ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۲۲۱ تا ۳٬۲۴۰ مورد از کل ۳٬۲۴۲ مورد.
۳۲۲۱.

The Capacity of Imām Riḍā’s (PBUH) Teachings in Encountering Secular Theories of Justice

کلیدواژه‌ها: Theory of Justice universal justice Divine Justice hadiths of Imām Riḍā secularism Imamate sainthood (walāya)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۷
Due to the long-standing nature of the discourse surrounding it, the definition of justice has evolved within a wide range of theories that attempt to define it. Each theory in the intellectual history of humankind that has sought to define justice has done so based on its foundational commitments. Consequently, the definition of justice is intrinsically linked to the theoretical framework from which it emerges. This article seeks to review several liberal theories of justice—particularly those of Hume, Kant, and Adam Smith—and to demonstrate that, despite their internal variations, these theories are characterized by a secular orientation. The central question this article addresses is whether Imām Riḍā's (PBUH) teachings offer any response to the secular foundations underpinning these theories. In the findings section, drawing on the dialogue between ʿAllāma Ṭabāṭabāʾī and Henry Corbin, the paper argues that secularism, by emphasizing anthropomorphic theology (tashbīh) and rejecting transcendent theology (tanzīh) along with the metaphysical dimension of divinity, has enabled the secular and worldly interpretation of various dimensions of human life—including justice. In the final section and conclusion, the focus turns to the link between Imamate and justice, highlighting the potential of the Razavi hadiths to critique secular theories of justice.
۳۲۲۲.

واکاوی بیانیه گام دوم انقلاب،مبتنی بر برون رفت از موانع ظهور امام زمان (عج)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری (حفظه الله) موانع ظهور امام زمان (عج) حکومت اسلامی تمدن نوین اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۳۷
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که در آستانه چهل سالگی انقلاب شکوه مند جمهوری اسلامی ایران به قلم رهبر حکیم آن نگاشته شده است به قدری دارای اهمیت است که بعضی آن را چشم انداز روشنی برای نسل های آینده جهت شکل دادن به تمدن نوین اسلامی معرفی نموده اند، در این بیانیه پس از ذکر فراز و نشیب های گذشته و فرصت ها و ظرفیت های گسترده و امیدآفرین آن، به ذکر دستاوردهای بی نظیر این دوره چهل ساله پرداخته شده است که بسیار امیدزاست؛ و رسیدن به آرمان بزرگ انقلاب اسلامی که تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی(ارواحنا فداه) است را یک آرمان دست یافتنی و حقیقی می سازد. در این تحقیق پس از مرور اجمالی این بیانیه و بیان نقاط برجسته آن، به تحلیل موانع ظهور امام زمان(عج) پرداخته شده است و مبتنی بر آیات و روایات اهل بیت و براساس رسالت آن حضرت، موانع ظهور در سه حیطه سیاسی، فرهنگی- اجتماعی، علمی – معرفتی بازخوانی شده است، سپس به ارائه راه کارهای مناسب جهت برون رفت از موانع ظهور مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی پرداخته شده است.
۳۲۲۳.

ساخت و اعتباریابی مقیاس میزان انتظارِ ظهور امام مهدی عجل الله فرجه الشریف(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امید به زندگی روان شناسی مثبت نگر کیفیت زندگی افسردگی بهزیستی روان شناختی مهدویت منجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۴۱
تاکید روزافزون بر مطالعات حوزه مهدویت و روانشناسی موجب گردیده است تا محققین بر تدوین ابزارهایی برای کمّی سازی سازه های مهدویت تمرکز کنند. در این تحقیق، مقیاسی برای اندازه گیری میزان انتظارِ ظهور امام مهدی علیه السلام که پیوندی نزدیک با روان شناسی و حوزه سلامت دارد، تدوین و اعتباریابی شده است. روش این پژوهش از نوع توصیفی _ همبستگی و تحلیل عاملی می باشد. مطالعه در چند مرحله پیمایشی بر روی 318 نفر ، اجرای مقدماتی بر روی 100 نفر و اجرای نهایی بر روی 425 نفر صورت گرفت. در این مطالعه از ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج نشان داد دو عامل مقدماتِ انتظار ظهور و تجلیاتِ انتظار ظهور جمعا 63.451 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. اعتماد پذیری هر کدام از این عوامل به ترتیب 0.958 و0.972 بود. نتایج همچنین نشان داد مقیاس، همگرایی مناسبی با سازه های باور به مهدویت ، امید به زندگی ، مثبت اندیشی و واگرایی مطلوبی با سازه خودآیند منفی دارد ( P<0.05). بر طبق نتایج، مقیاس از روایی همگرا و واگرای خوبی نیز برخوردار است. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس 0.97 به دست آمد و با توجه به نتایج آزمون_بازآزمون، مقیاس از پایایی مطلوبی برخوردار است. لذا مقیاس می تواند میزان انتظارِ ظهور را بسنجد و به نظر می رسد به کمک آن بتوان درک عمیق تری از روابط بین انتظارِ فعال منجی و بهزیستی روانی به دست آورد.
۳۲۲۴.

جریان شناسی سیاسی جنبش های اعتراضی در عصر رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنبش اعتراض جریان شناسی امام رضا (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۳۵
علویان همواره به عنوان یک گروه معترض سیاسی در حکومت عباسی مطرح بوده اند. با افزایش جنبش های اعتراضی در عصر رضوی، مأمون عباسی تلاش کرد با طراحی نقشه ای نرم افزاری، ضمن سرکوب این جنبش های اعتراضی، روح اعتراض و قیام علیه حکومت های غاصب را در جامعه حذف کند. امام رضا(ع) با پی بردن به این طراحی تلاش کردند در یک مواجهه سه جانبه هم امکان اجرایی شدن نقشه مأمون را بگیرند و هم با معرفی الگوی معیار در جنبش های اعتراضی، روح اعتراض و قیام را در جامعه استمرار ببخشند. همچنین در بُعدی دیگر حضرت امام رضا(ع) تلاش کردند جنبش های اعتراضی انحرافی را نیز معرفی کنند. این پژوهش در حقیقت درصدد پاسخ به این سؤال است که امام رضا علیه السلام چگونه و مبتنی بر چه گزاره ها و مؤلفه هایی جنبش های اعتراضی مورد تأیید جریان امامت را حفظ و هدایت کردند؟ برای پاسخ به این سوال به نظر می رسد ابتدا می بایست گونه هایی از جنبش های اعتراضی در عصر امام رضا علیه السلام را بر شمرده، سپس در مرحله دوم به سوال اصلی پاسخ دهیم. یافته های این مقاله که مبتنی بر روش کتابخانه ای و منابع تاریخی و تحلیل داده ها بوده، در گونه شناسی جنبش های اعتراضی در چهار گونه: حکومت، نهضت، انحراف و روش دسته بندی خواهد شد؛ همچنین امام رضا علیه السلام تلاش کردند با معرفی بایسته های الگوی جنبش اعتراضی معیار، روح اعتراض را در جامعه استمرار بخشیده، به نسل های آینده شیعه انتقال دهند.
۳۲۲۵.

بررسی تطبیقی دو قصیده رضوی «الحرم المنیع» غروی اصفهانی و «شمع ولایت» ذبیح الله صاحبکار بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان فرکلاف اشعار رضوی غروی اصفهانی ذبیح الله صاحبکار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۸
اشعار آیینی از دیرباز تاکنون در ادبیات ملت های مسلمان از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است؛ اما نباید از بررسی این گونه سروده ها با رویکردهای جدید نقدی غفلت کرد، زیرا این امر به بررسی بیشتر لایه ها و محتوای نهفته در اثر و شناخت جامع تر از شاعر و اثر ادبی اش می انجامد. این پژوهش درصدد است تا در چهارچوب مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی و با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی طبق نظریه نورمن فرکلاف، چکامه الحرم المنیع اثر مرحوم غروی اصفهانی و شمع ولایت اثر مرحوم صاحبکار را که با موضوع امام رضا (ع) و در نیمه دوم قرن چهاردهم سروده شده است واکاوی کند. برخی نتایج به دست آمده حاکی است که در شعر شمع ولایت در سطح توصیف، کنشگر اصلی، خود شاعر و کنش پذیر اصلی مأمون است و در آن از طرح طبقه بندی دارای سلسله مراتب استفاده شده است. این در حالی است که چکامه الحرم المنیع نسبت به شعر شمع ولایت بافت موقعیتی گسترده تر و ساخت تاریخی محکم تری دارد.
۳۲۲۶.

تبیین الگوی ویژگی های یاوران صاحب الزمان (عج) مبتنی بر روایات مهدویت کتاب بحار الانوار(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: یاوران امام مهدی (عج) تبیین الگو مهدویت منتظر واقعی بحارالانوار علامه مجلسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۸
هدف اصلی پژوهش حاضر، رسیدن به ویژگی های یاوران خاص امام مهدی (عج) است. این پژوهش در استخراج روایات از روش تحلیل محتوا و در تحلیل داده ها از روش داده بنیاد استفاده نموده است. قلمرو مطالعه این پژوهش، آیات قرآن و روایات مهدویت کتاب بحارالانوار است. تحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد و الگوی پارادایم طراحی گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از مهم ترین عوامل مؤثر: اعتقاد به توحید و معاد، اعتقاد به امامت و پیروی از امام، ایمان و یقین داشتن، مؤمن حقیقی بودن، روحیه جهاد و سلحشوری، روحیه شهادت طلبی است. عوامل زمینه ای را می توان عوامل فیزیولوژیکی، عوامل عبادی، عوامل اقتصادی، عوامل موفقیت، عوامل نظامی، عوامل دینی-اجتماعی نام برد. در این میان راهبردهایی مانند اخلاق مدار و صبوری، مسئولیت پذیری و تدبیر و نظم در برنامه ریزی، مهیا بودن قبل از ظهور، عدالت محوری و شایسته سالاری، رعایت تولی و تبری، متحد و همدل و خدمتگزار مردم بودن را می توان اثرگذار دانست. از جمله موانع را می توان داشتن ریب و شک و شبهه، سستی و تنبلی و منتظر بدون عمل، دانست.
۳۲۲۷.

تحلیل ویژگی های حکمرانی مطلوب در سیره امام رضا (ع) و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نیازهای مردم رفاه عدالت اجتماعی سیره رضوی حکمرانی مطلوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۳۲
   این تحقیق به بررسی و تحلیل ویژگی های حکمرانی مطلوب در سیره امام رضا (ع) می پردازد. با توجه به اهمیت حکمرانی مطلوب و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی، پژوهش حاضر بر آن است تا با شیوه توصیفی تحلیلی با تحلیل متون و منابع مرتبط با سیره امام رضا (ع) ویژگی های حکمرانی مطلوب را شناسایی و بررسی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد امام رضا(ع) اگرچه به صورت مستقیم حکومت را در اختیار ندارند، ولی به رعایت حقوق اجتماعی و حل و فصل اختلافات تأکید می کردند. همچنین، شفافیت و مشارکت عمومی نیز از ویژگی های حکمرانی مطلوب در سیره امام رضا (ع) بود که به تحقق عدالت اجتماعی کمک و اعتماد عمومی را تقویت می کرد. ضمن اینکه احترام به حقوق بشر و کرامت انسانی نیز از اصول حکمرانی مطلوب است. این اصل به معنای حفظ حقوق و آزادی های اساسی انسانی، احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی و پایبندی به اصول انسانیت است. این اقدامات باعث تقویت ارزش های انسانی، ارتقای اعتماد و ایجاد جامعه ای پویا و پایدار می شود؛ بنابراین، تأمل در اهمیت توجه به نیازهای مردم در ارتقای رفاه و عدالت اجتماعی از منظر سیره رضوی و حکمرانی اسلامی به ما کمک می کند تا بهترین راهکارها و سیاست ها را برای تأمین نیازهای مردم و ارتقای رفاه و عدالت اجتماعی شناسایی کنیم.
۳۲۲۸.

مکانیزم عملکرد انگاره انتظار فرج در تقویت بینش و کنش انسان در عصر غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: انتظار فرج تعجیل استعجال خودکنترلی اثر شیب هدف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۴۱
جدایی میان امام و امت در زمان غیبت، جامعه اسلامی را در معرض تهدیدهای معنوی قرار می دهد. انگاره انتظار فرج یک آموزه کاربردیِ تربیتی برای مقابله با آسیب های دوری از امام مانند قساوت قلب و گمراهی از طریق حق است. در این پژوهش تلاش خواهد شد تا با بررسی روایات انتظار فرج، مولفه های تربیتی مؤثر در این فرآیند تربیتی استخراج شود. در گام اول با مفهوم شناسی انتظار و فرج بخشی از ماهیت این باور تربیتی شناسایی می شود. در گام بعدی تمایز میان دو واژه تعجیل و استعجال در روایات کمک بیشتری به شناخت ما از حقیقت انتظار فرج خواهد کرد. در ادامه با بررسی عمیق تر روایات، عواملی را که در اثربخشی انتظار فرج دخیل هستند، شناسایی می کنیم. پنج عامل پنهان بودن زمان فرج، نزدیک دانستن زمان فرج، تصویر فاصله عمیق دنیای قبل و بعد از ظهور، ارزش ذاتی انتظار فرج و توجه به حضور امام در میان شیعیان عوامل مؤثر تربیتی هستند. تلاش می شود در هر بخش تحقیقات نوین روان شناختی مرتبط با هر مؤلفه مورد اشاره قرار گیرد. از این طریق می توان منظومه ای تربیتی براساس انگاره انتظار فرج طراحی نمود.
۳۲۲۹.

واکاوی رویکرد تمدنی و فرانسلی به مهدویت و انتظار(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: مهدویت انتظار نگاه تمدنی رویکرد فرانسلی تمدن اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۲۷
این پژوهش باهدف بررسی نگاه تمدنی به مهدویت و انتظار انجام شده است. ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که محدودسازی انتظار به بعد فردی و اعتقادی، ظرفیت لازم برای تحولات اجتماعی و تمدنی را فراهم نمی کند. روش پژوهش به صورت توصیفی _ تحلیلی و با استناد به منابع دینی، آثار اندیشمندان اسلامی و تحلیل تطبیقی دیدگاه های صاحب نظران انجام شده است. نتایج نشان می دهد که نگرش تمدنی و فرانسلی به انتظار، چشم انداز کلان و راهبردی را برای جوامع اسلامی ترسیم می کند که می تواند افق های بلندمدت رشد و پیشرفت را برای جامعه ترسیم نماید. پذیرش این رویکرد می تواند، ظرفیت ایجاد انسجام و همگرایی در میان نسل های گوناگون را افزایش داده و ضمن تقویت انسجام نسل ها، بسترساز مسئولیت پذیری و همفکری و همگرایی در مسیر تحقق اهداف اجتماعی _ تمدنی و عدالت محور اسلام گردد.
۳۲۳۰.

کاربست نیایش در کارگفت های امام علی(ع) در میدان های جنگ با تأکید بر اسلوب تسبیح بر اساس نظریه کنش گفتاری جان سرل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تسبیح نهج البلاغه جنگ کنش گفتاری جان سرل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۳۳
نهج البلاغه شامل قالب های متفاوت گفتگو با خداوند است. توجه امام علی(ع) به این مسئله، در بافت های گوناگون سخن، سبب شد تا عبارات دعایی امام در میدان های نبرد با تأکید بر اسلوب تسبیح، برگزیده شود. عبارات تسبیحی نهج البلاغه، به مثابه کنش های گفتاری است که با روش تحلیلی - توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی آن پرداخته شد. در این پژوهش مشخص شد که این کارگفت ها هر چند دربردارنده تعبیر یا خوانش عاطفی است، اما با گذر از ساختار صوری عبارات، هریک از کارگفت ها دارای تعابیر و خوانش های متعدد است که گوینده از ساختارهای نهفته و پیچیده عبارات برای تبیین معانی و اقناع مخاطب بهره برده است. چارچوب نظری این مقاله نظریه کنش گفتاری جان سرل انتخاب شد. با کاربست این نظریه مشاهده شد کنش های عاطفی، ترغیب ی، اظه اری به ترتیب پر بسامدترین کنش ها در عبارات تسبیحی نهج البلاغه در میدان نبرد است و کنش های اعلامی و تعهدی در کارگفت های امام علی(ع) در میدان نبرد کاربرد کمتری داشته است.
۳۲۳۱.

روش شناسی کتاب المسترشد فی الإمامه در نقد شبهه های غدیر و جانشینی رسول خدا(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: المسترشد فی الأمامه غدیر خُم جانشینی فضائل طبری کبیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۲۵
موضوع امامت و جانشینی رسول خدا (ص) که با واقعه مهم و سرنوشت ساز غدیر اعلام و تفهیم عمومی شد، به عنوان یک موضوع مهم اعتقادی جایگاه و اهمیت ویژه ای در مطالعات اسلامی یافت. در طول تاریخ اسلام بسیاری از متکلمان، مورخان و محدثان اسلامی به این موضوع پرداخته و متناسب با جهت گیری های فکری و اعتقادی خود آن را تحلیل کرده اند. یکی از آثار شاخص شیعه در حوزه غدیر پژوهی که به انگیزه پاسخ به شبهه های غدیر و اثبات برتری امیرمؤمنان (ع) در امامت و جانشینی با استناد به احادیث و اخبار فریقین به ویژه اخبار فضایل به نگارش درآمده است، المسترشد فی الأمامه نوشته محمد بن رستم طبری مشهور به طبری کبیر از محدثان قرن سوم و چهارم هجری می باشد. در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه اسنادی، شیوه های مؤلف در گزارش و نقد شبهه های منکران ولایت و جانشینی رسول خدا (ص) و اخبار ساختگی درباره فضائل خلفا مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که طبری کبیر با چینش منظم و دسته بندی شبهه ها و تشکیکات منکران در المسترشد فی الإمامه، به نقد و پاسخ گویی آنها با استفاده از شواهد و مدارک معتبر به ویژه از منابع اهل سنت پرداخت، تا از این طریق برتری امیرمؤمنان (ع) را در مسأله خلافت و جانشینی رسول خدا (ص) نشان دهد.
۳۲۳۲.

کنشگری صحابه بدری همراه در حکومت امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) جنگ بدر حکومت صحابه بدری بصیرت افزایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۲۴
در این مقاله که برگرفته از پایان نامه ای با عنوان "نقش صحابه بدری در دوران امام علی (ع) " است، کوشش می شود، چگونگی ایفای نقش و عملکرد گونه ای از صحابه مذکور که در خلافت امام علی (ع) با وی همراهی داشتند، روشن شود؟ این امر با همراهی و حضور آنان در رخدادهای دوران خلافت علی بن ابی طالب (ع) و قبول مسئولیت در مناصب سیاسی، نظامی و فرهنگی این دوران بررسی می شود. نتایج بررسی نشان می دهد، در میان موافقان بدری امام (ع)، نتایج بررسی نشان می دهد، در میان موافقان بدری امام (ع)، علاوه بر حضور در کنار امام (ع) در معارک مختلف و ایفای نقش به عنوان وظیفه در مسئولیت ها و مأموریت های واگذار شده، علاقه مندی به تبیین و تعریف جایگاه امام در دوران حضور پیامبر اسلام (ص) و بصیرت افزایی برای نسلی که حضور امام در دوران پیامبر را درک نکرده و گرفتار شبهه های دشمنان بودند دیده می شود.
۳۲۳۳.

نقش صلاحیت های خانوادگی در انتخاب کارگزاران حکومت علوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تربیت خانوادگی صلاحیت های سیاسی صلاحیت های خانوادگی شایسته سالاری حکومت علوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۲
نهاد خانواده و نظام سیاسی، همواره تأثیر و تأثراتی بر یکدیگر داشته اند. هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل چگونگی تأثیر صلاحیت های خانوادگی بر فرایند انتخاب و انتصاب کارگزاران در حکومت علوی است. مسأله اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه: «صلاحیت های خانوادگی، چه سهمی در انتخاب کارگزاران، در حکومت علوی داشته است»؟ برای پاسخ به این سؤال تلاش شده است تا با رویکرد استقرایی به مطالعه آیات، روایات و سیره علوی بپردازیم و داده های حاصله را با روش کیفیِ اجتهادی مورد ارزیابی قرار دهیم. یافته ها نشان می دهد که در حکومت علوی، تربیت خانوادگی به عنوان یکی از عوامل مهم در کنار سایر صلاحیت های فردی مورد توجه قرار گرفته است. همچنین این پژوهش نقدی بر فردگرایی در سیاست های معاصر ارائه می دهد و بر لزوم استفاده از ظرفیت مثبت صلاحیت های خانوادگی در انتصابات تأکید می کند. بنابراین برای شایسته سالاری و تنظیم درست مناسبات سیاسی، حتماً باید تربیت خانوادگی افراد را در کنار سایر صلاحیت های سیاسی لحاظ کنیم و از ظرفیت مثبت مناسبات خویشاوندی در انتصابات استفاده نماییم.
۳۲۳۴.

معیارهای تشخیص ناروا بودن فرهنگ عمومی از نگاه نهج البلاغه در بعد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معیارها فرهنگ عمومی ناروا نهج البلاغه امیرمؤمنان بعد اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۲۸
یکی از بایسته های جامعه امروزی توجه به فرهنگ عمومی است. وضعیت فرهنگ جامعه حکایت گر وضعیت عمومی آن جامعه از میزان پای بندی و عدم پای بندی افراد آن به هنجارهاست. هنجارهای فرهنگی از منظر جامعه شناختی، شامل ارزشها، آداب و رسوم یا عرف و قوانین می شود. با توجه به اینکه سخنان امیرالمؤمنین علیه السلامبه بعدارزشی فرهنگ عمومی بیشتر توجه دارد، در این تحقیق درصددیم در بعداجتماعی و از جنبه ارزشی آن، با مراجعه به نهج البلاغه و استخراج و تحلیل گزاره های مرتبط مورد بررسی قرار دهیم. در پاسخ به این سوال که چه معیارهایی را برای تشخیص ناروایی فرهنگ در بعد اجتماعی می توان از نهج البلاغه بدست آورد، به معیارهایی همانند ظلم پیشگی، عیب جویی، شایعه پردازی، عقب گرد فرهنگی، قطع ارتباط با دیگران، منت گذاری در یاری دیگران، خلف وعده، سوءظن، چاپلوسی و سخن چینی، بعنوان معیارهای ناروایی و عدم مطلوبیت آن در جامعه دینی بر مبنای مبانی اسلامی با استفاده از یانهادیین کار موجب پرهیز از زادهظلم پیشگی عیب جویی شایعه پردازی قعب گرد فرهنگی قطع ارتباط با دیگران خلف وعده سوء ظن وبه مبانی انروش تحلیل کیفی محتوای گزاره ها به نتیجه رسیده ایم که برخی از رفتارهای مردم در قالب فرهنگ عمومی طبق گزاره های نهج البلاغه نارواست که باید اصلاح شوند.
۳۲۳۵.

تحلیل دیدگاه اخلاقی نهج البلاغه در مقایسه با پیامدگرایی اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزش اخلاقی اخلاق در نهج البلاغه پیامدگرایی خودگروی دیگرگروی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۲۲
اگر کسی بخواهد رفتار و خلقیاتش را به خوبی یا بدی متصف کند یا رفتار دیگران را مورد ارزیابی اخلاقی قرار دهد، نیازمند شناختِ خوب و بد است. مکاتب اخلاقی بر اساس مبانی و رویکردهای متفاوت، به این نیاز پاسخ داده اند و حاصل آن، نظریات عمده اخلاقی؛ «پیامد گرایی»،«وظیفه گرایی»و«فضیلت گرایی» است. مکتب اخلاقی اسلام نیز در زمینه ارزش اخلاقی، صاحب نظر است اما دیدگاه اخلاقی آن، در قالب نظریه، درنیامده است. یکی از طرق استنباط نظریه اخلاقی اسلام، تبیین نقاط اشتراک و افتراق مکاتب اخلاقی با گزاره های اخلاقی مطرح در آیات و روایات است. پژوهش های متعددی به این روش انجام گرفته است اما با وجود اعتبار قابل توجه نهج البلاغه به عنوان کتاب حدیثی – اخلاقی جامع، پژوهش های اندکی، دیدگاه اخلاقی اسلام را به روایت نهج البلاغه، در مقایسه با سایر مکاتب اخلاقی، بررسی کرده اند. از این رو در این نوشتار با انتخاب پیامدگرایی، این سوال مطرح شده است که چه نسبتی میان دیدگاه مستنبط از گزاره های اخلاقی نهج البلاغه با دیدگاه پیامدگرایی وجود دارد؟ با روش توصیفی – تحلیلی، این مقایسه انجام گرفت. حاصل آن که هرچند، فرازهای اخلاقی نهج البلاغه که میان فعل و نتیجه آن پیوند برقرار می کند، فراوان است اما دیدگاه نهج البلاغه، دیدگاهی پیامدگرایانه نیست؛ زیرا ویژگی هایی در گزاره های اخلاقی نهج البلاغه هست که با پیامدگرایی با رویکردهای مختلف آن همسو نیست، مانند پیوند نداشتن خوبی برخی اعمال با نتایج آن ها، مطلوبیت فعل بدون لحاظ نفع شخصی، یکسان نبودن مسئولیت اخلاقی نسبت به همگان. بنابرین احتمال دارد گستردگی ذکر نتایج افعال اخلاقی در نهج البلاغه، کارکرد دیگری داشته باشد که باید در پژوهش های دیگری به آن پرداخته شود.
۳۲۳۶.

بازکاوی استعاره های مفهومی ماده «جَلَبَبَ» در کلام علوی بر اساس مدل لیکاف و جانسون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جَلبَبَ استعاره های مفهومی حوزه مبدأ حوزه مقصد امام علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵
با دقت در احادیث معصومین علیهم السلام متوجه کاربست فراوان استعاره ها توسط این بزگواران برای تسهیل فهم معارف دینی خواهیم شد. استعاره در دیدگاه شناختی صرفاً ابزاری متعلق به زبان ادبی نیست بلکه فرآیندی ذهنی بوده و عملاً ساختار ادراکات و دریافت های ما را تشکیل می دهد. در این راستا پژوهش پیش رو با روش توصیفی-تحلیلی و بر پایه نظریه شناختی استعاره که توسط جورج لیکاف و مارک جانسون(1980)، مطرح گردید؛ در نظر دارد، با بررسی روایات امام علی(ع)، مفاهیم انتزاعی را که ایشان توسط ماده ملموسِ «ج ل ب ب» در معنای کلی پوشش برای مخاطبین عینی سازی و درک آن را تسهیل نموده است؛ استخراج و نگاشت های موجود میان دو حوزه مبدأ و مقصد را تحلیل نماید. یافته های پژوهش حاکی از آن است امام(ع) با ظرافت کامل، مفاهیم انتزاعی دین، یقین، آرامش، حلم، خوف، فقر، فتنه، غفلت، بخل و عار را به عنوان حوزه های مقصدِ انتزاعی به وسیله حوزه مبدأِ محسوس پوشش (جَلبَبَ) برای مخاطبین عینی سازی و درک این مفاهیم ذهنی را به وسیله مفهوم پوشش که برای مردم آن زمان شناخته شده بود؛ تسهیل نموده اند.
۳۲۳۷.

تبیین قرآنی- روایی خاستگاه دولت مهدوی در رویکردهای معاصر دانش سیاسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دولت مهدویت خاستگاه دولت دولت مهدوی قرآن روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۳۱
خاستگاه دولت، یکی از مباحث مهم علم سیاست است و رویکردهای مختلف درباره علت به وجود آمدن دولت و زمان پیدایی آن، وجود دارد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ دادن به این سؤال است که؛ خاستگاه دولت مهدوی با تمرکز بر رویکردهای موجود علوم سیاسی و با توجه به آموزه های مهدویت در قرآن کریم و روایات معصومین؟عهم؟ چگونه تبیین می شود؟ مهم ترین یافته پژوهش حاضر، آن است که دولت مهدوی براساس نظریه های موجود، خاستگاه الهی دارد، خاستگاه الهی دولت مهدوی، به همراه هم افزایی رضایت مردمی، آن را از حکومت های مدرن، متمایز می کند. خاستگاه دولت مهدوی از حیث زمان ظهور به فلسفه نظری تاریخ و تکامل تاریخ مرتبط است. نگاه تکاملی به تاریخ و طبیعت، در فرآیند مدرنیته غربی، رویکرد سکولار و دنیوی گرفت، اما براساس آموزه های مهدویت، در بین رویکردهای مختلف درباره تکامل تاریخ؛ با وجود پلیدی و بی عدالتی، هرگز نسل بشر به انقراض نرفته و حاکمیت زمین، به حکومت عدل می رسد. باور به پایان خوش تاریخ، یکی از اصول قطعی مهدویت شیعی است. تبیین خاستگاه دولت مهدوی به عنوان؛ مدینه فاضله اسلامی برای جوامع و دولت های اسلامی، از حیث تئوریک؛ در کاوش جوانب سیاسی مهدویت؛ و از حیث عملی؛ در پویش و رفتار سیاسی مسلمانان، نقش اساسی دارد.
۳۲۳۸.

طراحی الگوی سه وجهی شایستگی های مدیریتی در نظام اداری از منظر نهج البلاغه: با رویکرد تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه الگوی سه وجهی شایستگی های مدیریتی نظام اداری تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۲۹
فقدان کارایی نظام اداری و پاسخگو نبودن آن، معلول علت هایی است که یکی از مهم ترین آنها، بی توجهی به معیارهای شایستگی عمومی، اخلاقی و تخصصی توامان در نظام اداری است. هدف ما در پژوهش حاضر، شناسایی و طراحی الگوی سه وجهی شایستگی های مدیریتی در نظام اداری از منظر سیره علوی در نهج البلاغه می باشد و تبیین این معیارها در یک نظام یکپارچه ست. این پژوهش بر اساس هدف بنیادی و از حیث روش کیفی بوده و دارای رویکرد استقرایی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مطالعه متون و برای طراحی الگوی نهایی از تکنیک تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. این پژوهش منجر به طراحی الگوی سه وجهی شایستگی های مدیریتی در نظام اداری از منظر نهج البلاغه گردید. این الگو دارای 3 مقوله اصلی و 33 مقوله فرعی می باشد که 3 مقوله اصلی تشکیل دهنده آن عبارتند از: معیارهای درون فردی، معیارهای عمومی و معیارهای تخصصی. شمای این الگو با محوریت کلیت مدیریت امور اداره و پرتوهای آن، معیارهای مدیریتی می باشد که از چارچوب ولایت امیرالمونین (ع) احصاء و منعکس شده است. نتایج این پژوهش بر این موضوع تاکید دارد که تجهیز مدیران و مسئولان کشور به مفاهیم شناسایی شده و توسعه توانمندی آنها در این عرصه ها بصورت تلفیقی می تواند دستاوردهای مهمی را در عرصه مدیریت اسلامی به ارمغان آورد.
۳۲۳۹.

سیمای امیرالمؤمنین علیه السلام در الفهرست محمد بن اسحاق الندیم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علی بن ابی طالب علیه السلام الفهرست محمد بن اسحاق الندیم شیعه نسخه شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۶
امیرالمؤمنین علی(ع) هم به عنوان وصی و جانشین بلافصل رسول خدا(ص) و هم به مثابه خلیفه چهارم مسلمانان، جایگاه بسیار بلندی در اسلام و میراث مسلمانان دارد. ازاین رو سیمای ایشان از ابعاد گوناگون در آثار و تألیفات مسلمانان در طول تاریخ بازتاب یافته و مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از آثاری که با این رویکرد می تواند مورد توجه قرار گیرد، کتاب ارزشمند الفهرست، زیست کتابشناسی کهن اواخر قرن چهارم تألیف محمد بن اسحاق ندیم است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به داده های این اثر در ارتباط با علی(ع) پرداخته است. بررسی ها نشان می دهد ندیم که به مناسبت های مختلف از آن حضرت در الفهرست یاد کرده است از یک سو به معرفی مصحف علی(ع) و آثار علوی از قبیل سخنان، فضائل، وقایع زندگی و مقتل حضرت پرداخته و از دیگر سو به شیعیان و مخالفان ایشان اشاره کرده است. در این میان الفاظ وعباراتی که در یادکرد از آن حضرت به کار رفته نیز قابل توجه است و بررسی آن بر اساس کهن ترین نسخه کتاب انجام گرفته است که از روی نسخه ای به خط ندیم نگاشته شده است. یافته ها حاکی از آن است که سیمای علی(ع) در الفهرست در قالب شخص مقدس، مؤلف، مبدع علم نحو، موضوع تالیفات، معجزه پیامبر(ص) و محور گرایش ها بازتاب یافته است.
۳۲۴۰.

اصول و ضوابط عقلانی حاکم بر رفتار امام علی(ع ) بر اساس نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام علی ( ع) نهج البلاغه رفتار اصول و ضوابط عقلانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۲۱
بخش بسیار مهمی از اندیشه و رفتار امام علی ع در مجموعه سخنان برجای مانده از ایشان تحت عنوان نهج البلاغه بازتاب یافته است. در این پژوهش تلاش شده تا با روش توصیفی و تحلیلی(تحلیل محتوا) بخشی از رفتارهای امام بررسی گردد تا مشخص شود چه اصول و ضوابط عقلانی بر رفتار ایشان حاکم بوده است. نتایج پژوهش از این حکایت دارد که امام در محیط وشرایط خاصِ جنگ و فتنه؛ نافرمانی در امر جهاد؛ خلافت عثمان وقتل او؛ انحراف وانحطاط جامعه؛ مواجهه با سیاستهای معاویه ونفاق وپیمان شکنی های زمانه، عاقلانه رفتار کرده و برای نمونه مردم را از منشأ فتنه ها و علل انحطاط جامعه ورشد رذایل اخلاقی آگاه ساخته؛ در بزنگاه حوادثی چون مواجهه با دشمنان ومشاوره به دیگران و نامه نگاری با معاویه وکارگزاران حکومتی، تصمیم درست ورویه عقلانی در پیش گرفته؛ برای اصلاح امور و تغییر نگرش و باور مردم، چهره منافقان و پیمان شکنان واوصاف بدترین(عالم نماها ومنافقان وقاضیان ناپخته)و بهترین(پارسایان، مؤمنان وعالمان واقعی) مردم را بیان کرده؛ در شرایط مختلف با استدلال منطقی و بیان قواعد عقلانی حاکم بر زندگی بر همه اتمام حجت کرده تا او را حریص به حکومت، شوخ طبع و علاقه مند به بازی، ناآگاهی از فنون جنگی ومداخله گر در قتل عثمان و غیرآن متهم نکنند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان