فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۲۱ تا ۱٬۶۴۰ مورد از کل ۱٬۹۸۲ مورد.
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴
31-37
حوزههای تخصصی:
تحقیق ها نشان می دهد هیجان های منفی با رفتار خوردن آشفته رابطه دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش مشکل های تنظیم هیجان و هیجان های منفی در پیش بینی رفتار خوردن آشفته در دانشجویان بوده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری، کلیه ی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی بود که 264 نفر به روش نمونه گیری خوشه یی چند مرحله یی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس، مقیاس بازخورد خوردن و مقیاس تنظیم هیجان استفاده شد. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS نسخه ی 20، در سطح معنی داری(01/0P<) با استفاده از محاسبه ی ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتیجه ها نشان داد که بین مشکل های تنظیم هیجان، هیجان های منفی و رفتارهای خوردن آشفته، همبستگی معنی داری وجود دارد. یافته های تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که هیجان های منفی و مشکل های تنطیم هیجان، به طور معنی داری رفتارهای خوردن آشفته را پیش بینی می کند. نتیجه ی رگرسیون نشان داد مشکل های تنظیم هیجان، رابطه ی بین هیجان های منفی و رفتارهای خوردن آشفته را تعدیل می کند. نتیجه گیری: نتیجه ی پژوهش، حاکی از اهمیت مشکلات در تنظیم هیجان و هیجان های منفی در پیش بینی رفتارهای خوردن آشفته است. توجه به منابع غنی دینی که در زمینه ی اهمیت تنظیم هیجان وجود دارد، می تواند به افراد در ارتقای سلامتشان، یاری رساند.
بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی با رویکرد قرآنی بر هیجانات منفی، کیفیت و جهت گیری زندگی در مبتلایان به سرطان پستان شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: سرطان چهارمین بیماری مزمن شایع است که بر عملکرد طبیعی زندگی و سلامت روان بیماران تأثیر منفی دارد. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی با رویکرد قرآنی بر هیجانات منفی، کیفیت و جهت گیری زندگی در مبتلایان به سرطان پستان شهر تهران انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان مبتلا به سرطان پستان از بین مراجعه کنندگان به بیمارستان کسرای شهر تهران بود که بر اساس معیارهای ورود به پژوهش و پرسش نامه های فرم کوتاه افسردگی، اضطراب و استرس؛ کیفیت زندگی و جهت گیری زندگی بیمارانی که دارای بالاترین نمرات بودند با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و گواه (15 = 2 n = 1 n) تقسیم شدند (30 = n). گروه آزمایشی هشت جلسه مداخله ی درمانی 60 دقیقه یی طی یک جلسه در هفته دریافت کرد اما گروه کنترل مداخله یی دریافت نکرد. اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چندمتغیّری تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و پژوهشگران هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه های آزمایش و کنترل در کاهش هیجانات منفی اضطراب، افسردگی و استرس وجود داشت (05/0>P). علاوه براین، در نمرات کیفیت زندگی و جهت گیری زندگی دو گروه نیز تفاوت معنا دار بود (05/0>P). نتیجه گیری: آموزش مهارت زندگی با رویکرد قرآنی بر شاخص های روان شناختی مبتلایان به سرطان در پیوند با مراقبت پزشکی استاندارد اثر سودمندی بر سلامتی و کاهش هیجانات منفی خواهد داشت.
تأثیر آوای قرآن کریم بر بهداشت، سلامت روان و عملکرد فیزیولوژیک: مرور نظام مند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
136-147
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: صداها یا آواها بر روح و روان و جسم همه ی مخلوقات از انسان ها گرفته تا حیوانات و گیاهان تأثیر می گذارند. آهنگ موزون قرآن کریم و آوای دل نشین آن نوعی موسیقی عرفانی دلپذیر است. باشکوه ترین بُعد اعجاز بیانی قرآن، همسازی با نغمه های دل نشین و آهنگ های وزین صوتی است. به عبارت دیگر، یکی از جنبه های اعجاز قرآن که کمتر به آن توجه شده، در آوای آن نهفته است. در مطالعه ی حاضر، با هدف مرور نظام مند به بررسی پژوهش های انجام شده با مضمون آوای قرآنی و تأثیر آن بر بهداشت، سلامت روان و عملکرد فیزیولوژیک بدن پرداخته شده است. روش کار: پایگاه های اطلاعاتی مورد جستجو شامل پایگاه های اس.آی.دی، مگیران، ایران داک، نورمگز، ایران مدکس، کاکرین، گوگل اسکولار و اسکوپوس بود. برای اجرای پژوهش از کلیدواژه های فارسی آوا، صوت، قرآن، فیزیولوژیک، سلامت روان و بهداشت؛ و کلیدواژه های انگلیسیSound ,Voice ,Quran ,Holy book ,Physiologic ,Health ,Hygiene و همچنین ترکیبی از آنها با درجه ی حساسیت بالا استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: با جستجو در پایگاه های یادشده، 471 عنوان مقاله حاصل شد که بر اساس معیارهای ورود و خروج 40 مقاله ی نهایی برای ورود به چک لیست طراحی شده، پذیرفته شد. بیشتر مقالات به دلیل نداشتن اطلاعات مربوط به اعجاز آوای قرآنی و همچنین نداشتن همپوشانی دو مقوله ی آوای قرآن و بهداشت روان و عملکرد فیزیولوژیک بدن حذف شدند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی حاضر نشان داد که آوای قرآن در کاهش میزان اضطراب، بهداشت روان، شدت درد، بهبود سلامت بیماران، علائم و عملکرد فیزیولوژی بافت های مختلف بدن، سیستم ایمنی و سطح رضایتمندی بیماران به طور محسوسی مؤثر بود.
تحلیل روان شناختی ایثار در منابع اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش تحلیل روان شناختی ایثار، از منظر منابع اسلامی است.در این پژوهش از روش تحلیل کیفی محتوای متون دینی استفاده شده و از اصل هم معنایی، چند معنایی، حوزه واژگانی و تحلیل مؤلفه ای بهره گرفته شد. واحد نمونه، آیات و روایات مرتبط با واژه ایثار بودند. داده ها با به کارگیری اصول پیش پردازش متن، ابتدا مورد تحلیل قرار گرفت و سپس با استفاده از اصل هم کنشی در بافت روان شناختی صورت بندی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد ایثار به معنای مقدم داشتن دیگری بر خود در چیزی که شخص به آن نیاز دارد، است. مؤلفه های آن عبارتند از: بی منت و بدون آزار بودن، بدون درخواست کمک گیرنده باشد، شخص یاری رساننده خود محتاج آن چیز باشد و کمک رسانی بجا باشد. در رفتارهای ایثارگرانه، افراد تحت تکفل انسان اولویت داشته و در صورت نیاز آنها، ایثار بر دیگران شایسته نیست. می توان بین ایثار و نوع دوستی، تمایز قایل شد. در واقع ایثار اخص از نوع دوستی است و چه بسا رفتاری نوع دوستی باشد ولی ایثار شمرده نشود. لازم به ذکر است که ایثار در منابع دینی به سه قسمِ ایثار در جان، ایثار در مال، ایثار در سوال کردن و ایثار در دعا کردن تقسیم می شود.
نقش آیین های عاشورایی و برهه های پساعاشورایی در ارتقای سلامت معنوی، از مجرای رفتارسازی هنجار مبتنی بر آموزه های دینی: پیشنهاد یک الگوی عملی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ بهار ۱۳۹۶ شماره ۲
115-122
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: جوامع اسلامی، به ویژه شیعیان برای بزرگ داشتن حماسه ی عاشورا، فضای متفاوتی را در ایام ماه محرم تجربه می کنند. فضایی که در کنار به پا داشتن آیین های عاشورایی متناسب با فرهنگ های بومی، زمینه ی مناسبی برای کاهش رفتارهای ناهنجار و تثبیت رفتارهای هنجار مبتنی بر آموزه های دینی و مذهبی فراهم می کند. به طور قطع سیاست گذاران و متولیان فرهنگی جامعه مایل اند فضای معنوی حاکم در ایام ماه محرم، در زمان های دیگر نیز در جامعه زنده بماند و از این رهگذر، بستر مناسبی برای ارتقای سلامت معنوی از راه تثبیت رفتارهای هنجار در جامعه ایجاد شود. روش کار: مؤلفان با نگاهی به آیین های عاشورایی و تحلیل آن بر مبنای الگوی فرانظری تغییر رفتار، تلاش داشته اند راهکارهای عملی روشنی برای تحقق این هدف در نظر بگیرند. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بسته به شرایط زمانی طی شده از آیین های عاشورایی، راهکارهای مختلفی برای ایجاد و یا تثبیت رفتارهای هنجار پیشنهاد می شود؛ که این راهکارها می تواند به تثبیت رفتارهای فردی و اجتماعی مطلوب در میان افراد جامعه کمک کند. نتیجه گیری: این مقاله با مروری بر بُعدهای این الگوی تغییر رفتاری و تطبیق آن با شرایط جامعه در ماه محرم، تلاش دارد برای این منظور راهکار ها ی عملی معرفی کند.
اثربخشی هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی بر بهزیستی روان شناختی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی آموزش هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی بر بهزیستی روان شناختی زنان متأهل شهرستان یزد انجام شده است. نمونه شامل 30 نفر از زنان متأهل شهرستان یزد بودند که به صورت تصادفی به دو گروه و سپس هر گروه به صورت گمارش تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. در گروه آزمایش آموزش هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی اجرا شد که از تدوین برنامه هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی شریعت مدار استفاده شد. روش پژوهش تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه آزمایش و گروه کنترل است. میزان بهزیستی روان شناختی شرکت کنندگان در این پژوهش توسط پرسش نامه بهزیستی روان شناختی ریف در پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد و گروه آزمایش در 10 جلسه آموزش هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی شرکت کردند. اجرای تحلیل کوواریانس بر روی داده ها نشان داد که جلسات آموزشی تأثیر معناداری بر بهزیستی روان شناختی گروه آزمایش داشته است (01/0p<). براین اساس، می توان نتیجه گرفت کرد که آموزش هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی می تواند افزایش بهزیستی روان شناختی را درپی داشته باشد.
نقش واسطه یی تحمل پریشانی در رابطه ی بلوغ عاطفی و هوش معنوی با سازگاری با دانشگاه در دانشجویان پسر دانشگاه شهید چمران اهواز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
87-100
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: سازگاری با دانشگاه از عوامل مهم در ابعاد مختلف زندگی دانشجویان مانند بهداشت جسمی-روانی و سازگاری اجتماعی در حوزه های خارج از دانشگاه است. هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه یی تحمل پریشانی در رابطه ی بلوغ عاطفی و هوش معنوی با سازگاری با دانشگاه است. روش کار: در یک طرح همبستگی و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه یی از بین دانشجویان پسر مجتمع خوابگاهی وابسته به دانشگاه شهید چمران اهواز، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 273 دانشجوی پسر در سال تحصیلی 95-96 انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از پرسش نامه های بلوغ عاطفی، هوش معنوی، تحمل پریشانی و سازگاری با دانشگاه برای جمع آوری داده ها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از ضریب همبستگی پیرسون و الگویابی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، بلوغ عاطفی و هوش معنوی با سازگاری با دانشگاه ارتباط مثبت معنادار داشت. همچنین بین تحمل پریشانی و سازگاری با دانشگاه؛ و بین بلوغ عاطفی و هوش معنوی با تحمل پریشانی نیز ارتباط مثبت معنادار وجود داشت. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی با یک اصلاح و حذف مسیر مستقیم هوش معنوی به سازگاری با دانشگاه دارای برازش پذیرفتنی بود. علاوه براین، مسیر مستقیم بلوغ عاطفی به سازگاری با دانشگاه نیز معنی دار بود. همچنین، نتایج ضرایب غیرمستقیم با استفاده از بوت استراپ نشان داد که همه ی مسیرهای غیرمستقیم نیز معنی دار بود. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که هوش معنوی و بلوغ عاطفی از طریق تحمل پریشانی موجب افزایش سازگاری با دانشگاه می شود. بنابراین، پیشنهاد می شود به منظور افزایش سازگاری با دانشگاه در دانشجویان، برنامه های آموزشی هوش معنوی و بلوغ عاطفی با تأکید بر افزایش تحمل پریشانی آنان تدوین شود.
رابطه هویت دینی و ملی با افسردگی و کیفیت زندگی در دانش آموزان مقطع متوسطه اول مدارس دولتی شهرستان بوکان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: مسئله هویت دینی و ملی جوانان با توجه به درصد بالای جمعیت و نقش سازنده آنان در سرنوشت آینده کشور، اهمیت دوچندانی دارد. مدرسه به دلیل الگوگیری دانش آموزان از دیگران، نقش بسزایی در شکل گیری هویت دارد و هویت ملی و دینی در دانش آموزان می تواند نقش مهمی در عملکرد آنان ایفا کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه هویت ملی و دینی با افسردگی و کیفیت زندگی در دانش آموزان بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع همبستگی و توصیفی است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان مقطع تحصیلی متوسطه اول شهرستان بوکان بودند که به روش نمونه گیری دردسترس 525 نفر از آنان برای نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های هویت ملی و هویت دینی احدی و پرسش نامه های کیفیت زندگی و افسردگی کودک و نوجوان (CADS) جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که هویت ملی با نمره کلی کیفیت زندگی، سلامت روانی، سلامت جسمانی و کیفیت محیط زندگی رابطه مثبت؛ و با افسردگی رابطه منفی و معنادار داشت؛ اما هویت دینی با افسردگی رابطه منفی و معنادار و با نمره کلی کیفیت زندگی و خرده مقیاس های سلامت روانی، سلامت جسمانی و روابط اجتماعی رابطه مثبت و معنادار داشت و فقط با کیفیت محیط زندگی رابطه معنادار نداشت. نتایج رگرسیون نیز نشان داد که هویت ملی و دینی پیش بینی کننده های معتبری برای کیفیت زندگی و افسردگی در دانش آموزان هستند. نتیجه گیری: هویت ملی و دینی متغیّرهای مهمی برای سلامت روان و بالابردن کیفیت زندگی هستند. بنابراین لازم است صاحبان امر در آموزش و پرورش در برنامه ریزی درسی و تحصیلی آنها را مدنظر قرار دهند.
بازنمایی فرایند تاب آوری درمان زلزله زدگان دین مدار: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
روانشناسی و دین سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)
181-200
حوزههای تخصصی:
بلایا رویدادهای غیرقابل پیش بینی، ناگهانی، در مقیاس بزرگ و فاجعه باری هستند که لازم است جوامع برای مقابله با آنها آماده شوند. پژوهش حاضر با هدف بازنمایی فرایند تاب آوری در میان زلزله زدگان دین مدار سرپل ذهاب انجام شده است. رویکرد پژوهش «کیفی» و روش پژوهش از نوع «داده بنیاد» است. بدین منظور 27 تن از زلزله زدگان سرپل ذهاب به روش «نمونه گیری نظری و با استفاده از مصاحبه عمیق تحت مطالعه قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوری، ثبت و رمزگذاری، در قالب مقوله های اصلی دسته بندی شدند و از طریق فنون رمزگذاری اشتراوس و کوربین، رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری گزینشی تحلیل شدند. براساس نتایج به دست آمده، ایمان به خدا و روز قیامت مقوله هسته ای در نظر گرفته شد. شرایط علّی عبارت بود از: توکل به خدا، اعتقاد به قضا و قدر الهی و اجرای عدالت. اتحاد و انسجام به منزله شرایط زمینه ای و انجام فعالیت های مذهبی به مثابه شرایط واسطه ای انتخاب شد. راهبردهای زلزله زدگان برای مقابله با زلزله و تبعات آن عبارت بود از: نوع دوستی و الگوگیری. در نهایت، پذیرش و نگاه به زندگی به مثابه وسیله و نه هدف پیامد این الگو معرفی شد. این مطالعه تصویری روشن از فرایندها، پاسخ ها و بهبودی بعد از بلایا ارائه می دهد. یافته های این پژوهش می تواند به ایجاد پاسخ های مؤثر و سریع در بازماندگان بلایا کمک کند.
فراتحلیل اثربخشی دین داری و معنویت در درمان اختلالات روانی-بالینی طی سال 2013-2003(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳
124-136
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: اگرچه دین در قرن بیستم مانعی برای پیشرفت جوامع بشری و نشانه ی کهنه پرستی محسوب می شد؛ به طورکلی، برای فرد دین داری که خود را در حمایت همه جانبه ی خداوند می بیند، احساس آرامش و لذت معنوی عمیق به همراه دارد. ازاین رو، سؤالی که مطرح می شود این است که با توجه به تفاوت نگرش های موجود، آیا به واقع دین می تواند در تقویت سلامت روان افراد مؤثر باشد؟ هدف پژوهش حاضر این بود که ضمن مطالعه ی رابطه ی سلامت روان و دین داری، گستره ی پراکنده ی نتایج مطالعات این حوزه را نیز بررسی کند. روش کار: روش این پژوهش فراتحلیل بود و در گروهِ پژوهش هایی قرار دارد که بر بازنگری سامانمند تکیه می کند. بازنگری سامانمند در پی استقرار و ترکیب پژوهش ها و شواهدی است که بر پرسش خاصی تمرکز دارد. جامعه ی آماری تحقیق حاضر، مقالات علمی-پژوهشی مرتبط با موضوع بود که در فاصله ی زمانی سال های 1380 تا اوایل سال 1395 منتشر شده بود. ابتدا مطالعه یی مقدماتی انجام و بعد از آن داده ها گردآوری شد. اعتبار پژوهش های منتخب نیز بسیار مطلوب به دست آمد (99/0)؛ البته اعتبار در مطالعات ایرانی به میزان بسیار کم، از مطالعات لاتین بیشتر بود. نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: سلامت روان، شادی و رضایت از زندگی، ازجمله موضوعاتی هستند که در مقالات ایرانی بسیار تکرار شده اند و ناهمگنی متغیّرها به نسبت پایین است. در پژوهش های لاتین تأثیر دین داری بیش از همه بر سلامت، کیفیت زندگی و افسردگی مطالعه شده است. تغییر و تنوع متغیّرها در مطالعات لاتین بیشتر از مطالعات ایرانی است. یافته ها نشان می دهد حدود 34 درصد از کل مقالات، شدت تأثیر را کم، 3/34 درصد زیاد و 4/31 درصد نیز آن را متوسط برآورد کرده اند. نتیجه گیری: شدت تأثیر دین داری در مقالات ایرانی بیشتر ارزیابی شده است. یکسان بودن شدت تأثیرِ کم و زیاد در پژوهش های ایرانی نشان می دهد هنوز در این زمینه نیازمند پژوهش های متنوع تری هستیم.
تأثیر بهزیستی معنوی بر آشفتگی های روان شناختی بیماران دارای آسیب نخاعی: نقش میانجی گری احساس تنهایی و ناامیدی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴
80-93
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: بهزیستی معنوی یکی از مفاهیم بنیادین در بیماری های مزمن است که رویکردی مهم در ارتقای سلامت عمومی افراد در نظر گرفته می شود. با توجه به اهمیت بهزیستی معنوی هدف مطالعه ی حاضر مدل ساختاری تأثیر بهزیستی معنوی بر آشفتگی های روان شناختی با تأکید بر نقش میانجی گر احساس تنهایی و ناامیدی است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه ی مطالعه شامل 144 بیمار دارای آسیب نخاعی شهر اصفهان است که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس بهزیستی معنوی (SWBS)، مقیاس احساس تنهایی، مقیاس ناامیدی بک و پرسش نامه ی افسردگی؛ اضطراب و استرس (21-DASS) جمع آوری شد. برای تحلیل داده های مطالعه نیز از روش آماریِ مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بهزیستی معنوی، احساس تنهایی و ناامیدی با آشفتگی های روان شناختی رابطه ی معنی داری داشت. همچنین آزمون میانجی گری با روش بوت استراپ نشان دهنده ی معنی داری نقش میانجی گر احساس تنهایی و ناامیدی در رابطه ی بهزیستی معنوی و آشفتگی های روان شناختی بود. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده می تواند در موقعیت های بالینی برای درمان آشفتگی های روان شناختی بیماران دارای آسیب نخاعی مفید باشد. Abbasi M, Ghadampour E, Amirian L. The Impact of Spiritual Well-being on Psychological Distress in Patients with Spinal Cord Injury: The Mediating Role of Loneliness and Hopelessness. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 80- 93. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.17097
اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری مبتنی بر آموزه های اسلام بر اهمال کاری و کمال گرایی دانشجویان دختر(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
روانشناسی و دین سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)
133-146
حوزههای تخصصی:
مداخلات شناختی رفتاری مذهب محور تأثیر معناداری بر فرایندهای روان شناختی دارد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر آموزه های اسلام بر اهمال کاری و کمال گرایی دانشجویان دختر است. این پژوهش به صورت نیمه تجربی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه طرح شده است. جامعه آماری این پژوهش تمام دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در دانشگاه «پیام نور» شهر رامشیر هستند که از میان آنها به شیوه «تصادفی چند مرحله ای» 20 تن از افرادی که در آزمون اهمال کاری یک انحراف معیار پایین تر از میانگین و در آزمون کمال گرایی یک انحراف معیار بالاتر از میانگین داشتند، انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم گردیدند. ابزارهای پژوهش شامل «مقیاس اهمال کاری» تاکمن و «مقیاس کمال گرایی» اهواز بود. گروه آزمایش ده جلسه 90 دقیقه ای مداخله شناختی رفتاری مبتنی برآموزه های اسلامی دریافت کردند، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. نتایج حاصل نشان داد بین دو گروه آزمایش و کنترل از لحاظ متغیر اهمال کاری و کمال گرایی تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>p). میزان کمال گرایی و اهمال کاری در گروه آزمایش نسبت به پیش آزمون و گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافت. بنابراین می توان نتیجه گرفت: مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر آموزه های اسلام بر کاهش اهمال کاری و کمال گرایی دانشجویان دختر مؤثر بوده است.
موانع خردورزی در قرآن کریم با نگاه روان شناختی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
یکی از تمایزهای ویژه انسان با سایر مخلوقات تعقل است. خردورزی در اسلام و روان شناسی دارای جایگاه ویژه ای می باشد که عدم شکوفایی و بهرمندی از آن پیامدهای زیان باری در پی خواهد داشت و شناخت موانع خردورزی یکی از گام های اساسی بهره مندی انسان از این نیروی تمایزبخش به حساب می آید. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع خردورزی در قرآن به روش کیفی تحلیل محتوی انجام شد. برای دسترسی به هدف پژوهش، آیات قرآن مرتبط با خردورزی در تفاسیر المیزان، نمونه، نور و مانند آن بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف. موانع خردورزی از منظر قرآن در سه دسته قرار می گیرد: موانع شناختی، عاطفی و رفتاری؛ ب. موانع شناختی خردورزی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: عدم توجه به ندای فطرت، خودفراموشی و باورهای خرافی؛ ج. دوستی و صمیمیت با دشمنان خدا، تعصب و لجاجت برخی از موانع عاطفی خردورزی است؛ د. گناه، عدم پایبندی به حریم و مرزها، انتخاب غلط، دنیاگرایی، توجه نکردن به نشانه های قدرت الهی، بی توجهی به مراحل خلقت و مرگ، نفاق و کتمان حقیقت، تقلید کورکورانه و بی توجهی به سرگذشت پیشینیان از موانع رفتاری خردورزی به شمار می روند.
نقش نگرش مذهبی در تحمل پریشانی روان شناختی و دشواری نظم جویی هیجان دانشجویان دانشگاه تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴
32-47
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: با توجه به شواهد موجود مبنی بر اثرهای منفی پریشانی روان شناختی و مشکلات نظم جویی هیجانی در طول زندگی، تلاش برای یافتن فرایندهای زیربنایی آن، اهمیت بسیاری پیدا کرده است. ازآنجایی که مذهب یکی از عواملی است که ارتباطی تنگاتنگ با نظم جویی هیجان و سلامت روان دارد، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نگرش مذهبی در تحمل پریشانی روان شناختی و دشواری نظم جویی هیجان صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش ازنوع توصیفی - همبستگی و جامعه ی آماری آن شامل تمامی دانشجویان دانشگاه تهران در سال تحصیلی94 - 95 است که بر اساس روش نمونه گیری خوشه یی چندمرحله یی، تعداد 211 نفر از آنان (120 زن و 91 مرد) از دانشکده های مختلف انتخاب شدند و پرسش نامه های نگرش سنج مذهبی (RAS-R)، دشواری نظم جویی هیجان (DERS-16) و پریشانی روان شناختی (DASS-21) را تکمیل کردند. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که بین ابعاد نگرش مذهبی با اضطراب و برخی از مؤلفه های دشواری های نظم جویی هیجانی رابطه ی معنا دار وجود دارد. به طوری که از بین زیر مقیاس های پریشانی روان شناختی؛ زیرمقیاس اضطراب با ابعاد نگرش مذهبی (معنویت درونی، عبادات و اخلاقیات) ارتباط منفی معناداری دارد و بُعد اخلاقیات می تواند مشکل اضطراب را پیش بینی کند. علاوه براین، بُعد اخلاقیات، مؤلفه های کنترل نکردن تکانه و دسترسی محدود به راهبردهای نظم جویی هیجانی؛ و بُعد معنویت درونی نیز مؤلفه ی نپذیرفتن هیجانی را پیش بینی می کند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان چنین استنباط کرد که ابعاد نگرش مذهبی می تواند به صورت منفی بر دشواری های نظم جویی هیجانی و اضطراب تأثیرگذار باشد؛ بنابراین، توجه به نگرش مذهبی در آسیب شناسی اختلالات اضطرابی و متعاقب آن دستورالعمل های درمانی ضروری به نظر می رسد.
تحلیل روان شناختی «مترفین» و «عالمان فاسد» به عنوان دو گروه مرجع در قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تحلیل روانشناختی ثروتمندان متمول «مترفین» و عالمان فاسد از منظر قرآن کریم به عنوان دو گروه مرجع است. برای رسیدن به این هدف ابتدا ملاک و معیارهای گروه و گروه مرجع از نگاه علم معاصر تبیین گردید و سپس با روش تحلیل محتوای کیفی، آیات مرتبط با بحث مورد بررسی قرار گرفت، برای این مهم از واژگان مرتبط «تبع»، «اسوه» و «اقتداء» استفاده شد. با توجه به اهمیت دو گروه ثروتمندان و عالمان فاسد و تأثیر به سزای آن ها در جامعه، این دو گروه به عنوان جامعه هدف انتخاب شدند؛ در ادامه با استفاده از روش تفسیر موضوعی، آیات مرتبط با این دو گروه تحلیل و ویژگی های آن ها از قرآن کریم استخراج شد. یافته ها نشان داد ویژگی های مترفین شامل تکرار و اصرار بر راه اشتباه، مقدم دانستن منافع خود بر حق و حقیقت، ارائه منطقی نادرست و لجاجت در مسیر انحراف و ویژگی های عالمان فاسد شامل استفاده از اموال ناحق و نامشروع، جمع آوری ثروت و عدم پرداخت وجوهات شرعی، مسدود کردن راه خدا، تحریف احکام الهی و کتمان حق، به دست آمد.
درمان شناختی افسردگی بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
رویکردهای مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد که در بین آنها شواهد پژوهشی بسیاری از اثربخشی رویکرد شناختی حمایت می کند. افسردگی به واسطه تحریف و تخریب شناخت فرد، عملکرد او را مختل می کند. مسئله شناخت صحیح از واقعیات و اصلاح افکار منفی، مورد تاکید منابع اسلامی است. در متون اسلامی برای بهبود عملکرد فردی، اجتماعی و الهی افراد توصیه به اصلاح شناخت واقعیت ها، تفکر، تعقل و وارسی افکار شده است. هدف پژوهش حاضر دستیابی به راهکارهای شناختی درمان افسردگی بر اساس منابع اسلامی بود. بدین منظور آیات و روایات مرتبط با درمان شناختی جمع آوری و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که برخی راهکارهای شناختی درمان افسردگی از منظر منابع اسلامی عبارت اند از وارسی اعتقادات و افکار خود، جداسازی افکار درست از نادرست، آگاهی از رابطه افکار نادرست با افسردگی، اجتناب از پرداختن به افکار ناصحیح. پیشنهاد می شود بر اساس راهکارهای ارائه شده در این پژوهش پروتکل درمان افسردگی طراحی و اثربخشی آن در مقایسه با درمان شناختی سنّتی مقایسه شود.
نگاه ابزاری نظام اداری به بازنشستگان و اثرات آن بر فرهنگ سیاسی و سلامت معنوی آنان؛ موردپژوهی قانون منعِ به کارگیری بازنشستگان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۶ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳
107-121
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: یکی از جلوه های برخورد اجتناب ناپذیر سازمان با کارکنان، بازنشستگی و تأثیر آن بر فرهنگ سیاسی و سلامت معنوی افراد است. با توجه به تسلط سازمان ها بر همه وجوه زندگی انسان ها، هدف پژوهش حاضر بررسی این پرسش بود که آیا قانون منع به کار گیری بازنشستگان نوعی نگاه ابزاری به انسان است و این قانون چه تأثیری بر فرهنگ سیاسی و سلامت معنوی کارکنان و خانواده هایشان دارد؟ روش کار: این پژوهش از نوع کیفی است که با روش تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش 246 نفر از کارکنان بازنشسته و یا در شرف بازنشستگی شرکت نفت در جزیره خارگ بودند که از میان آنان 50 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های پژوهش با مصاحبه نیمه رهنمودی و به صورت میدانی جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با روش تحلیل محتوای کیفی صورت گرفت. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: از تجزیه و تحلیل یافته ها چهار درون مایه اصلی شامل کارکردهای بازنشستگی، نگاه ابزاری به بازنشستگان، جایگاه فرهنگی سالمندی و اهمیت معنویت در رشد انسان؛ و 16 زیرطبقه به دست آمد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که قانون منع به کارگیری بازنشستگان آنان را دچار بحران روحی می کند و این بحران سلامت معنوی افراد و خانواده ها یشان را به مخاطره می اندازد و بر فرهنگ سیاسی آنان تأثیر می گذارد.
پیش بینی سلامت عمومی بر اساس عمل به اعتقادات دینی و بخشودگی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
از موضوعاتی که سلامت عمومی را تحت تأثیر قرار می دهد، اعتقادات دینی و بخشش در روابط بین فردی است. این پژوهش با هدف تبیین سلامت عمومی، بر اساس عمل به اعتقادات دینی و بخشش انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان، در سال تحصیلی 96-95 بود که از میان آنان، 384 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه، شامل مقیاس های عمل به اعتقادات دینی، بخشودگی بین فردی و سلامت عمومی بود. یافته های حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین بخشودگی و عمل به اعتقادات دینی با سلامت عمومی رابطه مثبت و معنا دار وجود دارد (001/0p<). نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نیز نشان داد که عمل به اعتقادات دینی و بخشودگی، به طور معنا داری توان پیش بینی سلامت عمومی را دارند (001/0p<). این پژوهش، نقش اعتقادات مذهبی و بخشش در سلامت عمومی دانشجویان را مورد تأیید قرار می دهد. به نظر می رسد، این ویژگی ها می توانند در رسیدن به سلامت روانی و جسمی افراد نقش بسزایی داشته باشند.
شاخص اخلاقی در حرفه پزشکی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲
155-169
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: اخلاق را با صفت راسخ در نفس یا با رفتارهای شایسته و ناشایست در برخورد با دیگران تعریف کرده اند. اخلاق حرفه ای شامل رفتار، عمل و ادب شخص در موقع انجام کار حرفه ای و رعایت حقوق مردم در کسب و کار است که بر رفتارهایی ازجمله شفاف سازی و پرهیز از اعمال ضد اخلاقی در برخورد با مردم تأکید دارد. پزشکی حرفه ای حساس و پرمشغله است که می تواند از مهم ترین حرفه هایی باشد که در اخلاق کاربردی به آن توجه می شود. در این مطالعه با هدف شناسایی دامنه های مهم در اخلاق حرفه ای، اصول مهم در رعایت اخلاق حرفه ای در پزشکی بررسی شده است. روش کار: این پژوهش مطالعه ای مروری است که درباره شاخص اخلاقی با کلیدواژه های پزشکی، اخلاق و حرفه و معادل انگلیسی آن در منابع ملی و بین المللی مطالعه شد و حدود 150 مطالعه مروری و تحقیقی در حیطه اخلاق حرفه ای پزشکی در بازه زمانی سال های 1385 تا 1398 (2000 تا 2018) با کلیدواژه های اخلاق حرفه ای، پزشکی، محل کار، اخلاق اسلامی، شاخص ها و رویکردها استخراج شد و بر اساس موضوعات مطرح در مطالعات مشابه، دسته بندی و پس از پالایه موضوعی، بررسی شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، مسئولیت پذیری در مقابل بیماران، رعایت اخلاق حرفه ای در تحقیقات پزشکی و رعایت اصل رازداری، تعهد به عدالت اجتماعی، داشتن تخصص کافی، احترام به دیگران، مدیریت زمان، اخلاق پزشکی و ارتباط آن با مسائل مالی، قداست حرفه پزشکی و رویکرد فرهنگ اسلامی در اخلاق حرفه ای پزشکی از مهم ترین دامنه های مطرح در اخلاق حرفه پزشکی بود. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده و اهمیت حرفه پزشکی، توصیه های اخلاقی می تواند ضمن تأمین محیط آرام و بدون تنش برای کار، موجب افزایش بهره وری در درمان و تحقیقات پزشکی شود و مسیری مشخص را برای چهارچوب رفتاری افراد در حوزه بالینی مشخص کند.
نقش عدالت در مهار یک بیماریِ جهانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
از دیر زمان موضوع عدالت و بحث درباره آن در میان جوامع بشری بااهمیت تلقی می شده است و عموم صاحب نظران برای تحقّق آن راهکارهایی ارائه می دادند. ازاین رو، عدالت همیشه برای انسان ها نوعی آرمان بوده است. از سوی دیگر، نقطه مقابل عدالت، بی عدالتی و تبعیض های ناروا است که غالباً همراه با ظلم و ستم و پایمال شدن حقوق انسان ها بوده است.