فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۷۲۱ تا ۷٬۷۴۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
این مطالعه با هدف بررسی مبانی و احکام فقه تربیتی اسلامی در حیطه تعلیم و تعلم انجام گرفته است. روش پژوهش کیفی – اسنادی بوده جامعه آماری را منابع انتشار یافته در حوزه فقه تربیتی در اسلام تشکیل داده است. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و ابزار آن فیش کتابخانه بوده است . به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش توصیفی – تحلیلی پیروی شده است. در این مطالعه تعداد سه فرضیه وجود داشته است که مورد تبیین و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فقه تربیتی در پیوند با علوم تربیتی زمینه ی کاربرد علم نافع را فراهم می آورد زیرا این پیوند علاوه بر تعیین ثواب و عقاب آموخته ها آثار و برکات آن را در دنیا و عقبی رقم می زند. تعلیم و تعلم بدون توجه به احکام فقهی آن از غنای لازم برخوردار نمی باشد. افعال آدمی زمانی از بار معنایی برخوردار می شود که در تطبیق باارزش های الهی و فقهی سازگاری بیشتری داشته باشد. فقه تربیتی و احکام تعلیم و تعلم ازآن جهت که از منابع مشترک برخوردارند، لازم و ملزوم یکدیگرند. منابع آن ها را قرآن کریم، روایات و سیره ی نبوی تشکیل می دهد. تقید به احکام تعلیم و تعلم اثربخشی فرایند تعلیم و تربیت در ابعاد فردی و اجتماعی را تضمین می نماید.
بررسی و نقد چهارچوب نظری طرح کرامت در دورة دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
طرح کرامت یکی از تجربه های مهم در زمینة تربیت ارزشی در نظام تربیت رسمی و عمومی ایران است؛ باوجود این، تاکنون آن چنان که باید و به طور دقیق، دربارة آن مطالعه نشده است. در این مقاله، این تجربة مهم در تربیت اخلاقی واکاوی و نقد شده است. برای این منظور، نخست با روش تحلیلی- توصیفی، چهارچوب نظری این طرح در چهار مؤلفة اهداف، محتوا، روش و مواد تحلیل و تشریح شده و سپس براساس تحلیل به عمل آمده، برخی ضعف ها و قوّت های طرح شناسایی شده است. این بررسی انتقادی برخی قوّت های این طرح را نشان می دهد: توجه به بستر فرهنگ دینی جامعه، تأکید بر انگیزش درونی، طراحی شبه برنامة درسی مستقل برای تربیت اخلاقی، نظم بخشی و تبویب مفاهیم ارزشی، و بهره گیری از ظرفیت و نقش تربیتی معلمان در تربیت اخلاقی. در عین حال، ضعف هایی نیز در آن دیده می شود که عبارت اند از: فقدان مبانی نظری تصریح شده و فقدان توجیه برای نظم موجود در ارزش های ارائه شده.
منشوری صحیح برای تحقیقات رسانه ای با تأکید بر صداقت اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ (پیاپی ۵۶)
83 - 106
حوزههای تخصصی:
امروزه با توجه به گستردگی نقش رسانه های جمعی و کارکرد ویژه آن ها در شکل دهی افکار عمومی و به تبع، تصمیم گیری و تصمیم سازی مسئولان و نیز با توجه به وجود زمینه های انحرافات اخلاقی فعالان این عرصه، ارائه منشوری صحیح برای تحقیقات رسانه ای، براساس رعایت صداقت اخلاقی و تحقق سلامت رسانه ای، ضروری به نظرمی رسد. افزون براین، رسانه ها نه تنها بر تک تک مردم تأثیر می گذارند، بلکه آموزه ها و عملکرد آن ها بر روابط میان افراد جامعه نیز مؤثر است. در این مقاله، شاخصه های هنجاری رسانه برای گسترش صداقت اخلاقی، وامدار اصول اخلاقی برگرفته از جهان بینی و نظام ارزشی اسلام و شامل بایدها و نبایدهای رفتاری در حوزه مأموریت حرفه ای است که رویکرد اصلی منشور رسانه ای را برای محققان عرصه رسانه نمودار می سازد. نگارنده در این مقاله بر آن است تا علاوه بر تبیین مفهوم و اهمیت صداقت اخلاقی و مفروضات بنیادی نظام هنجاری اسلام در سلامت رسانه، بایدها و نبایدها (یا الزامات اخلاقی) رسانه ملی را در رعایت صداقت و تحقق سلامت رسانه ای به شکل منشوری صحیح برای تحقیقات رسانه ای برشمارد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی، با رویکرد کاربردی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است. مهم ترین نتیجه این تحقیق آن است که توجه به کاربرد منشور صحیح رسانه ای نشان می دهد که اولاً، در استفاده از رسانه ها و بهره مندی صحیح از آن ها باید هدف معقولی وجود داشته باشد و مخاطبان هنگام استفاده از این فضا همواره باید به سلامت جسمی، روحی و اخلاقی خود توجه داشته باشند؛ ثانیاً، بنابر ضرورتی کاملاً منطقی، سیاست گذاری های رسانه ای باید با راهبرد فرهنگی و اخلاقی کشور متناسب باشند تا در تحقق صداقت پایدار اخلاقی سودمند و کارآمد باشند. بنابراین، آموزش فرهنگی و مبتنی بر جامعه پذیری سواد رسانه ای برای همه قشرهای جامعه، مخاطبان رسانه و مسئولان اجرایی این عرصه لازم است.
مقایسه مبانی تربیت عفیفانه در مسیحیت با اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
غریزه جنسی به عنوان یک سرمایه الهی، اگرچه نقش مثبتی در رشد و سلامت انسان دارد، اما در صورت عدم کنترل، آثار جبران ناپذیری را در جامعه به دنبال خواهد داشت. ازاین رو، ادیان توحیدی برای مدیریت این غریزه سازوکارهای متفاوتی پیش بینی کرده اند. اکنون این پرسش مطرح است که مسیحیت و اسلام، چه تدابیری برای کنترل این میل درونی اندیشیده اند؟ این پژوهش با مطالعه دیدگاه های بین ادیانی، شیوه های مهار شهوت جنسی را برای وصول به حیاتی پاک و سالم ارائه می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تربیت جنسی در تعالیم مسیحیت، فارغ از هویت جنسی و سن، متأثر از رهبانیت و زهدپیشگی بوده است. اما اسلام، با اعتقاد به عاملیت جنس و سن در تربیت، دارای راهکارهای نظری و عملی، از دوره جنینی تا انتهای حیات انسانی می باشد. در مجموع می توان گفت: با وجود تفاوت در آموزه های جنسی مسیحیت و اسلام، هر دو بر پرورش و تقویت فضیلت اخلاقی عفت تأکید داشته، و خویشتن داری غایت تربیت جنسی این ادیان توحیدی است. هرچند مصادیق عفاف گرایی در ادبیات اخلاقی مسیحیت، دستخوش تحولات بوده است.
بررسی تطبیقی نقش وفاداری در استحکام خانواده در تمدن یونان و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸
۷۵-۹۸
حوزههای تخصصی:
برای مقایسه تمدن غرب و اسلام در خصوص «وفاداری و استحکام خانواده» و نشان دادن برتری مبانی اخلاقی اسلام، خانواده در تمدن یونان بررسی و وفاداری عامل اخلاقی استحکام یا تداوم خانواده تشخیص داده شد. این عامل، بسترساز استحکام خانواده در اسلام نیز بود؛ استحکام خانواده نتیجه حاکمیت اعتدال، اخلاق و حفظ حقوق اعضاست و اصل وفاداری، عمل براساس فضیلت وفا و رفتارهای برخاسته یا مستقل از آن است که باعث التزام کامل به پیمان ازدواج می شود. به رغم وفاق تمدن یونان و اسلام درزمینه تأثیر وفاداری در استحکام خانواده، نظام اخلاقی اسلام با تبیین خاص و به کارگیری آن در خانواده، تأثیری منحصربه فرد داشت. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و اسنادی گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی، نقش وفاداری در استحکام خانواده در تمدن مذکور و اسلام را بیان و نتایج به دست آمده را با آیات قرآن ارزیابی کرده و دیدگاه اسلام در مورد نقش وفاداری در استحکام خانواده را بیان کرده است.
تبیین مبانی زیبایی شناختی حیات طیبه با تکیه بر آیات(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۵ (پیاپی ۵۷)
11 - 34
حوزههای تخصصی:
زیبایی در قرآن کریم از جایگاه و ارزش والایی برخوردار بوده، لذا در آیات بسیاری با استفاده از عناصر عینی و ذهنی فرهنگ آن به مخاطبین القاء شده است. از سویی هدف نهایی تعلیم و تربیت در اسلام، دستیابی به نوعی حیات طیبه و پاک است که عاری از هرگونه آلودگی و پلیدی باشد. بر این اساس نگارنده در این پژوهش بر آن است تا مبانی زیبایی شناختی حیات طیبه در آیات الهی را تبیین نماید. نتیجه این تحقیق که با روش تحلیل محتوا صورت پذیرفته، نشان می دهد: زیبایی و زشتی، صرفاً اموری ذهنی و ذهن گرایانه نیستند، بلکه در عرصه های مختلف زندگی آدمی هویدا شده و به منصه ظهور می رسند. ازاین رو در آیات قرآن کریم به صورت مکرر به زشتی و زیبایی امور و پدیده ها در عرصه ها و شئون مختلف وجود آدمی همچون قلب، اندیشه و اعتقاد، عواطف و عمل فردی و جمعی، اشاره و به اهمیت شناسایی آن تذکر داده شده است. این شناسایی می تواند باعث اجتناب انسان از زشتی ها و آلودگی ها، و به تبع آن مشاهده حق و حقیقت و دوری از باطل شده و او را در نیل به حیات طیبه یاری نماید.
پاک زیستی در دوران تجرد(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۰ (پیاپی ۳۲)
97 - 126
حوزههای تخصصی:
دوران مجردی، بخش جدایی ناپذیر زندگی هر جوانی است که بیشتر با ازدواج پایان می یابد و وارد مرحله جدیدی می گردد. پاک زیستی مهم ترین وظیفه اخلاقی در دوران تجرد است و نقشی اساسی در سیر معنوی یک جوان به سوی خدا دارد. تبیین پاک زیستی و چیستی و چرایی و ویژگی های اخلاقی آن از دیدگاه فرهنگ دینی هدف مقاله حاضر است. از دیدگاه دینی، پاک زیستی با بار معنایی ویژه، صفات اخلاقی بسیاری را به همراه دارد و از سوی دیگر رذائل اخلاقی زیادی را برنمی تابد. اهمیت پاک زیستی تا آن جاست که بدون آن حرکت در مسیر کمال و سعادت انسانی امکان پذیر نیست. تبیین ویژگی های اخلاقی پاک زیستی، معلوم می سازد بسیاری از روابط جنسی و عاطفی میان دختران و پسران، که در جامعه فعلی ما وجود دارد، با چالش مواجه است. این مقاله در سه بخش، مفهوم شناسی پاک زیستی، ارزشمندی معنوی و اخلاقی پاک زیستی و ویژگی های اخلاقی پاک زیستی، به تبیین مسئله می پردازد.
مدل اخلاقی ارزشی در مدیریت بازاریابی کارآفرینانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه تدوین ارزش های اخلاقی در مباحث مدیریتی بخصوص بازاریابی از ارکان مهمی بشمار میرود ؛ بروز رفتار اخلاقی زمانی صورت می پذیرد که ارزش های اخلاقی بتوانند موانع رفتار اخلاقی در سازمان را از بین ببرند.(خدامی و همکاران،1394) بنابراین، هدف تحقیق حاضر بررسی ادبیات این حوزه و ارائه مدل اخلاقی ارزشی در حوزه مدیریت بازاریابی کارآفرینانه است، در تحقیق حاضر سعی شده است تا از طریق تعریف کارآفرینی بعنوان منبعی از منابع مهم و پایان ناپذیر در همه جوامع بشری بحث بشود. منبعی که به توان خلاقیت انسان ها برمی گردد.این منبع از یک سو ارزان و از سوی دیگر بسیار ارزشمند و پایان ناپذیر است. امروزه همگان دریافته اند که جوامعی که به منابع انسانی اخلاق گرا متکی بوده اند تا به منابع زیرزمینی، در بلند مدت موفق تر بوده اند، منابع زیرزمینی در کشورهای جهان سوم علی رغم مزیت های آن از جمله موانع توسعه یافتگی محسوب شده است. در صورتی که عدم وجود این منابع در بعضی از کشورها باعث شده است تا آن ها با استفاده از نیروی فکر، خلاقیت و ابتکار و یا در یک کلمه کارآفرینی، از جمله کشورهای پیشرو در جهان کنونی شوند. خصوصا در عصر حاضر که عصر ارزش گرایی، دانایی و خلاقیت و عصر تلفیق اندیشه ها و ابتکارات می باشد، توجه به کارآفرینی در توسعه و پیشرفت کشورها بسیار اهمیت دارد. در این پژوهش از روش آمیخته استفاده شده است که شامل دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی پژوهش از ابزار مصاحبه استفاده شده است. اطلاعات و داده های لازم در بخش کیفی از صاحب نظران و خبرگان حوزه اخلاق ، بازاریابی و کارآفرینی به دست آمده است. این تحقیق جمع آوری گردیده و سپس با استفاده از روش گرندد تئوری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مقوله های حاصل از داده های گردآوری شده ارایه گردیده است. بدین ترتیب جهت ارائه مدل اخلاقی ارزشی در بازاریابی کارآفرینانه در صنعت میکرو الکترونیک از رویکرد کیفی و با طرح شیوه اکتشافی استفاده شد. بدین منظور ابتدا با استفاده از رویکردی کیفی و کدگذاری داده ها، مدل برای بازاریابی کارآفرینانه در صنعت میکرو الکترونیک تدوین شد. لذا در ابتدا بخش کیفی اشاره می شود و بعد بخش کمی تبیین و نتایج پژوهش ارائه شده است سپس به بررسی نتایج بخش کمی پرداخته شده است.
نقش توحیدگرایی در تربیت اخلاقی بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش توحیدگرایی در تربیت اخلاقی براساس دیدگاه علامه طباطبایی (ره) بود. روش انجام پژوهش، توصیفی تحلیلی و جامعه آن مجلدات تفسیر المیزان بود که به شیوه تحلیل متن با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند مورد واکاوی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که براساس دیدگاه علامه طباطبایی، ضمانت اخلاق در گرو اعتقاد به توحید است و از طرف دیگر پایبندی به فضایل اخلاقی با وجود اعتقاد به خدای متعال امکان پذیر است. دیگر اینکه در تربیت اخلاقی توحیدگرا، افرادی که به وجود خدایی یکتا و دارای اسماء حسنی، حکیم و مدبر که انسان را برای رساندن به کمال و سعادت آفرید ، معتقد هستند، بینش، گرایش و کُنش اخلاقی خود را با نگاهی استوار به توحید تنظیم می کنند و به رنگ خدایی در می آورند. براساس نتایج این پژوهش «توحید در خالقیت» آثاری مانند پرهیز از احساس حقارت، دوری از تمسخر دیگران و پرهیز از عجب و خودبرتربینی، «توحید در رازقیت» آثاری مانند استغنا از غیر حق تعالی، زایل شدن حسادت، زایل شدن طمع و گشوده شدن باب دعا، «توحید در ربوبیت» آثاری مانند صبر در برابر مصیبت ها، توکل، رسیدن به مقام تسلیم و رسیدن به مقام رضا و خشنودی، «توحید در اطاعت» آثاری مانند اخلاص، زایل شدن ریا و شکر، «توحید در مالکیت» آثاری مانند انفاق، ایثار، زایل شدن کبر و طغیان، ادای امانت و خشوع، «توحید در استعانت» آثاری مانند توسل و توبه و «توحید در محبت» آثاری مانند انس و الفت با بندگان خدا، برخورد سالم با جاهلان و وفاداری را در تربیت اخلاقی به همراه دارد.
گونه شناسی فریب های نفس اماره؛ چیستی و راه های مقابله با آن از منظر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اخلاق وحیانی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۴)
31 - 65
حوزههای تخصصی:
فریب های نفس عبارت اند از حیله گری هایی که نفس در حق خود انجام می دهد و باعث دور شدن انسان از فضای واقعیت شده، واقعیات را در درون خود، طور دیگری جلوه می دهد. این فریب کاری معضل بزرگ انسان در سلوک فردی و اجتماعی انسان است. هدف پژوهش کمک به حل این معضل بزرگ از طریق شناخت دقیق انواع این فریب ها و راهیابی به راهکارهای کارآمد برای مقابله با تک تک آن هاست. به همین جهت از روش تحلیلی و برداشت فقهی از منابع قرآنی و روایی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد فریب های نفس در بدی ها و خوبی ها شکل های گوناگونی مانند تسویل، مبادرت، وسوسه، تسویف و استصعاب به خود می گیرند که می توان راهکارهایی بینشی(شناخت خدا، شناخت نفس اماره)، گرایشی(تقویت محبت به خدا و اولیاء او، کم کردن محبت و وابستگی به دنیا، ترس از خدا) و عملی(یادآوری مستمر، مخالفت عملی با خواسته های نفس، نیرنگ با نفس و یاری گرفتن از خدا) را برای مقابله با آن ها تجویز کرد.
مبانی اخلاقی رفتار همسران مسلمان از منظر قرآن )با نگاهی به مباحث روان شناسی مرتبط)(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
موضوعات مهمی چون ارتباط های صحیح همسران در زندگی مشترک و در ابعاد گوناگون، از جمله بُعد رفتاری، از ضرورت های فرهنگی هر جامعه برای پاسداشت خانواده است که هر دو حوزه علم و دین به آن توجه کرده اند. همچنین، مبانی و شاخصه های معیّنی در هر دو حوزه برای این موضوع وجود دارد. هدف پژوهش تبیینی حاضر، بررسی مبانی اخلاقی رفتار همسران مسلمان از منظر قرآن است. در این نوشتار به روش تحلیلی استنتاجی حُسن معاشرت یا به تعبیر قرآن، معاشرتِ به معروف، به عنوان مبنای اخلاقی و محوری در حوزه رفتار همسران با یکدیگر مطرح شد. این مبنا تمامی رفتارهای اخلاقی همسران در قبال یکدیگر را دربرمی گیرد. همچنین، در این مقاله تمامی رفتارهای همسران، زیرمجموعه تکریم و تغافل و تقابل قرار گرفتند که هریک به نوبه خود، اصلی اخلاقی در حوزه رفتار قلمداد می شوند.
بررسی اصول اخلاقی در نظارت قضایی در حقوق ایران و انگلیس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اصول اخلاقی در نظارت قضایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ارزش و اهمیت اخلاق برای سازمان بسیار چ شمگیر اس ت و این موضوع در نظارت قضایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اصول اخلاقی در نظارت قضایی در حقوق ایران و انگلیس است که در این تحقیق به آن پرداخته شد. در این تحقیق به بررسی نظارت قضایی و مبانی ان در حقوق ایران و انگلیس پرداخته شد و سپس به اصول اخلاقی در حقوق ایران و انگلیس پرداخته شد که طبق یافته ها اصول اخلاقی در حقوق ایران عبارتند از اصل صداقت، اصل امانت، اصل گشاده رویی، اصل انصاف، اصل ممنوعیت بی اعتنایی؛ اما در حقوق انگلستان اصول اخلاقی در نظارت قضایی شامل غیرقانونی بودن و مساله تجاوز از صلاحیت، عقلانی بودن عمل، عدم رعایت تشریفات قانونی، روندهای قانونی و اصول عدالت طبیعی می باشد.
مدل سازی ویژگیهای بسته بندی محصولات غذایی وتاثیرآن بر روی تصمیم گیری خرید مشتریان با رویکرد اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از اجزای بسیار تاثیر گذار در فرایند فروش الگویی است که برای ساختار بسته بندی طراحی و انتخاب می شود. این طراحی گاهی الهام گرفته از عناصر مرتبط با محصول مثل هندسه محصول، منشا محصول یا جغرافیای تولید محصول می باشد.در شرایطی که امروزه مشتری ها از قدرت انتخاب بیشتری نسبت به گذشته برخوردار هستند، تمایلی به مشاهده توضیحات و مواد تشکیل دهنده هر یک از این محصولات برای مقایسه آنها ندارند.البته با توجه به اینکه هنوز در کشور ما فرهنگ خرید بر مبنای خرید فله و باز است هنوز راه درازی در پیش داریم تا شاهد رشد و رونق بسته بندی های محصولات باشیم ولی این روزها صادرکنندگان متوجه این شده اند که بدون توجه به این بخش توفیقی در بازار جهانی نخواهند داشت و همگان می دانیم که به خاطر همین بسته بندی بود که بازار زغفران را به اسپانیا واگذار کردیم و اگر تولید کننده ای گوشه چشمی به بسته بندی نشان می دهد در راستای ارتقای بسته بندی محصولاتش از بد به متوسط است و هنوز جایی برای بسته بندی های خلاقانه در صنعت کشور در نظر گرفته نشده است.براین راستادراین نوشتارانواع مدل هاونظریه های بسته بندی راهم ازلحاظ اخلاقی و اعتقادی نظریه های مختلف دانشمندان موردبررسی قرارداده ایم, باشد که بتوانیم گامی درراستای کمک به تولیدکنندگان و افزایش فروش آن هابرداریم.
چالش های اخلاقی بلندمرتبه نشینی و حل آنها با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۳
85-98
حوزههای تخصصی:
ظهور پدیده بلندمرتبه سازی و در نتیجه بلندمرتبه نشینی در دهه های اخیر در کشور جمهوری اسلامی ایران چالش های اخلاقی و زیست محیطی فراوانی را برای شهروندان ایرانی به وجود آورده است. معضل بلندمرتبه سازی و چالش های آن ریشه در فرهنگ غرب دارد علاوه بر به هم زدن بدنه و کالبد شهرها، عوارض بسیاری را برای زندگی شهرنشینی جوامع به همراه داشته است. این درحالی است که کشور ایران این ظرفیت و استعداد را دارد تا همانند گذشته با ساخت مسکن ویلایی مناسب، خود را از بلندمرتبه سازی رها کند. این مقاله با هدف آگاهی بخشی به آحاد جامعه درخصوص تأثیرات اخلاقی پیدا و ناپیدای بلندمرتبه نشینی، تلاش کرده تا با روشی توصیفی تحلیلی و از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، ضمن معرفی برخی چالش ها و آسیب های اخلاقی ناشی ازآنها مانند محرومیت از مواهب طبیعی و امکانات رفاهی همچون نور طبیعی، هوای سالم و فضای کافی و ...، با استفاده از آیات و روایات اهلِ بیت × اصول معماری اسلامی در ساخت وساز را مورد توجه قرار دهد.
اثربخشی آموزش معنویت درمانی از دیدگاه اسلام بر بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۶ (پیاپی ۳۸)
126 - 152
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش معنویت درمانی از دیدگاه اسلام بر بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان یزد انجام گرفته است.جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دختر پایه دوم علوم انسانی مقطع متوسطه در نیم سال دوم سال تحصیلی 92-1391 بود. به منظور انجام این پژوهش 50 دانش آموز دختر به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب و با طرح پژوهش شبه آزمایشی، از نوع پیش آزمون پس آزمون به گروه های آزمایشی و کنترل گمارده شدند (25دانش آموز در گروه آزمایشی و 25 دانش آموز در گروه کنترل). مداخلات مربوط به آموزش معنویت درمانی بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و به گروه کنترل هیچ گونه آموزشی ارائه نشد. هر دو گروه یک بار پیش از انجام آزمایش و یک بار بلافاصله پس از اتمام آزمایش مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان دادند آموزش معنویت درمانی در افزایش بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایش تأثیر معناداری داشت. در حقیقت از یافته های این پژوهش نتیجه گرفته می شود که می توان از معنویت درمانی در ارتقاء بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان بهره برد.
مقابله اخلاقی - دینی با ناملایمات زندگی گامی به سوی مدل مقابله ایمانی تحولی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۰
89-106
حوزههای تخصصی:
زندگی انسان در جهان مادی در عین خوشی ها و لذت ها همواره دستخوش رنج ها و سختی هایی است که برای برون رفت از آن ها باید با اتکاء به منابعی تقویت کننده به گونه ای مؤثر به مقابله با آن ها پرداخت. مقابله را می توان فرایندی پیوسته در حال تغییر دانست که با برطرف ساختن نیازهای موقعیتی یا شخصی در حفظ یا تحول این نظام های معناده از نقشی درخورتوجه برخوردار است. بر این اساس، در مقابله دینی که هر رویدادی در پرتو امر قدسی و ایمان به آن تفسیر می شود، فرد دین دار به انواعی از مقابله های شناختی، عاطفی و رفتاری متوسل می شود و «سبکی از زندگی» را رقم می زند که از آن به «زندگی مؤمنانه» یا «حیات طیبه» تعبیر می شود. ایمان مؤمنان با ایجاد پایداری در قبال رویدادهای تلخ، حلم در تعامل با دیگران و خویشتن داری در رویارویی با ناملایمات، پرده ای از زندگی دین دارانه را به نمایش می گذارد. با این تصویر از ایمان، می توان جوهر «مقابله ایمانی در اسلام» را پرورش «روحیه استقامت و سرسختی» یا به تعبیر روان شناختی «سخت رویی» دانست. بدین ترتیب، سخت رویی مؤمنانه، مجموعه ای از ویژگی های شخصیتی و نیز رویکردهای دین دارانه است که به عنوان یک «منبع مقاومت» درپی ایمان و التزام به راهبردهای ایمانی در شخص حاصل می شود. مقاله حاضر درصدد تبیین انواع مقابله اخلاق دینی و مدل مقابله ایمانی تحولی برگرفته از آموزه های اخلاقی قرآن است.
بررسی رفتار اخلاقی دانشجویان با رویکرد توجه به بیم ها و امیدها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۶
115 - 126
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی رفتار اخلاقی دانشجویان در سال تحصیلی 1398 است؛ چرا که بررسی و ارزیابی کُنش های اخلاقی و رفتاری در میان قشرهای مختلف جامعه به ویژه دانشجویان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به عنوان آینده سازان هر جامعه انسانی از اهمیت فراوانی برخوردار است. تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و طرح آن توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده مهندسی است که به روش تصادفی ساده، 315 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته رفتار اخلاقی است که روایی محتوایی آن تأیید شد. پایایی پرسش نامه ازطریق ضریب آلفای کرونباخ 91/0 محاسبه شده است و داده ها بااستفاده از نسخه 22 نرم افزار «اس.پی.اس.اس» و ازطریق آزمون های تی تک نمونه ای، تی مستقل و تحلیل واریانس یک راهه تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد میانگین رفتار اخلاقی و مؤلفه های آن در دانشجویان بالاتر از حد متوسط است. همچنین بین رفتار اخلاقی دانشجویان بر حسب جنسیت، تفاوت معنادار وجود ندارد؛ اما این تفاوت بر حسب مقطع تحصیلی، معنادار است. بنابراین پیشنهاد می شود که رشد و آموزش دانشجویان رشته های مهندسی در زمینه های اخلاقی و رفتاری به عنوان یک اولویت جدی برنامه های درسی و آموزشی این رشته ها، از مقطع کارشناسی شروع شود.
فقر جهانی و مسئولیت اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فقر جهانی یکی از چالش های مهم پیش روی انسان هاست. روزانه هزاران نفر و سالانه 18 میلیون انسان در اثر فقر و مشکلات ناشی از آن، جان خود را از دست می دهند. پرسش اصلی در این خصوص این است که آیا ثروتمندان در قبال فقر، مسئولیت اخلاقی دارند یا خیر؟ این مقاله که از شیوه توصیفی تحلیلی بهره می برد، دیدگاه پیتر سینگر، جان رالز، آمارتیا سن، مارتا نوسبام و نهایتاً توماس پوگ را مورد بررسی قرار داده و نقدهای وارد بر هر یک از آنها را بیان می کند. به نظر می رسد دیدگاه هریک از آنان در اثبات مسئولیت اخلاقی در قبال فقر نیازمندان، با چالش های جدی مواجه است. در پایان، به بررسی این مسئله براساس اندیشه اسلامی پرداخته و معتقد است براساس نظام اخلاق اسلامی (عقل عملی در حکمت قدسی اسلام با لحاظ مذاق شارع) باید به لزوم و بایستگی کمک به نیازمندان غیر مسلمان غیر معاند حکم کرد.
تأملی پیرامون پیوستاری زیبایی و اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زیبایی ، تاثیری خاص از برخی اشیا و یا افعال گوناگون است که تحت شرایطی خاص ما را به حالت معینی در می آورد . اگر به بررسی مواردی که منجر به برانگیختن احساس زیبایی در درونمان و تحسین ما شده اند بپردازیم در می یابیم که دریافت این حالت خاص نه منحصراً با ما ارتباط دارد و نه منحصراً با شی یا فعل مورد نظر . پیداست که شی مورد نظر باید پاره ای از صفات و ویژگی ها و هماهنگی لازم را جهت زیبا بودن دارا باشد و از طرفی ما نیز آمادگی دریافت زیبایی را داشته باشیم . زیبا لذتی است کیفی که به نحوی شهودی حاصل می آید و به ذهن متبادر میگردد. بی تردید زیبایی در خارج وجود دارد و ذهن انسان در درک و دریافت آن دخیل میباشد ، اما همه ی انسانها در زیبا دانستن یا ندانستن چیزی متفق القول نیستند و لذا تفاوت آراء در زیبا نامیدن بسیار محسوس است . حال پرسشی که در راستای موضوع این مقاله مطرح میباشد رابطه ی زیبایی با اخلاق است . با توجه به نظریات گوناگون پیرامون تقسیم زیبایی به محسوس و معقول ، عینی و ذهنی ، نسبی و یا مطلق دانستن زیبایی ، کدام نوع از زیبایی درباره ارزشهای اخلاقی صادق است ؟ و اینکه آیا ارزشهای اخلاقی را پس از درک زیبایی شان اخلاقی میدانیم و حکم به درست و خوب بودن آنها می نماییم؟