منطق، فلسفه و کلام اسلامی

۱۰۶۰۷.

سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد فولادی

منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی ۱۳۸۵ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: اختیار مولوی جبر علم کلام مثنوی معنوی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات متکلمین

تعداد بازدید : ۲۲۸۸۵

چکیده جبر و اختیار یکی از موضوعات مهم کلامی است که از دیرزمان بادیدگاه های گوناگون مورد توجه بوده است و هر یک از پیروان عقاید مختلف با دیدگاه خاص خود به این موضوع پرداخته‌اند. یکی از دیدگاه های معروف در این مسأله دیدگاه عرفا است که در میراث ادبی – عرفانی بازتاب گسترده ای دارد. مولوی به عنوان یکی از نظریه‌پردازان این موضوع در مثنوی معنوی با شیوة خاص خود، داستان و ضرب المثل که شیوة قرآنی است، به طرح آن پرداخته است. در این مقاله با اشاره به پیشینه مباحث کلامی و تأثیر آن در فرهنگ و اندیشة ایرانیان، به بررسی دیدگاه عارفانة مولانا پرداخته شده است. وی با طرح مسائلی همچون سبب و مسبب، سبب سازی و سبب سوزی، رابطة جبر و توکل، جبر خاصه و حدود اختیار انسان، افکار و اندیشه هایش را بیان کرده است. او در عین اینکه قدرت فائقه و جباریت حق را نشانة عجز وزاری انسان و نهایتاً جبر می‌داند، با بیان پشیمانی و شرم آدمی از اعمالش او را دارای اختیار و انجام عمل آگاهانه معرفی می‌کند.

۱۰۶۱۵.

محبوبیت پیامبر اعظم (ص)

نویسنده: سیدمحمد طباطبایی

منبع: بینات ۱۳۸۵ شماره ۵۲

کلیدواژه‌ها: معرفت محبت محبوبیت پیامبر اعظم مجذوبیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۸۱۲

محبت بدون معرفت به دست نمی‌آید.همانگونه که اطاعت بدون محبّت امکان پذیر نیست.محبّت محور تعلیم و تربیت است و حق تعالی معیار محبت را اطاعت از رسول خدا قرار داده است.پیرو و محبت حبیب الله انسان را محبوب خدا می‌کند. اگر نور معرفت بر دل کسی بتابد ، نسیم محبت می‌ورزد.اگر قلبی لبریز از محبت خدا شد جا برای غیر او نیست. در نوع ادعیه،نازها و رازها و نیازها شرط اصلی محبت خدا را پیروی از حبیب او دانسته است و این با گناه و معصیت سازگاری ندارد، و انسان محبّ محبوب از هر رجسی بدور است. رایحه دلپذیر بحث محبت،خصوصاً محبت الله و اولیاء الله جان‌های تشنه را ترنم می‌بخشد و شهد شیرین او برای هر کسی همان است که در دل دارد.و آنچه در این مقاله خواهد آمد،سخنی دربارهٔ محبوبیت پیامبر(ص) خواهد بود.زیرا اگر بحث محبّت مطرح است با معرفت و اطاعت همراه است و انبیای الهی به اندازهٔ محبوبیتشان مجذوب‌اند وگل سرسبد آنها پیامبر اعظم(ص) است.

درخت حوزه‌های تخصصی