فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۶۱ تا ۵۸۰ مورد از کل ۱٬۹۸۲ مورد.
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: ایدز علاوه بر اینکه در عملکرد طبیعی زندگی مبتلایان اختلال ایجاد می کند، بر سلامت روان آنان نیز تأثیر منفی دارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی روان درمانی معنوی - مذهبی بر افسردگی، ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی و رضایت از زندگی در مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پژوهش پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی مردان مبتلا به اچ.آی.وی مثبت از بین مراجعه کنندگان به بیمارستان امام رضا (ع) شهر کرمانشاه است که بر اساس معیارهای ورود به پژوهش و پرسش نامه های افسردگی بک - فُرم کوتاه (BDI-S)، نیازهای بنیادین روان شناختی (BPNQ) و رضایت از زندگی (SWLS)، بیمارانی که دارای بالاترین نمره ها بودند، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و گواه (15= 2 n= 1 n) تقسیم شدند (30=n). گروه آزمایش 8 جلسه مداخله ی درمانی 60 دقیقه یی طی یک جلسه در هفته دریافت کرد؛ اما گروه گواه مداخله یی دریافت نکرد. اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چندمتغیّری (MANCOVA) تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایش و گواه در کاهش افسردگی؛ ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی شامل خودمختاری، شایستگی و ارتباط با دیگران (05/0>P)؛ و همچنین نمره ی کل رضایت از زندگی وجود داشت (05/0>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، روان درمانی معنوی - مذهبی بر شاخص های روان شناختی مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت در پیوند با مراقبت پزشکی استاندارد، اثر سودمندی بر سلامتی و کاهش شدت اختلالات بالینی دارد.
سالمندشناسی اسلامی، ضرورت بومی سازی دانش سالمندی در ایران با مروری بر آیات و احادیث(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۲
117-127
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: بحث بومی سازی علوم در مراکز دانشگاهی ایران در کلیه ی گرایش های مرتبط با کار بر روی انسان، موضوعی است که همواره نقد شده است و دیدگاه های همسو و غیرهمسوی فراوانی داشته است. در میان دانش های نوین شکل گرفته در اواخر قرن بیستم، دانش مطالعه ی حیات زیستی، روانی و اجتماعی افراد سالمند یا جرونتولوژی در واقع از جدیدترین شاخه های علوم است. همانند علوم دیگر ریشه ی نوین این علم در غرب بنیان نهاده شده؛ و برای نخستین بار در سال های اخیر در دانشگاه های ایران پایه ریزی شده است. این مطالعه در پی بیان خاستگاه های نظری، اسلامی و عقیدتی این حوزه از دانش در جامعه ی شرقی و اسلامی است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی مروری ازنوع کتابخانه یی است. در این مطالعه ابتدا به مجموعه ی آیات قرآنی، احادیث، سوابق و مستندات تاریخی با محوریّت سالمندان مراجعه شد؛ و متون مرتبط با واژگان کلیدی سالمند و سالمندی گردآوری و ثبت شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: مطابق منابع موجود فقهی و اسلامی به نظر می رسد برای بومی سازی و استناد به منابع قرآنی و روایی اسلامی، بسترهای کهن فرهنگ ایرانی و اسناد فقهی فراهم است و توجه به آنها ضرورت دارد. نتیجه گیری: با توجه به کامل و جاودانه بودن اسلام و احاطه ی آن بر ساختار وجودی انسان و نیازهای حقیقی او، تدوین سرفصل دروس مصوب رشته ی جدید سالمندی مبتنی بر اصول و موازین اسلامی، ضرورت دارد.
بررسی آثار تلاوت قرآن کریم و شنیدن آوای آن بر ابعاد سلامت معنوی در دانشجویان دانشگاه پیام نور(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
103-117
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: با وجود رسالت اصلی دین اسلام در سعادت دنیوی و اخروی، بشر در دهه های اخیر به اهمیت سلامت معنوی پی برده است. در آیات متعددی، قرآن با وصف «شفا» معرفی شده است. مطالعه ی حاضر یکی از نخستین مطالعاتی است که با هدف تبیین شیوه ی استفاده از قرآن در ارتقای سلامت معنوی دانشجویان برای معرفی راهکاری در بهبود سلامت معنوی صورت گرفته است. روش کار: این مطالعه به صورت پیش آزمون و پس آزمون با پرسش نامه ی سلامت معنوی الیسون و پالوتزین صورت گرفته است. شرکت کنندگان در آزمون (63 نفر) به دو گروه دسته بندی شدند که برای مداخله در ارتقای سلامت معنوی دانشجویان به گروه اول روخوانی قرآن در مواقع ناراحتی و دو بار در هفته؛ و به گروه دوم گوش دادن به قرآن در مواقع دلتنگی به مدت 10 دقیقه و دو بار در هفته توصیه شد. زمان بین پیش آزمون و پس آزمون سه ماه بود. برای انجام آزمون های آماری از آزمون لوین، کای دو، تی زوجی، تحلیل کوواریانس و واریانس یک طرفه استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در پیش آزمون میانگین نمره ی سلامت معنوی گروه روخوانی 12/18±88/87؛ و گروه گوش دادن 48/14±74/90 بود که در پس آزمون به ترتیب به 719/13±09/94 و 135/12±30/95 افزایش یافت. نمره ی سلامت معنوی دانشجویان نیز متوسط ارزیابی شد. بین متغیّرهای سن، جنس، رشته ی تحصیلی، تأهل، بیماری و اشتغال با سلامت معنوی ارتباط معنی داری وجود داشت (001/0p<). مداخله به روش روخوانی با تفاضل میانگین 21/6 بین پیش و پس آزمون مؤثرتر از مداخله به روش گوش دادن بود (001/0p< و 959/0R=). نتیجه گیری: روخوانی قرآن و گوش کردن به آن موجب ارتقای سلامت معنوی دانشجویان می شود. آزمون تی زوجی نشان داد که تفاوت آماری معنی داری در میانگین نمره های سلامت معنوی قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه وجود داشت (001/0p<). بر اساس تحلیل کوواریانس، از نظر آماری تفاوت معنی داری بین تأثیر روخوانی قرآن و گوش دادن به آن وجود نداشت (338/0=p و 931/0=f). می توان گفت روخوانی و گوش دادن در افزایش نمره ی سلامت معنوی نقش داشت و این افزایش در گروه روخوانی بیشتر بود.
بررسی اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر شادکامی و سرسختی روان شناختی زنان سالمند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۲
42-53
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: معنویت که زیربنای باورها محسوب می شود، جنبه یی مهم از زندگی سالمندان است و نقشی اساسی در تأمین و ارتقای شادکامی و سرسختی روان شناختی آنان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر میزان شادکامی و سرسختی روان شناختی زنان سالمند است. روش کار: این پژوهش ازنوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و با گروه کنترل است. جامعه ی آماری پژوهش را همه ی زنان سالمند شهر رشت در سال 1394 تشکیل دادند که از میان آنان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 نفر انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، 12 جلسه معنویت درمانی گروهی ریچادز و برگین دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های شادکامی آکسفورد و سرسختی روان شناختی اهواز استفاده شد. داده های به دست آمده نیز با استفاده از آزمون آماری کوواریانس چندمتغیّره تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر شادکامی و سرسختی روان شناختی سالمندان تأیید شد و سالمندان گروه آزمایش نسبت به سالمندان گروه گواه در پس آزمون به طور معناداری، شادکامی و سرسختی روان شناختی بیشتری داشتند (01/0>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، روش معنویت درمانی گروهی بر شادکامی و سرسختی روان شناختی سالمندان تأثیر معناداری داشت، ازاین رو، از این روش می توان همچون ابزاری سودمند برای افزایش شادکامی و سرسختی روان شناختی سالمندان بهره جست.
مفهوم شناسی خودفریبی از دیدگاه اسلام و روان شناسی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
یکی از مفاهیم مرتبط با « خود» که در حال حاضر، مورد توجه روان شناسان و به خصوص قلمرو شخصیت قرار گرفته، مفهوم خودفریبی است. در متون اسلامی از خودفریبی با واژه های مختلفی سخن به میان آمده که قابلیت توصیف و تبیین روان شناختی را داراست. این پژوهش، با هدف شناسایی مفهوم خودفریبی در روان شناسی و منابع اسلامی و تعیین مؤلفه ها و مقوله های سازه خودفریبی انجام شد. یافته های روان شناختی از طریق بررسی و تبیین منابع مختلف روان شناسی جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. مؤلفه ها و مقوله های سازه خودفریبی در منابع اسلامی نیز به روش تحلیل محتوا از واژگان تسویل، خداع و غش گردآوری و سپس دسته بندی، تلفیق و تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد که مفهوم جامع سازه خودفریبی نوعی نقص شناختی در فرد بوده که موجب پنهان شدن حقیقت، ادراک اشتباه، تمایلات انحرافی و یا رفتاری می شود که حاصل آن، درست پنداری نادرست است. همچنین سازه مذکور مشتمل بر پنج مؤلفه اصلی جهل ورزی، تمایل به خوشایندها، انحراف فردی، خودبینی و پنهان کاری و 30 مقوله می باشد.
تأثیر مداخله ی مذهبی - معنوی بر قدرت درونی زنان مبتلا به سرطان سینه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
27-44
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: سرطان دارای جنبه های مختلف روانی - اجتماعی است که نیاز به استفاده از مداخلات مذهبی - معنوی مکمل در کنار مداخلات پزشکی در مراقبت از این بیماران را ضروری می سازد. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف نشان دادن تأثیر مداخله ی مذهبی - معنوی بر قدرت درونی زنان مبتلا به سرطان سینه صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی شبه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون در سه گروه آزمایش، دارونما و کنترل است . از زنان مبتلا به سرطان سینه که از مهر ماه سال 95 تا تیر ماه سال 96 به مرکز پرتودرمانی و شیمی درمانی امید و درمانگاه های تخصصی شهر بندرعباس مراجعه کرده بودند، تعداد 41 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب؛ و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (14 نفر)، دارونما (14 نفر) و کنترل (13 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی ده جلسه مداخله ی مذهبی - معنوی و گروه دارونما طی ده جلسه آموزش خنثی دریافت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله یی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی قدرت درونی و پرسش نامه ی ویژگی های جمعیت شناختی در مراحل پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری؛ و با تحلیل واریانس چندمتغیّره با اندازه گیری های مکرر تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که بین گروه مداخله با گروه کنترل و دارونما در افزایش قدرت درونی کلی و خرده مقیاس های تعهد، ارتباط، غم و اندوه و جستجو؛ و تحرک تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0p<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، مداخله ی مذهبی - معنوی فردی که مکمل مراقبت های پزشکی معمول در نظر گرفته می شود، تأثیر مثبتی بر قدرت درونی و خرده مقیاس های آن در بیماران زن مبتلا به سرطان سینه داشت و می توان از این مداخله برای بهبود منابع روان شناختی در درمان سرطان استفاده کرد.
موانع خردورزی در قرآن کریم با نگاه روان شناختی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
یکی از تمایزهای ویژه انسان با سایر مخلوقات تعقل است. خردورزی در اسلام و روان شناسی دارای جایگاه ویژه ای می باشد که عدم شکوفایی و بهرمندی از آن پیامدهای زیان باری در پی خواهد داشت و شناخت موانع خردورزی یکی از گام های اساسی بهره مندی انسان از این نیروی تمایزبخش به حساب می آید. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع خردورزی در قرآن به روش کیفی تحلیل محتوی انجام شد. برای دسترسی به هدف پژوهش، آیات قرآن مرتبط با خردورزی در تفاسیر المیزان، نمونه، نور و مانند آن بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف. موانع خردورزی از منظر قرآن در سه دسته قرار می گیرد: موانع شناختی، عاطفی و رفتاری؛ ب. موانع شناختی خردورزی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: عدم توجه به ندای فطرت، خودفراموشی و باورهای خرافی؛ ج. دوستی و صمیمیت با دشمنان خدا، تعصب و لجاجت برخی از موانع عاطفی خردورزی است؛ د. گناه، عدم پایبندی به حریم و مرزها، انتخاب غلط، دنیاگرایی، توجه نکردن به نشانه های قدرت الهی، بی توجهی به مراحل خلقت و مرگ، نفاق و کتمان حقیقت، تقلید کورکورانه و بی توجهی به سرگذشت پیشینیان از موانع رفتاری خردورزی به شمار می روند.
اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی قصّه گویی مبتنی بر مفاهیم اسلامی بر سبک های مقابله یی و سلامت روانی نوجوانان دختر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳
70-82
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: خانواده اصلی ترین کانون شکل گیری آموزه های اخلاقی است و ریشه ی آموزش مفاهیم اخلاقی در فرد از اخلاق در خانواده شروع می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی قصّه گویی مبتنی بر مفاهیم اسلامی بر سبک های مقابله یی و سلامت روانی نوجوانان دختر صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی نیمه آزمایشی ازنوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه ی دوم استان کرمان در سال تحصیلی 94-95 بود که 42 نفر از آنان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 21 نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه های سبک مقابله یی فولکمن و لازاروس؛ و سلامت روان بود. برنامه ی مداخله یی شامل 9 جلسه آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی قصّه گویی بود که برای شرکت کنندگان گروه آزمایش اجرا شد و شرکت کنندگان گروه گواه هیچ مداخله یی دریافت نکردند. در نهایت، داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیّری تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در سبک مقابله یی مسئله مدار و سلامت روان تفاوت مثبت و معنی داری وجود داشت (001/0 > P). همچنین سبک مقابله یی هیجان مدار نیز در گروه آزمایش به طور معنی داری کمتر از گروه گواه بود (001/0 > P). به عبارت دیگر، آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی مذکور در گروه آزمایش به کاهش سبک مقابله یی هیجان مدار، افزایش سبک مقابله یی مسئله مدار و سلامت روان نوجوانان دختر منجر شده بود. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کنترل هیجان و سلامت روان در نوجوانان، می توان از آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده، به ویژه به شیوه ی قصّه گویی مبتنی بر مفاهیم اسلامی، برای تقویت سبک مقابله یی مسئله مدار و سلامت روانی نوجوانان دختر استفاده کرد.
طراحی و ارزیابی اثربخشی آموزش آموزه های دینی روان شناختی بر روابط سالم و مهارت های ارتباطی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش، به هدف شناسایی اثربخشی بسته آموزشی طراحی شده مبتنی بر آموزه های دینی – روان شناختی بر روابط سالم و مهارت های ارتباطی طراحی و اجرا گردید. جامعه آماری شامل زنان متأهل ساکن منطقه یازده و دوازده تهرانی است که حداقل، یک سال و حداکثر پانزده سال از زمان ازدواج آنان گذشته است. نمونه آماری، شامل 36 زن متأهل در منطقه 11 و 12 تهران است که با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. از مقیاس مناسبات سالم و مقیاس مهارت های ارتباطی استفاده شد. ابتدا، از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد، آنگاه، گروه آزمایش طی هفت جلسه دو ساعته، تحت آموزش بسته آموزشی طراحی شده قرار گرفت. پس از پایان آموزش، مجدداً از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. برای مقایسه نتایج از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که آموزش بسته آموزشی بر روابط سالم و ابعاد روابط سالم و مهارت های ارتباطی، تأثیر مثبت دارد.
پیش بینی «آسایش درونی» بر اساس «نگرش به دین» با واسطه گری «امید» و «معنای زندگی»(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
پژوهش ها گویای رابطه مثبت دینداری با آسایش و سلامت جسمی و روانی اند. پژوهش پیش رو به بررسی ارتباط «نگرش به دین» (شامل باورها و مناسک دینی) با «آسایش درونی» (شامل شادی، رضایت از زندگی، و حرمت خود) از طریق «امید» و «معنای زندگی» می پردازد. 493 دانشجو از رشته های مختلف دانشگاه های تهران به صورت غیر تصادفی انتخاب شدند و به این پرسشنامه ها پاسخ دادند: «مقیاس شادی درونی»، «مقیاس رضایت از زندگی»، «مقیاس حرمت خود روزنبرگ»، «مقیاس نگرش مسلمانان به دین»، «آزمون هدف در زندگی»، و «مقیاس امیدواری». یافته ها نشان دادند که نگرش به دین با شادی، رضایت از زندگی، حرمت خود، امیدواری، و معنای زندگی رابطه مثبت دارد. آزمون سوبل نقش واسطه ای امیدواری و معنای زندگی را در روابط نگرش به دین با شادی، رضایت از زندگی، و حرمت خود تائید کرد. امید و معنا جوهره دین قلمداد شده اند. نتایج پژوهش حاضر گویای آن اند که جوهره دین به آسایش انسان ها کمک می کند.
بررسی تطبیقی «اطمینان و سکینه» در قرآن با «آرامش روانی و بهزیستی» در روان شناسی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
آرامش روانی و بهزیستی، گمشده های بشر و از مهم ترین زمینه های کمال فرد، خانواده و جامعه می باشد که راه دستیابی به آن برگشت به دین و پایبندی به آموزه های وحیانی اسلام است. اولین گام در این مسیر، شناخت معادل قرآنی آرامش روانی و بهزیستی می باشد. این پژوهش، کیفی از نوع تحلیل محتوی است و به منظور دستیابی به هدف مذکور سامان گرفت. بدین منظور واژه های اطمینان و سکینه در فرهنگ های لغت بررسی و آیات مشتمل بر این دو واژه در تفاسیر معتبر قرآن کریم از علمای شیعه و اهل سنت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد: الف. واژه سکینه بهترین معادل برای آرامش روانی و اطمینان گویاترین معادل بهزیستی روانی تشخیص داده شد؛ ب. همچنان که در روان شناسی، بهزیستی روانی نتیجه آرامش روانی و لازمه شکوفایی کامل انسان است. در فرهنگ قرآن نیز ذکر و یاد خدا مقدمه اطمینان است و اطمینان فراتر از سکینه و زمینه تکامل و بروز تمام استعدادهای الهی است؛ ج. اطمینان در فرهنگ قرآن اگرچه واژه ای عام و متعالی است، اما نزدیک ترین واژه قرآنی به اصطلاح روان شناختی بهزیستی روانی می باشد.
رابطه ی باورهای دینی و سبک های مقابله یی با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهر شوش در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳
83-92
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: از آنجایی که هیجان ها بخش اعظمی از زندگی را در بر می گیرد و دین باوری انگیزه یی روانی محسوب می شود که در فطرت و سرشت آدمی ریشه دارد و همچنین سبک های مقابله یی مجموعه یی از فعالیت ها و فرایندهای رفتاری و شناختی برای ممانعت، مدیریت یا کاهش استرس محسوب می شود؛ ازاین رو، هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه ی بین باورهای مذهبی و سبک های مقابله یی با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهر شوش بود. روش کار: روش تحقیق در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری (2012 نفر) این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان دختر (1254 نفر) و پسر (758 نفر) مقطع متوسطه ی دوم تشکیل داد که از این میان تعداد 200 نفر نمونه ی آماری در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی هوش هیجانی بار- اون، پرسش نامه ی نگرش سنج مذهبی گلریز و براهنی و همچنین پرسش نامه ی راهبردهای لازاروس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز از روش های آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، بین باورهای مذهبی با هوش هیجانی (389/0r= و 05/0>p)؛ و همچنین بین سبک های مقابله یی با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهر شوش رابطه ی معناداری وجود داشت (821/0r= و 05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر می توان پیشنهاد داد که معلمان در مدارس برای دانش آموزان کارگاه های آشنایی با دین و اسلام دایر کنند تا دانش آموزان بیشتر با مذهب آشنا شوند.
اثربخشی آموزش دعا و نیایش بر استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
17-26
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: یکی از عمده ترین قشرهای در معرض آسیب زنان سرپرست خانوار هستند که بیش از دیگران در معرض تبعیض های اجتماعی و فشارهای روانی قرار دارند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش دعا و نیایش بر استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی (ره) بود. روش کار: این پژوهش به شیوه ی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی (ره) شهر رشت در سال 94-95 تشکیل دادند که از میان آنان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 نفر انتخاب؛ و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، 8 جلسه برنامه ی آموزشی دعا و نیایش دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی استرس ادراک شده ی کوهن و همکاران استفاده شد. داده های به دست آمده نیز با روش آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که زنان سرپرست خانوار گروه آزمایش نسبت به زنان سرپرست خانوار گروه کنترل در پس آزمون، به طور معناداری استرس کمتری داشتند و فرضیه ی پژوهش مبنی بر اثربخشی آموزش دعا و نیایش بر استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار تأیید شد (01/0>P). نتیجه گیری: بنابراین، آموزش دعا و نیایش در کاهش استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار اثربخش است.
بررسی و مقایسه اثربخشی درمان چندوجهی لازاروس و چندوجهی معنوی مذهبی بر شدت علائم روان شناختی (اضطراب، افسردگی، جسمانی سازی) در بیماران مبتلا به سوء هاضمه کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان چندوجهی لازاروس و چندوجهی معنوی- مذهبی بر شدت علائم روان شناختی در بیماران سوء هاضمه کنشی طراحی و اجرا گردید. این پژوهش، تجربی و کاربردی است و با طرح پژوهشی پیش آزمون- پس آزمون با کنترل انجام می شود. جامعه پژوهش، بیماران گوارشی منطقه 5 تهران بوده و 54 بیمار به روش نمونه گیری در دسترس و با گمارش تصادفی و در قالب دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل انتخاب شدند. ابزار پژوهش، فرم کوتاه علائم روان شناختی بوده و داده ها از طریق تحلیل واریانس با اندازه های تکراری چندمتغیری و آزمون های تعقیبی بونفرنی و با به کارگیری نرم افزار SPSSتجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد که درگروه های آزمایشی، در هر سه مؤلفه علائم روان شناختی، به هنگام ورود به پژوهش و بعد از درمان و در دوره پیگیری، اختلاف معنا داری وجود داشته است؛ درحالی که در گروه کنترل، از این نظر تفاوت معنا داری مشاهده نشد. همچنین از این لحاظ بین گروه های درمانی، تفاوت معناداری دیده نمی شود. بنا بر نتایج یادشده، امکان بهره گیری از مداخله های پیش گفته را در بیماران یادشده فراهم ساخته است.
نقش واسطه یی معنویت در سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴
69-79
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: امروزه مشکلات مربوط به سلامت روان و اعتیاد موجب به وجود آمدن مسائل مهمی از جمله آسیب های جسمانی و اقتصادی برای قشر دانشجو شده است. هدف این مقاله تدوین الگویی برای پیش بینی سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر با توجه به نقش واسطه یی معنویت است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه های علمی - کاربردی شهر ایلام در سال 95-96 بود که تعداد 86 نفر از آنان با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل چک لیست جمعیت شناختی محقق ساخته، پرسش نامه ی معنویت، پرسش نامه ی سلامت روان گلدنبرگ و گرایش به اعتیاد بود. داده های به دست آمده با استفاده از روش های ضریب رگرسیون و معادلات ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد بین سلامت روان و معنویت (05/0 P<و 2/4t=) و همچنین بین معنویت و گرایش به مصرف مواد مخدر (05/0 P<و 45/2t=) رابطه ی معنادار وجود داشت. علاوه براین، بین سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر (05/0 P<و 33/7t=) نیز رابطه ی معنادار به دست آمد؛ یعنی سلامت روان هم به طور مستقیم؛ هم به طور غیرمسقیم از طریق میانجی معنویت بر گرایش به مصرف مواد مخدر دانشجویان تأثیر دارد. نتیجه گیری: به طور کلی، معنویت به صورت جزء می تواند سلامتروان و گرایش به مصرف مواد مخدر را تبیین نماید که می توان با برگزاری کارگاه های آموزشی افزایش معنویت، میزان آن را در افراد افزایش داد. Bahamin Gh, DavariFard F, SadeghiFard Yz. Mediatory role of spirituality in mental health and tendency toward drug use. J Res Relig Health. 2018; 4(4):69- 79. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.19596
کمال در خلقت از دیدگاه قرآن: لزوم تغییر در خلقت زیستی موجودات(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
118-128
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: افزایش روزافزون نیاز بشر به منابع غذایی و فرآورده های دارویی برای حفظ بقا و بهتر ساختن زندگی موجب شده است تا فنون جدید همچون فنون تراریختی و مهندسی ژنتیک توجه دولتمردان، دانشمندان و تولیدکنندگان را به خود جلب کند. استفاده ی نابجای این فنون می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد که تهدیدی جدی برای حیات محسوب می شود. تغییر در ماهیت زیستی خلقت از موضوعات مهم این فنون به منظور بهینه سازی یا بازسازی مخلوقات موجود برای استفاده در دنیای مدرن در نظر گرفته می شود. در حال حاضر مناقشات زیادی درباره ی به کارگیری این فنون در جهان وجود دارد. روش کار: در این مقاله تلاش شده است تا با مرور آیات قرآن کریم، تفاسیر موجود و مقالات علمی منتشرشده در این باره، محدودیت ها و مجوزهای اشاره شده درباره ی روایی تغییر در خلقت بررسی شود. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده است. یافته ها: این آیات و تفاسیر در مجموع حمایتگر این نکته است که تغییر در خلقت در بُعد فیزیکی بر خلاف بُعد فطری، با حفظ ظرفیت ماهیتی مخلوقات امری شدنی است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، دست ورزی مخلوقات در جهت ایجاد وضعیت طبیعی با هدف بهبود عملکرد و کارایی آنها و حفظ اصول اخلاق زیستی مانعی ندارد.
جنون در آموزه های طبی اسلام(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴
118-133
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: آموزه های طبی اسلام توصیه های فراوانی درباره ی سلامت جسم و جان دربردارد. بخشی از این آموزه ها درباره ی بیماری های روانی از قبیل جنون است. اسلام دستور های فراوانی درباره ی مقابله با جنون دارد. سامان دهی توصیه های مزبور از یک سو و تبیین آنها از سوی دیگر از اهداف این پژوهش است. روش کار: این پژوهش از نوع کتابخانه یی است که با جستجوی واژگانی نظیر مجنون، جنون، جن و مسّ در متون دینی و با جستجوی عناوین پیش گفته در پایگاه های معرفی مقالات، به بررسی آن پرداخته شده است. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسنده ی مقاله تضاد منافعی درباره ی آن گزارش نکرده است. یافته ها : جنون در آموزه های طبی اسلام در دو بُعد پیشگیری و درمان اشاره شده است. در این آموزه ها روش های مادی و معنوی فراوانی معرفی شده است که مقاله ی حاضر آنها را بررسی؛ و در نهایت بیش از بیست روش معرفی کرده است. یافته ها در حوزه ی جستجوی مقالات حاکی از آن است که موضوع جنون در تحقیقات پژوهشگران تنها با صبغه ی فقهی، حقوقی، پزشکی و ادبی بررسی شده؛ و هیچ تحقیق جامعی تاکنون جنون را با رویکرد آموزه های اسلامی بررسی نکرده است. نتیجه گیری: از نظر آموزه های اسلامی جنون بیماری صعب العلاج و سهل التدارکی است. راه های پیشنهادی اسلام برای پیشگیری و درمان بیماری ها به طور عام و جنون به طور خاص بسیار ساده، کم هزینه و طبیعی است. ادعیه و راز و نیاز با پروردگار در کنار تدبیرهای عملی برای درمان و پیشگیری، مؤید تجربیات روان شناسان است. در نهایت اینکه اسلام همه ی ابعاد وجودی انسان را مد نظر داشته؛ و در مقابله با بیماری ها به کرامت انسان اهمیت ویژه یی داده است. Sajedi A. Insanity in Medical Teachings of Islam. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 118- 133.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.20661
رابطه سرسختی روان شناختی و نگرش مذهبی با امیدواری در بیماران قلبی عروقی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش، به منظور بررسی ارتباط بین سرسختی روان شناختی و نگرش مذهبی با امیدواری، در بیماران قلبی عروقی انجام شد. این پژوهش، یک طرح توصیفی از نوع همبستگی بود که تعداد 196 نفر بیمار قلبی عروقی در مرکز درمانی شهرستان بجنورد با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه های سرسختی روان شناختی اهواز (AHI)، مقیاس نگرش مذهبی (RAS) و امیدواری (AHS) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین سرسختی روان شناختی، نگرش مذهبی و امیدواری، رابطه معناداری (01/0>P) وجود دارد. در تحلیل رگرسیون، سرسختی روان شناختی و نگرش مذهبی توانستند به طور معناداری امیدواری را پیش بینی کنند (01/0>P). همچنین، از بین مؤلفه های نگرش مذهبی خرده مقیاس های مباحث اجتماعی، جهان بینی و باورها، عبادات و علم و دین قوی ترین پیش بینی کننده امیدواری در بیماران قلبی عروقی بودند (01/0>P). هر چه میزان سرسختی روان شناختی و نگرش مذهبی بیماران قلبی عروقی بیشتر باشد، امیدواری آنان افزایش خواهد یافت.
مقایسه ی ارتباط تعهد مذهبی با میزان پایداری ازدواج در دو گروه از زوجین متقاضی طلاق و عادی شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
77-86
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: پدیده ی طلاق یکی از بحران های خانوادگی و اجتماعی است که موجب فروپاشی بنیان خانواده می شود. هدف از این مطالعه مقایسه ی ارتباط تعهد مذهبی با میزان پایداری ازدواج در دو گروه از زوجین متقاضی طلاق و عادی شهر تهران است. روش کار: این پژوهش از نوع علّی - مقایسه یی است و جامعه ی آماری آن را کلیه ی مردان و زنان متقاضی و غیرمتقاضی طلاق منطقه ی جنوب شهر تهران تشکیل دادند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. حجم نمونه 250 نفر (150 مرد و 100 زن) بود که از این تعداد 100 نفر متقاضی طلاق و 150 نفر غیرمتقاضی طلاق بودند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسش نامه های تعهد مذهبی و ناپایداری ازدواج بود. در نهایت داده های به دست آمده با روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیل رگرسیون بررسی شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میزان ضریب رگرسیون برای مؤلفه ی تعهد مذهبی درون فردی 27/0-؛ و برای مؤلفه ی تعهد مذهبی بین فردی با ناپایداری ازدواج 34/0- بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، تعهد مذهبی در سطح روابط بین فردی و درون فردی موجب افزایش انعطاف پذیری در روابط زوجین می شود و میزان ناپایداری ازدواج را کاهش می دهد.
رابطه باورهای مذهبی با خودپایی در دانشجویان(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه باورهای مذهبی با خودپایی در دانشجویان پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان پسر مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود که تعداد 173 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت است از: آزمون جهت گیری مذهبی بهرامی احسان و مقیاس خودپایی اسنایدر. روش پژوهش از نوع همبستگی بود که به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار از روش های آمار استنباطی همانند همبستگی و رگرسیون نیز استفاده شد. نتایج نشان داد که بین جهت گیری مذهبی (22/0) و ارزنده سازی (62/0) با خودپایی رابطه مثبت معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین بین سازمان نایافتگی (50/0-) و کامجویی (28/0) با خودپایی رابطه منفی معناداری وجود دارد (01/0>p). نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای ارزنده سازی (622/0=β)، سازمان نایافتگی (318/0-= β) و کامجویی (133/0- = β )، 49/0 واریانس خودپایی را پیش بینی می کنند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش باورهای مذهبی، دینداری و پایبندی به اصول مذهبی می تواند از عوامل مثبت تأثیرگذار بر جنبه های مختلف روانی و جسمانی دانشجویان باشد .