباط اخلاقی متقابل والدین و فرزندان با محوریت سوره یوسف(ع) (فرزند)(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۲ (پیاپی ۳۴)
83 - 122
حوزههای تخصصی:
الگوها می توانند کمک موثری به فرایند تربیت اخلاقی ونتیجه بخش بودن آنها کند بویژه آنکه این الگو متخذ از آموزه های وحیانی وبراساس رفتارپیامبران باشد .مطالعه وتحلیل سوره یوسف علیه السلام به عنوان یکی از سوره هایی که رفتارهای اخلاقی را به تصویر کشیده است در این زمینه راهگشاست .مجموعه روابط درون شخصی بین شخصی، فراشخصی وبرون شخصی در این سوره ارائه شده است که در این بین رابطه متقابل حضرت یعقوب وفرزندان می تواند به عنوان الگوی ارتباطی مطرح شود .در این مقاله ضمن تحلیل برخی اصول حاکم بر رفتار فیمابین یعقوب وفرزندان براساس معیار های اخلاق اسلامی به برسسی وحل چالش های اخلاقی در این روابط بر اساس گزارش قرآن خواهیم پرداخت.
خوانش انتقادی اهداف شاخص های ده گانه طرح تربیتی مدارس امین(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش، خوانش انتقادی اهداف شاخص های ده گانه طرح تربیتی مدرسه امین است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتواست. جامعه تحقیق در این مطالعه چارچوب مفهومی طرح تربیتی مدرسه امین، مصوبه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم است. یافته های حاصله حاکی از این است که طرح تربیتی امین برخوردار از قابلیت هایی است که به استفاده از ظرفیت دانش آموختگان حوزه های علمیه در آموزش و پرورش، پررنگ شدن حوزه تربیت با تمرکز بر تربیت اعتقادی و عبادی و اخلاقی در مدارس، تلاش جهت برقرار کردن ایجاد ارتباط بین دانش آموزان و روحانیون منجر می شود. ضمن اینکه اهداف طرح با کاستی هایی مواجه است. از کاستی های اهداف این طرح می توان به این موارد اشاره کرد: نسبت برقرار نکردن اهداف شاخص های ده گانه با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش؛ مشخص نبودن رویکرد حاکم بر اهداف و شاخص ها؛ فقدان مبانی نظری؛ روشن نبودن ملاک استخراج شاخص ها؛ روشن نبودن نسبت بین شاخص ها و دوره های تحصیلی؛ فقدان پیوست اعتبار سنجی شاخص ها؛ نبود ارتباط منطقی بین شاخص ها؛ یک جنس نبودن شاخص ها؛ روشن نبودن محتوای آموزشی درباره تک تک شاخص ها؛ و فقدان برنامه عملیاتی برای تک تک شاخص ها. ازاین رو لازمه گسترش این طرح در مدارس، بازاندیشی درباره موارد یادشده است.
روان شناسی و علوم تربیتی
نگرش های اخلاقی اصلاح مدار مجازات های سالب آزادی اطفال و نوجوانان در حقوق ایران و انگلستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر به موضوع مجازات های سالب آزادی در حقوق ایران و انگلستان پرداخته و درصدد تاکید بر این نکته است که کیفر سالب آزادی تنها نسبت به جرایم شدید در اطفال و نوجوانان و در صورت ضرورت حمایت از عموم باید استفاده شود، زیرا ممکن است آثار نامطلوبی را درآینده و روحیه آنان برجای گذارد و روند اصلاح و تربیت آنان را به تعویق اندازد. در سال های اخیر انگلستان برنامه های واکنشی متنوعی را در مبارزه با بزهکاری اطفال مقرر کرده و ضوابط خاصی را برای به کارگیری کیفر سالب آزادی برگزیده که جای این ضوابط در قوانین داخلی ایران خالی است. بررسی ضوابط و واکنش های موجود در سیستم حقوقی انگلستان که حاصل مطالعات گسترده قانونگذار انگلیسی است می تواند به عنوان یافته های مطالعات تطبیقی راهگشای قانونگذار در جهت اصلاح قوانین موجود و وضع مقررات مناسب در مورد اطفال بزهکار باشد.
شاخصه های سرگرمی اخلاقی در سبک زندگی اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
سرگرمی بخش مهمی از سبک زندگی است. برای داشتن سبک زندگی اسلامی، باید شاخصه های سرگرمی اخلاقی را از دیدگاه اسلامی بررسی کرد. این تحقیق، با روشی توصیفی- تحلیلی و تجویزی، در پی یافتن برخی از این شاخصه ها است تا خلأ دانشی و نظری در این زمینه برطرف گردد. در این تحقیق، به این نتیجه رسیدیم که در سبک زندگی اسلامی، برای سرگرمی اصولی کلی مطرح است. این اصول، با عناصر زمینه ای و سایر مؤلفه های سبک زندگی، ارتباط دوسویه دارد. برخی از شاخصه های سرگرمی اخلاقی عبارتند از: توحیدگرایی، توجه به قرب الهی، توجه به عالم غیب، واقع گرایی، عقلایی بودن، بیهوده و عبث نبودن، حفظ کرامت انسانی در سرگرمی، سرگرم نشدن به گناهان و اعتدال در پرداختن به سرگرمی.
دو رویی
اخلاق در اسلام
فضایل و ترابط آنها با قوای نفس از منظر مسکویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مسکویه تحت تأثیر حکیمان یونانی فضایل را در گام نخست به چهار دسته – حکمت، عفت، شجاعت و عدالت – تقسیم می کند و از آن ها به عنوان فضایل رئیسه یاد می کند. او بر این باور است که حکمت فضیلت قوه ناطقه است و در سایه آن انسان به شناخت امور الهی و انسانی می پردازد و عفت فضیلت قوه شهوانی است و در صورت اتصاف انسان بدین فضیلت، او بر این قوه استیلا می یابد و تمایلات شهوانی خویش را بر اساس رأی و فکر صائب بکار می گیرد و از اسارت شهوات آزاد می گردد. از دیدگاه مسکویه شجاعت، فضیلت قوه غضبیه نفس انسان است، در صورتی که این قوه تحت سیطره قوه عاقله باشد انسان به فضیلت شجاعت متصف می گردد، و از مبادرت ورزیدن به امور مهیب و خوفناک هراسی به خود راه نمی دهد. آخرین فضیلت رئیسه و بنیادی از دیدگاه مسکویه، عدالت است. او یادآور می شود، در صورتی انسانی بدین فضیلت متصف می گردد، که واجد سه فضیلت بنیادی پیش گفته گردد. و در مجموع، دو قوه غضبیه و شهویه مطیع و منقاد قوه ناطقه گردند. با اندک تأمل در مطالب پیش گفته درمی یابیم که ترابط وثیق و مستحکمی میان فضایل بنیادی و قوای نفس برقرار است. حکمت ناشی از قوه ناطقه، عفت و شجاعت از سازگاری مثبت میان این قوای سه گانه نفس ایجاد می گردد