فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۴۱ تا ۳۶۰ مورد از کل ۳۶٬۸۶۱ مورد.
منبع:
علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۲ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱
65 - 96
حوزههای تخصصی:
تجارت اجتماعی را می توان جدیدترین و بروزترین شاخه از تجارت الکترونیک به حساب آورد که برآیند و نتیجه رشد فناوری دیجیتال و گسترش روزافرون توسعه شبکه های اجتماعی در جهت ایجاد ارتباط با ابزارهایی مانند اینستاگرام، واتساپ، فیس بوک، و...در بستر وب است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل سرمایه ای مؤثر بر تجارت اجتماعی در بین شهروندان بالای 20 سال شهر جلفا انجام شده است . روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری شهروندان بالای 20 سال شهر جلفا می باشد که براساس فرمول کوکران و نمونه گیری خوشه ای، 400 نفر به عنوان نمونه آماری برای مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری و از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پرسش نامه ها براساس شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به محلات مختلف شهر توزیع شد. براساس یافته های تحقیق میانگین تجارت اجتماعی 3.43 با انحراف معیار 58/0 و میانگین سرمایه اجتماعی 28/3، فرهنگی،47/3، اقتصادی 09/3 و نمادین 9/3 می باشد. همچنین رابطه آماری بین سرمایه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نمادین با تجارت اجتماعی تأیید شد. در آزمون رگرسیون سرمایه فرهنگی بیشترین تأثیر را بر تجارت اجتماعی گذاشت. در تحلیل نهایی نقش مهم و کلیدی عوامل سرمایه ای در گسترش میزان تجارت اجتماعی خصوصاً در شهرهای تجاری باعث ایجاد چشم انداز جدیدی در بررسی روابط بین این متغیرها با تجارت اجتماعی خواهد شد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که در صور جدید تجارت به ویژه تجارت اجتماعی، سرمایه های فرهنگی و اجتماعی در میدان تجارت نقش اساسی را ایفا می کند. فلذا برخلاف شکل کلاسیک تجارت که تاکید اساسی روی سرمایه اقتصادی بود در تجارت اجتماعی بایستی در کنار سرمایه اقتصادی به سرمایه فرهنگی و اجتماعی هم مجهز بود.
واکاوی تجربه برگزاری جشن عروسی در دوران کرونا در میان زوجین تازه ازدواج کرده در سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۲ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱
131 - 152
حوزههای تخصصی:
همه گیری کرونا در سراسر جهان باعث به وجود آمدن شرایط ویژه ای در زمینه های مختلف اجتماعی شد. پژوهش حاضر، به واکاوی تجربه برگزاری جشن عروسی در میان زوجین در شرف ازدواج شهر سنندج در دوران کرونا پرداخت. این تحقیق، با رویکرد کیفی و به کمک مصاحبه عمیق با 10 نفر (یکی از زوجین) که در بازه زمانی اوج همه گیری، تجربه برگزاری یا تعویق جشن عروسی را داشتند، در سال 1399- 1400 انجام شد. تجزیه و تحلیل مصاحبه ها به استخراج شش مضمون شامل محدودیت های پیش آمده یا شرایط محیطی، شرایط ذهنی و فرهنگی، نگرانی، معنای جایگزین امر تعویق شده، تأثیرپذیری روابط اجتماعی و تغییر سبک زندگی انجامید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که جمع شرایط محیطی و ذهنی برآمده از همه گیری در کنار نگرانی های برآمده از پیامدهای آن، باعث شده است افراد نسبت به برگزاری یا عدم برگزاری و یا تعویق جشن دست به انتخاب عقلانی زده و تصمیم گیری کنند. نتیجه این تصمیم به شکل تأثیر در روابط اجتماعی و عدم گسترش شبکه خویشاوندی بروز پیدا کرده و عامل سرکوب برخی خواسته ها و مکنونات قلبی افراد مانند آرزوی پوشیدن لباس عروس برای دختران شده است. در نتیجه آن ها تلاش می کنند امر به تعویق افتاده یا همان عامل معناساز زندگی که خلاء اش را احساس کرده اند، با کنش های جدید همچون برگزاری جشن با تشریفات محدودتر، کاهش سطح روابط اجتماعی و خویشاوندی، رفتن به آتلیه و گرفتن عکس یادگاری و هزینه کرد خرج عروسی برای دیگر ضروریات زندگی جایگزین کنند. این جایگزینی به شکل حذف آنچه آن ها، آن را امور غیرضروری می نامند، نمود پیدا می کند.
تعیین شاخص های تولید محتوای اقناعی در فضای مجازی برای زنان و ارائه الگو (با رویکرد سبک زندگی ایرانی - اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۴ شماره ۵۵
77 - 124
حوزههای تخصصی:
در دو دهه اخیر همراه با توسعه و تکامل فضای مجازی و افزایش استفاده مردم از شبکه های اجتماعی مجازی کوشش بسیاری جهت یافتن الگوهای مناسب برای مطالعه فضای مجازی و کشف ابعاد تأثیرگذاری این فضا بر زندگی انسان شده است. مدیریت فضای مجازی و رفتار هوشمندانه در این فضا نیازمند وضع راهبردهای درست، برنامه ریزی صحیح، تولید محتوای مناسب، اقناع مخاطب است. در این میان موضوع زنان و خانواده به جهت محوری بودن عنصر زن در خانواده از اهمیت فراوانی برخوردار است. این مقاله با هدف تعیین شاخص های تولید محتوای اقناعی در فضای مجازی برای زنان و ارائه الگویی با رویکرد سبک زندگی ایرانی اسلامی ارائه شده است. پژوهش حاضر اکتشافی و روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون است که طی فرایندکدگذاری مضامین پایه، مضامین سازمان دهنده و مضامین فراگیر استخراج شدند. نتایج با استفاده از نرم افزار «NVivo» تحلیل شد. در اجرای این پژوهش مصاحبه عمیق با 18 نفر از صاحب نظران حوزه رسانه و فضای مجازی، زنان صورت گرفته است. یافته های حاصل از تحقیق «تولید پیام عقلایی»، «تبدیل محتوا به باور مخاطب»، «تکرار بهنگام پیام»، «توجه به کرامت انسانی»، «تبدیل آگاهی به هنجار درونی»، «اقناع مبتنی بر تربیت» و «تقویمی و مناسبتی کار نکردن» را به عنوان شاخص های الگوی تولید محتوای اقناعی احصاء نمود.
زیستن در سایه تعارض، فهم تضادهای مبتنی بر دین در زیست حیات اجتماعی کردستان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اهداف: هدف این پژوهش، واکاوی برساختگی تضادهای مبتنی بر دین در زیست حیات اجتماعی استان کردستان است. تضاد به عنوان یک واقعیت اجتماعی، مسأله ای فراگیر به ویژه با بن مایه های دینی است. دین با آنکه غالباً خصلتی انسجام بخش دارد، اما تضادآفرینی آن نیز قابل انکار نیست. به لحاظ نظری، ساخت اجتماعی دین، دربرگیرنده ساخت اجتماعی «نادین» و «دین خطا» نیز هست. بنابراین، این مطالعه درصدد پاسخ به چگونگی برساخت تضادهای مبتنی بر دین در زیست حیات اجتماعی استان کردستان طراحی شده است. روش مطالعه: پژوهش حاضر به روش قوم نگاری و مشاهده و مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته با شهروندان شهرهای مختلف استان کردستان بود که تجربه زیسته ای از تضادهای مبتنی بر دین داشتند. اشباع نظری نیز با انجام 23 مصاحبه حاصل شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل تماتیک بروان و کلارک استفاده شد. به نحوی که پس از وارسی دقیق رونوشت متن مصاحبه ها و با انجام کدگذاری، 80 کد اولیه شناسایی شدند. از ترکیب کدهای اولیه، 16 تم فرعی شناسایی شد. این تم ها سپس در ذیل 4 تم اصلی سازمان دهی شدند و در ادامه، تم های اصلی، تم فراگیر «تضادهای مبتنی بر دین» را آشکار کردند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که تم های خودحق پنداری، عدم پذیرش کثرت-گرایی، انحصارگرایی و تمامیت خواهی به عنوان «منشأ تضادهای مبتنی بر دین» عمل می کنند. همچنین، تم های ارتداد، تکفیر، تعصب ورزی و ستیزورزی به مثابه «تشدیدکننده های تضادهای مبتنی بر دین» نقش ایفا کرده اند. تم های انعطاف ناپذیری، انتقادناپذیری، غیریت سازی و الحادگرایی به عنوان «تداوم بخش تضادهای مبتنی بر دین» عمل نموده اند. درنهایت، تم های مناسک گرایی، نمادگرایی، آئین های قدسی و رسوب شدگی سنت ها به عنوان «انعکاس دهنده تضادهای مبتنی بر دین» ظاهر شده اند. نتیجه گیری: خصلت های یادشده، به طور هم زمان در فرآیند تولید، تشدید و تداوم تضادهای مبتنی بر دین در زیست حیات اجتماعی استان کردستان تأثیرگذار بوده و نقش کلیدی در تحول این تضادها ایفا کرده اند.
مطالعه پدیدارشناسانه آسیب های فردی، فرهنگی و خانوادگی طلاق بر اساس تجارب زیسته زنان مطلقه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی پلیس سال ۱۲ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۴)
45 - 61
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی آسیب های پس از طلاق بر اساس تجارب زیسته زنان مطلقه بود. رویکرد کیفی و روش پژوهش پدیدارشناسی تأویلی است. سیمای پژوهشی را کلیه ی زنان مطلقه استان همدان در 15 سال اخیر تشکیل دادند. روش نمونه گیری هدفمند و نمونه پژوهشی 26 نفر بود که بر مبنای اشباع نظری داده ها انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود، تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله: کد گذاری محوری، کدگذاری باز و کد گذاری انتخابی انجام گرفت و به طور کلی 117 مقوله، 48 کدباز و 17 کد محوری بدست آمد. این مقوله ها در سه بخش: حیطه فردی با 74 مقوله، 30 کد باز و 12 کد محوری، حیطه فرهنگی با 15مقوله، 6 کد باز و 2 کد محوری و حیطه خانوادگی با 28 مقوله، 12 کد باز و 3 کد محوری نشان داده شد. جهت اعتیاربخشی به داده ها از روش گوبا و لینکلن استفاده شد، نتایج نشان داد: این زنان در زمینه فردی با آسیب های رفتاری، عاطفی، مشکلات اقتصادی، بی برنامه بودن، نگرانی نسبت به آینده، حساسیت و زود رنجی، مشکلات مرتبط با ازدواج مجدد، نگرش منفی به مردها، نگرش منفی به زندگی، در زمینه فرهنگی گرفتار آسیب هایی در ارتباط با نگاه منفی اطرافیان و اجتماع ، احساس عدم امنیت در محیط شغلی و محل زندگی و اجتماع و در زمینه خانودگی نیز با مشکلاتی مانند حمایت نشدن از طرف اعضای خانواده، احساس سربار بودن، نگرانی نسبت به وضعیت فرزندان و آینده آن ها و دلتنگی های آن ها در غیاب پدر، دست به گریبان هستند.
تصمیم دشوار در فضایی متناقض: رویکردی کیفی به علل و زمینه های سقط جنین در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پدیده سقط جنین در ایران، یکی از موضوعات حساس و چالش برانگیز در حوزه سلامت و سیاست گذاری اجتماعی و جمعیتی است. هدف از مطالعه این است که نشان دهد چرا زنان در ایران باوجود محدودیت های مذهبی، قانونی و اجتماعی به سقط جنین روی می آورند. رویکرد مطالعه کیفی با روش نظریه داده بنیاد و ابزار جمع آوری اطلاعات مشاهده و مصاحبه عمیق بوده است. تعداد افراد نمونه 46 زن ازدواج کرده در شهر تهران است که به صورت هدفمند و گلوله برفی و مراجعه به پزشک و ماما شناسایی شدند. یافته ها نشان داد که تصمیم به تداوم یا خاتمه بارداری نمی تواند فقط با انتخاب شخصی افراد قابل توضیح باشد، بلکه پدیده ای چندعلیتی است و تصمیمات مرتبط با آن متأثر از محدودیت های ساختاری، قوانین، سیاست ها، شرایط و زمینه های فردی و خانوادگی است. روایت افراد از دلایل تصمیم به سقط جنین در هفت مقوله محوری شامل «مشکلات اقتصادی و معیشتی»، «مشکلات روانی و عاطفی»، «ریسک های پزشکی»، «عرف اجتماعی و فشارهای اجتماعی و فرهنگی»، « بی ثباتی و مشکلات شغلی »، «ناآگاهی، محدودیت و پیشگیری ناکارآمد»، «باورهای مذهبی و نگرش به سقط جنین» و «نظام سیاست گذاری ناهماهنگ با نیازهای خانواده»، نمود می یابد که حکایت از تقاطع یافتگی علل دارد. تحلیل داده های این پژوهش به شناسایی مقوله هسته با عنوان «تصمیم دشوار در فضایی متناقض» منجر شد که نشان دهنده وضعیت پیچیده ای از ابهام، ترس، تردید و عدم قطعیت است که زنان در مواجهه با بارداری ناخواسته یا چالش زا تجربه می کنند این تصمیم دشوار در فضایی رخ می دهد که در آن سقط جنین نه به مثابه انتخابی رضایت بخش بلکه به عنوان راهبرد انطباقی با تنگناهای ساختاری بازتعریف می شود. این پژوهش الگوی پویای تعامل عوامل مختلف را نشان می دهد که در آن نقش عواملی نظیر باورهای مذهبی یا فشارهای اقتصادی در گرو شدت و جهت گیری شرایط دیگری همچون ریسک پزشکی و برخورداری از حمایت اجتماعی و خانوادگی است.
نقش مردم استان ایلام در هشت سال دفاع مقدس (1359-1367ه .ش.)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ ایلام دوره ۲۶ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۸۶ و ۸۷
45 - 59
حوزههای تخصصی:
دوران دفاع مقدس یکی از مقاطع فراموش نشدنی و بی نظیر تاریخ ایران است و مقاله حاضر، نقش مردم استان ایلام را در این دوران بررسی کرده است. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای، اسناد و تاریخ شفاهی، به دنبال پاسخگویی به این سؤال انجام شده است که مردم استان ایلام چه نقشی در هشت سال دفاع مقدس داشته اند؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که مردم استان ایلام، اعم از عشایر، روحانیون، بازاریان، فرهنگیان، دانش آموزان، دانشجویان، کادر بهداشت و درمان، زنان و ...، چه در شرایط عادی و چه هنگامی که شهرهای استان توسط هواپیماهای عراقی بمباران می شد، بدون آنکه در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی خود خللی وارد کنند، با تحمل مشکلات و سختی ها به زندگی خود ادامه دادند و با فداکاری و ایستادگی در برابر ارتش متجاوز عراق، از نظام جمهوری اسلامی و سیاست های امام خمینی (ره) حمایت کردند و نگذاشتند ذره ای از خاک کشور به دست رژیم بعث عراق بیفتد.
بررسی میزان گرایش به خرافات و عوامل مؤثر بر آن در بین زنان شهر مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲۶
103 - 122
حوزههای تخصصی:
هر از چند گاهی داستان هایی در مورد باورهای خرافی مانند نحسی عدد 13 می شنویم. هدف این مطالعه بررسی میزان گرایش به خرافات و عوامل مؤثر بر آن در بین زنان شهر مریوان است. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی زنان 18 تا 50 سال شهر مریوان هستند که با توجه به سرشماری عمومی 1395 ه .ش. و فرمول کوکران حجم نمونه 309 نفر برآورد گردید؛ از روش نمونه گیری خوشه ای و در دسترس جهت جمع آوری داده ها در محلات شهر (دارسیران، بلچه سور و جنگل بانی) استفاده گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه های گرایش به خرافات فروغی مقدم (1388)، از خودبیگانگی اجتماعی ملوین سیمن و پرسش نامه دین داری گلاک و استارک می باشد. یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند که نتایج نشان داد 38/0 درصد واریانس مربوط به گرایش به خرافات توسط مؤلفه دین داری و 16/0 درصد توسط مؤلفه از خودبیگانگی اجتماعی تبیین می شود. بین دو گروه مستقل شاغل و غیر شاغل در گرایش به خرافات تفاوت معنی داری وجود دارد، رابطه بین سطح تحصیلات و گرایش به خرافات معنی دار نیست. بر این مبنا نتایج نشان می دهد که مؤلفه هایی هم چون ابعاد پیامدی و مناسکی دین داری می توانند پیش بینی کننده خرافات باشند، هم چنین انزوا و تنفر در از خودبیگانگی اجتماعی به عنوان پیش بینی کننده های خرافات هستند. هرچند که میزان تحصیلات ارتباطی با گرایش به خرافات ندارد با این وجود، افرادی که شاغل هستند کم تر به خرافات توجه دارند.
تجربه زیسته زنان از فرایند دادرسی طلاق در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مسائل اجتماعی ایران سال ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱
۲۶۴-۲۲۹
حوزههای تخصصی:
افزایش نرخ طلاق در ایران همراه با طولانی شدن فرایند دادرسی و چالش های حقوقی و اجتماعی مرتبط، طلاق را به یک مسئله اجتماعی برجسته تبدیل کرده است. این پژوهش کیفی، با استفاده از روش تحلیل روایت، تجربه زیسته زنان تهرانی در فرایند دادرسی طلاق را بررسی کرده است. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۵ زن مطلقه یا در شُرف طلاق جمع آوری شد که بین سال های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ در تهران مراحل طلاق را طی کرده اند. نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل روایت ها، یافته ها را در چهار موقعیت کلیدی دسته بندی کرد: ۱) شروع زندگی خانوادگی، شامل سبک های آشنایی (سنتی، دوستی، واسطه ای)؛ ۲) بسترسازهای جدایی، مانند اعتیاد، خیانت و اختلالات روانی یا جنسی همسر؛ ۳) فرایند دادرسی، متأثر از اطاله دادرسی، قوانین مردسالارانه و رفتارهای ناپسند قضایی؛ ۴) کشاکش حقوقی برای جدایی، شامل جدایی توافقی، بخشیدن مهریه و بازخوردهای متنوع از دادرسی. نتایج نشان داد که عوامل ساختاری (مانند اطاله دادرسی و نابرابری های جنسیتی در قوانین)، فرهنگی (مانند انگ های اجتماعی) و فردی (مانند حمایت خانوادگی، حضور وکیل و نحوه صحبت کردن و حضور زنان در جلسات دادگاه) نقش مهمی در تجربه زنان از روند رسیدگی به پرونده های طلاق و دادرسی دارند. این یافته ها، با تأکید بر فرسایندگی فرایند طلاق برای زنان، ضرورت اصلاحات حقوقی، تقویت حمایت های اجتماعی و کاهش تبعیض جنسیتی در نظام قضایی را برجسته می کنند. مطالعه حاضر به فهم عمیق تر نابرابری های جنسیتی در نهادهای حقوقی کمک کرده و زمینه ساز پیشنهادهایی برای سیاست گذاری در راستای حمایت از زنان مطلقه است.
تحلیل تجارب دانشجویان از برون سپاری پایان نامه: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مسائل اجتماعی ایران سال ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱
۳۰۶-۲۶۵
حوزههای تخصصی:
برون سپاری پایان نامه، به عنوان شکلی حاد از تقلب قراردادی و سایه نویسی، تهدیدی جدی برای صداقت علمی و اعتبار آموزش عالی در ایران و جهان است. این پدیده در دهه های اخیر با گسترش بازار سیاه پایان نامه نویسی در ایران تشدید شده و ضرورت بررسی انگیزه های آن را برجسته کرده است. این پژوهش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجارب ۱۳ دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه های اصفهان را که پایان نامه خود را به طور کامل برون سپاری نموده بودند، بررسی کرد. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختمند جمع آوری و بر اساس رویکرد شش مرحله ای براون و کلارک (۲۰۱۲) تحلیل شدند. یافته ها در قالب شش مضمون اصلی استخراج شد: «پایان نامه تهی از معنا»، «زندگی روزمره پرچالش»، «فرهنگ تقلب»، «اختلال ارتباطی»، «چالش های یادگیری» و «زوال ارزش های علمی». نتایج نشان داد که برون سپاری نتیجه تعامل پیچیده عوامل فردی (مثل مشکلات مالی، ضعف مهارت های پژوهشی) و محیطی (مثل ضعف نظارت دانشگاهی، کالایی شدن آموزش) است. این پژوهش، برخلاف مطالعات قبلی که بر عوامل ساختاری تمرکز داشتند، با رویکرد کیفی، تجربه زیسته دانشجویان را در بستر فرهنگی-اجتماعی ایران تحلیل کرد و نقش روابط استاد-دانشجو و فرهنگ تقلب را برجسته نمود. یافته ها بر لزوم بازتعریف نقش پایان نامه، تقویت نظارت و آموزش اخلاق علمی برای پیشگیری از تقلب تأکید دارند. این مطالعه به سیاست گذاری آموزشی برای مقابله با سایه نویسی کمک می کند و زمینه را برای تحقیقات آتی درباره نقش فناوری و تفاوت های جنسیتی فراهم می سازد.
تبیینی نوین از انواع کنش عقلی براساس الگوی «اسفار اربعه» و امکان استفاده از این الگو در فلسفه علوم اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله به روش دلالت پژوهشی، کارآمدی الگوی «اسفار اربعه» به عنوان یک الگوی روشی نوین در فلسفیه علم و فلسفیه علوم اجتماعی نمایش داده می شود. به منظور تحقق این هدف، پس از روشن کردن معنای اسفار اربعه در عرفان اسلامی، در گام اول اثبات شده است که «اسفار اربعه» یک الگوی فراگیر شناختی است و منحصر در مباحث سلوکی و عرفانی نیست. برای تحقق این گام با تشریح و نقد انواع کنش های عقلانیت، نشان داده شده که به ترتیب انواع کنش های عقل تحلیلی، ذات یاب، کلی یاب، توصیفی و ترکیبی با مراحل چهارگانیه اسفار اربعه مطابقت روشی دارند. درنتیجه می توان از الگوی «اسفار اربعیه اندیشه» به عنوان نظریه ای نوین در حوزیه مباحث معرفت شناسی یاد کرد. پس از تحقق این گام، برای نشان دادن کارآمدی این الگو در حوزیه فلسفیه علوم اجتماعی، به بازخوانی برخی از مشهورترین نظریات جامعه شناسی در قالب سفرهای چهارگانیه این الگو پرداخته شده تا روشن شود علی رغم تفاوت های بسیار زیاد روشی و مبنایی میان این اندیشمندان می توان مراحل اندیشه ورزی آن ها را در قالب منطق اسفار اربعه جایابی کرد؛ ایده ای که در صورت پیگیری تفصیلی آن و مقایسیه دقیق انواع نظریات براساس آن می توان به الگوی جدید و منسجمی برای عرضه و مقایسیه انواع نظریات علوم اجتماعی دست یافت.
جایگاه اجتماعی زنان در تحلیل آثار زنددخت شیرازی؛ به سوی تحقق جایگاه بدیل در عصر پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Zand-doḵt Ѝīrāzī (1909-1959); She was a journalist, civil activist and one of the educated women of her time who made valuable efforts to change the status of women. Introducing her thoughts and works is a way to gain knowledge about the dominant gender order and the social status of women and their demands in the light of the developments of the post-constitutional era and coinciding with the formation and consistency of the modern state in Iran. Also It can make us more familiar with their social position, problems and their aspirations. Using a qualitative method and document analysis technique, it explores her works of verse and prose . The findings can be designed around three main axes and related subcategories. Inferiority and low social status is the theme of the first category In the second category, issues such as arranged marriage, marriage at a young age, polygamy, discriminatory condemnation of sexual indolence by the society are among the social issues affecting women and families in her works. Her recommendations are paying attention to the importance of women's role in society's transformation, the need for girls and women to learn science, the women's employment and promoting the women's associations.
اعتراضات دانشجویی و خشونت ورزی در دوران سلطنت پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۵۵)
167-198
حوزههای تخصصی:
یک وضعیت انقلابی محصول تضادها و تنش های انباشته و حل ناشده ای است که نهایتا معترضان را به این نتیجه می رساند که راهی جز براندازی نظم سیاسی مستقر وجود ندارد. فارغ از اینکه چه عواملی باعث شکل گیری یک جنبش انقلابی می شود، هدایت فرایند مبارزه به نحوی که باعث بسیج حداکثری منابع شود، نقش مهمی در پیروزی انقلاب دارد. یکی از پیامدهای ایجاد ائتلاف های انقلابی، ایجاد خشم مشترک است که نقش موثری در استمرار بخشیدن به مبارزه و حفظ هویت انقلابی و صف آرایی در برابر حاکمان دارد. این نوشتار با استفاده از روش اسنادی و بهره گیری از اسناد، خاطرات، مصاحبه ها و پژوهش های انجام گرفته به بررسی جایگاه خشونت در فرهنگ سیاسی دانشجویان دانشگاه های شهر تهران می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که دانشجویان رفتارهای خشن را موجه و مقبول می دانستند و برای رسیدن به مطالبات و خواسته های سیاسی و صنفی شان از اعمال خشونت علیه مسئولان دانشگاه، اساتید و همکلاسی هایشان مضایقه نمی کردند و مماشات مسئولین دانشگاه با پایین آوردن هزینه اعتراض و ارتکاب عمل خشونت آمیز، باعث تشویق دانشجویان به تکرار این رفتارها می شد. در وضعیتی که دانشجویان امکان بسیج منابع خود را داشتند و می توانستند کنش اعتراضی خشونت آمیزشان را ادامه دهند، دانشگاه ها به بستری مناسب برای مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل شده بود.
بازخوانی باورهای مذهبی ایلات لر از منظر سفرنامه های خارجی دورۀ قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۵۵)
405-431
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر بر آن است ، تا با روش توصیفی ، تحلیلی و بنا بر گزارش سفرنامه نویسان خارجی دوره قاجاریه ، باورها و اعتقادات ایلات لررا بررسی نماید و به این سؤال پاسخ دهد که رویکرد سیّاحان خارجی به باورهای مذهبی ایلات لر بر مبنای چه ذهنیتی صورت بندی شده است و این روایت ها تا چه حدّی با واقعیّت خارجی انطباق دارد؟ مدعای این پژوهش بر این است که تفاوت جهان بینی مسیحیان با مسلمانان موجب گردید سیّاحان درک درستی از باورها و عقاید لرها نداشته باشند. یافته ها و و برخی از نتایج پژوهش حاکی از این است که سیاحان هر چند به عقاید و باورهای دینی مردم تا اندازه ای توجه کرده اند اما با توجه به تفاوت های فرهنگی و دینی فاحشی که میان مسلمانان و مسیحیان و جود داشت و از سوی دیگر ماموریت های سیاسی آنان از طرف برخی دولت ها با عث شده تا با زاویه و عینک مامور سیاسی به قضیه نگاه کنند به همین سبب نتوانند عقاید دینی ایلات را به خوبی بازنمایی کنند، بنابراین بیشتر به بازخورد برخی از باورها مانند فرقه یارسان ها توجه کرده اند .
ترسیم الگوی راهبردی برای تحقق توسعه پایدار روستایی ( مورد مطالعه: روستاهای شهرستان خلخال)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: با گذشت نیم قرن از به کارگیری مدل های مختلف توسعه روستایی، همچنان بختک فقر بر پیکره جوامع روستایی ایران سایه افکنده و مشکلاتی همچون کمبود امکانات اجتماعی از جمله خدمات بهداشتی و آموزشی، کمبود درآمد و نیز مهاجرت بی رویه به شهرها کاملاً مشهود است. این پژوهش با هدف ارائه الگوی راهبردی برای تحقق توسعه پایدار روستایی در شهرستان خلخال در سال1403انجام شده است. روش: این پژوهش از نوع کیفی و از تکنیک نظریه زمینه ای استفاده شده است. برای انتخاب نمونه آماری از روش هدفمند استفاده شد. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 12نفر صاحب نظر تا رسیدن به اشباع نظری انجام و فرایند کدگذاری داده های جمع آوری شده با نرم افزار مکس کیودا، انجام شد. یافته ها: در کدگذاری باز تعداد249 رویداد شناسایی و در مرحله کدگذاری محوری، در سطحی انتزاعی تر موارد مشابه باتوجه به مشابهت شان در محتوا ادغام و حول 63مقوله فرعی و پنج مقوله عمده سازماندهی شدند. عناصر الگوی پارادایمی توسعه پایدار روستایی عبارتند از؛ شرایط علّی (مسائل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، نهادی و فیزیکی)، زمینه ها (فاصله روستا تا مرکز شهر و موقعیت جغرافیایی روستا)، شرایط مداخله گر (شهرگرایی، مهاجرت و بی توجهی به قابلیت روستا)، اقدامات و راهبردها ( آموزشی، حمایتی، تشویقی و توسعه ای)، پیامدها (کاهش فاصله طبقاتی، ایجاد اشتغال، سبک زندگی پایدار، مدیریت بهینه آب، توسعه زیرساخت ها و حفاظت پایدار منابع زیستی). نتیجه گیری: مطابق نتایج، تدوین و استفاده از الگوهای راهبردی تحقق توسعه پایدار روستایی می تواند به عنوان عامل و محرک توسعه پایدار مناطق روستایی عمل کند.
شناسایی مدل پذیرش فناوری اطلاعاتی-ارتباطیChat GPT در آموزش عالی: مطالعه دانشجویان دانشگاه مازندران با استفاده از نرم افزار Smart-PLS(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره ۵ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)
107 - 126
حوزههای تخصصی:
با نفوذ فزاینده فناوری هوش مصنوعی چت جی پی تی در آموزش عالی، مطالعه دانش، نگرش و دغدغه های اخلاقی دانشجویان نسبت به این فناوری نوظهور امری ضروری است. هدف اصلی این تحقیق، سنجش مدل پذیرش فناوری از طریق مطالعه چگونگی مطلوبیت فناوری چت جی پی تی و پذیرش آن نزد دانشجویان دانشگاه مازندران است. ازاین رو سازه های دانش، نگرش و اخلاق ادراک شده به عنوان مؤلفه های اصلی تأثیرگذار در پذیرش فناوری با مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار Smart-PLS مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج آزمون بیانگر قابل قبول بودن شاخص های برازش است. همچنین از میان فرضیات تحقیق، فرضیه «استفاده از چت جی پی تی بر درک و تصور دانشجویان از اخلاق تأثیر می گذارد»، تأیید شد. مطالعه این رابطه با در نظر گرفتن تغییرات بالقوه بر اساس جنسیت و سن نشان داد که هیچ تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین بر اساس شواهد، صرفِ داشتن دانش یا برخورداری از نگرش مثبت نسبت به چت جی پی تی، ادغام مؤثر آن در فعالیت های آموزشی را تضمین نمی کند. بلکه عواملی مانند رشته تحصیلی، تجربه قبلی کار با فناوری های مشابه، و زمینه فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی در نحوه ادراک و تصمیم دانشجویان برای استفاده از چت جی پی تی ایفا می کنند.
چالش های اخلاقی حضور بانوان در فضای مجازی با تأکید بر وضعیت حجاب
منبع:
مطالعات دینی رسانه دوره ۷ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲۶
41 - 73
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف مقاله بررسی چالش های اخلاقی حضور بانوان در فضای مجازی به ویژه وضعیت حجاب است. در آموزه های دینی، خودنمایی و خودآرایی و تبرج در فضای عمومی تحریم شده و به رعایت حجاب و عفاف تأکید شده است. این روند اکنون در فضای مجازی عادی شده است. بنابراین ضروری است چرایی این وضعیت مورد مطالعه و بررسی مداوم قرار گیرد.روش شناسی پژوهش: این تحقیق با روش مرور و تحلیل ثانویه و مطالعه بر روی کتب و مقالات تألیفی و میدانی مربوط به این موضوع، ملاحظات و نتایج تحقیقات معرفی می گردد.یافته ها و نتیجه گیری: این مطالعات آن است که با گسترش فضای مجازی و ضعف شناخت و فشار تبلیغات و وجود ظرفیت های زنانه و تمایل به رشد و تعالی فردی و کسب توانمندی و دیده شدن منجر به رشد بعضی ناهنجاری ها مانند نسبی گرایی اخلاقی، رشد فمینیسم، تعرضات جنسیتی و تضعیف عفاف و حجاب و از این قبیل شده است که راه مقابله با آن به شناخت و درک ماهیت فضای مجازی و توجه به نیازهای ضروری زندگی و عوامل واقعی سعادت انسانی منوط است. در این صورت، هم امکان حضور در این فضا را می توان فراهم کرد و هم با رعایت مرزهای عفاف و حجاب، راه رسیدن به حیات پاک و سعادت و معنویت مهیا می گردد.
الزامات تعیین کیفر در جرایم رایانه ای در نظام حقوقی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۳۸)
123 - 145
حوزههای تخصصی:
جرایم رایانه ای، جرایمی منحصر به فضاهای رایانه ای و داده های الکترونیکی به شمار می آیند که درعین حال می توانند از مرزهای یک کشور نیز فراتر رفته و وصفی فراسرزمینی و بین المللی پیدا کنند. این گونه جرایم، در عین ارتکاب در فضایی محدود، ممکن است آثار جبران ناپذیری به بار آورده و حتی یک کشور یا چندین نقطه از جهان را متوجه خود سازند. به منظور مقابله مؤثر با این گونه جرایم، قانون گذار در سال ۱۳۸۲ قانون تجارت الکترونیک و پس ازآن در سال ۱۳۸۸ قانون جرایم رایانه ای را به تصویب رسانده است. با ملاحظه مقررات موجود، هرچند نفس چنین اقدامی لازم و ضروری بوده است، اما تعیین کیفر برای جرایم رایانه ای بدون توجه و ملاحظه علمی همه الزامات و اصول مهم و راهبردی، مثمرثمر نخواهد بود. پژوهش حاضر که با روش تحلیلی کاربردی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای نگارش یافته است، درصدد است الزامات حاکم بر تعیین کیفر در این گونه جرایم را، با تفکیک الزامات سلبی از ایجابی، به گونه ای ارائه کند که مقنن بتواند در مقام کیفرگذاری، با عنایت به این الزامات، در مسیر مقابله مؤثر با جرایم رایانه ای گام بردارد و از ناکارآمدی کیفرهای موجود بکاهد. هدف از این پژوهش، تلاش در جهت تدوین الزاماتی فراتقنینی است که با نگاهی کامل تر و مبتنی بر اصول، اهداف و واقعیت های موجود، وضعیت کیفرگذاری برای جرایم مطرح در این گستره را بهبود بخشد.
مهارت های عاطفی زندگی کودکان در رسانه های کرد زبان: (مطالعه موردی برنامه کودک سیمای مرکز کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۶ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۳۹)
201 - 219
حوزههای تخصصی:
کودکان افزون بر آموزش های اخلاقی و تربیتی، به یادگیری مهارت های زندگی نیز نیاز دارند. یکی از ابزارهای مؤثر در آموزش این مهارت ها، رسانه است. با توجه به نقش مهم رسانه ملی در آموزش مهارت های زندگی به کودکان، این پژوهش به بررسی سهم رسانه استانی کردستان در آموزش مهارت های عاطفی زندگی کودکان می پردازد. مسئله اصلی پژوهش آن است که رسانه های کردی زبان چگونه به آموزش مهارت های عاطفی زندگی برای کودکان می پردازند. هدف این مطالعه، تحلیل نحوه بازنمایی و آموزش مهارت های عاطفی در برنامه های کودک شبکه استانی مرکز کردستان، به ویژه در قالب برنامه "په پوله کان نیشتمان"است.انگیزه اصلی نگارش این پژوهش، درک تأثیر تلویزیون بر کودکان، شناسایی محتوای دریافتی آن ها و تمرکز بر تحلیل کیفی محتوای رسانه ای برای دست یابی به لایه های پنهان پیام های منتقل شده به مخاطبان کودک است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و رویکرد استقرایی انجام شده است. چارچوب نظری پژوهش بر پایه نظریه کاشت جرج گربنر، نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا، نظریه برجسته سازی مک کامبز و شاو و با اتکا بر نظریه برساخت گرایی در علوم اجتماعی فلیپ آریس شکل گرفته است. جامعه آماری شامل ۱۲۶ برنامه کودک تولید شده در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ بوده که از میان آن ها، ۲۴ برنامه به شیوه هدفمند انتخاب و با استفاده از کدگذاری باز و محوری تحلیل شده اند.یافته ها نشان می دهند که در برنامه های کودک سیمای مرکز کردستان، بیشترین تأکید بر آموزش مهارت خودآگاهی عاطفی بوده و در مقابل، مهارت های هیجانی و مهارت مدیریت استرس کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.
تجارب دبیران در زمینه استفاده از محیط های یادگیری مجازی در آموزش زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم خبری سال ۱۴ بهار ۱۴۰۴ شماره ۵۳
248 - 270
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر باهدف مطالعه شیوه های استفاده از محیط های یادگیری مجازی در آموزش ادبیات فارسی بر اساس تجارب دبیران ادبیات فارسی انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی، از نوع پدیدارشناسی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی دبیران آموزش ادبیات فارسی دوره اول متوسطه استان همدان بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، از بین دبیران ادبیات فارسی که حداقل دو سال تجربه تدریس در محیط های یادگیری مجازی داشتند، نمونه های مورد نظر انتخاب شدند و مصاحبه تا رسیدن به نقطه اشباع، ادامه یافت. پس از انجام مصاحبه ها، محتوای آنها، مکتوب و تحلیل شد. یافته ها: بر اساس نتایج یافته های حاصل از مصاحبه با معلمان ادبیات فارسی، 10 مضمون اصلی و 33 مضمون فرعی به دست آمد. مضامین اصلی شامل: محیط های یادگیری مجازی در تدریس ادبیات فارسی، استفاده از محیط یادگیری مجازی در روخوانی، قواعد زبان فارسی، تدریس بخش شعر، آیین نگارش، خودآزمایی ها، روش های تدریس ادبیات فارسی، ارزیابی ادبیات فارسی، مزیت ها و محدودیت های استفاده از محیط یادگیری مجازی در تدریس ادبیات فارسی است. نتایج: تدریس در محیط های یادگیری مجازی دارای مزیت ها و محدودیت هایی است. مطالعه تجارب معلمانی که استفاده از آموزش مجازی را تجربه کرده اند، می تواند بسیار ارزشمند باشد و به سایر معلمان در تدریس مبتنی بر آموزش مجازی، کمک خواهد کرد. در این پژوهش بر اساس تجارب دبیران ادبیات فارسی، چارچوبی ارائه شد که بر اساس آن، دبیران ادبیات فارسی می توانند در محیط های یادگیری مجازی، به شیوه های متنوعی، فعالیت های خود و دانش آموزان را در بخش های شعر، روخوانی، نثر، آیین نگارش و قواعد، طراحی و اجرا نمایند.