درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و اهداف: دوران جوانی، به عنوان یکی از مراحل سرنوشت ساز فرا روی افراد، با چالش های فراوانی به ویژه چالش های مربوط به زندگی تحصیلی روبه رو است. سرزندگی تحصیلی به عنوان یک توانمندی، می تواند در انطباق با این چالش ها و الزامات تحصیلی، نقش ایفا کند. ازاین رو شناسایی متغیرهای پیش بینی کننده سرزندگی تحصیلی بسیار حائز اهمیت است. از عوامل مؤثر بر سرزندگی تحصیلی، می توان به معنای اشاره کرد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی بود. روش بررسی: در این پژوهش از نوع همبستگی، نمونه ای مشتمل بر 343 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال تحصیلی 96 -1395 ، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. آزمودنی ها، دو مقیاس سرزندگی تحصیلی و معنای زندگی را تکمیل کردند. سپس داده ها به کمک نرم افزار 21 Spss و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسو ن، تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سن و سرزندگی تحصیلی، رابطه منفی و معناداری وجود دارد (0/01> p )؛ اما میان سن و ابعاد معنای زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج نمایان ساختند که میانگین نمرات سرزندگی تحصیلی و معنای زندگی دانشجویان رشته های مختلف، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. درنهایت یافته های حاصل شده،حاکی از آن بود که متغیر جستجوی معنا، سرزندگی تحصیلی را به صورت منفی و معنادار پیش بینی می کند اما وجود معنا، پیش بینی کننده مثبت و معنادار سرزندگی تحصیلی است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه معنای زندگی از قدرت پیش بینی کنندگی سرزندگی تحصیلی برخوردار است، ضروری می نماید که برنامه های آموزشی در راستای فراهم آوردن زمینه های پرورش و ارتقای معنای زندگی ، جهت بهبود سرزندگی تحصیلی نوجوانان و جوانان گام بردارند.

زمینه: تحلیل داده های شبکه ای می تواند در کاربست روش های روانسنجی که ماهیت شبکه ای دارند (مانند تحلیل سوالات)، استفاده شود. هدف: هدف این پژوهش معرفی تحلیل داده های شبکه ای به عنوان یک تکنیک روانسنجی-ریاضیاتی، و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سوالات پرسشنامه، می باشد. برای نمونه، نتایج تحلیل سوال از این روش با شاخص های روانسنجی مرسوم مقایسه می شود. روش: داده ها، از اجرای پرسشنامه رغبت شغلی بدست آمده که مبتنی بر نظریه شخصیتی- شغلی هالند ساخته شده است. این پرسشنامه روی 1000 نفر از دانش آموزان دبیرستانی استان تهران اجرا شده است. دانش آموزان بر اساس نمونه گیری خوشه ای و با اخذ مجوز لازم از اداره آموزش و پرورش استان تهران، انتخاب شدند. این داده ها با هدف تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج و قبل از مرحله ی هنجاریابی پرسشنامه اتخاذ شدند. یافته ها: معرفی تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و الگوریتم های مربوط به آن و استفاده از آنها به منظور فرآیند تحلیل سوال، یکی از دستاوردهای این مقاله است. مقایسه ی نتایج بدست آمده از بکار بردن تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و روش های مرسوم روانسنجی (مانند ضریب پایایی، ضریب تمیز، مقدار آگاهی بر اساس نظریه سوال پاسخ و تحلیل عاملی سوالات) نشاندهنده ی انطباق و هماهنگی آنها در تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج است. به بیان دیگر، سوالاتی که با استفاده از شیوه های مرسوم تحلیل سوال، مناسب و یا نامناسب تشخیص داده می شوند، همان سوالاتی هستند که در گراف ترسیم شده از طریق تکنیک شبکه ای مناسب و یا نامناسب اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که می توان از تکنیک تحلیل داده های شبکه ای به خوبی در حوزه ی تحلیل سوالات چه به صورت مستقل و چه در کنار شیوه های مرسوم تحلیل سوال استفاده نمود. مزایای کاربرد چنین تکنیکی علاوه و بر سادگی فهم، تفسیر و شناسایی سوالات مناسب و نامناسب، نقشه ی ارتباطی بین سوالات است که می تواند در تحلیل ابعاد زیر بنایی سوالات، مانند تکنیک مقیاس گذاری چند بعدی استفاده شود و تمام نتایج تحلیلی را به صورت یکپارچه و یکجا ارائه دهد.

پژوهش حاضر به اعتباریابی و پایایی سنجی مقیاس محقق ساخته «هویت اخلاقی- اسلامی در دانش آموزان نوجوان» پرداخته است. ابتدا مخزنی 150 سؤالی با توجه به فضایل اخلاقی، که به صورت مستقیم، آیه ای در قرآن کریم برایش آمده است تهیه و پس از احراز اعتبار صوری پرسش نامه توسط استادان، نمونة نهایی به منظور اجرا آماده شد. برای اجرا، 700 تن از دانش آموزان دبیرستانی و هنرستانی شهر اصفهان به روش نمونه گیری «تصادفی خوشه ای» انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از SPSS و AMOS صورت گرفت. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده در زیرمقیاس ها حاکی از پایایی مناسب مقیاس هویت اخلاقی- اسلامی نوجوانان است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی سازة عاملی مقیاس، نشان داد که هفت عامل بیانگر 07/49 واریانس بودند. همچنین شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مناسب الگوی هویت اخلاقی – اسلامی است. با توجه به اینکه تمامی سؤالات مقیاس هویت اخلاقی مبتی بر آیات شریف قرآن کریم است، ابزاری مناسب برای سنجش ویژگی های اخلاقی تأیید شده در حوزة اسلامی به شمار می رود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ساختار انگیزشی و رضایت زناشویی انجام گرفت. ساختار اگیزشی مجموعه مولفه هایی است که موفقیت افراد را در دستیابی به اهداف متعدد زندگی، از جمله در حیطه خانوادگی، تعیین می کند. شرکت کنندگان (تعداد = 122، 79% زن) با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی از میان دانشجویان متأهل دانشگاه فردوسی انتخاب شدند و پرسشنامه های اهداف شخصی (PCI) و رضایت زناشویی را کامل کردند. برای خلاصه کردن داده های حاصل از PCI از روش تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) استفاده شد. بر اساس الگوی بارهای عاملی، شاخص انگیزش انطباقی محاسبه شد. برای آزمون روابط بین رضایت زناشویی کلی و مؤلفه های آن با انگیزش انطباقی از روش تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که بعد از کنترل اثر سن، جنسیت، سال های تأهل، تعداد فرزند، سن و شغل همسر، افزایش در انگیزشی انطباقی، افزایش در رضایت زناشویی کلی و مؤلفه های آن را پیش بینی می کند. ساختار انگیزشی انطباقی، 8/6 درصد از تغییر در واریانس نمره کلی رضایت زناشویی، 7/6 درصد از تغییر در واریانس جاذبه، 1/3 درصد از تغییر در واریانس تفاهم، 5/3 درصد از تغییر در واریانس طرز تلفی و 4/10 درصد از تغییر در واریانس سرمایه گذاری را پیش بینی کرد. نتیجه آن که به نظر می رسد که سطح کلی موفقیت در دستیابی به اهداف در حیطه های مختلف زندگی می تواند عامل مهمی در تعیین رضایت زناشویی باشد. نتایج در ارتباط با سودمندی مشاوره انگیزشی برای ارتقاء رضایت زناشویی مورد بحث قرار گرفته است.

این پژوهش ، از نوع علی- مقایسه ای است که به منظور بررسی تفاوت تعارض زناشویی، باورهای غیرمنطقی، روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی والدین دارای یک و چند فرزند انجام شده است. اطلاعات پژوهش (469 فرد متأهل)، از میان افراد متأهل ساکن شهر سمنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای گردآوری شد. شرکت کنندگان به گویه های پرسش نامه های تعارض زناشویی، باورهای غیرمنطقی، روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی پاسخ دادند. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه، حاکی از معناداری تفاوت نمرات متغیرهای مذکور در میان دو گروه والدینِ دارای یک فرزند و چند فرزند بود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت: افراد با پایبندی مذهبی بیشتر و روان بنه ها و باورهای غیرمنطقی کمتر، تمایل بیشتری به تعدد فرزند دارند. علاوه بر این، والدین فرزندان متعدد، نسبت به والدین دارای تک فرزند، تجربه تعارض زناشویی کمتری دارند.

زمینه و اهداف: پژوهش حاضر به ارزیابی و رتبه بندی شکاف کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان پرداخته است. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی، 706 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی- طبقه ای در نیمسال اول سال تحصیلی 1395-1394 انتخاب شدند. ابزار گرد آ وری داده ها پرسشنامه استاندارد سروکوال، دارای 5 بعد کیفیت خدمات شامل تضمین، همدلی ، اطمینان، فیزیکی، و پاسخگویی بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار Spss.18 و آزمون های یومان ویتنی، کروسکال والیس، ویلکاکسون، همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده گردید.   یافته ها: ا ز دیدگاه دانشجویان درهر پنج بعد کیفیت خدمات، شکاف (ادراک منهای انتظار) منفی وجود دارد. میانگین شکاف کیفیت به ترتیب در ابعاد شرایط فیزیکی (0/83-)، پاسخگویی (0/82-)، همدلی ) (0/78-)، تضمین (0/68 - )، و قابلیت اطمینان ( 0/68-) مشاهده شد. بین متغیر جمعیت شناختی جنسیت و ترم های تحصیلی تفاوت معناداری با شکاف در هر یک از ابعاد پنج گانه مشاهده نگردید. به جز بعدهای پاسخگویی و تضمین، بین متغیر مقطع تحصیلی با شکاف، در سایر ابعاد پنج گانه تفاوت معنادار مشاهده شده است. متغیر معدل با شکاف در هر یک از ابعاد پنج گانه به جز پاسخگویی و همدلی تفاوت معنادار مشاهده شده است. همچنین بین متغیر رشته تحصیلی با شکاف به جز بعد شرایط فیزیکی در بقیه ابعاد تفاوت معنادار مشاهده نشده است.   نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که کیفیت خدمات آموزشی در حد انتظار دانشجویان نبوده است، لذا سیاست گذاران دانشگاهی با بهره گیری از یافته های این تحقیق می توانند در راستای کیفیت خدمات آموزشی گام های مؤثر را بردارند.

هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی بود. بدین منظور از میان معلمان شاغل در مدارس استثنایی استان بوشهر در سال تحصیلی 90 - 1389، نمونه ای به حجم 160 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه کیفیت زندگی شغلی استفاده و روایی و پایایی آن محاسبه و تأیید گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نشان داد که به طور کلی، کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی استان بوشهر در حد مطلوب بوده و در این بین، بیشترین میزان کیفیت مربوط به مؤلفه قانون گرایی در سازمان شغلی و کمترین میزان کیفیت نیز متعلق به مؤلفه تأمین فرصت های بلاواسطه برای توسعه و استفاده از قابلیت های انسانی است. همچنین در مؤلفه های پرداخت منصفانه و کافی، محیط کار ایمن و بهداشتی و یکپارچگی و انسجام اجتماعی در سازمان شغلی تفاوت معنا داری در میزان کیفیت زندگی شغلی معلمان مرد و زن مدارس استثنایی وجود دارد، در حالی که بین مؤلفه های کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی دارای سوابق خدمتی مختلف تفاوت معناداری مشاهده نگردید. به علاوه، یافته ها نشان داد که در مؤلفه های تأمین فرصت رشد و امنیت مداوم و یکپارچگی و انسجام اجتماعی در سازمان شغلی، در بین معلمان با مدارک تحصیلی مختلف و در مؤلفه های محیط کار ایمن و بهداشتی و قانون گرایی در سازمان شغلی در بین معلمان دوره های مختلف تحصیلی تفاوت معنا داری وجود دارد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پیش بینی کنندگی جهت گیری مع نوی معتادان و بار روانی خانواده های آن ها در پیش بینی کنندگی ماندگاری در درمان طراحی و اجرا شده است. مواد و روش ها: این مطالعه، پژوهشی از نوع توصیفی همبستگی بود که به شکل مقطعی اجرا شد. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از معتادان خود معرف مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اصفهان در سال 92-91 بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از چک لیست اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه جهت گیری مع نوی معتادان جورج و پرسش نامه بار روانی معتادان زاریت و همکاران استفاده شد که توسط بیماران و مراقبان آن ها تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 18 SPSS و بکارگیری روش های آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون رگرس یون چندگانه و همبستگی پیرسون)، مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش بین جهت گیری مع نوی معتادان و بار روانی خانواده های معتادان با ماندگاری در درمان معتادان رابطه معنی داری وجود داشت (001/0 p<). به این ترتیب بار روانی خانواده های معتادان، پیش بینی کننده منفی و معنی دار ماندگاری در درمان می باشد و قادر است 10 درصد (10/0 = R2) از واریانس ماندگاری در درمان را تبیین کند. هم چنین یافته ها نشان داد جهت گیری مع نوی معتادان، پیش بینی کننده مثبت و معنی دار ماندگاری در درمان بوده و قادر است 20 درصد (20/0 = R2) از واریانس ماندگاری در درمان را تبیین نماید. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر جهت گیری مع نوی معتادان و بار روانی خانواده های آن ها از جمله عوامل تأثیرگذار و پیش بینی کننده ماندگاری درمان محسوب می شوند، لذا پیشنهاد می شود در فرایند درمان معتادان و به خصوص به همراه خانواده درمانی، پیشینه مذهبی فرد با تأکید بر بعد معنوی به عنوان مرکز ثقل همه ابعاد انسانی مورد توجه قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین جدایی روان شناختی و سبک های هویتی دانشجویان انجام گرفت. در مطالعه مقطعی حاضر، 204 دانشجوی کارشناسی ترم اول دانشگاه تبریز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و پرسشنامه های سبک هویتی برزونسکی و جدایی روان شناختی هافمن را تکمیل کردند. برای ارزیابی روابط بین مقیاس های فرعی سبک-های هویتی و خرده مقیاس های جدایی روان-شناختی (استقلال نگرشی، هیجانی، تعارضی و کنشی) از تحلیل همبستگی کانونیک بهره گرفته شد. نتایج تحلیل نشان دادند که ابعاد استقلال هیجانی، نگرشی و کنشی در بین دانشجویان دختر و پسر به طور معنا داری متفاوت بوده و این تفاوت ها به سود پسران می باشد. هم چنین در بین دختران، استقلال نگرشی از پدر و استقلال هیجانی از مادر و در بین پسران استقلال کنشی از مادر مهم ترین پیش بینی کننده های سبک هویت اطلاعاتی بودند. مؤلفه های استقلال نگرشی و کنشی از پدر نقش پیش بینی کننده منفی در سبک هویتی هنجاری دانشجویان دختر و استقلال نگرشی از مادر و هیجانی از پدر، سبک هویتی هنجاری دانشجویان پسر را به صورت منفی پیش بینی کردند. علاوه بر این، استقلال هیجانی و تعارضی از مادر می تواند سبک هویت اجتنابی را در دانشجویان دختر تبیین نماید. یافته های این پژوهش می تواند به عنوان مقدمه ای جهت برنامه-ریزی مداخلات آموزشی و روان شناختی در بین دانشجویان با توجه به فرهنگ ایران مورد استفاده قرار گیرد.