درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی این پژوهش بررسی تحول در مفهوم «انسان اقتصادی» از مکتب تربیتی لیبرالیسم کلاسیک تا نولیبرالیسم است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل مفهومی (ارزیابی ساختار مفهوم) بهره گرفته شد. بررسی مفهوم انسان اقتصادی از لیبرالیسم تا نولیبرالیسم نشان داد گرچه لیبرال های کلاسیک مانند آدام اسمیت و جان استوارت میل، ایده انسان اقتصادی را طرح کردند، اما در مکتب اقتصادی نئوکلاسیک و به دنبال آن نولیبرالیسم، شاهد ظهور مفهومی نوین از انسان اقتصادی هستیم. این انسان خودمحور، رقابتی، محاسبه گر و بیشینه ساز سود است و به عنوان «کارآفرین رقابتی» در پی ارزش آفرینی اقتصادی هر چه بیشتر است. درحالی که متفکران نولیبرالیسم مانند گری بکر و جیمز بوکانن مدافع این تلقی از انسان اقتصادی هستند، فردریک هایک تلقی متفاوت انسان شناختی (انسان قانونی) را مطرح می کند که می تواند جایگزین انسان اقتصادی شود. او بر پایه تکامل فرهنگی و «نظم خودانگیخته»، بر غیریقینی بودن، فضای نابرابر، رقابت مبهم و نقش سنت به عنوان هماهنگ ساز مؤثر فعالیت ها تأکید دارد و انسان به عنوان عامل عقلانی را در نظریه انسان اقتصادی نئوکلاسیک را مورد نقد قرار می دهد. امروزه نولیبرالیسم به عنوان «ذهنیت حکومتی» مبتنی بر مبانی انسان شناختی خاص (ترکیب برخی عقاید هایک با انسان اقتصادی) در نهادهای تربیتی روی به سیاست های ایجابی و کنترل گر نهاده است.

دبیرستان مکانی است که در آن نوجوانانی با روابطی پیچیده در حال تعامل با هم سالانشان هستند؛ این وضعیت وجود تعارض را اجتناب ناپذیر می کند. در مطالعه حاضر، تعارض دانش آموزان به عنوان حالتی از رفتارها یا اهداف ناسازگار و تنش زا بین دانش آموزان با ارزش ها، سبک های ارتباطی و دیدگاه های مختلف تعریف می شود. در چنین شرایطی مهارت های اجتماعی، ازجمله مهارت های مربوط به مدیریت تعارض، برای بهبود سازگاری اجتماعی و رفتاری دانش آموزان ضروری خواهد بود. موضوع ضروری برای رسیدن به این هدف، اندازه گیری مهارت حل تعارض است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی روایی و پایایی پرسشنامه مدیریت تعارض انجام گرفت. روش شناسی: جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم دوره دوم متوسطه شهرستان دزفول تشکیل بودند. تعداد 300 نفر به روش تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب و پرسشنامه ها را تکمیل کردند. پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب آلفای آن 81/0 است. همچنین برای بررسی روایی پرسشنامه نیز از روش تحلیل عامل تأییدی استفاده شد و نتایج نشان داد که با حذف سؤال ۱۲ و ۱۸، برازش داده ها حفظ شده و ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد. نتیجه گیری: با توجه به داده های به دست آمده پرسشنامه مدیریت تعارض ابزار مناسبی برای اندازه گیری راهبردهای حل تعارض در دبیرستان است و از این پرسشنامه می توان برای پژوهش های مربوط به راهبردهای حل تعارض استفاده کرد.

هدف پژوهش، بررسی رابطه هوش فرهنگی و یادگیری سازمانی با مهارت های حرفه ای معلمان متوسطه بود. روش تحقیق از نظر اهداف، کاربردی و به لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 2018 نفر از معلمان مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی 97-1396 مدارس متوسطه دولتی آموزش وپرورش استان قم بودند. نمونه آماری 252 نفر از اعضای جامعه آماری بودند که بر اساس جدول مورگان و کرجسی به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه پرسش نامه استاندارد؛ یادگیری سازمانی تابش فرد، هوش فرهنگی ارلی و انگ و مهارت های حرفه ای حاجی زاده با پایایی 0/96، 0/92 و 0/94 بر اساس آلفای کرانباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و آزمون z فیشر نشان داد بین هوش فرهنگی و مهارت های حرفه ای به میزان (0/536=r) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بین یادگیری سازمانی و مهارت های حرفه ای به میزان (0/969=r) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد که یادگیری سازمانی با ضریب بتای 0/963 و هوش فرهنگی با ضریب بتای 0/44 پیش بینی کننده معناداری برای توسعه مهارت های حرفه ای هستند.

اهمیت برنامه ریزی برای آینده و تلاش کشورهای پیشرفته دنیا برای پیشرفت مستمر، پژوهشگران بسیاری را بر آن داشته است که از طریق آینده پژوهی مهارت های موردنیاز برای زندگی و کار در آینده را پیش بینی کنند. در این میان سازمان فنی و حرفه ای کشور که راهبری اصلی جریان مهارت آموزی در کشور را بر عهده دارد، بیش از سایر مؤسسات آموزشی به این آینده پژوهی ها نیاز دارد. پژوهش حاضر با درک اهمیت آینده پژوهی در مهارت آموزی برای توسعه افراد و بالندگی جوامع آینده، به مروری بر جدیدترین مطالعات صورت گرفته در دنیا پرداخته است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که مهارت های مبناسازی، هوش اجتماعی، تفکر انطباقی، شایستگی های بین فرهنگی، تفکر محاسباتی، سواد رسانه ای جدید، دانش فرا رشته ای، ذهنیت طراحی، مدیریت بار شناختی، همکاری مجازی جزو مهم ترین مهارت های موردنیاز برای رویارویی با دنیای کار آینده است. همچنین در مهارت های موردنیاز در آینده را می توان در سه طبقه بندی کلی شامل مهارت های تکنولوژیکی، مهارت های اجتماعی و احساسی، و مهارت های شناختی عالی در نظر گرفت.

هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر در تحکیم و ارتقا هویت دینی دانش آموزان متوسطه دوره ی اول بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر و پسر متوسطه دوره ی اول شهر دهدشت می باشد که تعداد آنها برابر با 11350 نفر بود. نمونه آماری به تعداد 339 نفر بر اساس جدول مورگان به شیوه تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس پنج گزینه ای لیکرت می باشد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، 81/0 بدست آمد، همین طور از روایی محتوا به منظور آزمون روایی پرسشنامه ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که سطح سواد والدین با ارتقا و تقویت هویت دینی دانش آموزان رابطه معنی داری دارد، همچنین آزمون فرضیه های با 99 درصد اطمینان نشان داد که هر 9 عامل پرسش های بنیادین، جهت بخشیدن به زندگی، رویکرد مثبت به آینده، وحدت اعتقادی، ویژگی های ملی، تقویت و پذیرش اجتماعی، توجه به منزلت، معنا بخشیدن به جهان و مقاومت در برابر مصائب، در تقویت و تحکیم هویت دینی دانش آموزان تاثیر دارد.

این پژوهش با هدف ارائه مدل جهت تبیین تأثیر هوش های رقابتی و تجاری بر تجاری سازی ایده ها با تأکید بر مزیت رقابتی در دانشگاه های نسل سوم انجام شده است. پژوهش حاضر باهدف کاربردی و با رویکرد ترکیبی (آمیخته) با طرح اکتشافی انجام شد.جامعه آماری در بخش کیفی اعضای هیئت علمی دانشگاه بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به قانون اشباع 18 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی اعضای هیئت علمی رسمی و مدرسین مدعو(غیررسمی) دانشگاه در شهر مشهد شامل 2572 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 335 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند.ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود که برای حصول اطمینان از روایی بخش کیفی و به منظور اطمینان خاطر از دقیق بودن یافته ها از دیدگاه پژوهشگر، از نظرات اساتید و خبرگان آشنا با این حوزه و متخصصان دانشگاهی علی الخصوص در حوزه کارآفرینی استفاده شد. در بخش کمی نیز به منظور گرداوری داده ها از 4 پرسشنامه استفاده شد.برای محاسبه روایی پرسشنامه ها از روایی محتوا و سازه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاه مورد تائید قرار گرفت. برای بررسی روایی سازه، از دو معیار روایی همگرا و واگرا استفاده شد. نتایج به دست آمده از بارهای عاملی گویه های هر عامل نشان داد، کلیه گویه ها دارای بار عاملی بیش از 4/0 و میانگین واریانس استخراج شده، بالای 5/4 بودند، شرط AVE> 5/0 برای همه متغیرها برقرار است لذا روایی همگرا این متغیرها تائید شد. علاوه بر این، مقادیر جذر میانگین واریانس استخراج شده بیشترین مقدار را نشان می داد که بیانگر وجود روایی واگرا در بین متغیرهای پژوهش بود. پایایی و پایایی ترکیبی پرسشنامه ها بزرگ تر از 5/0 را نشان داد. برای تجزیه وتحلیل داده های بخش کیفی از تحلیل محتوا برای همه متغیرها با مقادیر بالای 7/0 استفاده شد، جهت تجزیه وتحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از جداول فراوانی و درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی، از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون های t تک نمونه ای و مستقل، تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart Pls تحلیل شد. نتایج نشان داد که: همه ابعاد و مؤلفه های متغیرها دارای بار عاملی بالای 5/0 هستند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی نشان داد که هوش رقابتی با ضریب تأثیر 897/0، هوش تجاری با ضریب تأثیر 649/0 بر دانشگاه کارآفرین تأثیر مثبت و معناداری دارند ولی مزیت رقابتی با ضریب تأثیر 196/0 تأثیری ندارد مدل ارائه شده با برآورد برازش کلی GOF دارای برازش مناسب است و مؤلفه های حاصل در این پژوهش برای هوش رقابتی در بعد زمینه(آگاهی و دانش و اطلاعات داخلی ،زیرساخت و فناوری) و در بعد فرایند(جمع آوری، نگهداری و توسعه اطلاعات،برنامه ریزی و تمرکز)و برای هوش تجاری مؤلفه های قابلیت های تحلیلی ،کیفیت محتوای اطلاعات،استفاده از اطلاعات در فرآیند تصمیم گیری،فرهنگ تصمیم گیری تحلیلی و مؤلفه های شایستگی های منحصربه فرد و قابلیت حفظ و نگهداری در متغیر مزیت رقابتی تائید گردید.در متغیر دانشگاه کارآفرین 7 مؤلفه حاکمیت و اداره دانشگاه،ساختار و طرح سازمانی، قدرت نفوذ، مدیریت ذینفعان و ارزش های جامعه، مرکز رشد و تجاری سازی، بین المللی سازی ، حمایت و آموزش کارآفرینانه سرمایه گذاری تائید گردید.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین عزت نفس سازمانی با عملکرد سازمانی وسازگاری شغلی مدیران هنرستان های شهرستان های ازنا و الیگودرز بود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را همه مدیران و معاونین بخش اجرای هنرستان های شهر ازنا و الیگودرز تشکیل داده است که تعداد آنان به 75 نفر رسیده و در سال تحصیلی 95-96 مشغول به کار بودند. باتوجه به تعداد کم جامعه آماری ازروش نمونه گیری تمام سرشماری استفاده شد و تمامی اعضا جامعه آماری به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. از سه ابزار پژوهشی، پرسشنامه استاندارد عزت نفس سازمانی پیرس و همکاران(1989)، پرسشنامه عملکرد سازمانی «Achieve» هرسی و گلداسمیت(2003) و پرسشنامه سازگاری شغلی دیﻮیﺲ و ﻻﻓکﻮایﺴﺖ (2006) جهت گردآوری داده ها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار spss و از آزمون لوین جهت همگنی واریانس ها، آزمون کلموگروف – اسمیرنف جهت برابری واریانس ها و آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون جهت آزمون فرضیه ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین عزت نفس سازمانی با عملکرد سازمانی و سازگاری شغلی، رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد که فرضیات تحقیق تایید شد. لذا بین عزت نفس سازمانی با عملکرد سازمانی و سازگاری شغلی، رابطه مستقیم و مثبت وجود دارد، یعنی با افزایش هرچه بیشتر عزت نفس در مدیران در سازمان عملکرد افراد و سازگاری شغلی آنان افزایش می یابد و در فرضیات فرعی یعنی در مولفه های عزت نفس سازمانی(پذیرش توسط دیگران، معتمد بودن و با کفایت بودن)با هر دو متغیر سازگاری شغلی و عملکرد سازمانی رابطه معنادار تائید شد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش الگوی تعلیمی بر بهبود روابط والد-فرزند و تقویت هویت ملی و دینی بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر کلاس دوازدهم هنرستان های شهر بیرجند در سال تحصیلی 96-95 بودند. از این جامعه تعداد 30 نفر که ویژگی های ورودی موردنظر را داشتند به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. از پرسشنامه های رابطه والد-فرزند فاین، مورلند و سئوبل (1983) و هویت ملی و دینی لطف آبادی (1383)، برای سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد آموزش الگوی تعلیمی موجب بهبود روابط والد–فرزند می شود. همچنین نتایج نشان داد که بهبود روابطی که نتیجه آموزش الگوی تعلیمی بود توانست هویت ملی و دینی فرزندان را تقویت کند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت با بهبود روابط والد-فرزند در اثر آموزش الگوی تعلیمی هویت ملی و دینی در فرزندان نیز اتقویت می شود.

پژوهش حاضر با هدف ارائه و تبیین الگویی بومی از «رهبری برنامه درسی دوره ابتدایی» در شکل مدل پارادایمی «نظریه برخاسته از داده ها» با رویکرد سیستماتیک انجام شده است. در انجام پژوهش حاضر داده های لازم از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 21 نفر از اساتید و پژوهشگران حوزه علوم تربیتی، تحلیل اسناد بالادستی آموزش و پرورش و نتایج پژوهش های داخلی و خارجی به دست آمده است. با تحلیل داده ها، 16 مقوله کلی الگو در 6 بُعد مدل پارادایمی نظریه برخاسته از داده ها شامل شرایط عِلّی (1مقوله)، شرایط زمینه ای (2مقوله)، شرایط مداخله ای (2مقوله)، راهبردها (8مقوله)، پیامدها (2مقوله) و یک مقوله اصلی، به همراه 63 مقوله فرعی و 532 ویژگی مربوط به آنها ارائه گردید. نتایج نشان داد الگوی تدوین شده می تواند مطابق با ویژگی های نظام آموزشی متمرکز ایران در قالب یک چارچوب علمی تبیین شود و گذشته از این که در برنامه ریزی برای اجرای هر چه بهتر برنامه های درسی در سطوح ملی، استانی، منطقه، مدرسه ای و کلاسی تسهیل گر باشد، تدوین کنندگان برنامه درسی دوره ابتدایی و اجراکنند گان آن نیز می توانند از جنبه های نظری و عملی آن بهره گیرند.  

این مطالعه با هدف بررسی پدیدارشناسانه تجربه زیسته مدیران مدارس از توانمندسازی مالی با استفاده از مصاحبه عمیق با روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش ده نفر از مدیران مدارس نواحی مختلف شهر مشهد بودند که به صورت هدفمند با توجه به سابقه کار مدیریتی از انواع مدارس و نواحی، در مصاحبه شرکت کردند. تحلیل یافته ها به صورت تحلیل تفسیری و با کدگذاری به روش اشتراس و کوربین انجام شد. یافته های حاصل از این مطالعه در سه دسته مفهوم توانمندسازی مالی از نظر مدیران، احساس مدیران نسبت به مدیریت مالی در مدرسه و محرک های توانمندسازی مالی از نظر مدیران بیان شده است. همچنین محرک های توانمندسازی مالی در سه دسته توانمندسازی ناظر به ویژگی های فردی، توانمندسازی ناظر به حمایت های سازمانی و توانمندسازی ناظر به روابط کلان نهادی- اجتماعی جای گرفتند. در نتیجه این مطالعه به طور خلاصه می توان گفت دغدغه توانمندسازی مالی مدیران مدارس، دغدغه ای درون سازمانی و خرد نبوده و برای سامان دادن به این مسئله مهم، عزمی گسترده تر در سطح سیاستگذاری ها باید ایجاد شود. در نتیجه این مطالعه به طور خلاصه می توان گفت دغدغه توانمندسازی مالی مدیران مدارس، دغدغه ای درون سازمانی و خرد نبوده و برای سامان دادن به این مسئله مهم، عزمی گسترده تر در سطح سیاستگذاری ها باید ایجاد شود. در نتیجه این مطالعه به طور خلاصه می توان گفت دغدغه توانمندسازی مالی مدیران مدارس، دغدغه ای درون سازمانی و خرد نبوده و برای سامان دادن به این مسئله مهم، عزمی گسترده تر در سطح سیاستگذاری ها باید ایجاد شود.

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف طراحی و هنجاریابی پرسشنامه سنجش اثربخشی برنامه درسی دوره های آموزش ضمن خدمت الکترونیکی مدیران انجام شده است روش ها: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری آن کلیه مدیران نواحی چهارگانه شیراز هستند در این تحقیق از بین نواحی چهارگانه، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای به صورت تصادفی، ناحیه ۳ به عنوان نمونه انتخاب شد سپس به روش نمونه گیری سرشماری، پرسشنامه بین کل مدیران مدارس دولتی و غیرانتفاعی این ناحیه (۲۴۲ مدیر) توزیع شد. در این تحقیق، با استفاده از اهدافی که میرکمالی درباره مدیریت آموزشی مطرح کرده و اصول مطرح شده درباره سایر عناصر برنامه درسی الکترونیکی نظیر محتوای الکترونیکی پراتا و لوپز(۲۰۰۵)، مواد و منابع آموزشی نیدیو(۲۰۰۵)، فعالیت های یادگیری هلمز و گاردنر(۲۰۰۶)، راهبردهای یاددهی یادگیری گاریسون(۲۰۰۶)، ارزشیابی از برنامه درسی مجازی نیدیو(۲۰۰۵)پرسشنامه ای طراحی شد داده ها از طریق آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بررسی شد. یافته ها: در تحلیل عاملی اکتشافی، عامل های شش عامل اساسی مقاصد و اهداف، محتوا، فعالیت های یادگیرنده، راهبردهای یاددهی و یادگیری(تدریس)، مواد و منابع آموزشی، ارزشیابی روی هم رفته،۶۳۴/۵۷ درصد از کل واریانس سنجش اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت مدیران را تبیین می کند و تعداد۱گویه حذف و تعداد گویه های پرسشنامه از ۲۸ به ۲۷ گویه تقلیل یافت.نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که گویه های پرسشنامه برنامه درسی دوره های آموزش ضمن خدمت مجازی مدیران آموزشی مورد پذیرش قرار می گیرد. نتیجه گیری: مقیاس پرسشنامه برنامه درسی دوره های آموزش ضمن خدمت مجازی مدیران آموزشی از روایی محتوایی و سازه ای مطلوب برخوردار است و می توان از آن برای ارزیابی دوره های آموزش ضمن خدمت مدیران آموزشی استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر الگوی انگیزشی MUSIC بر انگیزش تحصیلی درونی و بیرونی، درگیری تحصیلی (راهبردهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری) و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی است. روش پژوهش حاضر تجربی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه هشتم شهرستان دزفول بود. با روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای تعداد 50 دانش آموز در قالب دو کلاس درس 25 نفره از بین مدارس شهر دزفول انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. از هر دو گروه پیش آزمون های انگیزش تحصیلی، و درگیری تحصیلی به عمل آمد و سپس الگوی انگیزشی MUSIC در گروه آزمایش به اجرا درآمد ولی گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. در این پژوهش از ابزار انگیزش تحصیلی درونی و بیرونی هارتر و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی استفاده شد که پایایی آن ها با آلفای کرونباخ برای انگیزش تحصیلی درونی 0/82، انگیزش تحصیلی بیرونی 0/71 و برای  پرسش نامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی 0/83 به دست آمد. داده های حاصل یا روش های توصیفی و استنباطی (آزمون لوین، آزمون کالموگروف- اسمیرنف، تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA))، توصیف و تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان داد که استفاده از الگوی انگیزشی MUSIC باعث افزایش انگیزش تحصیلی درونی و کاهش انگیزش تحصیلی بیرونی، افزایش درگیری تحصیلی و همچنین بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه شده است. بنابراین استفاده از الگوی انگیزشی MUSIC بر انگیزش تحصیلی، درگیری تحصیلی و عملکرد تحصیلی تأثیر خواهد داشت.

هدف این پژوهش تبیین فرسودگی تحصیلی براساس توانایی حل مسئله با میانجی گری تاب آوری در دختران دانش آموز پایه اول متوسطه دوره دوم شهر تهران بود. روش این پژوهش توصیفی- همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دختران دانش آموز پایه اول متوسطه دوره دوم شهر تهران بود. 461 دانش آموز به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده عبارتند از: پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران(2007)، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون(2003) و پرسشنامه توانایی حل مساله هپنر و پترسون(1982). نتایج بیانگر تاثیر مستقیم توانایی حل مساله و تاثیر غیر مستقیم آن با میانجی گری تاب آوری بر کاهش فرسودگی تحصیلی است. هم چنین تاب آوری با فرسودگی تحصیلی رابطه منفی معناداری را نشان داد. لذا پیشنهاد می گردد با توجه به تاثیر مثبت توانایی حل مساله و تاب آوری بر کاهش فرسودگی تحصیلی، با تشکیل کلاس های آموزشی برای والدین و فرزندان و معلمین توسط روانشناسان و مشاوران تحصیلی از افت تحصیلی دانش آموزان که نتیجه آن فرسودگی تحصیلی و ترک تحصیل است، جلوگیری شود.

بازی طبیعی ترین و بهینه ترین روش یادگیری در دوران کودکی است. هدف پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی بازی های آموزشی ازنظر مربیان مراکز پیش دبستانی و مهدکودک شهر تهران بود. روش پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف بود که با رسیدن به اشباع نظری یافته ها تعداد نمونه پژوهش 26 نفر شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل موضوعی داد ه های 7 مرحله ای کلایزی (1987) و جورجیو (1985) استفاده شد که در آن داده ها ثبت، کدگذاری و در قالب مقوله های اصلی طبقه بندی گردیدند. تحلیل و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه منجر به شناسایی 7 مضمون اصلی شد که این مضمون های اصلی را می توان در دو دسته عامل مربی که عبارت اند از تناسب با کودک، نقش مربی و کودک در بازی، نوع بازی و عامل محیطی که عبارتند از فرهنگ، مدیریت (فرهنگ) حمایتی مرکز آموزشی؛ دیدگاه والدین در مورد بازی و محیط و امکانات بازی دسته بندی کرد.

پژوهش حاضر، با هدف تدوین و اعتباریابی بسته آموزشی مدرسه محور مبتنی بر تئوری انتخاب و تعیین اثربخشی آن بر سرزندگی تحصیلی انجام شد. طرح تحقیق به صورت پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل به تفکیک جنس بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان مدارس عادی دولتی کلاس یازدهم رشته تجربی منطقه 11 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 1396-1395 را شامل می شد. داده های تحقیق به روش تمام شماری از 448 دانش آموز گردآوری شد و درنهایت نمونه آماری در دو گروه آزمایش و کنترل به ترتیب شامل 41 و 30 نفر از دانش آموزان، مورد مطالعه قرار گرفت. تدوین بسته در سه مرحله مقدماتی تا پایانی در قالب کتاب کار و راهنمای مدرس در 8 جلسه آموزش 120 دقیقه ای انجام و ارائه شد. برای اعتباریابی بسته از اعتبار محتوایی استفاده شد. ابزار تحقیق مقیاس سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391) بود که برای سنجش سرزندگی تحصیلی در این پژوهش استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بسته آموزشی توانسته به صورت معنی داری میزان سرزندگی تحصیلی را افزایش دهد. میانگین نمرات پس آزمون با 20% افزایش از 23.49 به 27.90 رسیده که نشان از رشد قابل ملاحظه ای در سرزندگی تحصیلی دارد. به علاوه میزان سرزندگی تحصیلی بعد از اجرای پس آزمون پیگیری شد و نتایج نشان داد که تغییر محسوسی در نتایج پس آزمون بعد از دو ماه ایجاد نشده است. در تبیین این نتیجه می توان چنین گفت که برنامه آموزشی در طولانی مدت نیز اثربخش بوده است. به عبارت دیگر، بافراگیری اصول تئوری انتخاب، دانش آموزانمسئولانه دست به انتخاب هایجدید برای دستیابی به موفقیت و عملکرد بهتری زده اند.

متغیّرهای روان شناختی مانند منبع کنترل، تجربه غرقگی و توانمندسازی روان شناختی از عواملی هستند که در کیفیت بخشی کار معلمان نقش مؤثری ایفا می کنند. پژوهش حاضر، با هدف تعیین رابطه بین منبع کنترل با تجربه غرقگی و توانمندسازی روان شناختی معلمان انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شاملِ همه معلمان دوره دوم مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهر زاهدان (511 نفر) بود که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای، 237 معلم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه کنترل درونی و بیرونی راتر (1966)، پرسشنامه تجربه غرقگی جکسون و اکلند (2002) و توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) بوده است. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد، بین منبع کنترل با مؤلفه های مشوّق درونی، احساس تحول زمان، بازخورد بدون ابهام، اهداف روشن، تمرکز بر وظیفه، ادغام عملکرد آگاهی و چالش–مهارت از تجربه غرقگی رابطه منفی و معناداری وجود دارد؛ درصورتی که این رابطه برای مؤلفه های احساس کنترل و از دست دادن خودآگاهی، مثبت و معنی دار بود. همچنین، نتایج حاکی از آن است که بین منبع کنترل با توانمندسازی روان شناختی معلمان در مؤلفه شایستگی، معنادار است و با سایر مؤلفه ها (مؤثر بودن، معناداری و استقلال)، رابطه معناداری یافت نشد. می توان نتیجه گرفت که هرچه منبع کنترل معلمان درونی تر باشد، هم در حین فعالیت های کلاسی خود تجربه غرقگی بیشتری را ادراک می کنند و هم ازلحاظ روان شناختی توانمندتر هستند.

شیفتگی زمانی رخ می دهد که افراد به تکالیف یا فعالیت های کنترل پذیر اما چالش انگیزی اشتغال یابند که مستلزم داشتن مهارت قابل ملاحظه است و با انگیزه درونی همراه است (سیکزنت میهالی، ۱۹۹۰). هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی (پایایی و روایی) مقیاس شیفتگی فرم کوتاه مارتین و جکسون (2008) در حوزه تحصیلی است. طرح تحقیق از نوع توصیفی مقطعی است که تعداد 291 نفر دانشجوی دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی به صورت داوطلب در آن مشارکت نموده اند. نسخه فارسی مقیاس به روش ترجمه و ترجمه وارونه تنظیم شده است. پایایی مقیاس با استفاده از روش همسانی درونی و دونیمه کردن آزمون و اعتبار سازه به وسیله همبستگی با مقیاس انگیزش تحصیلی (ابعاد انگیزش درونی و بی انگیزگی) محاسبه شده است. در تحلیل انجام شده، ضریب همسانی درونی کل مقیاس بر حسب آلفای کرونباخ 85/0 و ضریب گاتمن برای ارزیابی پایایی تنصیفی 82/0 به دست آمد. همبستگی مثبت این مقیاس با انگیزش درونی 83/0 حاکی از روایی همگرا و همبستگی آن با بی انگیزگی 85/0- حاکی از روایی واگرای آزمون است. تحلیل عامل تأییدی ساختار تک عاملی را تأیید نمود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نسخه فارسی مقیاس شیفتگی در حوزه تحصیلی از روایی و پایایی خوبی برخوردار است و از مقیاس مذکور می توان در بررسی شیفتگی تحصیلی دانشجویان در موقعیت های یاددهی- یادگیری استفاده کرد.

این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه جهت گیری هدف شغلی در معلمان ایرانی انجام شد. جامعه پژوهش، در این مطالعه توصیفی، شامل کلیه معلمان شهرستان های اشکذر و میبد در تمامی دوره های تحصیلی بود که از این میان 448 معلم به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. داده ها به کمک پرسشنامه های جهت گیری هدف شغلی فن دوال (1997)، رضایت شغلی مینه سوتا (ویس و همکاان، 1967) و عملکرد شغلی پاترسون (1992) جمع آوری و با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی روایی صوری با استفاده از روش تأثیر گویه نشان داد که این پرسشنامه از روایی صوری خوبی برخوردار است. همچنین روایی محتوایی آن با استفاده از شاخص های CVR و CVI مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، ساختار سه عاملی این پرسشنامه شامل ابعاد جهت گیری هدف یادگیری، عملکرد-اجتنابی و عملکرد-گرایشی را مورد تأیید قرار داد. این پرسشنامه روایی همگرای قابل قبولی با پرسشنامه های رضایت عملکرد شغلی داشت (05/0>p). در نهایت، ضریب پایایی این پرسشنامه با استفاده از پایایی یازآزمایی برای زیر مقیاس های جهت گیری هدف یادگیری، گرایشی و اجتنابی 81/0، 76/0، و 75/0 (05/0>p) و با استفاده از ضریب آلفای به ترتیب 92/0، 88/0، و 85/0 بدست آمد. با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی پرسشنامه جهت گیری هدف شغلی در معلمان ایرانی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.

هدف اصلی این پژوهش، تبیین چیستی و چگونگی فلسفه ورزی و پیامدهای آن در فرایند تدریس معلمان می باشد. برای دستیابی به این هدف، نخست ضمن تبیین ویژگی های حرفه معلمی، نیازمندی او به ژرف-اندیشی و فلسفه ورزی مورد تأکید قرار گرفت. سپس تلاش شد با فراهم آوردن زمینه ای برای نزدیکی به فهم چیستی فلسفه، مؤلفه های فلسفه ورزی از جمله تحیر یا شگفت زدگی، تردید منطقی یا شک روشمند، پرسشگری، وابستگی تاریخی، استدلال ورزی، نقادی، تحلیل فلسفی، فراخ اندیشی یا گشودگی، خیال ورزی و نظریه پردازی با نگاهی تحلیلی و ترکیبی مورد بازشناسی و تبیین قرار گیرند. در پایان، نقش و پیامد این مؤلفه ها در فرایند یاددهی- یادگیری معلمان در عمل مشخص شد. به طورکلی، براساس نتایج حاصل از این پژوهش، به نظر می رسد معلمان برخوردار از توانایی فلسفه ورزی بتوانند در جامعه دانایی محور امروز، نقش و رسالت معلمی خود را به مراتب بهتر انجام دهند.

خلاقیت و نوآوری لازمه استمرار زندگی انسان در مواجهه با چالش ها است. خلاقیت که به عنوان استفاده از توانایی ذهنی برای ایجاد ایده های جدید تعریف می شود، قابل آموزش و ترویج است. پژوهش حاضر در پی آن بود تا تاثیر آموزش خلاقیت بر عوامل شناختی مرتبط با آن که شامل توانایی مشاهده، توانایی تفکر، توانایی تحلیل داده، انسجام فکری، استفاده از دانش قبلی و توانایی استفاده از اطلاعات درون متنی عوامل شش گانه است را در دانش آموزان پایه نهم، دهم و یازدهم مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش تعداد 73 دانش آموز (33 دختر و 40 پسر) در یک دوره مدرسه فصلی خلاقیت و ایده پردازی شرکت کردند. طرح این پژوهش به صورت <em>یک گروه پیش آزمون-پس آزمون</em> بود. برای ارزیابی پیشرفت دانش آموزان از دو فعالیت پروژه محور استفاده شد. در طراحی این دو پروژه از تمامی عوامل شش گانه استفاده شد و دانش آموزان به این فعالیت ها قبل و بعد از شرکت در کارگاه های خلاقیت به صورت انفرادی و گروهی پاسخ دادند. پاسخ های دانش آموزان توسط دو ارزیاب و به وسیله یک مقیاس شش گانه بررسی شد. به منظور اطمینان از پایایی نمره گذاران، پایایی بین دو نمره گذار که بیانگر دقت پایایی نمره گذاری بود، محاسبه شد. یافته های به دست آمده در بخش انفرادی نشان داد که آموزش های ارائه شده در بحث خلاقیت تاثیر معناداری بر عوامل شش گانه در دانش آموزان داشته است. همچنین این تاثیر معنادار در فعالیت های گروهی نیز دیده شد. بعلاوه، یافته های این پژوهش نشان دهنده وجود تفاوت معنادار در عملکرد انفرادی دانش آموزان دختر و پسر در انجام فعالیت های پروژه -محور بود. با این وجود، هیچ تفاوت معناداری بین دانش آموزان گروه دختر و گروه پسر وقتی فعالیت های پروژه-محور را به صورت گروهی به انجام می رساندند دیده نشد. از نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به موثر بودن آموزش خلاقیت در بهبود توانایی خلاقیت دانش آموزان رسید.