درخت حوزه‌های تخصصی

علوم انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ چشم انداز آینده روش شناسی علوم انسانی و طبیعی علوم انسانی در کشورهای منطقه و جهان غرب علوم انسانی و مفاهیم مرتبط نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۴۱ تا ۶۶۰ مورد از کل ۲٬۸۸۶ مورد.
۶۴۱.

ابعاد حقوقی صلاحیت انتظامی دولت جمهوری اسلامی ایران در دریای آزاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 53 - 80

کلیدواژه‌ها: صلاحیت انتظامی دریای آزاد حقوق بین الملل کنوانسیون حقوق دریاها جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۶
امروزه، منافع کشورها موجب گردیده است تا روزانه هزاران کشتی با تمسک به اصل آزادی دریاها و صلاحیت انحصاری دولت صاحب پرچم، در دریای آزاد به آمدوشد مشغول باشند. اما پدیده های مجرمانه و یا برخی وقایع حقوقی، موجب ایجاد ناامنی در دریا و مانع تحقق برخورداری کامل کشورها از این آزادی ها شده است؛ بنابراین، حقوق  بین الملل دریاها، در برخی موارد، به منظور مقابله با جرایم دریایی، به سایر دولت ها نیز صلاحیت هایی را اعطا نموده است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای جامعه بین المللی که دارای سواحل طولانی بوده و از آن طریق به آب های آزاد جهان دسترسی دارد، همواره درمعرض جرایم دریایی و وقایع حقوقی در دریای آزاد قرار دارد؛ بنابراین، ضروری است تا با توجه به قواعد بین المللی و حقوق داخلی، صلاحیت های انتظامی دولت ایران در دریای آزاد و روش اجرای آن تبیین گردد. این تحقیق که با هدف کاربردی در پی اثبات این فرضیه است که جمهوری اسلامی ایران در دریای آزاد واجد برخی از صلاحیت های انتظامی است، داده های لازم را از منابع مختلف حقوق  بین الملل به روش کتابخانه ای گردآوری نموده و با روش توصیفی تحلیلی به ابعاد حقوقی صلاحیت های دولت در دریای آزاد پرداخته است و سرانجام، با پردازش داده ها و نگرش به حقوق داخلی، ایران را در دریای آزاد واجد صلاحیت انتظامی دانسته و کیفیت اِعمال آن را تبیین نموده است. 
۶۴۲.

جستاری در تحلیل محتوا

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 73-88

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا انواع تحلیل متن پیام کاربرد رایانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۳۸۰
روش «تحلیل محتوا» سابقه ای طولانى دارد که آثار آن را می توان در تحلیل کتب آسمانی مانند انجیل و قرآن کریم مشاهده کرد؛ اما به صورت علمى در قرن اخیر و با بررسى و تحلیل مطبوعات دنبال شده و به حوزه های گوناگون علمى گسترش پیدا کرده است. این روش را «مطالعه عینى، کمّى و نظام مند فراورده های ارتباطى (محتواى آشکار پیام) براى رسیدن به تفسیر پیام» تعریف کرده اند. تحلیل محتوا در تحقیقات حوزه علوم رفتاری و به ویژه علوم تربیتی برای دسترسی به نظریه ها و دیدگاه های مناسب برای حل مسئله بسیار تعیین کننده است. با توجه به گسترش این روش شناسی و اهمیت و تأکید بر روش های آمیخته، کاربران با دشواری هایی در تشخیص و کاربست مراحل گوناگون این روش ها مواجه اند. بدین روی این دغدغه در پژوهشگران به وجود آمد که شاید بتوان با یک تحلیل روش شناسانه و مطالعه و بررسی منابع روش شناسی موجود در مقالات و کتب، روش «تحلیل محتوا» را با اتقان و وضوح بیشتری معرفی کرد. این مسئله موجب شد ابتدا روش مزبور به دقت مطالعه شود، منابع شناسایی و جمع بندی گردد و مطابق مراحل روش «فراتحلیل» متن، یک نوشته اصلی به مثابه متن پایه تعیین گردد و تمام مقالات و نوشته های موجود گردآوری، مطالعه و با متن پایه تطبیق داده شود. در نهایت با پالایش منابع گردآوری شده، منابع مرتبط انتخاب و نقاط مشترک در منابع تصریح و مشخص شده و با این نگاه روش شناسی تحلیل محتوا بازپردازش و تکمیل گردیده است.
۶۴۳.

بررسی تاریخی تغییرات کتاب های درسی تاریخ طبیعی مدارس با تأکید بر موضوع تکامل جانوران و انسان از دوره قاجاریه تا کنون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ علم دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 31 - 65

کلیدواژه‌ها: چارلز داروین زیست شناسی کتاب های تاریخ طبیعی مدارس جدید نظریه تکامل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۱۰
روند گسترش مدارس جدید در دوره قاجار در پیوند با مسائل سیاسی و فرهنگی و اجتماعی بوده است. هرگز نمی توان اعزام گروه های دانشجویی به اروپا، جنگ های مداوم ایران و روس و نهایتاً پیروزی انقلاب مشروطه را، در تکوین مدارس جدید نادیده گرفت. با آغاز به کار مدارس جدید نیاز به تولید کتاب های متناسب با آن نیز احساس شد و اهالی فرهنگ در هر دوره کوشیدند این امر مهم را سامان دهند. این مقاله می کوشد تاریخ تدوین یکی از این کتاب ها را بررسی  و تغییرات ایجاد شده را در آن آشکار کند. این پژوهش بیشتر به کتاب های «تاریخ طبیعی» نظر دارد و از آن میان نیز انگشت تأکید بر نظریه تکامل و چگونگی ورود و بسط آن به کتاب های درسی از آغاز تا کنون گذاشته است. با بررسی اسناد می توان نشان داد، علی رغم چالش جدی برخی از جریان ها در ایران با نظریه تکامل، این موضوع بیش وکم در کتاب ها آمده است، هر چند روایت های هر دوره خود بازتابی از شرایط سیاسی و فرهنگی حاکم بر نهادهای علمی و فرهنگی دارد.
۶۴۴.

علمای شیعه و استفاده از علوم جدید برای تبلیغ دین در دوران قاجار: تفسیر و تأویل متن مقدس نزد محمدحسین کاشف الغطاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ علم دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 67 - 91

کلیدواژه‌ها: اعجاز علمی قرآن خورشیدمرکزی علم و دین محمدحسین کاشف الغطاء نجوم جدید نظریه تکامل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۸۶
از زمان گسترش علوم جدید در قرن هفدهم میلادی، رهبران مذهبی از آن برای تطبیق و تبلیغ دین خود استفاده کردند. علمای مسیحی ایتالیایی پیترو دلاواله (1586-1652م) را به شرق فرستادند که نسخه های زبان اصلیِ کتاب ایوب را بیابد تا معلوم شود آیا می توان ظاهرِ آیات مربوط به آسمان های جامد را طوری تأویل کرد که با حذف افلاک در نجوم تیکو براهه هم خوانی داشته باشد. او و دیگر هیئت های تبشیری مسیحی به هدف تبلیغ مسیحیت علوم جدید را به شرق آوردند. در مقابل ایشان، علمای مذاهب بومی نیز از همین طریق برای حفظ و تبلیغ دین خود در برابر مسیحیت سود بردند. در چین و ژاپن و هند، علمای کنفوسیوسی و بودایی و تائویی و هندو نشانه های از نجوم جدید را در متون خود یافتند. علمای مسلمان نیز به نوبه خود اندیشه اعجاز علمی قرآن را مطرح کردند. در میان علمای شیعه متشرعه در قرن نوزدهم، هبهالدین شهرستانی (1301-1386ق) آثاری در هماهنگی نجوم جدید با آیات و روایات شیعی نوشت و مفهوم اعجاز علمی قرآن و روایات شیعه را عرضه کرد. این اندیشه در میان علمای بزرگ شیعه هم طرفدارانی پیدا کرد، اما بعضی علما موافق این رویه نبودند. شیخ محمدحسین کاشف الغطاء (1294-1373ق) عالمی نوگرا بود که خورشیدمرکزی را پذیرفته بود و نجوم قدیم بطلمیوسی را غیرمستدل می دانست، ولی معتقد بود «ظاهر» آیات بیشتر با نجوم قدیم سازگار است تا با خورشیدمرکزی و در نتیجه، «اعجاز علمی» مورد نظر هبهالدین شهرستانی را در آن ها نمی دید. البته او معتقد بود که با تفسیر درست می توان آیات را با علوم جدید هماهنگ ساخت. او نظریه تکامل را نیز بدون حواشی مادی آن می پذیرفت ولی نظریه تکامل انسان را رد می کرد. کاشف الغطاء می دانست ظاهر بسیاری روایات نه تنها با خورشیدمرکزی، بلکه با نجوم قدیم هم سازگاری ندارد و چاره ای جز تأویل یا رد این روایات نیست. به عقیده او این رویه را باید در باره روایات استقرار زمین روی شاخ گاو و ماهی و در باره روایات کسوف وخسوف به کار بست. در این مقاله ضمن بررسی عباراتی از آثار مختلف کاشف الغطاء، به بررسی پرسش وپاسخی در کتاب الفردوس الأعلی می پردازیم. مقاله نشان می دهد که او با نفی هیئت قدیم، راهی پیدا می کند تا با استفاده از مفاهیم هیئت جدید، تفسیری از آیات و روایات در باره «کرسی و عرش» بیابد که با نجوم جدید در تعارض نباشد.
۶۴۵.

بررسی تأثیر متغیّرهای جمعیت شناختی بر اولویت مسائل فکری دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 232-253

کلیدواژه‌ها: متغیرهای جمعیت شناختی اصول عقاید مسائل اجتماعی عصر حاضر سبک زندگی فلسفه اخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر متغیّرهای جمعیت شناختی مانند جنسیت، وضعیت تأهل، محل سکونت و معدل بر اولویت مسائل فکری در ذهن دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه صنعتی شریف است تا مشخص شود آیا جنسیت و سایر متغیّرهای جمعیت شناختی بر اولویت مسائل فکری در ذهن دانشجویان مؤثر است یا خیر؟ روش: روشِ گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی و ابزار جمع آوری آنها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه صنعتی شریف تشکیل می دهند که از میان آنها با توجه به فرمول کوکران، 356 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه میان آنان توزیع شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، میان دختران و پسران و نیز دانشجویان با معدلهای مختلف، در اولویت بندی مسائل فکری، تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، باید اولاً، تفاوت دختران و پسران نسبت به سرفصلهای آموزشی دروس معارف اسلامی پذیرفته شود و بر مبنای آن برنامه ریزی های مناسب صورت پذیرد؛ ثانیاً، اهمیت مسائل مرتبط با خانواده متعادل برای همه دانشجویان تبیین شود.
۶۴۶.

امنیت روانی در قرآن کریم؛ از تأثیر اجتماعی تا تضمین مدنی جزایی در فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 153 - 172

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم امنیت روانی فقه امامیه تضمین مدنی تضمین کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
امنیت دارایی ارزشمند جوامع انسانی است. گسترش جوامع، پیچیده شدن مناسبات انسانی و محدودیت منابع در کنار پدیدار شدن استعمار، استثمار و قدرت طلبی های خودکامگان در دهه های اخیر، زمینه های انحطاط امنیتی را فراهم آورده و ضرورت توجه به مقوله امنیت را مضاعف ساخته است. دین اسلام کامل ترین دین در میان ادیان بشری است و از آنجا که یکی از مأموریت های اساسی فقه، تنظیم روابط اجتماعی بر مبنای احکام شرعی است، نحوه تضمین حق مشروعیت امنیت در آن به طور جدی موردتوجه قرار گرفته است. در این نوشتار، با استفاده از روش تحلیل اسناد کتابخانه ای و با تکیه بر داده های حاصل از تفاسیر و پژوهش های موجود، از میان اقسام امنیت، امنیت روانی مورد واکاوی قرار گرفته است. به همین منظور، ابتدا امنیت روانی در قرآن از جهت زمینه های اقتضایی شکل گیری و بازتحلیل آن به عنوان عامل مؤثر اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفت و در ادامه، کیفیت تضمین آن با استفاده از روش های مدنی و کیفری در فقه امامیه تبیین گردید و وجوه اخروی تضمین امنیت روانی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق بیانگر دلالت آیات قرآن بر مشروعیت حق امنیت روانی با معرفی "ایمان" به عنوان مرجع امنیت روانی و تضمین آن در پرتو اصلاح روابط اجتماعی با محوریت مقوله اعتماد اجتماعی است و یافته های تحقیق حکایت از وجود روش های جزایی و مدنی به عنوان سازوکار بازدارنده برای جلوگیری از بروز عناصر تهدیدکننده و مخلّ امنیت روانی در جامعه است. 
۶۴۷.

ضمانت اجراهای نقض اصول دادرسی منصفانه در دادرسی های کیفری در نظام حقوقی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 155 - 192

کلیدواژه‌ها: اصول دادرسی منصفانه دادرسی کیفری ضمانت اجرای کیفری نظام حقوقی ضمانت اجرای مدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۱۱
حق بر دادرسی منصفانه شامل مجموعه ای از اصول و قواعد به عنوان حداقل های ضروری دادرسی جهت تضمین حقوق متهم و رفتار کرامت مدار با بزه دیده در فرآیند کیفری می باشد. اهمیت رعایت این اصول در رسیدگی های کیفری تا بدان جا بوده است که قانونگذار مواد 3 تا 6 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 را به این اصول اختصاص داده است؛ با این حال، زمانی می توان از اجرای موازین دادرسی منصفانه در یک رسیدگی سخن به میان آورد که نقض هر یک از این اصول، با ضمانت اجرا همراه باشد. در این چارچوب، قانونگذار در چند قانون، از جمله قانون آیین دادرسی کیفری، رعایت اصول دادرسی منصفانه را دارای ضمانت اجرا نموده و نقض آنها را با حمایت کیفری، انتظامی، اداری، مدنی و بی اعتباری همراه می نماید. این مقاله بر آن است که با مطالعه و نقد این ضمانت اجراها در قوانین و مقررات مختلف، ضمن بررسی اینکه «جلوه های ضمانت اجراهای نقض اصول دادرسی منصفانه در نظام حقوقی ایران، شامل چه مواردی می شود؟» و «ضمانت اجراهای پیش بینی شده در نظام حقوقی ایران، تا چه میزان رعایت اصول دادرسی منصفانه را تضمین می نماید؟»، راهکارهای مناسب جهت رعایت بیشتر اصول دادرسی منصفانه در رسیدگی های کیفری را ارائه دهد. 
۶۴۸.

بررسی و تحلیل آرا و افکار سیاسی و فرهنگی جورج کرزن در کتاب «ایران و قضیه ایران»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 113-130

کلیدواژه‌ها: کرزن ایران تاریخ دین روحانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۴۴
هدف: منابع فراوانی توسط نویسندگان غربی در رابطه با توصیف و تحلیل اوضاع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و جغرافیای طبیعی گذشته ایران به نگارش درآمده که در برخی از این آثار، نویسندگان یا اطلاعات لازم از پدیده های مورد توصیف را نداشتند یا جانبدارنه قلمفرسایی کرده اند. از جمله این آثار، کتاب ایران و قضیه ایران است که توسط ناتانیل جرج کرزن در دو جلد به نگارش درآمده است که هدف مقاله حاضر، تبیین آرا و نظرات نویسنده در آن بود. روش: پژوهش حاضر کوشیده است با روش تبیینی- تحلیلی، از طریق گردآوری بررسی اسناد کتابخانه ای به استکشاف دیدگاههای جرج کرزن بپردازد. یافته ها: یافته های مقاله حاکی از این واقعیت بود که نویسنده در توصیف و تحلیل حوادث و پدیده های گذشته ایران نگاه کاملاً جانبدارانه داشته و تلاش کرده تا هرگونه دستاورد مثبتی را سوغات غرب دانسته و ضعفها، کمبودها و آسیبها را متوجه اشخاص و امور داخلی کند. وی پیشرفتهای صنعتی و تکنولوژیک و اصلاحات را تنها راه جلب اعتماد مردم و مسئولان ایران می دانسته که می تواند روابط حسنه با کشور ایران را به دنبال آورد. نتیجه گیری: نویسنده از اشخاص غرب زده حمایت کرده و عالمان دین را مانع روابط بین ایران و انگلستان عنوان کرده است. از این رو، تلاش کرده تا آنها را مانع پیشرفت و ترقی کشور معرفی کند و از این طریق، مردم را علیه آنها تحریک کرده و جایگاه آنها را در بین توده مردم و مسئولان تضعیف کند.
۶۴۹.

تحلیل رابطه کانونی تدریس اثربخش استادان با خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 85 - 102

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش خودکارآمدی پژوهشی همبستگی کانونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی رابطه کانونی تدریس اثربخش استادان با خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان بود.روش پژوهش: جامعه پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 3000 نفر بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و بر مبنای جدول مورگان نمونه ای به حجم 341 نفر انتخاب شد. روش پژوهش کمی، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی است. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه تدریس اثربخش اسلامیان (1393) و پرسشنامه خودکارآمدی پژوهشی صالحی (1390) بوده است. پایایی و روایی ابزار، از طریق آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (شاخص های مرکز و پراکندگی) و استنباطی (همبستگی کانونی و رگرسیون خطی چندگانه) از نرم افزار SPSS 25 استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که ابعاد تدریس اثربخش استادان دارای همبستگی کانونی مثبت و معنی دار در آلفای 01/0 به مقدار 7/0 با ابعاد خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ابعاد تدریس اثربخش استادان قادر به تببین 294 درصد واریانس متغیر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان است.
۶۵۰.

طراحی و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 25 - 64

کلیدواژه‌ها: پژوهش مدیریت کیفیت اعضای هیئت علمی الگو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف: هدف اصلی از اجرای این پژوهش، طراحی و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها بود؛روش پژوهش: روش پژوهش، آمیخته اکتشافی بود و با 14 تن از صاحب نظران حوزه کیفیت پژوهشی دانشگاه ها، مصاحبه نیمه ساختارمند انجام گرفت. پس از اشباع نظری، ابعاد و مؤلفه های مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، استخراج و الگو طراحی شد؛ الگوی طراحی شده برای اعتباریابی در اختیار افراد مصاحبه شده قرار گرفت و 12 تن از آنها نظرات خود را (میزان اعتبار الگو) ارائه دادند.یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، مهم ترین ابعاد و مؤلفه مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی، شامل بُعد بسترسازی (فرهنگی/ارزشی، ارتباطاتی/ اطلاعاتی، قوانین، تجهیزات، رفع موانع، منابع مالی و تخصص گرایی)؛ بُعد سیاست ها و مأموریت ها (سیاست ها، هدف ها و مأموریت)؛ بُعد برنامه ریزی (شناسایی مسائل و نیازها، هدف گذاری، تدوین برنامه، تمهید عملیاتی شدن برنامه، فعالیت ها و همکاری مشترک، تعیین تکالیف و وظایف)؛ بعد نظام های حمایتی-تشویقی (ایجاد مشوق و انگیزه، راهنمایی و مشاوره، کاهش درگیری های آموزشی و اجرایی، توانمندسازی و توانمندیابی و اخلاق گرایی) و بُعد نظارت و ارزیابی (تصحیح شاخص ها و فرایندهای پژوهشی، نظارت بر فرایند پژوهشی، شناسایی و تحلیل اثربخشی پژوهش ها، توجه به کاربست پژوهش ها و ارائه بازخورد) است. همچنین بررسی آماری نشان داد که الگو از نظر صاحب نظران حوزه کیفیت پژوهشی دانشگاه ها، از اعتبار کافی و مناسب برخوردار است. برای ارتقای کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، پیگیری و اجرایی کردن این الگو راهگشا خواهد بود.
۶۵۱.

سنجش کیفیت برنامه درسی دوره کارشناسی رشته مهندسی نساجی بر اساس مدل کانو (مورد مطالعه: دانشگاه یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 129 - 162

کلیدواژه‌ها: سنجش کیفیت برنامه درسی رشته مهندسی نساجی مدل کانو دوره کارشناسی دانشگاه یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف: ارزیابی کیفیت رشته های انتخابی دانشجویان دانشگاه از مسائل مورد توجه پژوهشگران علوم آموزش است. در این راستا، هدف از اجرای پژوهش حاضر، سنجش کیفیت برنامه درسی دوره کارشناسی رشته مهندسی نساجی دانشگاه یزد بر اساس مدل کانو بود.روش پژوهش: از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان سال آخر دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه یزد (75) در سال تحصیلی 98-1397بود و نمونه پژوهش به صورت تمام شماری انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل سه پرسشنامه انتظارات، ادراکات و مدل کانو در تعیین کیفیت رشته دانشگاهی بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها با دریافت نظرات 6 تن از استادان دانشگاه یزد تعیین شد. همچنین پایایی ابزار از طریق محاسبه آلفای کرونباخ عدد 7/0 تعیین شد که برای سازه های مختلف پژوهش، نشانگر پایایی مطلوب بود. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی در قالب آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد کیفیت رشته مهندسی نساجی از جنبه محتوا، ساختار و ویژگی های استادان در سطح نسبتاً بالا و از جنبه امکانات آموزشی در سطح ضعیف قرار دارد. همچنین، مقایسه انتظارات دانشجویان و ادراک آنها از وضعیت موجود نشان داد که بین انتظارات و ادراکات آنها تفاوت معنی داری وجود دارد. به علاوه، نتایج تحلیل مدل کانو نیز مشخص کرد که بیشترین نیاز دانشجویان در رشته تحصیلی، «نیازهای تک بعدی» و پس از آن «نیازهای الزامی» است.نتیجه گیری: براساس یافته ها در پژوهش حاضر لزوم توجه به ارتقای کیفیت برنامه درسی رشته مهندسی نساجی از طریق توسعه بهینه امکانات و همچنین تحقق نیازهای تک بعدی رشته ای دانشجویان پیشنهاد شده است.
۶۵۲.

حکیم پروری؛ راهبرد جهش علمی مورد انتظار رهبر انقلاب در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۸) 788 - 767

کلیدواژه‌ها: اصول تعلیم حکیم پرور جهش علمی گام دوم انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: امام خامنه ای، عبور از مرزهای دانش در گام دوم انقلاب اسلامی را نیازمند حاکمیت «اجتهاد و مدل سازی علمی به همراه تهذیب اخلاقی» در فضای علمی کشور می داند؛ لذا بر اساس استناد منظومه فکری ایشان به منابع اسلامی، هدف مقاله حاضر، واکاوی مستند این دیدگاه در آیات و روایات معصومین و تبیین اصول کلی و بایسته های تحقق آن بود. روش : با واکاوی منابع مرتبط با «فضیلت حکمت»، ویژگی های دانش پژوه حکیم، توصیف شد تا بر اساس تحلیل آن لوازم، اصول تعلیم حکیم پرور استخراج و راهبرد جهش علمی مورد انتظار رهبر انقلاب معرفی شود. یافته ها: بر اساس لوازم فضیلت حکمت، دانش پژوه حکیم، موحّد و مهذّب است و با بصیرت علمی موهبتی و اکتسابی و شجاعت، در کسب علم مجاهدت می کند. اصول تعلیم حکیم پرور عبارتند از: توحیدمحوری، نقّادی شجاعانه و مجاهدانه روشهای دستیابی به گزاره های علمی و حکیم بودن معلّم. نتیجه گیری: رعایت اصول تعلیم حکیم پرور که از متون اسلامی استنباط شده اند، موجب می شود تا تلاشهای علمی، اجتهادی و مدل ساز، با دستیابی حداکثری به حقیقت دانش و با تکیه بر توحید و تهذیب اخلاقی باشد و جهش علمی مورد انتظار رهبری در گام دوم انقلاب را محقق کند که متناسب با این اصول، روشهای اجرایی تنظیم می شوند.
۶۵۳.

شناسایی ادراک و تفسیر دانشجویان دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران درباره اسلامی سازی برنامه های درسی آموزش عالی؛ یک پژوهش پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 982 - 967

کلیدواژه‌ها: ادراک اسلامی سازی برنامه های درسی پدیدارشناسی دانشجویان آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۹۷
هدف : پژوهش حاضر با هدف پی بردن به اهمیت برنامه های درسی به عنوان یکی از عناصر یا خرده نظامهای اصلی آموزش عالی که می تواند نقش غیر قابل انکاری در راستای تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاهها داشته باشد، انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است. این پژوهش برگرفته از شرایط فعلی حاکم بر نظام آموزشی است و تجربه زیسته دانشجویان از اسلامی سازی برنامه های درسی، از دیگر اهداف آن به شمار می رود. روش : با توجه به ظرفیت شگرف رویکردهای کیفی، به ویژه روش پدیدارشناسی، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. جمع آوری داده ها در مصاحبه با 75 نفر که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، به اشباع رسید. داده ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی تفسیر و توصیف شد. یافته ها : یافته ها حاکی از آن است شرکت کنندگان در این پژوهش، نگاهی عمیق به موضوع پژوهش داشتند. از نظر این افراد، مسئله اسلامی سازی برنامه درسی نیازمند بررسی عمیق و تعمّق گسترده است . نتیجه گیری : نتایج پژوهش ضمن بازنمود چنین تحلیلهایی نشان داد برای پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب باید همه رویکردها و عوامل مختلف علمی و سیاسی و فرهنگی در نظر گرفته شوند.
۶۵۴.

سنتزپژوهی تبیین کارکرد وقف درتوسعه فرهنگ دینی دررسالت دانشگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1020 - 1003

کلیدواژه‌ها: سنتزپژوه وقف فرهنگ دینی دانشگاه اسلامی نظام اندیشه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
مساله دانش و فرهنگ و چگونگی نهادینه کردن آن ها در نظام اجتماعی از قبل نظام آموزشی، از جمله رویکردهای دوران متاخر در نظام دانشگاهی بوده. مراکز آکادمیک در پویش تغییر کارکرد خود، امروزه در فراگیری جریان سازی نظام دانش و فرهنگ، رسالتی بنیادین داشته اند. و فرهنگ دینی در بازخوران نظام آموزشی، مورد توجه پیشرانان جریان فکری قرار گرفته است. وقف، به عنوان سرچشمه فیاض نظام اندیشه ای توانسته است در این کنشگری ایفاگر بسیاری از تعهدات مدنی باشد. هدف: هدف این پژوهش، ارائه یک فراترکیب از مصادیق و مضامین اصلی فرهنگ دینی در دانشگاه اسلام بر اساس مطالعات صورت گرفته است. بر همین مبنا، مطالعه حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و روش: روش پژوهش، کیفی بوده. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش های صورت گرفته در حوزه فرهنگ دینی بوده که مجموعا95 مقاله چاپ شده به صورت فیزیکی و یا الکترونیکی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته است و با توجه به ملاک-های پژوهش، تعداد 14 مقاله به صورت هدفمند گزینش گردیده بود و مورد تحلیل واقع شده. توجه عمیق به مساله فرهنگ و سازواره های بنیادین آن به عنوان یکی از کارویژه های وقف، موضوع محوری و تم اصلی این مقالات بوده که ضرورت ترویج موقوفات در حوزه نظام دانشگاهی را مورد تاکید قرار داده است. در عین حال ارائه راهکار اثربخش علمی در چگونگی چترگونگی مولفه فرهنگ ازقبل وقف،درنظام دانشگاهی مساله مغفول این پژوهش ها بوده. یافته ها: یافته های این مقاله نشان داده است که فرهنگ دینی از حیث ملاک های اقتصادی12مصداق و به لحاظ ملاک های اجتماعی19و از لحاظ مقولات فرهنگی17مصداق را در خود جای داده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهشی نشان داده که در مقالات تحلیل شده، بررسی تطبیقی چندانی با مولفه های فرهنگ از ابعاد مختلف صورت نگرفته است. از سوی دیگر بیشتر نویسندگان، به دلیل عدم اشرافیت کامل بر مبانی دینی و آثار وقف، در تبیین و تطبیق مساله و چگونگی تحقق فرهنگ دینی، چندان موفق نبوده اند، ضمن این که چندان روشن و مشخص نشده که در حقیقت کدام بخش از سیستم های دانشگاهی از این نوع تحقیقات بهره برده اند. حتی احتمال قویی مطرح بوده که چندان مراجعه و استنادی به این نوع تحقیقات در حوزه سیاست گذاری های کلان جامعه رخ نداده است. این عیب و ایراد بزرگی بوده  که متاسفانه در تحقیقات علمی به آن چندان توجه نشده . دلیل این امر هم آن بوده که رابطه محققان حوزه های مختلف علمی با واقعیات نهادها و سازمان های موجود، یک رابطه یک طرفه بوده است.
۶۵۵.

مدیریت اطلاعاتی جنبش های اجتماعی سایبرپایه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 37 - 77

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی جنبش های اجتماعی فضای مجازی مدیریت اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
جنبش‌های اجتماعی به‌عنوان یک پدیده امنیتی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قدرت سیاسی تأثیر می‌گذار‌ند؛ بنابراین، ضروری است تا با هدف ایجاد امکان سیاست‌گذاری، ارائه نظرات مشاوره‌ای، کاهش احتمال غافلگیری و افزایش کارآیی دستگاه‌های امنیتی کشور، تحقیقات لازم برای تشریح و شناسایی ابعاد، مولفه‌ها و متغیرهای موثر در این حوزه انجام شود و بر این اساس، تحقیق حاضر به‌دنبال دستیابی به "الگوی مدیریت اطلاعاتی جنبش‌های اجتماعی اینترنتی" است. برای شناسایی راهکار صحنه و ستادی برای برون‌رفت از مشکلات مبتلابه در این حوزه، به‌عنوان یک الزام کاری، نیازمند مطالعه و جلب نظرات کارشناسان اهل فن هستیم و از آنجاکه در این رابطه، تحقیقات مشابهی در داخل انجام نشده‌است، اهداف تحقیق حاضر به قرار زیر است: ارائه الگوی مدیریت اطلاعاتی، شناخت و بررسی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های مدیریت اطلاعاتی جنبش‌های اجتماعی، بهینه‌سازی و تبیین مفهوم مدیریت اطلاعاتی. این تحقیق به‌دلیل اکتشافی بودن، فاقد فرضیه است و باتوجه به نوع تحقیق و فقدان ادبیات کافی در این حوزه، از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شده‌است و روش داده‌بنیاد برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های دست اول تحقیق(مصاحبه) به‌کارگرفته شده‌است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با نخبگان و کارشناسان جامعه اطلاعاتی حوزه جنبش‌های اجتماعی است و برای این منظور، تعداد 36 نفر از کارشناسان شاغل در جامعه اطلاعاتی برای مصاحبه انتخاب شده‌اند. نتایج حاصل از بررسی داده‌های دست اول با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا، 1009 کد، 212 مفهوم، 31 مقوله و درنهایت، 6 مضمون اصلی(علّی، زمینه‌ای، محوری، راهبردی، پیامدها و راهبردی) است؛ براین‌اساس، مدیریت اطلاعاتی دارای مقوله‌های زیر است: جمع‌آوری، بررسی و تجزیه‌وتحلیل، اقدام، حفاظت، بازیگران، مشکلات و تنگناهای مدیریتی، فضای مجازی، آگاه‌سازی و افکارعمومی. در پایان نیز، به‌عنوان الگو، مدل شکلی با در نظر گرفتن ارتباط بین مقوله‌ها و مضامین ترسیم و ارائه شده‌است.
۶۵۶.

اسلامی سازی «اصل آزادی قراردادی» با تأکید بر مبانی قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۷) 440 - 423

کلیدواژه‌ها: مبانی قرآنی آزادی قراردادی علوم انسانی اسلامی سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۹
یکی از مهم ترین اهداف انقلاب اسلامی، اسلامی سازی همه بخشهای نظام و تحقق اسلامیت در همه زمینه های اجتماعی است. در این راستا، اسلامی سازی علوم انسانیِ مبتنی بر ماتریالیست، همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است. هدف : هدف از انجام این پژوهش، جایگزینی مبانی اسلامی به جای مبانی سکولار در نظریه اصل آزادی قراردادی و معرفی یک نظریه اسلامی معادل با آن بود. روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و انتقادی و با رویکرد مبنامحور انجام شده است. یافته ها: با جایگزینی مبانی اسلامی به جای مبانی غربی در نظریه اصل آزادی قراردادی، این نظریه به یک نظریه اسلامی تبدیل شد که با نمونه غربی آن تفاوتهایی دارد. نتیجه گیری: نظریه «آزادی قراردادی» با مبانی اسلامی، آزادی را تا جایی جایز می داند که مخالف وحی و شرع مقدس نباشد. بنابر این، حدود آزادی انسان در ایجاد تعهد و قراردادها، توسط وحی و شرع مشخص می شود.
۶۵۷.

فرمهای پروپوزال و تولید علوم انسانی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۸) 842 - 829

کلیدواژه‌ها: فرمهای پروپوزال تحقیقات بنیادی مبانی فلسفی نظریه پردازی تولید علوم انسانی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف: از انجام این پژوهش، نقد و بررسی جایگاه و نقش فرمهای پروپوزال مقطع تحصیلی دکتری رشته های علوم انسانی در تولید علوم انسانی اسلامی بود. روش: روش در این پژوهش از جنبه کلی، تعقّلی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﺑﻨیﺎدی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫیﺖ، توصیفی- ﺗﺤﻠیﻠی و از ﻟﺤﺎظ ﺷیﻮه ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، از ﻧﻮع اسنادی کﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای بود. یافته ها: 1. تفاوت تحقیقات بنیادی و روش داده بنیاد؛ 2. مبانی فلسفی، مهم ترین مدخل ورود ارزشها، هنجارها و فرهنگ بومی به نظریه ها می باشند؛ 3. انتخاب روش تحقیق، به پیش فرضهای محقق درباره روش شناسی برمی گردد؛ 4. روش در تحقیقات بنیادین، مقدّم بر نظریه است؛ 5. عوامل اصلی در گزینش روش عبارتند از: مسئله و موضوع تحقیق، هدف از تحقیق و مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی. نتیجه گیری: اولاً، فرمهای پروپوزال کنونی، نقشه راهی اند که نه تنها راهنمای دانشجویان به یکی از رویکردهای تأسیسی و اجتهادی معطوف به تولید علم در چارچوب اندیشه های اسلامی نیستند، بلکه اصولاً دانشجویان را در مسیری مخالف تولید علم و نظریه پردازی راهبری می کنند. ثانیاً، در روش تحقیق بنیادین، پیش فرضها درباره مبانی، جایگاه محوری دارند و باید در فرمهای پروپوزال، این مبانی لحاظ شوند.
۶۵۸.

ارائه الگوی قرآنی تغییر درونی مطلوب در انسان به روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1216 - 1201

کلیدواژه‌ها: تغییر درونی مطلوب الگوی قرآنی روش داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
هدف: این پژوهش با هدف ارائه الگوی قرآنی تغییر درونی مطلوب در انسان انجام شد . روش : روش پژوهش، نظریه پردازی داده بنیاد متنی بود. یافته ها و نتایج : در الگوی قرآنی به دست آمده تغییر درونی مطلوب، عوامل علّی عبارتند از: هدایتگر دانستن قرآن، عقل ورزی، اطاعت از خدا و پیامبران، ایمان و عمل صالح و مسئولیت عاملیت خویش. مسئولیت تغییر درونی مطلوب در شرایط زمینه ای خاصی همچون: انجام فرایض و مستحبات توسط انسان، پناه بردن به خدا، داشتن فضایل اخلاقی، سعه وجودی، بیداری فطرت، وجود رهبران صالح در جامعه، و مسئولیت پذیری خود رخ می دهد. شرایط عام و تعدیل کننده و تشدیدکننده مسئولیت انسان در ایجاد تغییر درونی مطلوب در خود، شامل مسئولیت آگاهی یافتن و غفلت زدایی، تبختر و جانبداری غیر منطقی، همنشینی با نااهل، مادی گرایی، قلب مریض و قساوت قلب، تبعیت از هوای نفس و ظلم به خود، عصیان و سرکشی است. انسان مسئولیتش را برای ایجاد تغییر درونی مطلوب با انجام اعمال و راهبردهایی نظیر پندپذیری برای اصلاح رویّه زندگی و امید به وعده ها، جستجوی الگو، عبرت گیری و درس آموزی، تعمیق آگاهی، مجاهده، مسئولیت رشد و تحول دائمی خود را آشکار می کند که اینها پیامدهای نیکویی شامل بهره مندی از امداد الهی، سیر تکاملی انسان، نیل به فوز و سعادت، سکینه و آرامش یافتن، پیوند انسان با حق و نیل به حیات طیبه را در پی دارند.
۶۵۹.

گونه شناسی انتقادات و آسیبهای «جریان شناسی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 272-303

کلیدواژه‌ها: جریان جریان شناسی دانش جریان شناسی آسیب شناسی جریان شناسی مغالطه گوجه فرنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۰۶
هدف: با توجه به متداول بودن رویکرد جریان شناسی در ارائه محتواهای فکری، فرهنگی، معرفتی و از طرفی جدید بودن این ادبیات نظری، هدف از نگارش این مقاله، آسیب شناسی ادبیات و روش جریان شناسی بود تا بتوان از آسیبهای آن جلوگیری کرد. روش: این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به رشته تحریر درآمد. یافته ها: نُه آسیب عمده، جریان شناسی را تهدید می کند و ریشه انتقادات بر جریان شناسی را می توان در هفت عنوان، ذیل سه مقوله ثبوتی، اثباتی و گرایشی دسته بندی کرد. بر اساس ریشه های معرفتی مذکور، آسیبهای نه گانه در سه مقوله نقدهای مبنایی، نقدهای بنایی ناظر به محصول و نقدهای بنایی ناظر به روش، گونه شناسی شدند. نتیجه گیری: برای تثبیت جریان شناسی به عنوان نظریه- روشی علمی، لازم است آسیبهای آن، تحلیل و به نقد های وارده بر آن، پاسخ داده شود تا از این طریق، ادبیات جریان شناسی تقویت شود. ریشه یابی انتقادات و تحلیل نقدها، مسیر را برای این مهم، تسهیل می کند. محققان جریان شناسی، لازم است در تولیدات جریان شناسانه و در مواجهه با مخاطبان، این آسیبهای نه گانه را مدّ نظر داشته باشند که از میان آنها، مغالطه ای شناختی به دلیل رواج و آسیب عمیق آن، حائز توجه است.
۶۶۰.

نسبت هنر و دین: تأملی بر دیدگاههای مسیحیت، روشنگری و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۸) 668 - 645

کلیدواژه‌ها: هنر دین زیبایی شناسی مسیحیت روشنگری اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف : پژوهش حاضر با هدف تبیین و تحلیل نسبت هنر و دین بر اساس دیدگاههای مسیحیت، روشنگری(کانت) و دین اسلام انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی، استنتاج قیاسی و مقایسه ای است. به همین منظور، نخست دیدگاههای مسیحیت و دوره روشنگری با نظر به دیدگاه کانت پیرامون نسبت هنر و دین تبیین و تحلیل، سپس نسبت هنر و دین در چشم انداز زیباشناسی اسلامی به عنوان نظریه بدیل معرفی شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که هنر و دین در دیدگاه مسیحت، دیدگاه روشنگری کانت و دیدگاه اسلامی چه نسبتی با یکدیگر دارند. یافته ها: دین اسلام به طور متفاوت و منسجم در مقایسه با دو دیدگاه رقیب، به نسبت هنر و دین پرداخته و از منظر زیبایی شناسی هنر و دین را بر مبانی توحیدی استوار ساخته است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش ضمن بازنمود چنین تحلیلهایی نشان داد که در رویکرد مسیحی، جداییِ بین هنر و دین را با عنوان «انحصارگراییِ هنر» می توان تصور کرد. دیدگاه روشنگری، به ویژه دیدگاه کانت، ارزش هنر را در لذت حاصل از آن می داند و تنها ارتباط دین و هنر، در دین اخلاقی قابل توجه است. در زیبایی شناسی اسلامی، هنر در هیچ شرایطی مستقل از دین نیست. در رویکرد مسیحی، استقلال هنر از سایر قلمروهای علمی، به وضوح دیده می شود. اما در رویکرد اسلامی، هنر با توحید الهی و آموزه های قرآن گره خورده است. بر همین اساس، نظریه زیبایی شناسی اسلامی منسجم بوده و به عنوان یک نظریه بدیل بر دو نظریه دیگر دقیق تر است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان