فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۶۸۱ تا ۲٬۷۰۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی در جستجوی تربیت منبعث از مبانی اعتقادی و اسلامی است که از ملزومات فرهنگ اسلامی می باشد. هنر اسلامی به دلیل غنای فرهنگی و مذهبی بهترین شیوه استفاده از قابلیت های اخلاقی و معنوی می باشد. چنانچه ترویج و ارائه آداب و تربیت اخلاقی به گونه ای که هم در تربیت هنرمند و هم در اشاعه آن در فرهنگ جامعه مؤثر باشد در تفکر و تمدن اسلامی امری ضروری بوده است.
پرسش های اصلی مقاله عبارتند از: رابطه هنر و اخلاق در فرهنگ اسلامی چگونه است؟ قالب های هنری و بیانی هنر خوشنویسی برای انتقال مفاهیم تربیتی کدامند؟ هدف این نوشتار تبیین جایگاه و اهمیت اخلاق دینی و تربیت معنوی در یکی از قدسی ترین هنرهای اسلامی یعنی خوشنویسی می باشد.
نتایج پژوهش حاکی از آن است که عامل معنوی تقدّس هنر خوشنویسی یعنی حفظ حرمت و عزّت محتوا و محمول خط یعنی کلام الهی، هنرمندان خوشنویس را در خلق اثر هنری و کسب فیض مدام ملزم به رعایت آداب و اخلاق نموده است و از زیباترین تجلیّات این ابعاد اخلاقی خوشنویسی ضرورت تهذیب نفس بوده که در میان خوشنویسان به عنوان یکی از مهم ترین اصول اخلاقی و تربیتی از واجبات اشتغال به این هنر بوده است.
معیارهاى انتخاب محتواى آموزشى از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
محتواى آموزشى یکى از عناصر اصلى برنامه هاى درسى محسوب مى شود که لازم است بر اساس مجموعه اى از معیارهاى مناسب و از منابع قابل اطمینانى انتخاب و استخراج گردد. ازاین رو، استخراج معیارهاى انتخاب محتواى آموزشى از قرآن کریم، به عنوان مطمئن ترین و پایدارترین منبع الهى در امر انتخاب محتوا، یکى از مهم ترین و ضرورى ترین مسائلى است که لازم است در جهت آن گام هایى برداشته شود. ازاین رو، هدف این پژوهش، «شناسایى معیارهاى انتخاب محتواى آموزشى از منظر قرآن کریم» است. به منظور وصول به هدف فوق، از روش توصیفى تحلیلى و از منابع اسنادى استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکى از آن است که در امر انتخاب محتواى آموزشى مى توان معیارهاى بى شمارى را از قرآن کریم استخراج نمود. در این پژوهش به هشت معیار پرداخته شده است. این معیارها عبارتند از: هدایت کنندگى، تدبربرانگیزى، خلاقیت پرورى،انگیزه بخشى، توجه به ابعاد مختلف وجود انسان، فعال سازى و مشارکت فعال مخاطب در متن، کاربرد در زندگى و خودآموزى.
بهبود بخشیدن به فرایند ارتباط در آموزش و پرورش با نظر به آرای لیوتار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله، با استفاده از آرای لیوتار، و مبنا قرار دادن نظریة ارتباطی و بازی های زبانی او سعی شده است اصول و روش هایی به منظور بهبود ارتباط در آموزش و پرورش استخراج شود. در نظریة ارتباطی لیوتار، چهار عنصر نقش اساسی دارند: فرستنده، گیرنده، حس و مرجع. در تحقیق حاضر، فرستنده و گیرنده معلم و دانش آموز درنظر گرفته شده است؛ حس و مرجع نیز با توجه به دوره های مختلف تحصیلی متفاوت اند. بازی های زبانی لیوتار از زوایای مختلف بررسی می شود؛ از یک بُعد، بازی های زبانی مربوط به مدرسه و محیط آموزشی، خانه و اجتماع قابل بررسی اند و از بُعد دیگر، بازی های زبانی مربوط به دروس متفاوت که در مقاطع بالاتر و تخصصی تر آشکارترند. با درنظر گرفتن این مسائل و چگونگی رفتار معلمان با دانش آموزان- که در مقاطع مختلف تحصیلی برحسب نیازهای روانی و آموزشی دانش آموزان، متفاوت است- می توان گفت که در سال های نخستین تحصیل، بر استفاده از عبارات ساده و موقعیت های محسوس، توجه به احساسات و عوامل محیطی و تفاوت های موجود بین بازی های زبانی خانه و مدرسه تأکید می شود و اندک اندک استفاده از روش های گروهی و ارتباطات بین فردی، توجه به بازی های زبانی دروس مختلف و حیطه های تخصصی و مسائل اجتماعی در بهبود فرایند ارتباط اثرگذار می شوند.
انسان شناسی در اندیشة امام خمینی (س)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
انسان شناسی علم به انسان و احوالات انسانی در بعد امور کلی و جزیی، فردی و اجتماعی، تئوریک و عملی است. بر این اساس علم انسان شناسی حوزه های بسیار گسترده ای از علوم را در برمی گیرد. لذا باید ریشه های علم انسان شناسی را در علوم انسانی، هنر، علوم تجربی و علوم اجتماعی جستجو کرد. با ظهور اسلام و تعالیم وحیانی، قرآن به عنوان مهم ترین منبع، افق های جدیدی را دربارة ماهیت انسان گشود. جالب ترین نکته هم در مورد مباحث قرآن پیرامون انسان، جامعیت موضوعات و گاه انحصاری بودن مطالب آن است که در کنار هم قرار گرفته اند. در میراث اسلامی سخن بسیاری از سوی عالمان دینی دربارة انسان با صبغه روایی، کلامی، فلسفی و عرفانی بیان شده است.
در این میان امام خمینی نیز به مباحث انسان شناسی های بشری و انسان شناسی قرآنی و تفاوت های این روش ها پرداخته اند و علم انسان شناسی وحیانی، صحیح و جامع را برای زندگی فردی و جمعی ضروری می دانستند.
نقش دین در اتحاد و اختلاف با رویکرد روان شناختی اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دین، پدیده ای همزاد بشر، کارکردهایی در زندگی اجتماعی داشته است؛ مانند تأثیر بر اتحاد و اختلاف آدمیان که موضوع این مقاله است. هدف این مقاله، بررسی تحلیلی موضوع با رویکرد روان شناختی و اخلاقی است. روش تحقیق، مطالعه موردی اسلام و تحلیل محتوای قرآن است. یافته های تحقیق در بخش عوامل و زمینه های اتحاد عبارت اند از: میانجی های روان شناختی- اخلاقی؛ مانند الفت، رحمت، صلح، عدالت، نیکوکاری، سپاسگزاری، گوش دادن به یکدیگر، بخشش و ... .
و در بخش عوامل و زمینه های اختلاف عبارت اند از: میانجی های روان شناختی- اخلاقی؛ مانند ناسازگاری، قتل، ایذا، نزاع، تجاوزگری، شیطان، جاسوسی، بدگویی و ... . نتیجه این پژوهش توصیه مؤکد قرآن به گسترش عوامل اتحاد و پیشگیری از زمینه های اختلاف است.
رابطه سعادت و فضیلت از دیدگاه ارسطو و فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی یونانِ باستان و روم سقراط تا ارسطو ارسطو (384-322 ق.م)
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تطبیقی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلسفه تطبیقی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
تبیین مسئله سعادت و فضیلت در نظام فکری ارسطو به عنوان معلم اول و فارابی به عنوان معلم ثانی گره-گشای مهم ترین مسائل حکمت عملی یعنی اخلاق و سیاست بوده است. مسئله ی اساسی این نوشتار بیان رابطه ی فضیلت و سعادت است. اطلاق عنوان کمال اول به فضیلت و کمال ثانی به سعادت و حصول سعادت از طریق فضیلت بر مبنای رعایت حدوسط، در نگرش این دو فیلسوف مشایی بهترین رابطه لحاظ شده این دو مسئله است. از طرفی به کارگیری طرح مدینه ی فاضله توسط فارابی و تأکید بر آن به این دلیل بوده که تحقق سعادت فردی منوط به سعادت اجتماع است و این مسئله را بیان می کند که فارابی سعادت را در نظام اجتماعی هم به صورت کامل به کاربرده است. هردو فضیلت را برحسب جنس ملکه و برحسب نوع حدوسط می دانستند. باوجوداین اشتراکات اختلافاتی در دیدگاه این دو فیلسوف وجود دارد که مهم ترین آن ها تفاوت در نگرش این دو متفکر بوده است؛ ارسطو سعادت را مسئله ای اخلاقی و نه دینی دانسته، ولی فارابی سعادت را مسئله دینی و اخلاقی قلمداد کرده و اساس هستی شناسی خود را بر مبنای توحید بنانهاده است. نقطه افتراق دیگر این دو فیلسوف در تحقق سعادت است که ارسطو سعادت را به این دنیا محدود می داند ولی فارابی علاوه بر سعادت دنیوی به سعادت قصوی معتقد است که همان قرب به کمال خداوند است و در این دنیا محقق و حاصل نمی شود. فارابی با این تفکر به سعادت جنبه و حیثیتی عرفانی بخشیده است. علاوه بر این در مشهورترین تقسیم فضیلت که مشترک بین ارسطو و فارابی است، ارسطو بر نقش فضایل عقلانی در تحصیل سعادت اعتقاد داشته اما فارابی هرچند سعادت را درگرو کسب فضایل دانسته، درعین حال مهم ترین نقش را به فضایل اخلاقی داده است و به سعادت اجتماعی در قالب مدینه ی فاضله توجه بیش تری نموده است.
مبانی کرامت انسان از دیدگاه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
در تفکر صدرایی و با توجه به اصول و مبانی فلسفی وی، کرامت انسان امری حقیقی و وجودی است، نه اعتباری و قراردادی و چون وجود ذومراتب محسوب می شود، پس کرامت نیز امری تشکیکی و دارای مراتب است. بر این اساس انسان ذاتاً دارای کرامت است، یعنی کرامت در نظام تکوین و با فطرت انسانی عجین و امری ثابت و لایتغیر بوده که به دلیل ویژگی هایی چون، عقل و خرد، نفخة روح و ... به انسان ارزانی شده است، اما انسان در سیر صعودی می تواند به جهانی وسیع تر و بالاتر برسد و به عقل قدسی متصل و به کرامت اکتسابی نائل شود. البته تحصیل مراتب کرامت اکتسابی نیز با صفات کمالی وجودی مانند علم و معرفت، ایمان، تقوا و تعقل میسر است. پس کرامت انسان از نگاه ملاصدرا امری دوسویه محسوب می شود که یک سوی آن انسان و سوی دیگر آن ملکوت قرار دارد و انسان حقیقت یگانه ای است که می تواند از مرتبه جسمانی تا مقام روحانی سفر کند.
بررسى ابعاد رفتار اخلاقى در سبک زندگى زمینه ساز ظهور موعود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مذهب تشیع، به دلیل توان بالایى که معارف انسان ساز الهى در اختیار آن قرار داده است، با ارائه جهان بینى ویژه و آداب و دستورالعمل هاى خاصى براى همه ابعاد زندگى انسان، به دنبال شکل دهى به نوع خاصى از زیست انسانى است که با آمدن منجى عالم بشریت مسیر نیل به مقصد نهایى به شکلى صحیح طى گردد. هدف این مقاله، بررسى ابعاد رفتار اخلاقى در سبک زندگى زمینه ساز ظهور موعود است. روش پژوهش توصیفى تحلیلى مى باشد. براى گردآورى داده هاى لازم براى نیل به اهداف پژوهش، منابع حدیثى موجود و مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از فرم هاى فیش بردارى از منابع، جمع آورى شده و با شیوه هاى کیفى مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش، ضمن تبیین چیستى سبک زندگى زمینه ساز ظهور به عنوان تبلورى از زندگى اسلامى که شرایط لازم براى پذیرش ولایت حضرت حجت (عج) در فرد و جامعه را فراهم مى آورد، به بررسى هندسه معرفتى رفتار اخلاقى در چهار بعد الهى، فردى، اجتماعى و زیست محیطى پرداخته است.
رابطه فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی و دوستی با جنس مخالف در دانش آموزان و ارائه راهکارهای تربیتی برای کاهش آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی تحقیق بررسی رابطه استفاده از فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطاتی (ماهواره و اینترنت) با دوستی با جنس مخالف در میان دانش آموزان دبیرستانی شهر فریدون کنار است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با بهره گیری از پرسشنامه خوداجرای محقق ساخته با تکیه بر نظریه جهانی شدن گیدنز انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق همه 1271 دانش آموز دبیرستان های شهر فریدون کنار است، که از میان آنها، براساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای سیصد نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش نوع و میزان استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، دوستی با جنس مخالف در میان دانش آموزان افزایش می یابد. نوع استفاده از این فناوری ها نیز بر دوستی با جنس مخالف مؤثر است. استفاده از ماهواره و اینترنت برای سرگرمی با دوستی با جنس مخالف رابطه معنادار دارد. اما استفاده آموزشی و اطلاعاتی از این فناوری ها رابطه معناداری با دوستی با جنس مخالف را نشان نداد. همچنین نوع و میزان استفاده از فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی حدود 36 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.
شگردهای فرهنگی مخالفان انبیاء(ع) در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قرآن کریم در آیات متعدد، از کوشش فراوان گروه هایی خبر می دهد که در همه ادوار تاریخ، با به کاربستن انواع حربه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، فیزیکی و نظامی، در برابر پیامبران و پیروان ایشان می ایستادند تا مردم را به هرشکل ممکن، از پیوستن به آنها بازدارند. در بین این حربه ها، شگردهای اعتقادی و فرهنگی (نظیر جلوگیری از استماع حق، مجادله، استهزاء، افتراء، اغفال توده ها، مظلوم نمایی، تشکیک، ایجاد فساد و نابسامانی، تحریف در دین) جایگاه ممتازی داشت؛ زیرا با تخریب زیرساخت اندیشه و باور مردم، آثار جراحات آن بر پیکردین و دین مداران، دردناک تر، مهلک تر و ماندگارتر و درمان آن در صورت امکان، دشوارتر و پرهزینه تر بوده است. این شگردها در هر عصری به تناسب، در اشکالی نوین به کار گرفته می شوند و در این دوران نیز چنان که شاهدیم، این حربه ها در قالب عناوینی فریبنده و به روز شده نظیر مردم سالاری، پیشرفت، دموکراسی، حقوق بشر و غیره، در جهت اغفال مردم و گریزان کردن ایشان از دین هم چنان به کار بسته می شوند.بدین جهت، توجه به آموزه های قرآنی در این مجال، به نحوی که بتوان به روشنی آن را با شرایط روز تطبیق داد، برای مسلمانی که دغدغه حفظ دین و جامعه دینی را دارد، اهمیت بسیاری پیدا می کند؛ تلاشی که این نوشتار در صدد انجام آن بوده است
تحقیق انتقادیِ «تعریف اخلاق» از دیدگاه فلاسفه ی غربیِ معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از گذشته تاکنون، توسط فلاسفه و دانشمندان، تعاریف فراوانی از "اخلاق" به عمل آمده است. بسیاری از این تعاریف با یکدیگر متفاوتند و هرکدام از این دانشمندان و فلاسفه از منظر خود به آن نگریسته اند. در این مقاله ابتدا سه واژه ی اصلی "اخلاق" در زبانهای فارسی و انگلیسی، یعنی "اخلاق"، "Ethics" و "Moral" ریشه یابی می شوند. در این ریشه یابی مشخص می شود هر سه واژه از حیث ریشه ی لغوی به یک معنا هستند. پس از آن تعاریفِ "فلاسفه و دانشمندان معاصر غربی" با تعاریفِ "علما و دانشمندان" مسلمان در خصوص اخلاق با یکدیگر مقایسه می شود. این مقایسه نشان می دهد تعریفِ "اخلاقِ معاصر غربی"، تعریفِ اخلاق به "رفتار" است، درحالیکه تعریفِ "اخلاق اسلامی" تعریفِ اخلاق به "خصلتهای باطنی" است. در پایان سه استدلال اقامه می شود که در مقایسه نشان می دهد: تعریفِ "علما و دانشمندان مسلمان" نسبت به تعریف "فلاسفه و دانشمندان معاصر غربی" دقیق تر و کارآمدتر است.
بررسی همسویی ارزشهای اخلاقی و ارتباطات سازمانی (مورد مطالعه : شرکت ارتباطات زیرساخت)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی همسویی ارزش های اخلاقی و ارتباطات سازمانی است که مطالعه آن در شرکت ارتباطات زیرساخت انجام گردیده است . با توجه به این که تا کنون در مورد همسویی ارزش های اخلاقی و ارتباطات سازمانی تحقیقی صورت نگرفته ، بررسی انجام شده می تواند همسویی ارزشهای اخلاقی با ارتباطات سازمانی را نمایان سازد. جامعه آماری مدیران و کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت می باشد که با توجه به نمونه آماری 284 نفر به صورت نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده اند . روش پژوهش توصیفی پیمایشی می باشد . گرداوری داده ها از طریق پرسشنامه انجام و از پرسشنامه های پژوهشی اعم از پرسشنامه هانت و همکاران (1989) ، سینگاپکدی و همکاران (1996) و مقیمی (1394) استفاده شده است . برای روایی ، ابتدا پرسشنامه در اختیار چند تن از متخصصان و مدیران ارشد سازمان قرار گرفت و به تائید آنها رسید و جهت پایایی نیز از طریق نرم افزار SPSS با آزمون کرونباخ قابلیت اعتماد نشان داده شد . یافته های پژوهش نیز نشان داد که در روابط رسمی حاکم در سازمان تنها مولفه مسئولیت پذیری در ارزشهای اخلاقی رابطه مستقیم و معنی داری را ایجاد و در روابط غیر رسمی مولفه های تعهد ، عدالت ، مسئولیت پذیری و مشارکت در ارزشهای اخلاقی رابطه مستقیم و معنی داری را ایجاد می کند و همچنین با تحلیل رگرسیون تعیین گردید که همسویی ارزشهای اخلاقی و ارتباطات سازمانی در سازمان وجود دارد.
ادراک دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز نسبت به فعالیت های پرورشی مدارس و بررسی رابطه آن با متغیرهای زمینه ای
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی ادراک دانش آموزان نسبت به فعالیت های پرورشی و پیش بینی رابطه آن با متغیرهای زمینه ای (جنس، رشته و پایه) است. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دبیرستان های شهر شیراز در سال تحصیلی 90- 89 (58429 نفر) بود که با استفاده از روش تصادفی خوشه ای تعداد 303 نفر، شامل 148 نفر پسر و 151 نفر دختر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی و پایایی این پرسش نامه توسط ملاک های روان سنجی مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی گروه های وابسته و مستقل، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ادراک دانش آموزان از فعالیت های پرورشی مدارس در ابعاد سه گانه علاقه نسبت به انجام فعالیت پرورشی، مشارکت در انجام فعالیت های پرورشی و آگاهی از آسیب ها یا تهدیدکننده های فعالیت پرورشی متفاوت است. بدین معنی که علاقه دانش آموزان نسبت به فعالیت های پرورشی در مقایسه با مشارکت آنان در فعالیت های پرورشی در مرتبه پایین تری قرار دارد و میزان مشارکت آن ها در فعالیت های پرورشی در مقایسه با میزان شناخت آنان از آسیب های فعالیت های پرورشی در مرحله بالاتری واقع شده است. از این رو تنزل میزان علاقه دانش آموزان در مقایسه با میزان مشارکت آنان می تواند شکاف و فاصله میان "نظر" و"عمل" را تبیین کند. علاوه بر این نتایج حاصله نشان داد که بین متغیرهای زمینه ای از جمله جنسیت دانش آموزان و ادراک آن ها از فعالیت های پرورشی در ابعاد سه گانه علاقه، مشارکت و آگاهی از آسیب ها رابطه معنا داری وجود ندارد، در حالی که بین سایر متغیرهای زمینه ای از جمله رشته و پایه تحصیلی با ادراک دانش آموزان از فعالیت های پرورشی در مدارس رابطه معنا داری دیده می شود.
شخصیت قرآنی امام جواد (ع)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
معنا و حدود «استقلال» به مثابه هدف در تربیت دینی (بررسی تطبیقی)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
استقلال به طور کلی، به «ناوابستگی به غیر» و «اتکا به خود» اشاره دارد، اما معنا و حدود آن در تربیت، محل اختلاف صاحب نظران بوده است. بدین روی، ضرورتِ شناخت معنا و حدود استقلال متربی به عنوان ویژگی غیرقابل اجتناب، برای هدف گذاری در تربیت و اقدام عملی در جهت آن، آشکار است. تمایزهای قابل تأملی دراین باره در بین دیدگاه های موجودِ فلسفه تعلیم و تربیتِ غرب، با دیدگاه برآمده از منابع اسلامی به چشم می خورد که برای تعیین هدف های تربیتی، نیازمند تعیین موضعی قابل دفاع است. بنابراین، موضوع این جستار بررسی و ارزیابی معنا و حدود «استقلال مطلوب» به عنوان هدف تربیت دینی از دو منظر مزبور است. این جستار تطبیقی به توصیف و ارزیابی دیدگاه ها با روش «تحلیل متن و سنجش منطقی آنها» با معیارِ «توجه به ابعاد لازم» و «قابلیت تحقق» پرداخته است. نتایج این بررسی نشان می دهد که برآورد بیش از حد از توانایی عقل و اختیار انسان، برخی فیلسوفان تعلیم و تربیت غرب را به تعیین استقلالی بیش از حد فراخ دامنه کشانده است. این در حالی است که دیدگاه اسلامی ضمن توجه خاص به رابطه مربی و متربی، به ویژه در تربیت دینی، محدودیت های هستی شناختی اراده و اختیار، و نارسایی عقلِ تنها را لحاظ کرده و برای رفع آنها، تکیه گاه قابل اعتماد و برنامه خاص ارائه کرده است.
پدیدارشناسی تربیت جنسی از دیدگاه کارشناسان تربیتی در مدارس متوسطه شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از تدوین این مقاله، تبیین و تحلیل مفهوم تربیت جنسی و موانع و راهکارهای مربوط به آن از منظر کارشناسان تربیتی مدارس متوسطه شهر کرمان است. در این راستا بر اساس روش پدیدارشناسی و شیوه نمونه گیری هدفمند، تجربه زیسته 12 نفر از مشاوران، معاونان پرورشی و دبیران دینی مدارس از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که چهار مؤلفه اصلی تربیت (تبیین، ارائه معیار، تحرک درونی و نقادی) که وجه ممیزه تربیت از شبه تربیت است، به درستی تحقق نیافته است. از دلایل نامطلوب بودن تربیت جنسی در جامعه، دو عنصر مهم «عامل نبودن متصدیان تربیت به اصول اخلاق جنسی» و «ضعف شدید در میزان آگاهی آن ها از نحوه تحقق تربیت جنسی» است. لازم به ذکر است به دلیل عملکرد نامطلوب مسئولان تربیت در زمینه تبیین (مولفه اول تربیت) که دارای عناصری همچون (ویژگی های تبیین کننده، شناخت مخاطب و روش های تبیین) است، سایر مؤلفه ها نیز به درستی شکل نگرفته اند.
فرا تحلیلی بر مطالعات مربوط به اخلاق کار اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بی توجهی سازمان ها به اخلاق کار و ضعف در رعایت اصول اخلاقی در برخورد با نیروهای انسانی سازمان و ذی نفعان بیرونی، می تواند مشکلاتی را برای سازمان ها به وجود آورد. همچنین بحث از اصول اخلاقی و به ویژه اخلاق کار اسلامی در جامعة ایران اسلامی دارای اهمیت است. به دلیل اهمیت موضوع، در سال های اخیر تحقیقات زیادی درباره اخلاق کار اسلامی انجام شده است. با توجه به افزایش تحقیقاتِ اخلاق کار اسلامی و شناسایی متغیرهای متعدد مرتبط با آن، تحقیق حاضر درصدد بررسی مهمترین متغیرهای مرتبط با اخلاق کار اسلامی در تحقیقات انجام شده در ایران است. روش تحقیق مقاله حاضر، فراتحلیل می باشد. جامعه آماری تحقیق همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 1380 تا 1394 با موضوع اخلاق کار اسلامی منتشر شده اند. در نهایت 16 تحقیق انتخاب و با نرم افزار CMA2 مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع رابطه 16 متغیر با اخلاق کار اسلامی در تحقیقات مختلف بررسی شده است. از بین این متغیرها، سه متغیر تعهد سازمانی، عدالت سازمانی و رضایت شغلی بیشترین تاثیر را بر اخلاق کار اسلامی داشتند.نتایج فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر بین تعهد سازمانی و اخلاق کار اسلامی با 55/0 در حد بالا می-باشد. همچنین اندازه اثر ترکیبی عدالت سازمانی و اخلاق کار اسلامی با 53/0 در حد بالا قرار دارد. رابطه رضایت شغلی و اخلاق کار اسلامی، در تحقیقات مرور شده معادل 27/0 و در حد ضعیف می باشد.
تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل وظیفه-گراییِ معرفتی، تفکر انتقادی و همچنین تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که به منظور عقلانیت بخشی به باورها و رعایت اخلاقِ باور، باید دلایل و قرائن لازم و کافی برای باور فراهم آید(قرینه گرایی). نائل آمدن به این دلایل و قرائن، مستلزم تحقیق و تفحص درباره ی باور مورد نظر است(وظیفه گراییِ معرفتی). برای انجام تحقیق و بررسی اصولی، باید قواعدی را تبیین کرد که با کاربرد آن ها فرایند وظیفه گراییِ معرفتی به نحو احسن صورت پذیرد. تفکر انتقادی متشکل از مهارت هایی است که هر کدام می توانند به عنوان یک قاعده در فرایند تحقیق و بررسی در مورد باور به کار روند. این قواعد عبارتند از «قضاوت با معیار روشن و پرهیز از قضاوت عجولانه»، «پرسشگری»، «خود اصلاحی»، «تمییز دلیل قوی از دلیل ضعیف»، «عدم پیروی از اکثریت و حقیقت جویی»، «تحلیل کردن»، «استقصاء»، «بداهت و پرهیز از ابهام»، «اجتناب از جمود و تعصب»، «جامعیت نگری»، «انعطاف پذیری»، «پیگیری تردیدها»، «استماع نظرات مخالف»، «تفکیک باور از صاحب باور»، «بررسی پیش فرض ها» که با ورود به فرایند اخلاقِ باور، مسیر وظیفه گرایی معرفتی را قاعده مندانه به پیش خواهد برد.
ثبات یا نسبیت گزاره های اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
علامه طباطبایی با تقسیم ادراکات بشری به حقایق و اعتباریات، در صدد اثبات نوعی از ادراکات ثابت و غیر متغیر در گذر زمان بر آمد تا در پرتو آن، مقدمات دفاع از فلسفه، دین و اخلاق را در مقابل حملات مادی گرایان فراهم آورد. بررسی ادراکات اعتباری و شناخت لوازم معرفتی آن ها علاوه بر جلوگیری از بسیاری مغالطات، تأثیرات شگرفی در حوزه مدرکات عقل عملی به ویژه علم اخلاق بر جای خواهد گذاشت. ایشان در نظریه اعتباریات در بحثی نظری به منشأ بایدها و نبایدها و سازوکار اعتبارسازی ذهن در مقام عمل پرداخته و نوعی پیوند و ارتباط میان طبیعت و احساسات طبیعی موجودات ذی شعور با ادراکات اعتباری را اثبات می کند. این ارتباط به زعم بعضی نه تنها باعث حفظ اصول اخلاقی از گزند گذر زمان و تغییرات محیطی نمی شود، بلکه گزاره های اخلاقی را دچار نوعی نسبیت و تزلزل می نماید. این مقاله بر آن است تا با تحلیل دقیق فعالیت دستگاه اعتبارسازی ذهن و کیفیت ارتباط آن با نیازها و احساسات طبیعی، چگونگی پیدایش گزاره های اخلاقی از درون اعتبارات بشری را تبیین کند و ثبات یا نسبیت اصول این گزاره ها را بررسی نماید.