درخت حوزه‌های تخصصی

شش سیگما[i]و ناب[ii] دو رویکرد قدرتمند برای بهبود کارآیی و کیفیت فرآیند هستند که هر کدام شامل مجموعه ای از ابزارها، مبانی و اصول خاص بوده و سیستمهای مدیریتی توانمندی برای ارائه محصولات و خدمات کیفی و مبتنی بر خواست مشتری و مخاطب از طریق حذف خطاهای فرآیندها و اتلاف ها و ارزش آفرینی در سازمان می باشند. مقاله حاضر براساس مطالعات کتابخانه ای و بررسی تحلیلی محتوای مقاله ها و کتب فارسی و انگلیسی با هدف تبیین و تشریح مبانی نظری و اصول این دو رویکرد مدیریتی و بومی سازی و پیوند آنها به آموزش و پرورش، تدوین گردیده تا بستر مناسبی را جهت کاربرد آنها در مدیریت نظام آموزشی فراهم سازد. بدون تردید، با به کارگیری ابزارها، اصول و روش های مربوط به شش سیگما و ناب در آموزش و پرورش در جهت کاهش خطای فرآیندهای کاری و افزایش قابلیت آنها و همچنین ارزش آفرینی و حذف اتلاف ها شاهد تحولات عظیمی در نظام آموزشی و کسب نتایج مطلوب و بی عیب و نقص و تحقق بهینه و کیفی اهداف آموزش و پرورش خواهیم بود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت بین کارآفرینان و غیر کارآفرینان از لحاظ ویژگی تحمل ابهام است. جامعه آماری این تحقیق افراد کارآفرین و غیر کارآفرین در سطح شهر تهران هستند که تعداد 201 نفر کارآفرین و 199 نفر غیر کارآفرین به صورت تصادفی نمونه برداری شده است. ابزار سنجش 1) پرسشنامه ارجحیت شخصی ادواردز (EPPS)؛ 2) پرسشنامه شناسایی کارآفرینان می باشد. نتایج آزمون t نشانگر وجود تفاوت معنی دار از لحاظ قدرت تحمل ابهام در بین کارآفرینان و غیر کارآفرینان می باشد به این معنی که کارآفرینان قدرت تحمل ابهام بیشتری نسبت به غیر کارآفرینان دارند.

مقدمه: با توجه به رشد سریع جمعیت سالمندان در قرن 21 به ویژه در کشور های در حال توسعه، توجه به برآورده کردن نیاز های جسمانی و روانی سالمندان ضروری است..هدف : پژوهش حاضر به منظور مقایسه احساس تنهایی و سلامت عمومی در سالمندان ساکن خانواده و سرای سالمندان مناطقشمال شهر تهران انجام شده است.روش مطالعه : مطالعه از نوع مقطعی-مقایسه ای بوده ست. نمونه های پژوهش 180 نفر (96 سالمند مرد و 84 سالمند زن؛ 103 سالمند ساکن خانه سالمندان و 77 سالمند ساکن در خانواده) با میانگین سنی 73 سال و انحراف استاندارد 8 بود که به شیوه دردسترس انتخاب شدند. پرسش نامه های سلامت عمومی و احساس تنهایی در مورد آنها به اجرا درآمد و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس دو عاملی مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در خانواده ها از لحاظ سلامت عمومی تفاوت معنی داری وجود دارد.(0001/0= P و 53/19=(176و1 ) F ) به این صورت که سلامت عمومی سالمندان ساکن خانهسالمندان به طور معنی داری کمتر از سالمندان ساکن خانواده ها بود. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن خانواده ها از لحاظ احساس تنهایی تفاوت معنی داری وجود دارد.(0001/0= P و 5/105= 176و1 ) F ) به این صورت که نمرات احساس تنهایی سالمندان ساکن خانه سالمندان به طور معنی داری بیشتر از سالمندان ساکن خانواده ها بود. علاوه بر این یافته های تحقیق نشان داد که بین احساس تنهایی مردان و زنان تفاوت معنی داری وجود دارد، (0001/0 = pو 84/15 = (176 و 1fبدین صورت که احساس تنهایی مردان به طور معنی داری بیشتر از زنان بود.بحث و نتیجه: نتایج پژوهش نشان داد که زندگی با سایر اعضای خانواده بر سلامت جسمانی و روانی سالمندان تأثیر مثبت دارد بنابراین با توجه به موقعیت روانی- فرهنگی سالمندان در ایران، بهترین مکان برای برآورده شدن نیاز های روانشناختی آنان خانواده است.

چکیده: بهداشت روان به معنی وجود تعادل و انسجام فراگیر در ابعاد جسمانی و نفسانی انسان است. اندیشه‌ی سالم درباره‌ی شناخت خود و جهان هستی، رسیدن به خودپنداره‌ی مثبت و عزت نفس، داشتن روابط متعادل با دیگران و توانایی دوری از رذایل و گناهان از عوامل ایجادکننده‌ی بهداشت روانی هستند.‌ در این میان، ادعیه‌ای که از طریق معصومان(ع) به ما رسیده‌اند، عالی‌ترین تعالیم را در مورد ایجاد این عوامل دارند. صحیفه‌ی سجادیه یکی از این منابع غنی و در دسترس است. هدف این تحقیق استنتاج اصول بهداشت روانی از این کتاب گران‌قدر است. روش آن به صورت توصیفی همراه با بررسی و انطباق فرازهای مختلف دعا با استانداردهای مورد قبول بهداشت روانی، در ابعاد شناختی، عاطفی، رفتاری و اجتماعی است. هدف اصلی از تدوین این مقاله، ‌‌پاسخ به این پرسش است که صحیفه‌ی سجادیه چه راهکارهایی در مورد بهداشت روان و سلامت روح ارایه می‌دهد؟

چکیده: این پژوهش با هدف بررسی نگرش‌های مذهبی دانشجویان و به دست آوردن رابطه‌ی بین مؤلفه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری آن انجام شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که برای تقویت نگرش‌های مذهبی جوانان و نوجوانان چقدر و چگونه باید بر هر یک از مؤلفه‌های سه‌گانه‌ی آن سرمایه‌گذاری کرد؟ این تحقیق، به سؤال‌های جانبی دیگری نیز دارد. ابزار مورد استفاده، آزمون جهت‌گیری مذهبی است که آذربایجانی (1382) آن را ساخته، اعتباریابی و پایایی‌سنجی کرده است. یکی از ویژگی‌های این آزمون این است که پرسش‌های هفتادگانه‌ی خود را در حوزه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری توزیع کرده است. این آزمون در بین چهار گروه دانشجویی، با نمونه‌گیری تصادفی ‌اجرا و داده‌های آن از طریق نرم‌افزار spss و به‌کار‌گیری آزمون‌های آماری متناسب با هر کدام از سؤالات پژوهش مثل هم‌بستگی، آزمون‌های تعقیبی شفه، t، خی دو و تحلیل واریانس یک‌راهه ‌تحلیل شده است. از جمله‌ی نتایج به دست آمده این است که نگرش‌های مذهبی دانشجویان بر خلاف اینکه گاهی، پایین تلقی شده، از آن اظهار نارضایتی می‌شود، بالا و در محدوده‌ی چارک سوم است؛ حیطه‌های عاطفی، شناختی و رفتاری، در نگرش‌های مذهبی دانشجویان، با یکدیگر رابطه‌ی معنی‌داری دارند.

"چکیده: هدف از تحقیق حاضر تعیین اثربخشی آموزش صبر بر کاهش اضطراب و افسردگی و افزایش شادکامی است. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی است. آزمودنی‌های تحقیق 65 نفر از دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه منطقة 17 آموزش و پرورش شهر تهران می‌باشند که 22 نفر آنان مضطرب، 23 نفر افسرده و 20 نفر مضطرب ـ افسرده هستند که به طور تصادفی در گروه‌های آزمایشی و کنترل مضطرب، افسرده و مضطرب ـ افسرده قرار گرفتند؛ آموزش صبر به عنوان مداخله در گروه‌های آزمایشی سه‌گانه فوق اجرا شد اما گروه‌های کنترل، مداخله‌ای دریافت نکردند. روش تحقیق روش تجربی (طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل) است. ابزار اندازه‌گیری در این تحقیق شامل مقیاس سنجش صبر، تست اضطراب زونگ ، تست افسردگی بک و تست شادکامی آکسفورد است که پایایی آنها در این تحقیق به ترتیب 866/0 ,78/0, 87/0و 80/0 بود. نتایج حاصل از پژوهش در سه مرحله پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و پیگیری نشان می‌دهد که «آموزش صبر» منجر به کاهش اضطراب، افسردگی و افزایش شادکامی در هر سه گروه آزمایشی شده است. بنابراین از «آموزش صبر» می‌توان به عنوان یک مداخله در جهت کاهش اضطراب و افسردگی و نیز افزایش سطح شادکامی در نوجوانان مضطرب، افسرده و مضطرب ـ افسرده استفاده نمود."

" مقدمه: مطالعات اندکی در رابطه با جنبه­های مختلف روان­پزشکی تالاسمی ماژور و نیازهای مشاوره­ای روان­پزشکی و اجتماعی بیماران مذکور در دسترس است. هدف مطالعه حاضر، تعیین وضعیت جنبه­های مختلف کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور بالای 15 سال در استان مازندران در سال 1386 بر اساس سن، جنس، وضعیت تحصیلی و شدت علایم بالینی بیماری است. روش ­: این پژوهش، مطالعه­ای توصیفی- مقطعی است. در این پژوهش از چهار ابزار سنجش جهت جمع­آوری اطـلاعات شـامل پرسش­نـامه خودسـاخته جمعیت­شناختی، پرسش­نامه ارزیابی سلامت عمومی با ساختار کوتاه ( SF-36 )، پرسش­نامه تجدید­نظرشده فهـرست علایـم 90 سئوالی ( SCL-90-R ) و پرسش­نامه بیست سئوالی ارزیابی رضایت از زندگی ( LSI ) استفاده شد. یافته­ها : 687 (08/41%) بیمار تالاسمی ماژور از مجموع دعوت­شدگان به مطالعه، پرسش­نامه­های تحقیقاتی مربوطه را به­طور کامل تکمیل نمودند. بر اساس پرسش­نامه ( SF-36 )، 329 نفر (9/47%) برای میزان فعالیت­های جسمی دارای شاخص­ عالی بودند. بر اساس پرسش­نامه ( SCL-90-R )، 446 نفر (9/64%) دارای شاخص کلی بیماری بیشتر از 7/0 و در نتیجه فاقد سلامت روانی بوده و 141 نفر (5/20%) از افراد دارای شاخص کلی بیماری بین 4/0 تا 7/0 و در نتیجه مشکوک به بیماری روانی بودند. در نهایت، 100 نفر (6/14%) دارای شاخص کلی بیماری کمتر از 4/0 بوده و در نتیجه سالم در نظر گرفته شدند. بیماران مذکور دارای میانگین نمرات 95/5 ± 5/20 با محدوده نمرات 2 تا 37 بر اساس پرسش­نامه ( LSI ) بودند. نتیجه­گیری : بیماران مبتلا به تالاسمی در معرض ابتلا به انواع مختلف اختلالات روان­پزشکی بوده و در نتیجه نیازمند مشاوران روان­پزشکی مجرب هستند. "

نوشتار پیش روى، با هدف بیان ساز و کارهاى تأمین بهداشت روانى در دین به نگارش در آمده است. بدین منظور، نخست گذارى گذرا بر چیستى بهداشت روانى در مکتب هاى گوناگون روان شناسى و نیز در اسلام دارد؛ آن گاه به مؤلفه هایى از بهداشت روان مى پردازد که پژوهشگران غربى نیز بدان ها اذعان دارند و سپس نقش دین را در تحقق آنها بررسى مى کند. در این نوشتار، مفهوم بهداشت روانى، با مرورى بر تعریف هاى اندیشمندان مختلف مانند گلدشتاین، جاهودا، ونتیز، آلپورت، چاهن و مکتب هاى گوناگون زیستى نگرى، روان تحلیل گرى، رفتارگرایى و انسان گرایى ارزیابى مى شود و آن گاه ساز و کار دین در تحقق مؤلفه هاى آن (پرستش و تجربه هاى معنوى و . . . ) بیان مى گردد.

هدف از انجام تحقیق حاضر مقایسه تاثیر اعمال سبک های رهبری مدیران بر میزان تنیدگی ادارات دولتی با توجه به نوع شخصیت کارکنان آن است. به منظور وصول به این هدف، از روش علی مقایسه ای و پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. پرسشنامه های مربوط، شامل پرسشنامه های سبک های رهبری، شخصیت، تنیدگی و اطلاعات شخصی بوده است. جامعه آماری، کارکنان ادارات و سازمان های دولتی شهر کرمان و روش نمونه گیری، تصادفی ساده بوده است. نمونه مورد نظر معادل 750 نفر از جامعه مذکور بوده اند. از آزمون های خی دو، آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون تعقیبی توکی، و آزمون «تی» به منظور تجزیه و تحلیل آماری فرضیات تحقیق استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سبک رهبری استبدادی– استثماری بر افزایش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوعA، سبک رهبری استبدادی – استثماری بر افزایش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع B و سبک رهبری استبدادی- خیرخواهانه بر افزایش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع A تاثیر دارد. همچنین سبک رهبری استبدادی- خیرخواهانه بر تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع B تاثیر ندارد. سبک رهبری مشارکتی بر کاهش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع A تاثیر دارد. سبک رهبری مشارکتی بر کاهش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع B تاثیر دارد. لذا مجموعاً می توان گفت سبکهای رهبری مدیران بر میزان تنیدگی با توجه به شخصیت کارکنان تاثیر دارند.

" مقدمه: گرایش انسان به دین با تاریخ بشر مقارن است. پژوهش های تجربی حاکی از عدم هماهنگی یافته ها در خصوص رابطه ی بین جهت گیری مذهبی و بهداشت روانی است. هدف اصلی مطالعه ی حاضر بررسی رابطه ی بین جهت گیری مذهبی با اضطراب و افسردگی در دانشجویان بود.روش کار: روش غالب بر این پژوهش روش توصیفی- همبستگی بود. 571 دانشجو از بین3500 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر به طور تصادفی انتخاب شدند.آزمودنی ها 324 نفر زن و 247 نفر مرد با میانگین سنی 22 سال بودند که به پرسش نامه ی جمعیت شناختی محقق ساخته، آزمون افسردگی بک، مقیاس جهت گیری مذهبی و پرسش نامه ی صفت- حالت اشپیل برگر پاسخ دهند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و در سطح توصیفی و استنباطی و با آزمون تحلیل واریانس و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بین جهت گیری مذهبی دانشجویان با اضطراب و افسردگی آن ها رابطه ی معکوس و معناداری از لحاظ آماری وجود داشته و با افزایش جهت گیری مذهبی دانشجویان، افسردگی و اضطراب آن ها کاهش یافت (05/0>P ). نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که بین جهت گیری مذهبی دانشجویان و اضطراب و افسردگی آنان رابطه ی تنگاتنگی وجود دارد لذا به نظر می رسد تقویت و درونی سازی زش های دینی می تواند منجر به افزایش سطح سلامت روانی دانشجویان گردد. "

پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساده و چندگانه بین باورهای دنیای عادلانه جهانی، عمومی و باورهای دنیای ناعادلانه با وضعیت روانی افراد در شهر اصفهان به مرحله اجرا درآمد. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، از کلیه ساکنان شهر اصفهان 319 نفر (189 نفر زن‌، 130 نفر مرد) به صورت نمونه گیری چند مرحله ای از نقاط مختلف شهر انتخاب شدند. پرسشنامه های مورد استفاده در پژوهش عبارت بوده اند از: پرسشنامه باورهای دنیای عادلانه عمومی، پرسشنامه باورهای دنیای عادلانه جهانی، پرسشنامه دنیای ناعادلانه و پرسشنامه SCL-90-R داده های حاصل با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان و گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی روابط ساده بین باورهای دنیای عادلانه و ناعادلانه با وضعیت روانی افراد نشان داد که دنیای عادلانه عمومی با وسواس فکری و عملی، حساسیت بین فردی، افسردگی، خصومت، سوء ظن و باورهای دنیای عادلانه جهانی با وسواس فکری و عملی و افسردگی رابطه منفی و معنادار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین کلیه متغیرهای پژوهش برای دنیای عادلانه عمومی صرفا افسردگی و برای باورهای دنیای عادلانه جهانی نیز صرفا نمره سوالات اضافی دارای توان پیش بین هستند. اما تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که برای باورهای دنیای ناعادلانه حساسیت بین فردی و سوء ظن و تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که از بین کلیه متغیرهای وضعیت روانی صرفا سوء ظن قادر به پیش بینی معنادار باورهای دنیای ناعادلانه است.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان و رابطه معنویت، استرس شغلی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی در پرستاران شهر تهران بود. بدین منظور از یک طرح پژوهشی توصیفی از تحلیل رگرسیون استفاده شد. با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، نمونه ای شامل 397 پرستار (307 زن، 75 مرد) از بیمارستان های تهران انتخاب شدند. آنها چهار پرسشنامه معتبر معنویت و مراقبت معنوی، استرس شغلی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که پرستاران رضایت شغلی کم و در عین حال تعهد سازمانی متوسط و بالاتر از متوسط و همچنین احساس معنوی و مراقبت معنوی بالا و استرس شغلی بالاتر از متوسط داشتند. نتایج ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که استرس شغلی با سه متغیر دیگر پژوهش رابطه منفی دارد. علاوه بر این، معنویت، تعهد سازمانی و استرس شغلی پیش بین های معناداری (P<0.05) برای رضایت شغلی پرستاران بودند.

این نوشتار، با هدف تبیین ساز وکارهای تامین بهداشت روانی در دین، نگاشته شده است. از میان راه کارهای اسلام برای نیل به آرامش روان، راه کارهای ذهنی و بینشی مانند ارتقای معرفت و جلوگیری از آشفتگی بینش، رفع کاستی شناختی، خداباوری، ایجاد، حفظ و رشد تدریجی بینش الهی، و احیای فطرت، بیان شد. در این مقال، در بیان سایر ساز و کارهای اسلام برای تحقق آرامش روان، نقش راه کارهای گرایشی و کنشی، کاهش تعلقات دنیوی، آموزه های رفتاری بهنجار، توبه، کاهش میزان پشیمانی از گذشته، و تقویت اراده ترک خطا، موضوع بحث قرار گرفته است.

" مقدمه: اگرچه نظرات متفاوتی توسط روان شناسان در خصوص مفهوم و ماهیت آفرینندگی بیان شده است، ولی وجه مشترک این نظرات آن است که آفرینندگی را می توان آموزش داد. دو روش معروف در پرورش استعداد آفرینندگی کودکان، روش بارش مغزی و روش اکتشافی هدایت شده هستند که کمتر مورد عنایت پژوهشگران ایرانی قرار گرفته اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی افزایش آفرینندگی دانش آموزان دختر برحسب ارزیابی و مقایسه اثربخشی دو روش بارش مغزی و اکتشافی هدایت شده با یکدیگر است. روش کار: برای جمع آوری اطلاعات تحقیق در خصوص درجه آفرینندگی دختران، 72 دانش آموز پایه دوم دوره راهنمایی تحصیلی از بین سه مدرسه و از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده در شهر رشت انتخاب گردیدند. در هر یک از سه گروه کنترل ، بارش مغزی و اکتشافی هدایت شده، 24 دانش آموز شرکت و به منظور جمع آوری داده ها در پیش آزمون و پس آزمون، آزمون آفرینندگی تصویری فرم ب تورنس استفاده گردید. نتایج : نتایج نشان دادکه آموزش آفرینندگی به روش بارش مغزی در مورد جزء بسط در سطح (001/0 =P) مورد تایید قرار می گیرد ولی در مورد سایر اجزا، تفاوت مشهودی بین دو روش بارش مغزی و اکتشافی هدایت شده مشاهده نشد. بحث : با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که کار آمدتر بودن روش بارش مغزی به دلیل ماهیت این روش باشد، در صورتی که پژوهشگران انتظار داشتند روش اکتشافی هدایت شده به دلیل دریافت هدایت و راهنمایی بیشتر دانش آموزان کارآمدتر از روش بارش مغزی باشد. "