ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۲۱ تا ۱٬۳۴۰ مورد از کل ۷٬۷۶۶ مورد.
۱۳۲۱.

بررسی نقشه راه حکومت امویان با تکیه بر دشمن شناسی علوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حکومت اسلامی نقشه راه دشمن شناسی اسلام اموی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان اموی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ بنی امیه
تعداد بازدید : ۲۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۲۱
حکومت اسلامی از روزگار تأسیس جامعه مدنی حضرت ختمی مرتبت| تاکنون، فراز و نشیب بسیار داشته و بسا در محاق مانده است. بدیهی است، آنچه امروزه در حکومت کشورهای اسلامی معمول گردیده، وام دار سیاست مدارانی است که در تاریخ مسلمانان عهده دار اداره امور جامعه اسلامی بودند و نقشه راه حکومتشان را برجای نهادند. مطالعه نقشه راه حکومت اسلامی، از روزگار نخستین معصوم× تا زمانی که حکومت رسماً در اختیار امویان قرار گرفت، دوگانگی سیاست حکومتی را متبادر می سازد که اختیارات آن، به مدتی کوتاه در میدان تدبیر دومین پیشوای معصوم× قرار گرفت و سپس به روشی که امروزه ترفند سیاسی خوانده می شود، به سر سلسله حاکمان اموی رسید. پس معاویه با آنچه زیرکی سیاسی خوانده می شد، ضمن بهره برداری از ترور خلیفه سوم، به جنگی نرم روی کرد تا با رصد ظرفیت نقشه راهی که رفته رفته آن را در برابر اصل قرار می داد، آینده حکومت اسلامی را از آن تدابیر خود کند. این مقاله درصدد تحلیل دشمن شناسی مولای متقیان× است تا دستمایه بررسی نقشه راه حکومت امویان فراهم آید. روش کار توصیفی ـ تحلیلی بوده و مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر پدیدار شدن نقشه راه اسلامی است که می توان از آن با عنوان اسلام اموی یاد کرد.
۱۳۲۲.

موالی تونی، دیوان، یک مسمّط و دو تخمیس

۱۳۲۳.

بررسی تطبیقی روش های تربیتی حضرت زهرا (ع) در فرزندپروری با روش های تربیتی عصر مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روان شناسی روش تربیتی فرزندپروری حضرت زهرا علیهاالسلام

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۳۵۴۰ تعداد دانلود : ۱۸۴۳
روش تربیتی به معنای فنون و شیوه هایی است که اهداف تربیت را به ثمر می رساند. روش های تربیتی فرزندپروری، فنونی در جهت پرورش و استحکام بخشی شخصیت کودک می باشد و در هر رویکرد، به واسطه اصول و مبانی متفاوت، اهداف، مراحل و فنون خاص خود را دارد. بر این اساس، روش های تربیتی عصر مدرن در موضوع فرزندپروری، که عمدتا توسط نظریه پردازان غربی در قرون نوزدهم و بیستم در زمینه روان شناسی تربیتی و روان شناسی رشد مطرح شدند، با روش های تربیتی حضرت زهرا علیهاالسلام که مبتنی بر اصول و مبانی دین اسلام و با اهداف مورد تأیید این شریعت می باشد، علی رغم وجود نقاط مشترک، تفاوت های اساسی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی و استخراج تفاوت های بنیادین روش های تربیتی حضرت زهرا علیهاالسلام در فرزندپروری با روش های تربیتی عصر مدرن می باشد که به روش اسنادی، با شیوه تحلیلی توصیفی انجام شده است. این دو گروه از شیوه های تربیتی، در اهداف، محورها و روش های تربیتی، تفاوت های بنیادینی دارند که به تفصیل در مقاله بیان شده است.
۱۳۲۵.

بررسی استنادات قرآنی حضرت زینب در دو خطبه کوفه و شام

کلیدواژه‌ها: آیات قرآن حضرت زینب سلام الله علیها خطبه کوفه خطبه شام

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : ۳۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۴۲۶
یکی از استنادات محکم حضرت زینب سلام الله علیها در همه شرایط، آیات نورانی وحی است. این استنادات بیشتر در دو خطبه مهم کوفه و شام نمود پیدا کرده است و به صورت انعکاس آیه ای از قرآن یا بخشی از آیه و یا مفهوم آن نمایان می-شود. مقام والای معنوی و عرفانی و پرورش یافتن در مهبط وحی، عامل مهمّی شد تا قرآن کریم در کلام رضیعه وحی متجلّی و نمایان گردد. بر همین اساس، این جستار می کوشد به بررسی تجلّی آیات قرآن در دو خطبه کوفه و شام بپردازد و از این رهگذر تصویری از تجلّیات قرآنی را در کلام او منعکس کند.
۱۳۲۶.

زمینه ها و علل شکل گیری کتب دلائل

کلیدواژه‌ها: پیامبر اسلام (ص) سیره نبوى دلایل دلائل النبوه و اعلام النبوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۶ تعداد دانلود : ۱۲۹۳
پیامبر اسلام(ص) به دلیل دارا بودن یک شخصیت کاریزما و رهبری شایسته از همان شروع دعوت مورد علاقه و محبت مسلمانان قرار داشت. نگارش، تدوین و بازگو کردن سیره و روش زندگانى پیامبر اسلام(ص) از همان روزهاى آغازین دعوت اسلام از طرف صحابه و تابعین انجام گرفت. پس از آن، نگارش و تدوین سیره نبوى آغاز و سپس از مهم ترین رشته-هاى علمى شمرده شد. نوشتن سیره پیامبر در قالب ها، اشکال و با دیدگاه های متفاوتى انجام پذیرفت که یکى از شکل هاى تدوین آن، سیره نگارى بر اساس دلایل و معجزات است. دلایل نگارى یکى از گرایش هاى خاصى است که در کار سیره نویسى از قرن چهارم رواج یافت. چنین آثارى را اخباریان در برابر شبهاتى که درباره اثبات نبوت مطرح شده بود، پدید آوردند. ترتیب کتاب دلائل به صورت موجود در کتب سیره نیست اما محتواى آن اخبارى است که به هر صورت مربوط به شخص پیامبر و سیره مى شود. اما متاسفانه بسیاری از این کتب در طول تاریخ به دلائل متعددی از بین رفته اند و جز اندکى باقى نمانده است، اما همان تعداد باقى مانده، به معرفى و شناخت بیشترى نیاز دارند. از آن جا که شناخت منابع و نگاشته هایى با این نگاه، محققان را براى پژوهش و تحقیق بهتر در زمینه سیره پیامبر و تاریخ اسلام رهنمون خواهد بود.
۱۳۲۷.

گفتمان و زمانه سیاسی امام موسی کاظم(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام موسی کاظم (ع) گفتمان سیاسی امامان معصوم وضع سیاسی زمانه امام مواضع سیاسی امام کاظم(ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۶۹
غیر از شناخت گفتمان سیاسی امامان معصوم شیعه^ که در تعارض با گفتمان سیاسی امویان و عباسیان بود، توجه به عنصر مقتضیات زمانه یا فضا و شرایط حاکم بر دوره آنان ضرورت تام دارد. زیرا تأثیر این عنصر، سبب اختلاف در مواضع و عملکرد سیاسی آنان در دوره های مختلف تاریخی است. در این پژوهش برآنیم با استناد به شواهد تاریخی و تحلیل آنها، تأثیر عنصر زمانه را به لحاظ سیاسی، بر مواضع سیاسی امام موسی کاظم(ع) بررسی کنیم و نشان دهیم که هرچند آن حضرت متناسب با زمانه سیاسی دوره امامت خود، سیاست تقیه را اتخاذ و از هرگونه همکاری با عباسیان و یا اقدام بر ضد آنان کناره گیری کرد، اما بنا به ضرورت و بر مبنای گفتمان سیاسی پدران خود، نسبت به حکومت عباسی، به اعتراضِ آشکار یا ضمنی می پرداخت، و سرانجام همین مواضع و مبارزه با سلطه و اقتدار بلامعارض سیاسی عباسیان در عصر خلافت هارون بود که به حبس و شهادت آن حضرت انجامید.
۱۳۲۸.

تحول اصطلاح ساراسن و کاربست آن در میان اروپاییان تا پایان سدة سیزده میلادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسلام مسیحیت منظومه های پهلوانی قرون وسطی اندلس ادبیات حماسی ساراسن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳۱ تعداد دانلود : ۱۲۵۲
آشنایی و رویارویی دیرینه مسلمانان و مسیحیان مجموعه ای از اصطلاحات را در منابع تاریخی فراهم آورد که برخی از آن ها نه تنها بار سیاسی بلکه مجموعه ای از مفاهیم فرهنگی را نیز به دنبال داشت. در میان این مجموعه، ساراسن یکی از قدیم ترین اصطلاحاتی است که مسیحیان اروپایی برای معرفی عرب ها به کار می بستند. این اصطلاح کهن پس از ظهور اسلام، به عموم مسلمانان اطلاق شد و در ذیل آن تصویری مخدوش از اسلام، بخصوص شخص نبی اعظم (ص) ارائه شد و معانی منفی وسیعی را به ذهن متبادر کرد. این تغییر کاربری اصطلاح ساراسن از عرب به مسلمان چند پرسش اساسی را به ذهن متبادر می کند: نخست آن که ریشة اصطلاح ساراسن چیست؟ دیگر اینکه تطور این اصطلاح در میان اروپائیان چگونه بوده است؟ پاسخ این پرسش ها تنها با بررسی منابع و جستار این اصطلاح در ردیه های مسیحیان بر پایة توصیف دقیق و تحلیل داده ها مبتنی است.
۱۳۲۹.

ابراهیم بن مالک اشتر نخعی در چالش بین زبیریان و مختار ثقفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عبدالله بن زبیر علویان زبیریان ابراهیم بن مالک اشتر مختار ثقفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹۱ تعداد دانلود : ۱۱۹۷
قیام عبدالله بن زبیر (61-172 ق) و مختار بن ابی عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار غلبه یافتند و حکومت عراق را به دست آوردند. در آن زمان ابراهیم به درخواست زبیریان به آن ها پیوست و سرانجام در نبرد با امویان کشته شد. جدایی ابراهیم از مختار و همراهی اش با زبیریان با وجود منش و باورهای علوی اش، تناقضی است که منابع متقدم و متأخر به روشنی به آن نپرداخته اند؛ با این حال بررسی اجتماعی رخداد های تاریخی و تحلیل و تبیین گزارشات پراکنده درباره ی دو قیام قرینه هایی به دست می دهد که می توانند علت آن افتراق و این اتحاد باشند.
۱۳۳۰.

روابط و مناسبات امت اسلامی در برخورد با سایر ملل و ادیان با تکیه بر سیره پیامبر اکرم (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی ادیان امت اسلامی سیره ملل مسالمت آمیز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۲ تعداد دانلود : ۶۹۷
این نوشتار درصدد است تا سبک زندگی امت اسلامی در ارتباط با ادیان دیگر در حوزه روابط و مناسبات را با تکیه بر سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، با هدف تبیین صحیح یکی از ابعاد سبک زندگی اسلامی و تصحیح نگرش های دیگران نسبت به امت اسلامی تحلیل نماید. برای نیل به این مقصود، با استفاده از روش تاریخی و توصیفی تحلیلی، اصول کلی حاکم بر روابط مسلمانان با غیرمسلمانان از دیدگاه قرآن، برخورد پیامبر با اهل کتاب ذمّی به ویژه یهودیان، سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نسبت به اهل کتاب معاهد و مهادن با توجه به پیمان ها و نامه های پیامبر و سرانجام، برخورد ایشان با اهل کتاب محارب مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد و اثبات گردد که سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و به تبع آن، مسلمانان با تمام پیروان ادیان دیگر مسالمت آمیز بوده و تنها در صورت تعرض خصمانه آنان، با عکس العمل دفاعی و قاطعانه پیامبر و مسلمانان مواجه می شد.
۱۳۳۱.

بررسی چگونگی تقابل ائمه با جریان های غالیانهاز آغاز تا دوره امام صادق(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تقابل امام صادق(ع) غالیان ائمه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۷ تعداد دانلود : ۹۵۴
نوشتار حاضر به دنبال بازخوانی چگونگی تقابل ائمه با جریان های گوناگون و متنوع غالیان (از ابتدا تا دوره امام صادق(ع)) می باشد. در یک طرف گروه هایی قرار داشتند که به تدریج و با گذشت زمان باورهای ابتدایی خویش را به فرقه های منسجم در دوره امام صادق(ع) تبدیل کردند؛ در طرف دیگر ائمه نیز به عنوان متولیان دین به فراخور زمان و شرایط پدید آمده با جریان های انحرافی ازجمله غالیان به مقابله پرداختند. شاید یکی از مهم ترین علل رشد غالیان در آن دوره، شرایط سیاسی پدید آمده ای بود که سبب درگیری امویان با عباسیان شد. همین امر سبب گردید این گروه ها با خیالی آسوده به تبلیغ گمانه های خود همت گمارند و خود را به گروه هایی با کادر رهبری مشخص تبدیل کنند. نوشتار حاضر به بررسی جریان غلو از دوره مذکور تا عصر امام صادق(ع) یعنی دوره ای که غالیان به بالندگی خویش رسیده بودند، پرداخته است. گرچه گرایش های غالیانه هیچ گاه از جامعه مسلمانان رخت برنبست، اما مبارزه امامان شیعه با این جریان ها تا اندازه زیادی این گروه ها را به حاشیه راند و سبب مشخص شدن نظرگاه شیعیان و تمایز این اندیشه با باورهای چنین گروه های منحرفی گردید.
۱۳۳۴.

تصحیف در نام صحابه رسول الله (ص)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: صحابه تحریف تصحیف رسول الله (ص) سیره نبوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ فرهنگی و اجتماعی اسلام
تعداد بازدید : ۱۲۴۵ تعداد دانلود : ۶۷۴
تصحیف به معنای دگرگونی و جابه جائی در نقطه ها و حروف یک کلمه با حفظ ساختار کلی ان، یکی از آفات منابع مکتوب است که در منابع تاریخ اسلام هم به چشم می خورد. منابع صحابه نگاری و کتابهای تراجم در بردارنده نمونه های زیادی از تصحیف در نام صحابه پیامبر اعظم (ص) است که بی توجهی به آن گاه پژوهشگران را در مسیر فهم گزاره های تاریخی مربوط به سیره نبوی با دشواریهایی روبرو می سازد. این نوشتار با واکاوی منابع تراجم نگاری کوشیده است ضمن بررسی علل وقوع تصحیف و انواع آن در نام صحابه، مصادیق تصحیف را مشخص سازد و پس از بررسی پیامدهای تصحیف در فهم سیره نبوی، راههای تشخیص تصحیف را به پژوهشگران پیشنهاد نماید.
۱۳۳۵.

شیعه پیشگام در سیره نگاری جایگاه جابر بن عبداله انصاری در سیره نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صحابه عروة بن زبیر عایشه سیره نبوی تابعین سیره نویسان جابر بن عبدالله انصاری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۱۷۲۸ تعداد دانلود : ۷۶۳
دانش سیره نگاری به دلیل آن که برای مسلمانان اهمیت بسیاری یافت، توجه همه گروه ها و شخصیت ها را به خود جلب کرد. در این میان، صحابة رسول خدا(ص) که خود حاضر و ناظر در حوادث دوران رسالت بودند نخستین گروه و مرجعی بودند که به عنوان منبع و مأخذ دریافت آگاهی های مربوط به این دوره، مورد توجه قرار گرفتند. اما بدیهی بود که همة آنان در یک رتبه نبودند و برخی از آنان در این زمینه برتری داشتند. با این حال مسائل سیاسی، اجتماعی و فکری جامعة مسلمانان نیز در امر انتقال این آگاهی ها به نسل بعدی مؤثر افتاد و موضوع اخبار دوران رسالت را با پیچیدگی ها مواجه کرد. در این میان، شخصیت جابر بن عبدالله انصاری از چهره های مشهور صحابه، در این عرصه اهمیت بسیار دارد. هم به لحاظ صحابی بودن و هم حضور فعال در حوادث دوران رسالت و هم دانش وسیع او در عرصة حدیث، فقه، تفسیر و سیرةنبوی و مهم تر توجة خاص اهل بیت(ع) به وی، به دلیل آن که او توفیق درک محضر پنج امام را یافت. همة این ها و عواملی دیگر سبب شده تا جابر در عرصه های مختلف از جمله دانش نبوی از جایگاه ممتازی برخوردار شود و علاوه بر صحابه، بر بسیاری از تابعین نیز تقدم یابد. این مقاله برآن است تا جایگاه او را در دانش سیرة نبوی تبیین نماید و به این نتیجه برسد که جابر به عنوان صحابی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نخستین سیره نگار بوده است.
۱۳۳۶.

نقش دولت شیعی سربداران خراسان در گسترش تشیع و تمدن اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خراسان سربداران دولت شیعی گسترش تشیع گسترش تمدن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی دوره فترت فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : ۲۵۱۹ تعداد دانلود : ۱۳۲۰
بررسی فعالیت ها و اقدامات دولت ها و حکومت ها در گسترش یک دین یا مذهب و یا ایجاد و گسترش فرهنگ و تمدن، اهمیت فراوانی دارد. در این میان اهمیت دولت سربداران، از نخستین دولت های شیعی امامی در ایران، به لحاظ نوع دین و مذهب، مکان جغرافیایی، آرمان ها و انگیزه های شروع قیام، دو چندان می باشد، تا جایی که می توان ادعا نمود تشکیل دولت صفویه و تغییر مذهب در ایران، ریشه در دگرگونی های مذهبی و فرهنگی داشت که دولت سربداران در ایران به وجود آوردند. این نوشتار درصدد بررسی نقش این دولت در گسترش مذهب تشیع و تمدن اسلامی است و با روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه می رسد که این دولت با اقداماتی در حوزه فرهنگ و دانش، اعتقادات مذهبی، رفتار و رابطه حاکمان با مردم و عملکرد سیاسی، اقتصادی و عمرانی، به پایداری و گسترش مذهب تشیع در ایران و پیشرفت تمدنی در منطقه خراسان مدد رسانده است.
۱۳۳۷.

جستاری در پیوند ادبیات و تاریخ (تلمیحات قرآنی و تاریخی در قصیده بائیه صالح الکوّاز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عاشورا تلمیح قصیده بائیه صالح الکواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۲ تعداد دانلود : ۸۳۳
از جلوه های پیوند ادبیات و تاریخ، بیان وقایع تاریخی در شعر شاعران آئینی و متعهّد است. یکی از وقایع مهم تاریخ اسلام، عاشوراست و یکی از شاعران آئینی، شیخ صالح الکوّاز از شعرای قرن 13 هجری عراق است. وی در قصیده 54 بیتی بائیه خود، با استفاده از آرایه معنوی تلمیح که از شاخه های علم بدیع در ادبیات است، به نحوی زیبا و شگفت و حماسی، با اشاره به آیات قرآنی، ضمن ارائه تصویری زیبا و باشکوه از واقعه کربلا، به مقایسه شهیدان کربلا با انبیای بنی اسرائیل پرداخته است. مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، درصدد معرفی شاعر و ویژگی های قصیده اوست که چرا در بین ادبا جایگاهی ممتاز یافته است.
۱۳۳۸.

واکاوی متون زهد و بررسی ارتباط مشایخ صوفیه با امام کاظم علیه السلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تصوف عرفان اسلامی زهد امام کاظم (ع) پیر طریقت مشایخ صوفیه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
تعداد بازدید : ۱۴۶۶ تعداد دانلود : ۸۹۹
هرچند زمینه شکل گیری طریقت های عرفانی در جهان اسلام، از حدود سده های چهارم و پنجم آغاز شده بود، صورت نهایی این طریقت ها به سدة هفتم و پس از آن برمی گردد. بیشتر این طریقت­ها، سلسله خود را از طریق امامان شیعه و به ویژه امام رضاعلیه السلام تا امیرالمؤمنین علی علیه السلام به رسول خدا(ص) می رسانند. حال، این پرسش مطرح می­شود که چه تصویری از امامان و به ویژه امام کاظم علیه السلام در زهد و عرفان اسلامی وجود داشته که به پذیرش ایشان به عنوان یکی از اقطاب سلسله های عرفانی انجامیده است؟ در برخی از منابع، ادعا شده است که برخی از مشایخ متقدم صوفیه با امام کاظم علیه السلام ارتباط داشته اند. مقاله حاضر، نخست کتاب های زهد را معرفی و آن­گاه میزان صحت و سقم روایات حاکی از ارتباط مشایخ صوفیه با آن حضرت را بر رسیده و به این نتیجه ­رسیده است که اولاً در کتاب های زهد و عرفان فقط به اختصار از امیرالمؤمنین علی علیه السلام تا امام صادق علیه السلام یاد شده است و از دیگر ائمه و به ویژه امام کاظم علیه السلام مطلقاً ذکری در میان نیست؛ ثانیاً هرچند دیدار یکی از مشایخ صوفیه، یعنی شقیق بلخی، با امام کاظم علیه السلام کم وبیش قابل اثبات است، ولی همین دیدار هم در هیچ یک از متون عرفانی ذکر نشده است و لذا در تاریخ عرفان و شکل گیری طریقت های عرفانی تأثیری نداشته است. بنابراین، برای فهم چگونگی و چراییِ ورود اسامی ائمه: به سلسله های عرفانی، مراجعه به متون زهد و تصوف کارگشا نیست و باید به دنبال دلایل دیگری برای آن بود.
۱۳۳۹.

منجی گرایی در عصر حاکمیت مغول ها در ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: منجی گرایی مغول ها در ایران محمود تارابی ابوالکرام دارانی ابوصالح حلی احمد شامی موسی کردستانی امیر تیمورتاش چوپانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۰۳
اعتقاد به مهدی موعود، موعود گرایی و ظهور مصلحی که در آخرالزمان به ظلم، ستم و فساد خاتمه می دهد و عدالت و مساوات را برقرار می کند همواره در ادیان و مذاهب مختلف جهان مطرح بوده است. با توجه به کلام صریح قرآن و روایت های متواتری که از پیامبر اسلام6 و سایر امامان معصوم: درباره ظهور حضرت مهدی4، آینده سعادت بخش بشر و برقراری عدالت و مساوات بیان شده است افراد مختلفی در گسترة تاریخ اسلام در پی بهره برداری از اندیشه مهدویت برای مشروعیت بخشیدن به اقدامات خود و جذب هوادار بوده­اند. یکی از ادوار تاریخی که به دلیل گسترش ستم و فساد شاهد ظهور مدعیان مهدویت هستیم دوران حمله و حکومت مغول ها در ایران است. مردم ایران در دوره مغول ها برای یک زندگی همراه با عدالت، مساوات و آرامش جذب افرادی شدند که حرکت خود را با ادعای مهدویت آغاز کرده بودند. موضوع این مقاله، پرداختن به ظهور مدعیان مهدویت و زمینه های قیام های آنان در این عصر است و در آن، قیام هایی مانند قیام محمود تارابی، ابوالکرام دارانی، ابوصالح حلی، احمد شامی، موسی کردستانی، و امیر تیمور تاش چوپانی بررسی می شود.
۱۳۴۰.

نمونه هایی از بازتاب حب آل علی(ع) در معماری آناطولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آناطولی فرهنگ شیعی حب آل علی (ع) معماری تاریخی هم گرایی فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۳ تعداد دانلود : ۵۴۸
آثار معماری به عنوان یکی از منابع مهم تاریخ نگاری، جایگاه ویژه ای در شناخت مسائل تاریخی هر سرزمین، دارد و تحقیق در خصوص تبادلات فرهنگی، مهاجرت اقوام، ظهور افکار و عقاید متعدد، و وضعیت اقتصادی، اغلب به کمک آثار مذکور انجام می شود. از جمله، تزئینات به کار رفته در تعداد قابل توجهی از بناهای تاریخی آناطولی از علاقه و محبت مردمان آن سرزمین نسبت به علی(ع) و اهل بیت پیامبر حکایت دارد. جریان حب آل علی، از دوره سلجوقیان روم، به تدریج شرایط لازم را برای ادامه حیات در تاریخ فرهنگی آناطولی به دست آورد و در معماری آن منطقه نشانه هایی بر جای گذاشت. شاهد این مدعا، استفاده هنری از نام امام علی(ع) در تزئین معماری مساجد و اماکن دیگر می باشد. حجم آثار و نشانه های شیعی یا منسوب به تشیع که در اَبنیه تاریخی آناطولی بر جای مانده، گویای این واقعیت می باشد که در گذشته نوعی هم گرایی عقیدتی و فرهنگی میان پیروان فرق مختلف اسلامی در آن منطقه، حاکم بوده است. شناخت مظاهر و نمادهای مذکور در ابنیه و معماری آناطولی، موضوع مقاله حاضر است. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی انجام و در گردآوری داده ها، از شیوه های کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان