درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله هدف اصلی بررسی ارتباط علّی و معلولی میان شاخص های کارایی در حوزه علم و فناوری مورد استفاده بخش خصوصی صنعتی بر پایه کارت امتیازی متوازن می باشد. بررسی میزان حمایت سازمان های توسعه ای وزارت صنایع و معادن در توانمندسازی بخش خصوصی در حوزه علم و فناوری بر اساس رویکرد کارت امتیازی در چهارجنبه بوده که در قدم اول شاخص های ارزیابی بر اساس مطالعات میدانی و در نهایت تهیه پرسشنامه هایی دوطرفه در این سازمان ها بدست آمده است. این شاخص ها در دسته هایی به نام موضوعات راهبردی در وجه مورد نظر گروه بندی و ارتباط اولیه مفهومی میان آنها ترسیم گردید. در قدم بعدی روابط بین هر یک از این موضوعات به کمک مفاهیم آماری اعتبارسنجی و در نهایت مسیرهای اجرایی اولویت بندی می گردند. این تحقیق به مدیران کمک می کند مدیریت شاخص های کلیدی در رسیدن به موفقیت را شناخته و مسیرهای بحرانی و نحوه غلبه بر مشکلات را مشخص کنند.

زمینه: تقلب یا فریبکاری از پدیده های غیراخلاقی رایج در نظامهای آموزشی است که با گسترش فناوری به طور فزاینده ای تسهیل شده و رواج پیدا کرده است. تقلب در موقعیتهای آموزشی اغلب به و صورت تقلب در امتحانات و تقلب در تکالیف درسی صورت می گیرد. در این پژوهش میزان و شیوع انواع تقلب تحصیلی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه بیرجند بررسی شده است.روش کار: روش پژوهش توصیفی - مقایسه ای و جامعه پژوهش، دانشجویان دانشگاه بیرجند بوده اند. نمونه پژوهش، 400 دانشجوی دختر و پسر بوده اند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از 4 دانشکده و 30 رشته تحصیلی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته سنجش میزان و نگرش نسبت به تقلب بوده است.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد میانگین انجام تقلب در امتحانات کمتر از حد متوسط است، اما باور عمومی به رواج تقلب بالاتر از حد متوسط می باشد. میزان تقلب در پسران بیش از دختران و باور به عمومیت داشتن تقلب در دختران به طور معنادار بیش از پسران بود. ایجترین شیوه انجام تقلب در جلسات امتحان، نگاه کردن و نوشتن روی کاغذ، و رایجترین شیوه تقلب در تکالیف درسی، گرفتن تکلیف از هم کلاسی و از اینترنت می باشد. در ارتباط با علت تقلب، نتایج پژوهش نشان می دهد، عوامل درونی نظیر عدم مسوولیت پذیری و عدم وقت کافی بیش از عوامل بیرونی نظیر سخت بودن تکلیف و توقع زیاد از دانشجو به عنوان علت تقلب توسط دانشجویان مورد تاکید قرار گرفته است.نتیجه گیری: بسیاری از انواع تقلب با وضع قوانین، آموزش درست و مدیریت آموزشی قابل اجتناب بوده و موجب تقویت روحیه اخلاق علمی در نظام آموزش عالی خواهد شد. با توجه به گسترش فناوری اطلاعات در نظام آموزشی، روشهای کشف و کاهش تقلب الکترونیکی از مواردی است که باید از هم اکنون مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد. تقلب و فریبکاری تحصیلی پدیده ای است که رواج و شیوع آن در محیط های تحصیلی کشورمان انکارناپذیر است. بنابراین برای درک علت تقلب و فریبکاری تحصیلی و همچنین شناسایی متغیرهای همبسته با آن لازم است پژوهشهای گسترده ای در سطح کشور انجام گیرد.

رشد شتابان جهانی شدن اقتصاد در دنیای امروز، شرایط را برای رشد و پویایی صنایع کشورهای در حال توسعه به طرز روزافزونی تنگ تر نموده است. کشورهای در حال توسعه جهت توفیق در رشد تولید و صادرات کالاهای صنعتی خود تحت قیود جهانی شدن، چاره ای جز به کارگیری تکنیک های تولیدی پیشرفته تر و صرفه جویی در هزینه های تولید خود ندارند. فناوری به عنوان یکی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها مطرح می باشد و به خصوص فناوری برتر که در رشد و ترقی صنعت آن کشورها بسیار مؤثر است و در سبقت گرفتن از دیگر رقبا در عرصه تجارت جهانی نقش بسزایی ایفا می کند. در میان تقسیم بندی فناوری هایی که در تولید و صادرات محصولات کارخانه ای مد نظر است (فناوری ساده، فناوری متوسط، فناوری برتر)، صنایع با فناوری برتر از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این صنایع باعث ایجاد ارزش افزوده بالا می شود و علاوه بر آن حاصل و نتیجه این فناوری بر دیگر بخش های اقتصادی هم تأثیر گذار است و باعث افزایش بهره وری و شکوفایی آنها می شود. پژوهش حاضر رفتار کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه در مورد صادرات صنایع با فناوری برتر را بررسی و با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیمیافته در پانل دیتا برای دوره زمانی 2005-1990 با توجه به متغیرهای قیمتی و غیرقیمتی، عوامل مؤثر بر صادرات صنایع با فناوری برتر را شناسایی می کند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که متغیرهای تحقیق و توسعه، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، نرخ ارز مؤثر واقعی، درجه باز بودن اقتصاد و تجارب ناشی از تجارت در هر دو گروه کشورها بر صادرات صنایع با فناوری برتر تأثیر مثبت و معنی دار دارد و رشد اقتصادی تنها در گروه کشورهای توسعه یافته بر صادرات صنایع با فناوری برتر مؤثر است.

یورگن هابرماس از جمله متفکرین مکتب انتقادی است که به سختی می توان وی را به یک حوزه معرفتی خاص محدود و مقید نمود. با تفحص در آثار وی آشکار می شود که وی همزمان به چند حوزه معرفتی متفاوت از جمله فلسفه، جامعه شناسی، روان شناسی و زبان شناسی تعلق دارد. هابرماس برای حل معضلات بشر امروزین چندین رشته علمی را در هم بیامیزد که حاصل آن نظریه خویشتن نگری (تامل بر خویشتن) و نظریه کنش ارتباطی است. در هر دو نظریه تلفیقی از دانش های مختلف مشاهده می شود. از این رو، می توان تفکر میان رشته ای را یکی از شاخصه های اصلی نظریه انتقادی یورگن هابرماس برای رهایی جامعه مدرن از سیطره قدرت و ثروت دانست. بر همین اساس، متن حاضر می کوشد هم خاستگاههای معرفتی متفاوت تفکرهابرماس (فلسفه ذهن، فلسفه تاریخ، فلسفه انتقادی، جامعه شناسی معرفت، جامعه شناسی سیاسی، جامعه شناسی کارکردگرای ساختاری، اقتصاد سیاسی، روان کاوی، روان شناسی رشد و زبان شناسی) را نشان دهد و هم نحوه تلفیق آنها در نظریه ای منسجم و بدیع را تبیین نماید. به بیان صریح تر، مقاله حاضر متون اصلی هابرماس را مورد واکاوی قرار می دهد تا نخست منابع الهام بخش وی را مشخص سازد و آنگاه نحوه ترکیب و تلفیق حوزه های معرفت متفاوت در نظریه انتقادی بازتابی(در دوره اول) و نظریه انتقادی کنش ارتباطی (در دوره دوم) را نشان دهد.

معرفت شناسان و فیلسوفان علم با اتخاذ رویکردی منطقی ـ فلسفی سعی در شناخت و تبیین ماهیت علم دارند. اما جامعه شناسان علم و معرفت تلاش دارند تا دلایل و چگونگی تکوین علم در ظرف ذهن و آگاهی عالِم و همچنین در ظرف فرهنگ و آگاهی جمعی جامعه را بررسی نمایند. رسانه های جمعی همچون هر پدیدة اجتماعی دیگر بر فرایند تولید علم اثر می گذارند. مطالعه ء نحوة اثرگذاری رسانه های جمعی بر تولید علم دینی، مستلزم فراهم کردن سه مقدمه است: 1. اختیار تعریف منقحی از علم دینی؛ 2. اتخاذ تبیینی از نحوة تولید علم دینی توسط عالم و همچنین پذیرفته شدن آن به عنوان علم در جامعه ؛ 3. توجه به نظریات مطرح در حوزة اثرات رسانه بر فرد و اجتماع. این مقاله با بررسی عوامل معرفتی و غیرمعرفتی دخیل در فرایند تولید علم دینی و نیز مروری بر چند نظریة مطرح در حوزة «اثرات رسانه ای»، بر نقش رسانه ها در فرایند تولید علوم انسانی اسلامی تأکید دارد.

تار جهان گستر، تبدیل به یکی از مهم ترین منابع اطلاعاتی در عصر حاضر شده است که با ایجاد تغییر در روش های ارتباطی میان محققان، برای استفاده علمی گسترش یافته است و موتورهای کاوش تجاری ابزارهای اصلی برای شناسایی این اطلاعات هستند. در حقیقت وب مجموعه ای بسیار پیچیده، از کلیه انواع اطلاعاتی است که به وسیله افراد متفاوت تولید می شود و توسط کاربران مختلف مورد جستجو قرار می گیرد. از اواسط سال 1990 تلاش های چشمگیری برای بررسی ماهیت و خصوصیات وب جهان گستر با بکارگیری روش اطلاع سنجی جدید برای فضای محتویات آن، ساختار پیوندها و موتورهای کاوش صورت پذیرفت. معیارهای وبومتریک دانشگاه ها مشابه ضریب تأثیرگذاری مجلات است. معیارهای وبومتریک میزان ارجاعات به صفحات وب را مورد ارزیابی قرار می دهد، در واقع، شاخص های وبومتریک به این دلیل تعریف شده اند که التزام مؤسسه های آموزش عالی و دانشگاه ها را نسبت به انتشار وب نشان دهند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شاخص های مقیاس وبومتریک در دانشگاه های تهران، اصفهان، تربیت مدرس، الزهرا، مازندران، گیلان، یزد، اراک و رازی می باشد. برای انجام این پژوهش توصیفی، مقطعی و کاربردی از پرسشنامه استفاده شد که پس از سنجش روایی و پایایی بر اساس نمونه گیری طبقه بندی شده سهمیه ای بین 355 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های منتخب فوق الذکر توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS16 صورت گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که، هیچ کدام از دانشگاه های منتخب از لحاظ شاخص های مقیاس وبومتریک در جایگاه مناسبی قرار ندارند (پایین تر از میانگین).

افت تحصیلی همواره می تواند با اتلاف هزینه ها، کاهش سطح علمی و کارآمدی دانش آموختگان، خسارت هایی را به جامعه وارد کند. لذا پژوهش حاضر، با هدف بررسی علل و راه های کاهش آن براساس شاخص های مشروطی و ترک تحصیل به صورت توصیفی- مقطعی بر روی دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی ورودی سال های 1383 لغایت 1386 انجام شده است. اطلاعات لازم براساس مطالعه پرونده ها و پرسشنامه ای روا و پایا جمع آوری گردید. براساس یافته ها 45/15% افت تحصیلی موجود، از دیدگاه دانشجویان با عواملی نظیر عوامل آموزشی، شخصی و محیطی مرتبط است. بنابراین توجه به عوامل مذکور در طراحی و اجرای برنامه های آموزشی؛ تجدیدنظر در بهبود کیفیت آموزش، شیوه های آموزش، فضاهای آموزشی، مشاوره تحصیلی؛ ارائه کارگاه های آموزشی تقویت اعتماد به نفس، علاقه و انگیزه برای دانشجویان و نیز ارائه کارگاه های آموزشی تقویت شیوه تدریس و نحوه ارزشیابی برای اعضای هیأت علمی توصیه می گردد.

مقاله حاضر با هدف بررسی نقش و جایگاه میان رشته ای در رابطه دانشگاه و صنعت نوشته شده است. با بررسی فرایند تولید علم و مرور هر سه پارادایم موجود در جامعه شناسی علم، پارادایم اخیر تولید علم، رابطه دانشگاه و صنعت را به عنوان یکی از الگوهای تولید علم معرفی می نماید. اما ارتباط دانشگاه با صنعت یک رابطه ساده و بی چالش نبوده و مطالعات انجام شده در این زمینه گویای این مسئله است. از طرفی دیگر آموزش و انجام پژوهش های میان رشته ای نیز در سال های اخیر رونق گرفته است. با بررسی عوامل موثر بر انجام کار میان رشته ای و محدودیت های موجود در آن این نتایج بدست آمد که چالش های موجود بر سر راه ارتباط دانشگاه با صنعت، مواردی هستند که جزو عوامل موثر بر کار میان رشته ای تلقی می شوند و عدم وجود این عامل ها باعث اخلال در کار میان رشته ای و ایجاد چالش در رابطه دانشگاه و صنعت شده است. بنابراین تاکید بر کار و پژوهش های میان رشته ای می تواند قسمت عظیمی از چالش های موجود در رابطه دانشگاه و صنعت را بر طرف کند.

نحوه مناسبات علم و دین همواره از جملة پرسش های مهم قرون گذشته بوده و پاسخ های متفاوتی نیز به آن داده شده است. در این تحقیق تلاش می شود تا نشان دهد که، به رغم پیشرفت های خیره کننده علم و نقش فزاینده آن در حیات بشری، نسبت طولی، و نه عرضی دین و علم و منشأ الهی و وحیانی دین باعث شده است که دین همواره از جمله نیازهای اساسی بشر باشد، و این دین بوده که پرسش های بنیادین انسان را پاسخ گفته است؛ لذا نمی توان اندیشه محدودیت قلمرو و کارکردهای دین را معقول و قابل دفاع دانست. البته، وجود برخی تشابهات در ویژگی های علم و دین باعث شده است که همکاری آن دو بیش تر باشد، اما این امر بدان معنی نیست که یکی جای دیگری را بگیرد. در این باره می توان به برخی شباهت ها در تجربه، تبیین، عینیت، مدل ها، و پارادایم های آن دو اشاره کرد؛ در عین حال که هریک کارکرد خاص خود را دارد و این کارکرد از دیگری ساخته نیست. در این زمینه می توان به نقش بنیادین دین در تأمین مبانی اساسی علم و شکل دهی به نظریه ها و قوانین علم و نیز نقش پیشرفت های علمی در تبیین بیش تر باورهای دینی نگاه کرد.

با توجه به ویژگی ها و ارزش های ظاهری و باطنی هنرهای سنتی ایران و ضرورت احیاء، تقویت و هدایت آنها، چند سالی است که برنامه هایی برای آموزش و تربیت نیروهای متخصص در این زمینه در سطح آموزش عالی کشور اجرایی شده است؛ اما با مطالعه عوامل فرهنگی و اجتماعی تاثیرگذار بر رویه آموزش این هنرها در جوامع سنتی گذشته و مقایسه آن با شیوه های امروزی آم وزش در سطح دانشگاه ها؛ تناقضات و ناهماهنگی هایی آشکار می گردد که به موجب آن دانش آموختگان این گون ه رشته ها توانایی انطباق آموزش های دریافتی خود را با اهداف تعیین شده (احیاء، تقویت و هدایت) ندارند. در این پژوهش ضمن مرور عوامل تاثیر گذار بر رویه تولید و آموزش هنرهای سنتی ایران در گذشته، وضیعت آموزش این هنرها در سطح آموزش عالی کشور از نظر نوع پذیرش دانشجو، برنامه های آموزشی و مطابقت این برنامه ها با ویژگی ها و اصول بنیادین این هنرها، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد و در پایان راهکارهایی برای هماهنگی بیشتر شیوه های آموزشی هنرهای سنتی در سطح آموزش ع الی با اصول و ارزش های مرتبط با آنها ارائه شده است.

یادگیری در چند سال گذشته کانون توجه محققان تعلیم و تربیت بوده است و پژوهش های زیادی در مورد آن به انجام رسیده که منجر به شکل گیری شیوه های متنوعی از یادگیری شده است؛ یادگیری تلفیقی یکی از این موارد است. هدف از مقاله حاضر، بررسی ابعاد، اصول و مزایای یادگیری تلفیقی به عنوان رویکردی جدید در نظام آموزشی است. این مقاله، در چهار بخش تنظیم شده است: در بخش نخست آن، مفهوم یادگیری تلفیقی، انواع، اهداف، اصول و مواد آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ در بخش دوم، الگو و سناریو پیشنهادی برای یادگیری تلفیقی ارائه گردیده است، در بخش سوم، مزایا و معایب و نکات کاربردی این نوع یادگیری تشریح شده است و در بخش چهارم نتیجه تحقیقات انجام گرفته در مورد یادگیری تلفیقی ارائه شده است. 

پژوهش حاضر به منظور تعیین و مقایسه اختلافات بین نرخ های پاسخ ارزشیابی های درون کلاسی و برخط از کیفیت تدریس اعضای هیات علمی و کفایت آنها در سه نیمسال تحصیلی دانشگاه اصفهان انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع زمینه یابی تداومی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان و اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان بوده است. نمونه آماری دانشجویان در طول پژوهش مجموعاً 11673نفر (8327 نفر شرکت کننده در ارزشیابی درون کلاسی و 3346 نفر شرکت کننده در ارزشیابی برخط) و نمونه آماری اعضای هیات علمی مجموعاً 259 نفر را شامل می شد. با عنایت به ماهیت پژوهش، فقط آن گروه از اعضای هیات علمی که به طور همزمان با دو روش ارزشیابی شده بودند انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ارزشیابی کیفیت تدریس بوده است که به صورت درون کلاسی و برخط در اختیار دانشجویان قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد، در طول مطالعه، نرخ پاسخ به ارزشیابی برخط رو به رشد و با رشدی تقریباً هم تراز نرخ ارزشیابی درون کلاسی همراه بوده است، نتیجه دیگر حاکی از آن است که با فراهم سازی زمینه مناسب می توان به کفایت های لازم در نرخ پاسخ های برخط دست یافت.