سیاستگذاری فرهنگی

بلاک چین تکنولوژی برافکن و در مرزهای نوآوری است و توسعه کاربرد بلاک چین آثار و پیامدهای گوناگونی را بر فضای عمومی و سیاست گذاری فرهنگی بر جای می گذارد. بازشناسی بلاک چین برپایه بنیادهای فلسفی و سپس نظریه فرهنگی متناسب با این تکنولوژی، امکان طرح دکترین بلاک چین و دلالت های سیاستی آن را تمهید خواهد کرد. در این مقاله و متناسب با نظام مسئله بلاک چین در سیاست گذاری فرهنگی، مجموعه ای از دلالت های سیاستی در سه سرفصل فرهنگی، مدیریتی و علمی بیان شده اند.عناوین دلالت های فرهنگی عبارت اند از معناسازی فرهنگی، تغییر ساختاری فرهنگ، ارتباطات فرهنگی، پویایی فرهنگ، یکسان سازی فرهنگی، تعارض های فرهنگی، انسجام اجتماعی، اعتماد عمومی، نقش های عاملیتی در فرهنگ، خودتنظیمی و نظارت، رشد فردگرایی، رشد تمدنی نئولیبرالیسم.دلالت های مدیریتی نیز ذیل این عناوین طرح شده اند: تمرکزگرایی   تمرکززدایی، خوداتکایی   وابستگی، تصمیم سازی    فقدان تصمیم، نهادگرایی   گروه گرایی، فرصت محوری    تهدیدمحوری، کارآمدی   ناکارآمدی، محدودسازی    دسترس پذیری، تدریج    آزمون، تهدید انرژی   فرصت انرژی.همچنین در دلالت های علمی به این محورها توجه شده است: پیشرفت در علم اسلامی، ترابط علوم پایه و علوم انسانی.در برآیند و جمع بندی نیز چهار رویکرد سیاست گذاری بلاک چین طرح شده اند: رویکردهای تنظیم گرانه، مشارکتی، مداخله ای و نوآورانه.

نماز جمعه یکی از مهم ترین مناسک و نهادهای مذهبی، فرهنگی و سیاسی دین اسلام است که امروزه دارای ظرفیت عظیمی در سراسر کشور می باشد. استفاده حداکثری از این ظرفیت در ساحت فرهنگ سازی، نیازمند سیاستگذاری دقیق در این عرصه مبتنی بر یک اندیشه نظام مند فرهنگی است. در همین راستا پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که چارچوب کلی سیاستگذاری نماز جمعه و بایسته های کلان حاکم بر این حوزه چیست و برای پاسخگویی به این پرسش، به اندیشه فرهنگی آیت الله خامنه ای مراجعه می کند. رهیافت پژوهش حاضر از نوع کیفی و روش اجرای آن، تحلیل مضمون است. با توجه به نتایج تحقیق، ازآنجایی که با تأکید بر فطرت، مدیریت فرهنگ امری ممکن است، نماز جمعه به دلیل ویژگی هایی چون «ذکر الله»، «پیوند ذهن و دل»، «استمرار هفتگی»، «اجتماع مردمی» و... یکی از ابزارهای هدایت گری فرهنگی است که مردم در آن عاملیت و پویایی دارند. امام جمعه نیز دارای اساسی ترین نقش در این آیین است که بایست دارای ویژگی هایی چون «رفتار پدرانه»، «تقوای عملی»، «سلوک مردمی» و... باشد.

رویکرد دولت ها در چند سال اخیر ارج نهادن به نقش زنان در خانواده بوده است. اما مطالعات صورت گرفته بیشتر به آسیب شتاسی اشتغال زنان پرداخته است تا این که به نیازسنجی زنان خانه دار بپردازد. این در حالی است که بخش عمده ای از جمعیت زنان خانه دار هستند. از سوی دیگر سیاست گذاری در حوزه زنان بدون شناخت مستقیم مسائل ایشان کارامدی لازم را نخواهد داشت.از این رو پژوهش حاضر با روش پدیدارشناسانه و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته 20 زن ساکن در محلات جنوب شهر تهران را مورد بررسی قرار داده تا روایتی زنانه از خانواده سنتی به منظور شناخت مستقیم تجربه ها، نیازها و دغدغه های زنان خانه دار ارائه دهد.مصاحبه ها به روش ون منن تحلیل و سه مضمون اصلی تغییر در هرم قدرت، احساس دوگانه نسبت به زنانگی، سازشگری منفی و 8 خرده مضمون شامل نافرمانی فرزندان، افزایش عاملیت زنان درون خانواده، افزایش عاملیت زنان در روابط بیرون خانواده، عشق به خانواده، احساس نادیده گرفته شدن، آبروداری، ترس از آینده و احساس بی پناهی استخراج شدنتایج این مقاله حاکی از آن است خانواده سنتی نه گونه ای ایده آل برای تحقق نیازهای زنان است و نه الگوای ناکارآمد که می بایست طرد شود.  بهبود وضعیت زنان خانه دار منوط به ورود درست سیاستگذاران است، چرا که فرهنگ به صورت عرصه ای مستقل می تواند به کنش های زنان شکل دهد و خود را متناسب با شرایط جدید وفق دهد و تنگناهای قانونی را دور بزند. از طرفی قانون گذاری به نفع زنان بدون بسترسازی فرهنگی و تغییر نگرش های عرفی ناکارآمد خواهد بود. 

مبنا و پایه اصلی هرگونه سیاستگذاری و برنامه ریزی در حوزه فرهنگی و هنری،شناسایی نیازهای فرهنگی هنری در جامعه مربوطه می باشد و تنها بر اساس نیاز سنجی است که میتوان سیاستهای مناسبی برای مدیریت در حوزه فرهنگ اتخاذ نمود. لذا در این راستا این پژوهش با هدف احصای نیازهای فرهنگی هنری شهروندان و مخاطبان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران انجام گردید. این پژوهش از نظر هدف کابردی و از نظر نوع پژوهش توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش 3840 نفر از شهروندان و مخاطبان بالای 15 سال مناطق 22 گانه تهران می باشند که بصورت تصادفی انتخاب گردیده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بر پرسشنامه های استاندارد موجود و نظرخبرگان امر خصوصا نظرات خبرگان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بوده است. اطلاعات گردآوری شده با روشهای آمار توصیفی(میانگین،نمودارها و ..) و آمار استنباطی(آزمون تی،آزمون آنالیز واریانس،رتبه بندی فریدمن،ماتریس همبستگی ،معادلات ساختاری و ...) تحلیل و نیازهای فرهنگی هنری مخاطبان و شهروندان احصا ، اولویت بندی و در قالب مدل ارائه گردید. بررسی ها نشان داد سازمان فرهنگی هنری ضمن توفیق در دستیابی به شناسایی و اقدام به رفع برخی از نیازهای فرهنگی هنری شهروندان می بایست در خصوص سایر نیازهای شناسایی شده اولویت دار سیاستگذاری های لازم را بعمل آورد.

نسبت سنجی دو مفهوم سیاستگذاری فرهنگی و بینش تمدنی، پرده از دلالت های مطالعات تمدنی در سیاستگذاری فرهنگی برخواهد داشت. از این رو این پژوهش به دنبال پاسخ به این مساله است که «دلالت های بینش تمدنی در سیاستگذاری فرهنگی چیست؟» و برای پاسخ به این پرسش به واکاوی دلالت های بینش تمدنی با استفاده از نظر صاحب نظران و روش شناسی داده بنیاد می پردازد. براساس یافته های پژوهش، بسط زمان – مکانی، معانی، مبانی معرفتی، عینیت، نظم، یکپارچگی و پویایی تمدنی مهم ترین شاخصه های بینش تمدنی به حساب می آیند. استفاده از بینش تمدنی در حوزه سیاستگذاری و مداخله گری دولت در عرصه فرهنگ، اشاره به کاربست نگاه کلان و فراگیر تمدنی در تحلیل مسائل فرهنگی دارد که هم به مبانی معرفتی در پس این مسائل توجه داشته باشد، هم نظامات اجتماعی مختلفی که پیرامون هر مساله به صورت هماهنگ و پویا عینیتی تو در تو می یابد را مورد توجه قرار بدهد و هم از هویت معنایی که مساله با خود خلق، اشاعه و ترویج می کند غافل نباشد. بر اساس نتایج پژوهش، تاکید بر این است که دولت تک صدا، متمرکز و تصدیگر از طرفی و دولت منفعل، بازدارنده و خنثی از طرف دیگر با رویکرد تمدنی در سیاستگذاری فرهنگی که در عین دغدغه هدایت بستر زندگی جامعه، بر آگاهی، اختیار، گفت و گو و احترام به سلیقه های فرهنگی مختلف بنا می شود ناسازگار است.

اهتمام به ارتقاء عزت نفس ملی، هویت ملی و روحیه مقاومت از مفاهیم مهم فرهنگی و اجتماعی سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه است. در این راستا پرورش استعدادها و ارتقاء سطح فرهنگی ایثارگران و فرزندان آنها و «ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران» از مهمترین اهداف سیاستهای کلی نظام دسته بندی می شود. این مقاله با هدف دست یابی به تعریف هویت برساخته اجتماعی فرزندان شهدا، مبادی هویت یابی و انطباق بروندادهای هویتی فرزندان شهدا با راهبردهای سیاستهای کلی نظام به نگارش در آمد.پژوهش حاضر با روش کیفی انجام شده است. جهت جمع آوری داده از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و 25 نفر از فرزندان شهدا در مصاحبه ها مشارکت داشتند. 15 نفر از مصاحبه شوندگان زن و 10 نفر مرد بودند. نمونه ها به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند.نتایج تحقیق نشان میدهد تعریف رسمی از فرزندان شهدا ناشی از برساخته اجتماعی است که اجزای آن دچار تناقض است و این تناقض در بروندادهای هویت یابی فرهنگی نیز تاثیر گذار بوده است. نوعی مقاومت در برابر روایت رسمی در خصوص فرزندان شهدا و واقعیت عینی زندگی فرزندان شهدا وجود دارد.