درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۹۶۱ تا ۷٬۹۸۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
۷۹۶۱.

اخلاق اجرا در برنامه های غیرنمایشی رسانه ملی با تأکید بر عنصر حیا در اجرای زنان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ (پیاپی ۶۱) 87 - 116

کلیدواژه‌ها: اخلاق مجری گری حیا مجری گری زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۸۳
مجری، رکن اصلی برنامه های غیرنمایشی در رادیو و تلویزیون است و نقش مهمی در انتقال پیام های اخلاقی ایفا می کند. وظیفه خطیر مجریان، ایجاد ارتباط معنایی شایسته میان برنامه ساز و مخاطب است. اگر مجری از تجارب، توانمندی ها و استعدادهای ذاتی خود به خوبی استفاده کند، می توانند مهم ترین عامل موفقیت برنامه به شمار آیند. حضور زنان در این عرصه، به دلیل پیچیدگی ها و حساسیت های شرعی و اخلاقی، بر اهمیت این نقش آفرینی می افزاید. یکی از ابعاد مهم اخلاقی مجری گری زنان در رادیو و تلویزیون، توجه به موضوع حیاست. از نگاه اسلام حیا در نظام تربیتی انسان در رأس مکارم اخلاق قرار دارد. بررسی ابعاد حیا در مجری گری زنان، به منزله یکی از شاخصه های اصلی زن مسلمان، به اصحاب رسانه، به ویژه مجریان دغدغه مند، کمک می کند تا بتوانند در برنامه های اثرگذار، ایفای نقش کنند و با پرهیز از آفات اخلاقی بی حیایی، در عرصه فرهنگ به طور جدی فعال باشند. در این تحقیق که اطلاعات آن با روش اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری شده، ابعاد حیا در مجری گری زنان بررسی و راهکارهای عملی برای بهره گیری از این ارزش اخلاقی ارائه شده است. توجه به حیا در نگاه، شنیدن، گفتار و رفتار، چهار وجه اخلاقی است که زنان باید در مجری گری به آن وفادار باشند؛ ازاین رو، حدود و چگونگی آن در این پژوهش به طور کاربردی تبیین شده است.
۷۹۶۲.

تربیت اخلاقی بر مدار هم گرایی باورها و ارزش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸ ۱۶۳-۱۸۲

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی هم گرایی باورها و ارزش ها مدرکات عقل نظری و عملی ارزش گذاری اخلاقی توحید فطری حکمت الهی حرکت استکمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۴۱۰
نوشتار پیش رو، با مروری بر جهان بینی اسلامی، همگرایی باورها و ارزش ها و نقش آن در تربیت اخلاقی روشن و موجَه می گردد. در برداشت رایج، ارزش ها تابعی از باورها به شمار می روند و بدین ترتیب، همگرایی باورها و ارزش ها امری طبیعی می نماید. از باب مثال، توحیدباوری، ارزشِ تربیت اخلاقی توحیدبنیان و گریزان شدن از اخلاق شرک آلود را روشن می سازد. براساس هماهنگی مزبور، باید با شناخت خداوند و ایمان به وحدانیت او، به تربیت اخلاقی توحیدبنیان مجهز شد؛ لذا در چارچوب درک توحید فطری و حکمت الهی، نظر به رابطه تنگاتنگی که مابین باورها و ارزش ها برقرار است، با اتکا به هر یک از دو قلمرو کافی است تا توجه به قلمرو دیگر تداعی شود. این نوع هم گرایی به ویژه در قلمرو اخلاق، به دلیل رابطه تعاملی اخلاق و باورها، مدار تربیت اخلاقی قرار می گیرد و موجب حرکت استکمالی انسان و استحکام و کارآمدی بیشتر تربیت اخلاقی می گردد.
۷۹۶۳.

مرور نظام مند پژوهش های قرآنی مرتبط با تربیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 65 - 91

کلیدواژه‌ها: مرور نظام مند تربیت اجتماعی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۶۲
تربیت اجتماعی، یکی از ابعاد تربیتیِ موردتوجه در اسلام و قرآن است که راهکارهایی جهت بهبود آن به دست داده شده و بر این اساس، لازم است با انجام دادن تحقیق هایی موضوع های کاربردی در این حوزه شناسایی و برای حل مسائل به کار گرفته شود. در این راستا، هدف از نگارش مقاله حاضر، آن است که با انجام شدن پژوهشی نظام مند درحوزه قرآن و تربیت اجتماعی، امکان تدوین موضوع های کاربردی متناسب با خلأهای موجود برای پژوهشگران فراهم آید. این مطالعه ازنوع توصیفی و روش اجرای آن، فراترکیب (سه مرحله ای نوبلت و هیر) است. جامعه آماری پژوهش، مقاله های فارسی چاپ شده طی سه دهه اخیر درحوزه تربیت اجتماعی و قرآن در مجله های علمی معتبر داخل کشور را شامل می شود و نمونه گیری به شیوه هدفمند انجام شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات موجود در این مقاله ها با استفاده از از نرم افزار MAXQDA صورت گرفته است. نتایج تحلیل نشان می دهد سرفصل های اصلی محتوای تحقیق ها شامل آفات، موانع و آسیب های موجود دربرابر تربیت اجتماعی، عوامل مؤثر در تربیت اجتماعی، آثار تربیت اجتماعی، اهداف موردنظر از تربیت اجتماعی، مصادیق تربیت اجتماعی و روش های تربیت اجتماعی است. هرکدام از این سرفصل ها موضوع های جزئی تری را دربر می گیرند و هریک از این موضوع های جزئی را می توان درقالب پژوهشی مستقل بررسی کرد. درمجموع می توان گفت پژوهش های میان رشته ای ازمنظر قرآنی درحوزه تربیت اجتماعی، مغفول مانده اند و بیشتر مطالعات صورت گرفته در این زمینه، ازنوع کاربردی نیستند.
۷۹۶۴.

نگرش انسان به رویدادهای زندگی از منظر مثنوی معنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 77 - 99

کلیدواژه‌ها: رویدادهای زندگی مثنوی معنوی مولوی شر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۲۹۵
زندگی انسان از آغاز تا پایان حیات شامل رویدادهای مختلفی است که معمولاً در دو گروه خوشایند و ناخوشایند تقسیم بندی می شود. پرسش از چیستی و چرایی وقوع این رویدادها و چگونگی ارزیابی خوب و بد بودن آنها و همچنین بحث درباره ی نحوه ی مواجهه با این پیشامدها، از دغدغه های دیرینه ای است که هریک از مکاتب فکری و اعتقادی جهان، پاسخ های مختلفی به آن ها ارائه داده اند. در این میان، عارفان مسلمانی چون مولوی نیز به تفصیل در این باره بحث کرده اند. در پژوهش حاضر که به شیوه ی توصیفی-تحلیلی انجام شده است، علل وقوع رخدادهای خوشایند و ناخوشایند زندگی و همچنین نحوه ی برخورد انسان با این رویدادها از منظر مثنوی معنوی به عنوان یکی از امّهات متون ادبیات عرفانی بررسی می شود. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می دهد از نظر مولانا در مثنوی، ضمن اینکه منشأ همه ی رویدادهای هستی اراده ی خداست، اما مطابق همان اراده ی الهی، دلیل وقوع پیشامدهای مختلف زندگی، یا عملکرد خود انسان است یا امتحانی برای سنجش و هدایت او به کمال. به نظر مولوی، معیار ارزیابی رخدادها، ظاهر خوشایند و ناخوشایند آنها نیست؛ بلکه چگونگی تأثیر آن ها بر رشد و کمال آدمی است. همچنین تسلیم، شکر و صبر، توصیه های مولوی برای مواجهه با پیشامدهای گوناگون زندگی است.
۷۹۶۵.

روش تربیتی تغییر موقعیت در منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هفدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۹ 7 - 25

کلیدواژه‌ها: روش های تربیتی تغییر موقعیت منابع اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۶۶
در خصوص روش تربیتی تغییر موقعیت این پرسش مطرح است که این روش دارای چه گونه هایی است؟ کارکردهای آن کدام است؟ و چه شرایطی لازم است تا به کارگیری آن مؤثر واقع شود؟ بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر، یافتن پاسخ به پرسش های فوق و ترسیم ابعاد روش تربیتی مذکور است. قلمرو تحقیق را آیات قرآن کریم و روایات معصومینb تشکیل می دهد. روش تحقیق توصیفی−تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای انجام می شود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که روش تربیتی تغییرِ موقعیت دارای گونه های وضعی، مکانی، زمانی و اجتماعی است. تغییر موقعیت از کارکردهای مختلفی همچون کارکردهای علمی، اخلاقی، دینی و روان شناختی برخوردار است. همچنین براساس منابع اسلامی، بصیرت، توانایی، پرهیز از راحت طلبی، ولایت مداری، استمداد از خداوند متعال و سرعت مناسب شرایطی است که زمینه اثربخشی روش مذکور را فراهم می کند.
۷۹۶۶.

لزوم تحقق انقلاب فرهنگی در حوزه تعلیم وتربیت با نگاهی به نظریه ایدئولوژی فرهنگی آلتوسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 71 - 91

کلیدواژه‌ها: انقلاب فرهنگی تعلیم وتربیت آلتوسر فرهنگ ایدئولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۳۰۲
فرهنگ، فارغ از تعاریف علمی و دانشگاهی به عنوان روح جامعه و هوایی که جامعه در آن تنفس می کند جزو لاینفک حیات مردمان کشور است. این مهم در کنار هویت فرهنگی انقلاب اسلامی ایران توجه بیشتر به بعد فرهنگی انقلاب اسلامی ایران به خصوص در دهه پنجم انقلاب در حوزه تعلیم وتربیت را ضروری می نماید. دهه پنجم انقلاب با فراز و نشیب های بسیاری که تغییر نسل از مهم ترین آن هاست با چالش های فرهنگی متعددی به ویژه در تعلیم وتربیت مواجه شده که بعضاً همان تضادهای فرهنگی ابتدای انقلاب که منجر به انقلاب فرهنگی 59 شد را تداعی می کند. شاید نظریه ایدئولوژی فرهنگی آلتوسر که فرهنگ ایدئولوژیک را، راه نجات می داند ما را به سمت لزوم تداوم یا ازسرگیری انقلاب فرهنگی 59 در حوزه تعلیم وتربیت، سوق دهد. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی نشان می دهد که چگونه باید با تزریق نگاهی ایدئولوژیک که برآمده از اصول و هویت انقلاب اسلامی ایران است، ماهیت و نه لزوماً مصادیق انقلاب فرهنگی 59 را در دهه پنجم انقلاب برای حوزه تعلیم وتربیت در پیش گرفت.
۷۹۶۷.

اثربخشی روان درمانی مثبت گرا با تأکید بر آموزه های دینی بر بهبود سازگاری روانشناختی دانش آموزان دارای افکار خودکشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) ۱۱۵-۱۴۲

کلیدواژه‌ها: روان درمانی مثبت گرا آموزه های دینی سازگاری روانشناختی افکار خودکشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۲۰
ورود به دوران نوجوانی به عنوان یکی از بحرانی ترین دوره های رشد، عوامل استرس زای مختلفی را به همراه دارد. عدم سازگاری با این شرایط می تواند زمینه ساز شکل گیری آسیب هایی چون افکار خودکشی باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر اثربخشی روان درمانی مثبت گرا با تأکید بر آموزه های دینی بر بهبود سازگاری روانشناختی دانش آموزان دارای افکار خودکشی مقطع متوسطه دوره دوم شهر خلخال بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان مدارس دختر مقطع متوسطه دوره دوم شهر خلخال در سال تحصیلی 99-1398 بودند که از بین آنها 30 نفر برای دو گروه آزمایش و کنترل به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شد. از مقیاس افکار خودکشی بک (BSSI) و سیاهه سازگاری بل (1961) (BAL ) برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. داده ها از طریق تحلیل کواریانس تک متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد روان درمانی مثبت گرا با تأکید بر آموزه های دینی بر بهبود سازگاری روانشناختی اثر مثبت دارد (01/0>P). در مجموع می توان گفت که روان درمانی مثبت گرای مبتنی بر آموزه های دینی با پیشینه نظری و پژوهشی قوی، راهبردی مناسب در بهبود سازگاری روانشناختی دانش آموزان دارای افکار خودکشی است و می توان از آن به عنوان یک شیوه مداخله ای مؤثر در درمان این نوع از اختلالات روانی استفاده کرد.
۷۹۶۸.

بازپژوهی سویه های تربیت معنوی سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 237 - 256

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی زندگی دین تربیت معنوی قرآن روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۳۶۲
اسلام و قرآن با ارائه بینش ها، آگاهی ها، ارزش ها، هنجارها، احساس ها و الگوهای اجتماعی توانسته است بیشترین تأثیر را بر نحوه زیستن انسان ها از خود نشان دهد. آخرین دین آسمانی برای تمام نیازهای درونی و بیرونی راهکار نشان داده و با عرضه الگوهای رفتاری متنوع، انسان را به سرمنزل مقصود رهنمون کند و به حیات جاودانه نائل گرداند. الگوهای سبک زندگی مدرن علی رغم فرصت ها و امکاناتی که در اختیار بشر قرار داده است وبه موضوعات مادی و مساِیل دنیوی پرداخته، بیماری ها و آسیب های متعددی را نیز به ارمغان آورده است. اسلام به عنوان آخرین و برترین دین الهی، الگوها و مدل های متعادل و جامعی را در اختیار انسان قرار می دهد تا آدمی بتواند ضمن رهایی از تهدیدها و آسیب ها به سعادت دنیوی و اخروی دست یابد. دین به گونه های مختلف می تواند در سبک زندگی انسان تأثیرگذار باشد؛ دین حاوی آگاهی ها، بینش ها و نگرش های اصلی است که در سبک دهی به زندگی انسان ها نقش آفرین اند. دین شناخت ها و نگرش های اصیلی را در ارتباط با خدا، جهان دیگر و انسان به آدمی می دهد تا از این طریق بتواند تصاویر روشن از جهان پیرامون و خویشتن داشته باشد. هدف از پژوهش پیش رو این است که اصول و موضوعات سبک زندگی اسلامی که انسان را به حیات طیبه برساند و خوشبختی و صراط را در یابد و به سعادت دنیوی و اخروی برسد از آیات و روایات استفاده کرده است و الگو و روش هایی را توضیح می دهد که ما بتوانیم آنرا در زندگی خود اجرا کنیم و سریع تر رشد کنیم تا به سر منزل مقصود برسیم.
۷۹۶۹.

اثربخشی آموزش مهارت های شهروندی مبتنی بر رساله حقوق امام سجاد (ع) بر آگاهی از حقوق شهروندی و عمل به آن در دانش آموزان متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) ۶۹-۹۴

کلیدواژه‌ها: مهارت شهروندی رساله حقوق امام سجاد (ع) آگاهی از حقوق شهروندی رفتار شهروندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۳۳۹
هدف از پژوهش حاضر سنجش میزان اثربخشی آموزش مهارت های شهروندی مبتنی بر حقوق شهروندی رساله حقوق امام سجاد (ع) بر میزان آگاهی از حقوق و نیز عمل به این حقوق بود. این پ ژوهش از نوع تحقیقات ترکیبی کیفی- کمی بود. در قسمت اول با بهره گیری از روش کیفی محتوای آموزشی مناسب برگرفته از رساله حقوق تدوین شد و در قسمت کمی با شیوه نیمه تجربی و با پیش آزمون– پس آزمون همراه با گ روه کنترل انجام شد. روش نمونه گیری در بخش کیفی، هدفمند و تعداد 5 نفر از متخصصان برنامه ریزی درسی بود و در بخش کمی، جامعه پژوهش شامل نوجوانان متوسطه اول شهر بندرلنگه بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد 60 نفر در قالب دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند . پژوهش با طرح پژوهشی نیمه تجربی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل در 11 جلسه آموزشی انجام پذیرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه های محقق ساخته «آگاهی از حقوق شهروندی» و «رفتار شهروندی» بود که از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار بودند. جهت تحلیل یافته ها از آزمون های تی مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد که یافته ها نشان داد آموزش مهارت های شهروندی منجر به افزایش آگاهی نوجوانان از حقوق شهروندی شده و همچنین باعث تغییر رفتار آنان می گردد. با توجه به نتایج این بررسی با تمرکز بر آموزش برنامه درسی مبتنی بر رساله حقوق می توان روابط اجتماعی را بهبود داد.
۷۹۷۰.

ریشه ها، علل و پیامدهای کینه توزی از منظر آموزه ها و اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 143 - 164

کلیدواژه‌ها: کینه توزی آموزه های اسلامی اخلاق فردی اخلاق اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۲۰۳۱
هدف از پژوهش حاضر، چگونگی کنترل، کاهش و علاج کینه توزی به عنوان یک مانع جدی در راه صلح و اخلاق صلح محور بود. چرا که اگر سلامت را به مثابه پلی برای صلح در نظر بگیریم، کینه توزی همچون یک بیماری است که مانع از تحقق آن می شود. مطالعه حاضر از نوع مطالعات کیفی و روش آن، توصیفی تحلیلی بوده و محور اصلی پژوهش، مفهوم شناسی کینه توزی براساس آموزه های اسلامی و آراء اندیشمندان اخلاق اسلامی بود. جامعه این پژوهش تمامی مستندات مربوط به موضوع پژوهش در کتب و نوشته های اخلاقی و آراء اندیشمندان اخلاقی بود. در روش گردآوری داده ها، از روش اسنادی و به منظور تحلیل داده ها، از شیوه تحلیل مفهومی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که براساس تحلیل محتوای آموزه های اسلامی و آراء اندیشمندان اخلاق اسلامی، کینه توزی نوعی بیماری تلقی شده است. به همین دلیل در دو سطح فردی و اجتماعی، راهکارهایی برای پیشگیری، درمان و کاهش آن در جامعه شناسایی و استخراج شد. از مهم ترین راهکارهای درمانی در بعد فردی می توان به راهکارهای روان شناختی، مشاوره ای و روان درمانی، تقویت اعتقادات مذهبی و ایمان و اصلاح باورهای مذهبی، تربیت عاطفی افراد و پرورش و تقویت عشق و محبت، آگاهی بخشی و تشدید آگاهی و تقویت تفکر انتقادی اشاره کرد. راهکارهای درمانی در بعد اجتماعی نیز شامل تقویت روابط مبتنی بر محبت، نیکی، احترام و پذیرش دیگران، ترویج فرهنگ گفت وگو در جامعه و به رسمیت شناختن دیگران، شفافیت بخشی در جامعه و اصلاح ساختارهای اجتماعی معیوب است که منجر به خشم و نفرت و کینه توزی عمومی می شود.
۷۹۷۱.

واکاوی مولفه های مسئولیت اجتماعی در کتب درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی مبتنی برآموزه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 165 - 189

کلیدواژه‌ها: مسئولیت پذیری مسئولیت پذیری اجتماعی تربیت اجتماعی کتاب مطالعات اجتماعی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۷۸
هدف پژوهش حاضر بررسی مولفه های مسئولیت اجتماعی در نهج البلاغه و انطباق آن با محتوای کتب مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی در سال تحصیلی 1399 بود. روش پژوهش، تحلیل محتوای تلفیقی بود. در بخش اول مولفه های مسئولیت پذیری از نهج البلاغه (به روش تحلیل و تفسیر مفهومی) استخراج شد و سپس براساس مولفه های احصاء شده به تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی به شیوه قیاسی پرداخته شد. مولفه های مستخرج از نهج البلاغه (شامل13 مولفه و25 زیرمولفه) عبارتند از: ملاطفت با حیوانات، محافظت از محیط طبیعی و انسانی، مودت و مهربانی با مردم، دگرخواهی، تاب آوری، عدالت ورزی، تکلیف محوری، حمایت گری، موعظه گری، سازگاری اجتماعی، همکاری و تعاون، نظم اجتماعی و مشارکت اجتماعی. در بخش دوم جامعه آماری جهت تحلیل محتوا، کتب مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی (پایه چهارم، پنجم و ششم) بود. مولفه های احصائی از نهج البلاغه به کتاب مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی عرضه شد. در نتیجه تحلیل محتوای این کتاب به شیوه کمی، در مجموع 605 مولفه در حوزه مسئولیت اجتماعی یافت شد، که از پراکندگی یکسانی در پایه های مختلف برخوردار نبود. در این بین پایه پنجم تعداد بیشتری از مولفه ها را در خود جای داده است. یافته ها نشان می دهد که هرچند میزان توجه به مولفه های مختلف در کتاب متفاوت است اما تمامی مولفه های مستخرج از نهج البلاغه در کتاب درسی مطالعات اجتماعی انعکاس دارند. براساس نتایج پژوهش توازن محتوی کتب مطالعات اجتماعی براساس مولفه های مسئولیت پذیری از نظرتصاویر، فعالیت ها و متن و همچنین میزان توجه به مهارت ها و محتوی دانشی، نگرشی در طراحی کتب مذکور پیشنهاد می شود.
۷۹۷۲.

خشیت الهی: ملاک علم، عالم و دانشگاه اخلاق مدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 5-16

کلیدواژه‌ها: خشیت معرفت علمی اخلاق آموزش عالی دانشگاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۵۰۴
این مقاله بر خشیت الهی متمرکز است و آن را به عنوان کلید اصلی و ملاک حقیقی و بنیادین علم، عالم و دانشگاه اخلاق مدار، هدفگذاری می کند. بر این اساس، شناسایی پژوهش های کلیدی مرتبط جهت فراهم سازی مبانی نظری با نقطه نظر تحلیل محتوا، سنتز و تفسیر، هدفگذاری شده است. به واسطه پایگاه های معتبر در دسترس، مقالات معتبر با محوریت خشیت الهی به واسطه رویکرد گلوله برفی یا زنجیری، مورد جستجو و شناسایی قرار گرفته اند. خشیت الهی یا خداباوری و خداترسی، مفهومی بنیادین و راهگشا در سیر و سلوک و بندگی مبنی بر تسلیم، تعظیم و تکریم منسوب به عظمت و مهابت خداوند متعال و هم چنین خودباختگی، افتادگی و فروتنی منتج از علم و معرفت حقیقی و راستین است. مراد از عامل تحقق بخش خشیت، معرفت علمی متبلور در باور و عمل است که تلقی از آن، علم اخلاق مدار و عالم به آن، عالم اخلاق مدار به عنوان پیش نیاز دانشگاه اخلاق مدار است که با مختصات و ویژگی هایی که دارند، بینشی وسیع را عرضه داشته و در خدمت سعادت بشریت خواهند بود. این چنین، علم، عالم و دانشگاه اخلاق مدار، خشیت آفرین، تزکیه کننده، هدایت آفرین، مسئولیت پذیر، عمل گرا، پاسخگو، جامع نگر، تخصصی، نافع، فرازمان، فرامکان، یقینی و اصیل و در یکپارچگی با ایمان به مفهوم درک معنای جهان خواهند بود.
۷۹۷۳.

درآمدی براصول تربیتی نقد با محوریت رساله حقوق امام سجاد (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 81 - 98

کلیدواژه‌ها: رساله حقوق امام سجاد علیه السلام اصول تربیتی نقد ویژگیهای ناقد ویژگیهای نقد شونده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی اصول تربیتی نقد در رساله حقوق امام سجاد علیه السلام است که با روش تحلیل مضمون انجام شده؛ بدین ترتیب که تمامی بندهای رساله مورد مطالعه قرار گرفته و از میان آن ها هشت بند که از نظر مفهومی به تبیین نگرش نقادانه بسیار نزدیک بودند، انتخاب شدند. این هشت بند عبارتند از: حق ادعاکننده علیه تو، حق کسی که تو بر ضد او ادعایی داری، حق مشورت گیرنده، حق مشورت دهنده، حق نصیحت خواه، حق ناصح، حق مسئول و حق کسی که به تو بدی کرده است. همچنین عباراتی از سایر بندها که واژه «نصح» در آن ها به کار رفته، مورد تحلیل مضمون قرار گرفته اند؛ عباراتی از بندهای حق زمامدار، حق شاگرد و متربی، حق برادر، حق همسایه و حق دوست. یافته های پژوهش نشان می دهد که مشارکت در ترویج فرهنگ نقد، توجه به تفاوت های فردی و حق گرایی، سه اصل مهم اصول تربیتی نقد به حساب می آیند که خود به زیر مقولات درخواست و دعوت به نقد توسط صاحب اثر، پذیرش درخواست نقد از سوی اهل فن، توجه به ویژگی های شخصیتی، روحی و سطح دانش نقد شونده، ایجاد بستر و زمینه روحی مناسب برای پذیرش نقد، شنیدن مؤثر و ارزیابی منصفانه تقسیم می شوند. همچنین حاکمیت رحمت و محبت در نقادی، توجه به مصالح اجتماعی و نهادینه شدن فرهنگ تربیتی نقد در جامعه در نگاه امام سجاد علیه السلام، از دیگر یافته های این پژوهش به شمار می رود.
۷۹۷۴.

مقایسه رویکرد دل مشغولی و آموزه های اخلاقی قرآن؛ به کارگیری روش تأیید در تربیت اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 63-84

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی رویکرد دل مشغولی رویکرد قرآنی روش تأیید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۶۸
یکی از روش های تربیت اخلاقی، تأیید است که در آن، مربی، شخصیت یا رفتار متربی را به بهترین شکل ممکن ارزیابی کرده، کارهای او را به بهترین انگیزه های واقعی ممکن نسبت می دهد. این پژوهش، با هدف بررسی و بیان دیدگاه قرآنی، درباره روش تأیید در تربیت اخلاقی، انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسه ای است؛ بدین منظور، ابتدا روش های تربیت اخلاقی در رویکرد دل مشغولی، با مراجعه به کتاب ها و مقالات مرتبط، بیان شده است. سپس، روش های تربیت اخلاقی قرآن، با مراجعه به آیات قرآن و کتاب های مرتبط، استخراج شده، در سه محور اندیشه، احساس و رفتار ارائه گردیده است. در نهایت، با بررسی آموزه های اخلاقی دینی، دیدگاه قرآنی، درباره روش تأیید بیان شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که قرآن کریم، روش تأیید را به چند شکلِ ایجاد حس فضیلت جویی، عزتمندی و شرافت در انسان، بیان کرامت ذاتی انسان و استفاده از روش های تغافل و توبه به کار گرفته است.
۷۹۷۵.

واکاوی تربیت زیست محیطی مبتنی بر آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 33 - 64

کلیدواژه‌ها: قرآن تربیت انسان محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۲۶۳
هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه قرآن درباره محیط زیست به منظور تدوین یک الگوی تربیت زیست محیطی است. پژوهش حاضر ازنوع کیفی است و در آن، با استفاده از نمونه هدفمند، ابتدا ازمنظر قرآن و تفاسیر معتبر، به موضوع محیط زیست پرداخته و به نتایجی دست یافته ایم که مشتمل بر این اصول هستند: اصل اندیشه ورزی برای دستیابی به نگرشی آیت بین درباره پدیده های جهان طبیعت، اصل برقراری پیوند فطری با جهان طبیعت برای درک غایتمندی آن، اصل تقویت حس مسئولیت پذیری دربرابر اجازه تسخیر در طبیعت، اصل ذکر نعمت طبیعت برای تقویت حس شاکربودن درقبال نعمت ها و اصل تقویت بینش کل نگر درراستای بهره برداری عادلانه از طبیعت؛ بنابراین، تأسی به چنین الگویی با ایجاد نگرش صحیح در فراگیران درباره محیط زیست، موجب رشد عواطف و احساسات انسانی درخصوص دیگر موجودات زنده در همسویی با فطرت الهی می شود و با تقویت اراده برای آبادانی محیط زیست و صیانت از آن، انسان هایی صالح و هماهنگ با نظام طبیعت را تربیت می کند.
۷۹۷۶.

طراحی مدل تعالی مدیریت منابع انسانی سبز در شرکت های توزیع نیروی برق شمال کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 287 - 304

کلیدواژه‌ها: مدیریت منابع انسانی سبز آموزش کاربرد حفظ و نگهداری جذب و تامین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۳۴۷
هدف پژوهش حاضر طراحی مدل تعالی مدیریت منابع انسانی سبز در شرکت های توزیع نیروی برق شمال کشور است. جامعه آماری پژوهش شامل دو بخش خبرگان و کارکنان و روش جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی می باشد. جهت تبیین روابط ساختاری عوامل مدل تعالی مدیریت منابع انسانی سبز از تکنیک دیمتل، برای تعیین وزن عوامل شناسایی شده با استعانت از مدل ایزو 34000 منابع انسانی، از آزمون دالالا و جهت ارزیابی عوامل و اولویت بندی آنها از تکنیک AHP استفاده شد. براساس تحلیل معادلات ساختاری نیز مشخص شد که هر چهار نظام با مدیریت منابع انسانی سبز از دید کارکنان نیز دارای ارتباط میباشند و بیشترین ارتباط مرتبط با آموزش و کمترین ارتباط با کاربرد میباشد. در نتیجه مدل طراحی شده پژوهش، تاثیر نظامهای مدیریت منابع انسانی بر مدیریت منابع انسانی سبز را تائید می کند و براساس نتیجه تکنیک AHP از دید خبرگان، به ترتیب اولویت با آموزش و بهسازی، حفظ و نگهداری، جذب و تامین و کاربرد میباشد و با توجه به پشتوانه نظری، توافق بالای خبرگان و محاسبات آماری برازش مدل، دارای اعتبار بوده و می تواند به عنوان معیاری برای پژوهش های آتی در جهت ساخت ابزاری برای انجام پژوهش های مرتبط باشد.
۷۹۷۷.

چالش های اخلاقی در مشاوره و حل آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 163 - 201

کلیدواژه‌ها: چالش اخلاقی مشاوره حل موازنه متفکرانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۲۳۷
این تحقیق چالش های اخلاقی مشاوره و راه های حل آن را بررسی می کند. چالش اخلاقی مشاور؛ موقعیتی بالینی است که هیچ گزینه ای برای آن رضایت بخش به نظر نمی رسد، و مشاور به عنوان فاعل اخلاقی هم زمان دو یا چند وظیفه اخلاقی نسبت به مراجع دارد که هر کدام به تنهایی وظیفه او است، ولی به دلیل هم زمانی نمی تواند همه آن ها را انجام دهد. روش تحقیق شامل دو رویکرد رعایت اصول و نظریه های اخلاقی و در نظر گرفتن همه ابعاد در یک مورد جزیی است که آن موازنه متفکرانه نامیدند. بر اساس یافته های تحقیق؛ حل یک چالش اخلاقی در مشاوره شامل شش گام است. این روش برای حل ده نوع چالش اخلاقی زیر در مشاوره به کار گرفته شد: پذیرش یک مراجع یا ادامه مشاوره با او، مسایل جنسی، دینداری، اختلالات روانی و آزمون ها مسایل قانونی، مشاوره ازدواج، زوج درمانی، خیانت، طلاق و مشاوره کودک.
۷۹۷۸.

تبیین استقلال اخلاقی انسان بر اساس متون دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: ادیان ابراهیمی امر الهی عشق ایمان خودفرمانروایی خدافرمانروایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۱۱
متون مقدس ادیان ابراهیمی از انسان ها می خواهند که اخلاقی زندگی کنند و به آنان دستورهایی اخلاقی که عموماً با وعده پاداش و تهدید به مجازات همراه است، می دهند. گفته می شود اولاً رسیدن به پاداش یا فرار از مجازات انگیزه سطح بالایی برای اخلاقی زیستن نیست و ثانیاً اینکه خدایی حاکم به انسان دستور دهد که چه کاری را انجام دهد و چه کاری را ترک کند، این با آزادی و «خودفرمانروایی» انسان ناسازگار است. سخن ما در این نوشتار آن است که اولاً خواست آرمانی این متون آن است که انسان به خدا عشق ورزد و از او اطاعت کند. وعده و وعید، یک مسئله فرعی و اضطراری است. و ثانیاً این عشق ورزیدن باید از روی شناخت باشد. به خدایی باید عشق ورزید که انسان او را دارای فضایل و کمالات می یابد. پس در واقع، این خود انسان است که حاکم است و خدایی را که دارای فضایل است می یابد و عاشق و تسلیم او می شود. این نوع «خدافرمانروایی» با «خودفرمانروایی» سازگار است. البته اطاعت بی چون و چرا از عالمان دین یا پذیرش حسن و قبح الهی شرعی، چنان که اشاعره گفته اند، یا پذیرش ایمان گرایی، آن گونه که کرکگور گفته است، با خود فرمانروایی ناسازگار است.
۷۹۷۹.

فطرت: استعداد یا فعلیت؟(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 37-52

کلیدواژه‌ها: فطرت استعداد فعلیت تعلیم و تربیت مبانی انسان شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۵۰۹
«انسان» موضوع تربیت است و مسائل دانش تعلیم و تربیت حول محور چگونگی «شدن، تغییر و تربیت» اوست. از سوی دیگر، انسان دارای ابعاد وجودی گوناگونی است، و از مهم ترین ابعاد وجودی اش بعد فطری اوست. سؤالی که این نوشتار به دنبال پاسخ آن است این است که آیا این بُعد وجودی انسان، مانند برخی دیگر ابعادش، استعدادی است که قابلیت شدن و تغییر دارد یا موهبتی خدادادی و فعلیتی است که ثابت و لایتغیر است؟ اهمیت حل این سنخ مسائل، بنیادی بودن آن است؛ زیرا با حل آنها، تکلیف بسیاری از دست اندرکاران امر تربیت انسان در فرایند و عمل تربیت روشن خواهد شد. این پژوهش با استفاده از روش پژوهش توصیفی تحلیلی، ابتدا کوشیده است با تشریح و توصیف معنای «فطرت»، «استعداد» و «فعلیت»، شناخت درستی از این واژه ها ارائه دهد. سپس در یک فرایند فعالیت عقلانی، با تحلیل و تفسیر یافته ها و ضمن نقد و بررسی نظرات موجود درباره آن، نظر خود را در پاسخ به پرسش مذکور بیان دارد.
۷۹۸۰.

بررسی جایگاه و ارتباط حق و خیر در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 35 - 67

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه حق و خیر اخلاق حقوق انطباق و تزاحم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۵
تعریف مستقل یا درهم تنیده دو کلیدواژه «حق» و «خیر» و تقدم یکی بر دیگری، از مباحث پیشینه دار و چالش برانگیز در حوزه نظری فلسفه اخلاق است. نوع نگاه به این موضوع بنیادینِ هنجار اخلاقی، در میان اندیشمندان متقدم و متجدد، اندیشه ها و مکاتب اخلاقی گوناگون و گاه متضاد را پدید آورده است. نوشتار حاضر، ضمن نگاهی گذرا به نظریات مهم این عرصه، با واکاوی و تحلیل سیره علوی بر اساس نهج البلاغه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی نشان می دهد منش حضرت(ع) به عنوان یک معیار اصیل اسلامی، با نفی نگاه تقدس گرایانه به امر حکومت و ارائه یک الگوی حاکمیت زمینی، بر اصل نخستین حق مداری بنا شده است. حق محوری امام(ع) در مواردی با مفهوم خیر، انطباق داشته و گاهی به ظاهر، با خیر در تزاحم است. از مصادیق تزاحم حق با خیر در نهج البلاغه، می توان به حق حیات، حق مساوات، حق آزادی های سیاسی همچون حق آزادی در انتقاد و اعتراض، انتخاب حاکم، نوع حکومت و تجدید بیعت با حاکم اشاره کرد. به هنگام تزاحم، تقدم حق بر خیر، با پشتوانه ضروری و عقلانی آگاهی بخشی که خیر فردی و جمعی را به دنبال دارد، هویدا می شود. در کنار این، شیوه امیر المؤمنین(ع) به الزام در حق گرایی و توصیه صریح یا ضمنی به خیرگرایی، فلسفه عملکرد قرآنی ایشان را در نیل به هدف غایی آفرینش انسان یعنی نیل به کمال که به معنای اصالت دادن به خیر است، نمایان می سازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان