درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضربا هدف تبیین وضعیت رهبری تحولی و رابطه ی آن با رفتار نوآورانه مدیران مدارس هوشمند انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعه آماری ، شامل کلیه معلمان مدارس هوشمند ابتدایی و متوسطه نواحی یک و دو آموزش و پرورش شهر ارومیه به تعداد 935 نفر می باشد که از میان آن ها نمونه ای به حجم 272 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سنجش ویژگی های رهبری تحول آفرین مطابق با تئوری بس و آوولیو (2000) و پرسشنامه سنجش« رفتارهای نوآورانه» کانتر (1988)، استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها به شیوه روایی صوری مورد تایید متخصصان مدیریت آموزشی قرار گرفته و ضرایب پایایی با روش آلفای کرونباخ برای ابزار رهبری تحول آفرین و رفتارهای نوآوری به ترتیب 92/0 و 95/0 تعیین گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی( فراوانی، درصد فراوانی میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی(تی تک نمونه ای ، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند گانه وتحلیل واریانس یک طرفه) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه اکثر معلمان، مدیران مدارس هوشمند از ویژگی های رهبری تحول آفرین و همچنین رفتارهای نوآورانه در حدّ متوسط بهره مند هستند. بین متغیر رهبری تحول آفرین از یک طرف و ابعاد پنجگانه ی آن از طرف دیگر، با رفتارهای نوآورانه ی مدیران مدارس هوشمند، در سطح اطمینان 99% ، رابطه ی مثبت و نسبتاً قوی وجود دارد. از بین مؤلفه های پنج گانه ی رهبری ، مؤلفه «ترغیب ذهنی»، با ضریب بتای 762/0 بیشترین نقش را در پیش بینی رفتار نوآورانه دارد و « ویژگی های آرمانی» در اولویت دوم قرار دارد.

هدف پژوهش حاضر ارائه مولفه های معلم تحول آفرین بر پایه اسناد بالادستی نظام آموزش و پرورش و اندیشه های تربیتی آیت الله خامنه ای است. روش پژوهش اکتشافی و استنباطی بوده، و جامعه آماری پژوهش نیز مشتمل بر اسناد بالادستی نظام آموزش و پرورش و بیانات مقام معظم رهبری است. نتایج حاکی از آن است که مربی و معلم در اندیشه های تربیتی رهبر انقلاب و سند تحول بنیادین، رکن اصلی تحول در نظام آموزشی به شمار می آیند. همچنین تحول آفرینی نیازمند کسب شایستگی ها و صلاحیت های علمی، اخلاقی و عملی- مهارتی و حرفه ای است. تحول آفرینی نیازمند برخورداری معلم از شادابی و سرزندگی درونی و باطنی است که رابطه مستقیمی در آفرینش تحول دارد. در نتیجه می توان گفت، برای اینکه نظام آموزشی و تربیتی در جامعه اسلامی کشور ایران شاهد تحولات آموزشی و تربیتی در مقام عمل باشد، نیازمند دو امر مهم است، امر اول این است که رویکرد حاکم در آموزش، رویکرد تلفیق علم و دین در بستر هم آوایی آموزش و تربیت در سایه یکدیگر است. امر دوم این است که تربیت متربی به صورت تربیت تمام ساحتی در ساحت های شش گانه تربیتی باشد، تا تربیت تعالی و تکاملی فرد محقق گردد.

در بخش کیفی مبتنی با رویکرد نظریه داده بنیاد و توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته از نمونه پژوهش 17 نفر از خبرگان علمی و سازمانی که به روش نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند، داده های پژوهش گردآوری شد. سپس کدگذاری انجام شده و اقدام به شناسایی ابعاد، مقولات اصلی و زیرمقوله ها و مفاهیم مرتبط با هر یک از کدها به دست آمده شد و در نهایت برازش مدل پارادیمی پژوهش با استفاده از داده های کمی جمع آوری شده از طریق پرسشنامه از 200 نفر که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند آزمون شد. نتایج کیفی پژوهش نشان دهنده 11 مقوله اصلی و 32 مقوله فرعی و 175 مفهوم بود که در قالب مدل پارادایمی همدلی سازمانی شامل: شرایط علی (عوامل سازمانی: جو سازمانی، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی مشارکتی، اهداف سازمانی، عدالت سازمانی، عوامل محیطی: محیط برون سازمانی، محیط درون سازمانی، عوامل فردی: ویژگی های جمعیت شناختی، ویژگی های شخصیتی)، عوامل مداخله گر (فرسودگی شغلی: خستگی هیجانی، مسخ شخصیت، کاهش کفایت فردی، عوامل مدیریتی: مدیریت ناکارآمد، بی تفاوتی سازمانی)، عوامل زمینه ای (عوامل حمایتی و انگیزشی: حمایت مدیریتی، نظام ارزیابی عملکرد، عوامل شغلی: تناسب فرد-شغل، ویژگی های شغلی)، راهبردها (بهبود فرآیندهای سازمان: اعتمادسازی در سازمان، تیم سازی اثربخش، راهبری اثربخش سازمانی: مدیریت اثربخش،آموزش همدلی، توسعه مسیر شغلی)، و پیامدها (بهره وری سازمانی: ارتباطات اثربخش، اثربخشی سازمانی، تعارض زادیی، رفتار شهروندی سازمانی، خلاقیت و نوآوری، تعهد سازمانی، توسعه فردی: توسعه شغلی، بهزیستی فردی، عملکرد فردی) را در سازمان سنجش آموزش کشور نشان داد و شاخص های برازش منتج از یافته های کمی حاکی از برازش مناسب داده ها با مدل و تأیید فرضیه های منتج از مدل داشت.

پژوهش حاضر درصدد بوده است که رویکرد نوین خدمات محوری در تدریس تلفیقی دروس ابتدایی را ارائه دهد. پژوهش با استفاده از روش های پژوهش کیفی در راستای پاسخگویی به سه سوال اساسی شکل گرفته است. سوال اول مبنی بر تبیین مبانی برنامه درسی خدمات محور با استفاده از روش پژوهش اسنادی_استنتاجی پاسخ داده شده است. در ادامه، عناصر اساسی برنامه درسی خدمات محور شامل اهداف، محتوا، رویکردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته و تحلیل داده های حاصل تبیین شده است. در نهایت با بهره گیری از روش پژوهش نظریه ای، الگوی پیشنهادی برنامه درسی خدمات محور طراحی شده است. کلید واژه ها: الگو، برنامه درسی، یادگیری خدمات محور، روش تدریس، ابتداییدر ادامه، عناصر اساسی برنامه درسی خدمات محور شامل اهداف، محتوا، رویکردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته و تحلیل داده های حاصل تبیین شده است. در نهایت با بهره گیری از روش پژوهش نظریه ای، الگوی پیشنهادی برنامه درسی خدمات محور طراحی شده است. کلید واژه ها: الگو، برنامه درسی، یادگیری خدمات محور، روش تدریس، ابتدایی

سازنده گرایی رویکردی به تدریس و یادگیری و مبتنی براین فرض است که یادگیری حاصل ساختن ذهن است و دانش آموزان با ترکیب و تطبیق اطلاعات جدید با یکدیگر و با آنچه قبلاً می دانسته اند، یاد می گیرند. این نظریه، بر ساخت دانش توسط دانش-آموزان به صورت انفرادی یا اجتماعی تاکید دارد، بنابراین تدریس در این رویکرد می بایست مشارکتی بوده و از تلقی آنها به عنوان امری بیرونی اجتناب گردد. از طرفی امروزه با توجه به تغییرات مهم در برنامه های درسی توجه ی بیش از پیشی را می طلبد که با لحاظ نمودن دیدگاه ها و رویکردهای نو دراین باره شاهد تغییرات در تمامیِ ابعاد اعم از تدریس معلمان، مشارکت دانش آموزان، پرورش روحیه نقد و... خواهیم بود. یکی از دروس حائز اهمیت و پرکاربرد این رویکرد در آموزش ریاضی می باشد که در تمامی پایه ها کاربرد دارد. لذا هدف این مقاله توضیح و تبیین نظریه سازنده گرایی بوده و سعی شده تا ضمن بیان مبانی فلسفی و روانشناختی این نظریه، دلالت های آن بر روش های تدریس و آموزش ریاضی تشریح نموده و با بررسی اجمالی برخی از روش های تدریس مرتبط با این دیدگاه، کاربرد این روش ها در نظام تعلیم و تربیت و بویژه تدریس ریاضی بیان گردد .

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان کم توان ذهنی خفیف مقطع دبستانی شهر اصفهان، بود. این پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش، شامل 30 نفر از دانش آموزان کم توان ذهنی خفیف در مقطع ابتدایی بودند که در مدارس آموزش پرورش استثنایی در شهر اصفهان تحصیل می کردند و ملاک های ورود به مطالعه را دارا بودند. این افراد، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در دو گروه مساوی آزمایش و کنترل گمارده شدند. مداخله نیز، طی 10 جلسه 40 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، سیاهه ی رفتاری کودک (CBCL) بود که شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به سئوالات آن پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز، از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ نمرات مشکلات رفتاری برونی سازی شده تفاوت معناداری وجود دارد (01/0<P) و نمرات پس آزمون، در مرحله پیگیری مقیاس ها نیز نسبتا ثابت مانده است. لذا از یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های زندگی توسط متخصصان می تواند به عنوان رویکردی آموزشی در ارتقاء شاخص های رفتاری، باعث کاهش مشکلات رفتاری درونی سازی شده و برونی سازی شده شود و فضای آموزشی و شخصی آرام و امنی را برای کودکان کم توان ذهنی خفیف ایجاد کند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی برنامه تعاملاتی شناختی- رفتاری مثبت گرا به صورت گروهی بر بهبود بهداشت روان و رضایت از شغل معلمان شهر بوکان صورت گرفت. روش پژوهش، آزمایشی و در چارچوب طرح شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی معلمان مرد دوره ابتدایی شهرستان بوکان در سال تحصیلی 98-97 بود که از بین آن ها 30 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه بهداشت روان کیز (2002) و پرسشنامه رضایت از شغل مینه سوتا (MSQ) بود که قبل و بعد از مداخله بر روی گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. برنامه تعاملات گروهی بر اساس رویکرد شناختی-رفتاری مثبت گرا تنظیم شد و در طی 8 جلسه گروهی و مدت زمان 90 دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد اما بر روی گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین میانگین نمرات مؤلفه های رضایت از شغل (نوع شغل، فرصت های پیشرفت، جوسازمانی و سبک رهبری) و همه مؤلفه های بهداشت روان طی مراحل پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد؛ درحالی که این تفاوت در گروه کنترل معنادار نبود.

هدف از پژوهش حاضر طراحی و اعتبار سنجی الگوی مناسب  برنامه درسی استعدادهای درخشان بوده است. این پژوهش از نوع پژوهش های ترکیبی اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی است که در بخش کیفی از روش مطالعه موردی چندگانه و رویکرد تحلیلی بافت نگاری و در بخش کمی از روش توصیفی از نوع پیماشی استفاده شد. در بخش کیفی با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری معیار 11 نفر از صاحبنظران و متخصصین مورد مصاحبه عمیق نیمه ساختمند قرار گرفتند و در بخش کمی و جهت اعتباریابی ابزار و الگوی ارائه شده 106 نفر از عوامل اجرایی و آموزشی مدارس متوسطه اول استعدادهای درخشان فارس به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و پرسش نامه محقق ساخته 127 گویه ای تکمیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید. نتایج تحلیل عناصر نشان داد که عنصر مواد و منابع آموزشی، راهبردهای یاددهی و یادگیری، فعالیت یادگیرنده و گروه بندی یادگیرندگان دارای بیشترین قدرت تبیین هستند عناصر دیگر نظیر عنصر زمان، محتوا، هدف و ارزشیابی نیز به ترتیب به عنوان تببین کننده معنادار این مدل مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت 

پژوهش حاضر به شناسایی پیامدهای بکارگیری منتورینگ در راستای توانمندسازی اعضای هیئت علمی جدیدالاستخدام پرداخته است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق تحلیل محتوا صورت گرفته و ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود. برای انجام پژوهش حاضر با 20 نفر از اساتید و مطلعین نسبت به منتورینگ اعضای هیئت علمی مصاحبه های نیمه ساختاریافته ای به عمل آمد. پس از مراجعه به خبره های موضوع و مصاحبه اکتشافی با نمونه های هدفمند که به روش گلوله برفی انتخاب شده بودند و رسیدن به سطح اشباع، داده های به دست آمده به روش تحلیل محتوا کدگذاری شد و مقولات اصلی و زیرمقولات بدست آمد و مورد اعتباریابی قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که پیامدهای بکارگیری منتورینگ برای اعضای هیئت علمی جدیدالاستخدام شامل 2 مقوله اصلی، 6 مقوله فرعی و 23 زیرمقوله و ویژگی است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، تبیین مبانی تربیت سیاسی و اجتماعی در اندیشه های جان دیویی و مطهری به منظور تدوین الگوی تربیت شهروندی بود. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها، روش آمیخته اکتشافی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش در بخش کیفی شامل متخصصان و صاحب نظران تعلیم و تربیت بود که از بین آن ها تعداد 17 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. همچنین، در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دبیران دروس مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی شهرستان بندرلنگه به تعداد 150 نفر بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با تخصیص متناسب تعداد 108 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز در بخش کیفی با مصاحبه ساختاریافته و در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. برای تعیین روایی و پایایی ابزار پرسشنامه مذکور به ترتیب از روش های صوری و محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که بر این اساس روایی صوری و محتوایی تأیید و مقدار پایایی نیز برابر با 84/0 به دست آمد. مجموعه یافته های به دست آمده از بخش کیفی در 4 طبقه کلی مبنی بر اندیشه های سیاسی و اجتماعی مطهری و اندیشه های سیاسی و اجتماعی دیویی و 19 مؤلفه گزارش شد. بر این اساس، اندیشه های سیاسی مطهری شامل مؤلفه های ارزش ها، مشارکت، شایستگی های درونی و شایستگی های بیرونی و اندیشه های اجتماعی نیز شامل مؤلفه های قانون مداری، مسئولیت پذیری، شهروندگری، انسانیت، اخلاق مداری، درون سازی بودند. همچنین مؤلفه های اندیشه سیاسی دیویی شامل آزادی های عقاید، منابع، انسان و فردیت و مؤلفه های اندیشه های اجتماعی وی نیز شامل تعامل، تشریک مساعی، فرد محوری و اجتماع محوری بودند. داده های بخش کمی با تکنیک معادلات ساختاری تحلیل شد که نتایج نشان داد، مؤلفه های مذکور در سطح معناداری 95/0 بزرگ تر از مقدار 96/1 است، بنابراین، نتیجه حاصل از پژوهش حاکی از آن است که اندیشه های مطهری و جان دیویی دلالت های مهمی برای تربیت شهروندی دارد. بر این اساس می توان اندیشه های فلاسفه مذکور را به عنوان یک منبع و راهبری مطمئن در حوزه های تربیت شهروندی جهت بهتر زیستن و ایجاد مدینه فاضله به کار گرفت.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خلاقیت هیجانی با بهداشت روانی دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش شامل 250 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی مراغه بود که به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش که عبارت بودند از پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی و همکاران (2001)، خلاقیت هیجانی آوریل و بهداشت روانی25-SCLپاسخ دادند.برای تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی ساده پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی خودسرزنش گری، نشخوارگری، فاجعه نمایی و سرزنشگری با بهداشت روانی دانشجویان رابطه منفی معناداری وجود دارد و بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی کم اهمیت شماری، پذیرش، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد برنامه ریزی، ارزیابی مجدد مثبت، تنظیم شناختی هیجانی و خلاقیت هیجانی با بهداشت روانی دانشجویان رابطه مثبت معناداری وجود دارد.

هدف :. هدف از تحقیق حاضر یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا بین مادران کودکان استثنایی و مادران کودکان عادی از نظر سلامت روان تفاوت وجود دارد یا خیر؟ روش : روش این تحقیق پس رویدادی (علّی- مقایسه ای) است . آزمودنی های این پژوهش متشکل از 516 نفر از مادران کودکان استثنایی (202 نفر کم توان ذهنی ، 63 نفر ناشنوا، 58 نفر نابینا، 94 نفر جسمی-حرکتی و 99 نفر چندمعلولیتی) است که به طور تام شمارش انتخاب شده بودند و 69 نفر از مادران کودکان عادی که به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار به کار گرفته شده، مقیاس 28 سؤالی سلامت عمومی است. ضریب اعتبار این پرسش نامه 72/0 و روایی همزمان کل پرسش نامه 85/0 به دست آمده است. یافته ها: نتایج حاصل از یافته های آماری نشان داد که به طور کلی بین سلامت روان مادران کودکان استثنایی و مادران کودکان عادی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین از نظر علائم سلامت روانی یعنی بین خرده مقیاس علائم جسمانی و افسردگی تفاوت معناداری بین مادران گروه های مختلف استثنایی و مادران گروه عادی مشاهده نشد. بین مادران کودکان عادی با چندمعلولیتی ، کم توان ذهنی، جسمی-حرکتی، در مؤلفه اضطراب و کم خوابی تفاوت معنی داری به لحاظ آماری مشاهده شد. درحالی که بین مادران عادی با نابینا و آسیب بینایی، ناشنوا و آسیب شنوایی تفاوت معنی داری به لحاظ آماری مشاهده نشد. بین مادران کودکان عادی با چندمعلولیتی، کم توان ذهنی ، جسمی-حرکتی و ناشنوا و آسیب شنوایی در مؤلفه کارکرد اجتماعی تفاوت معنی داری به لحاظ آماری مشاهده شد. درحالی که بین مادران عادی با مادران نابینا و آسیب بینایی، تفاوت معنی داری به لحاظ آماری مشاهده نگردید . نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق سلامت روان یک ویژگی متمایزکننده در مادران کودکان استثنایی و مادران کودکان عادی است، مادران دارای دو کودک استثنایی استرس و فشار روانی بیشتری را در زندگی تجربه می کنند. بنابراین وضعیت سلامت روان آنها در مقایسه با مادران کودکان عادی بدتر است.

این پژوهش با هدف ارزشیابی دوره های توانمندسازی معلمان مقطع ابتدایی عشایری ایذه  انجام شد .روش نمونه گیری به این ترتیب بود که ابتدا از بین 152 نفر معلم ابتدایی عشایر ایذه، 110 نفر  بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند و در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و15 نفر از مسئولان آموزش عشایر و معلمانی که بیشترین حضور را طی سال های93-1390 درکلاس های ضمن خدمت داشته اند در اولویت انتخاب انجام مصاحبه قرار گرفتند. در این پژوهش از دو ابزار پرسشنامه و مصاحبه استفاده شد. یافته های حاصل از پرسشنامه ها و همچنین مصاحبه با مسئولان آموزش عشایر و معلمان نشان می دهد که نقاط قوت و ضعف این دوره ها عبارت انداز: نقاط قوت شامل افزایش دانش، افزایش مهارت، افزایش نگرش، آشنایی با اطلاعات و مهارت های جدید تدریس و همفکری معلمان با یکدیگر، تبادل نظر و استفاده از راهکارها برای اداره بهتر کلاس ها، نقاط ضعف شامل کوتاه بودن ساعات دوره و برگزاری آن در کلاس ها، کمبود رسانه های آموزشی، اجرای دوره ها در زمان نامناسب، عدم تناسب دوره ها با نیازهای آموزشی معلمان عشایر، ضعف علمی مدرسان دوره، ضعف محتوایی ارائه شده در دوره ها از لحاظ به روز بودن. نتایج نشان داد، فراگیرندگان واکنش مطلوبی نسبت به دوره های آموزشی نشان داده اند.