درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر شایستگی های فناوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیئت علمی «دانشگاه آزاد اسامیشهر تهران » و در راستای ارتقای وضع موجود انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داد هها کیفی و از نظر شیوهپژوهش تحلیل محتواست. مشارکت کنندگان در این پژوهش بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری شامل 16 نفر از خبرگان موضوعی اعم از اساتید،مدیران و متخصصان ICT بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داد هها مصاحبه نیم هساختمند است. داده هابا استفاده از نرم افزار MAXQDA ، اعتبار داده ها با استفاده از روش تأییدپذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. بر اساس یافته های پژوهش، عوامل مؤثر بر توسعه شایستگی های فناوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیئت علمی در چهار طبقه شامل چهار عامل محیطی و فنی، عامل فرهنگی، عامل قانونی، عامل تکنولوژیکی و 9 بُعد و 37 شاخص شناسایی و طبقه بندی شد.

هدف: هدف این پژوهش سنجش ربط و رتبه بندی مقالات در دو پایگاه نورمگز و رایسِست است. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی است که با روش ارزیابانه انجام شد. نمونه آماری پژوهش شامل 390 مقاله فارسی بازیابی شده در هر یک از پایگاه های نورمگز و رایسِست بود. برای مقایسه رتبه بندی سیستم با رتبه بندی کاربر از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزارSPSS انجام گرفت. برای تعیین میزان دقت بازیابی مدارک مرتبط در دو پایگاه از فرمول دقت فاصله ای و برای بررسی کیفیت رتبه بندی مقالات از فرمول رتبه متقابل مورد انتظار استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد میزان آشنایی و استفاده کاربران از رایسِست خیلی کم تر از پایگاه نورمگز است. در پایگاه نورمگزرتبه بندی کاربران به رتبه بندی سیستم بیشتر نزدیک است. کیفیت رتبه بندی در این پایگاه نسبتاً بهتر از رایسِست است. همچنین میزان دقت ربط مقالات نورمگز بیشتر است و از دید کاربران، پایگاه نورمگز مدارک مرتبط تری بازیابی کرده است. نتیجه گیری: الگوریتم ها و قابلیت های جدید نورمگز باعث افزایش میزان ربط و رتبه بندی بهتر در بازیابی مقالات شده است.

شاخص های کلیدی عملکرد یک ابزار سودمند در حوزه مدیریت عملیات است و به مدیران ارشد سازمان در ایجاد بهبود مستمر در فرآیندها و واحدهای مختلف اجرایی یاری می رسانند. در سامانه های اطلاعاتی پژوهشی، داده به عنوان منبعی ارزشمند در سرتاسر فرآیند پژوهش به حساب می آید و بخش زیادی از ارزش افزوده ایجاد شده در این فرآیند وابسته به کیفیت داده های پژوهشی است. از سوی دیگر کنترل کیفیت داده ها یکی از مهم ترین فعالیتها در راستای اطمینان از مطلوب بودن سطح کیفیت خروجی سازمان است که امروزه به کمک یک ابزار قدرتمند به نام نمودار کنترل انجام می شود. در این مقاله بمنظور پایش عملکرد سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی شاخص هایی مانند صحت، کامل بودن و دقت توسعه داده شده اند. داده های پایان نامه/ رساله (پارسا)های دانشجویان تحصیلات تکمیلی کل کشور که در سامانه گنج اشاعه داده می شوند، به کمک نمودار کنترل I-MR پایش شده اند. نتایج پایش مستمر کیفیت داده در شاخص های مختلف نشان می دهد که در برخی داتشگاه ها که به تازگی به سامانه ثبت پیوسته اند به دلیل عدم آشنایی با روند سامانه و ثبت اطلاعات و نبود آموزش کافی در برخی شاخص ها مانند دقت و صحت نوسانات زیادی وجود دارد و نیاز است اقدامات اصلاحی مناسبی انجام شود. در انتها، ارائه بازخورد به موقع به دانشجویان در خصوص مشکلات کیفی داده ها، پیغام های اطلاع رسانی ) مناسب در زمان تکمیل فیلدها توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی و ارائه آموزش های تصویری و تدوین دستورالعملهای لازم به عنوان اقدامات اصلاحی در خصوص ارتقاء کیفیت داده ها و قابلیت فرآیندهای تولید داده، پیشنهاد شده است.

هدف: بهینه سازی بازیابی معنایی اطلاعات با استفاده از روش های برچسب گذاری و هستان شناسی. روش شناسی: این پژوهش کاربردی با رویکرد تحلیل محتوا انجام شده است. 313 مقاله فارسی در موضوع بازیابی اطلاعات در یک پایگاه اطلاعاتی با قابلیت های جستجوی موضوعی برای دو گروه پیش آزمون و پس آزمون گردآوری شد . پس از برچسب گذاری 5700 واژه به کمک نرم افزار پردازش زبان طبیعی دانشگاه فردوسی مشهد، هستان شناسی مفاهیم و روابط معنایی آنها در محیط پروتژ طراحی و پیاده سازی شد. دقت نتایج بازیابی شده در دو مرحله پیش و پس آزمون سنجیده شد. یافته ها: سطح معنا داری آزمون Z ، به لحاظ آماری و اطمینان 99/0 ، تفاوت معنا داری را میان میزان دقت نتایج مرتبط بازیابی شده در دو گروه پیش آزمون و پس آزمون نشان داد. بنابراین، این ابزارها کارایی پذیرفتنی دارند. نتیجه گیری: دو روش پردازش زبان طبیعی و هستان شناسی به ارتقای بازیابی معنایی اطلاعات منجر می شود.

هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین امنیت شغلی و رفتار اشتراک دانش با میانجی فرهنگ سازمانی در بین کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی است. روش شناسی : روش پژوهش، روش پیمایشی تحلیلی است. جامعه پژوهش، کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه های دولتی استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی (155 نفر) می باشند که به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. روش گردآوری داده ها، پرسشنامه بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (توسط نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل) در قالب جدول و نمودار صورت گرفت. یافته ها : یافته ها نشان دادند بین امنیت شغلی و رفتار اشتراک دانش رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (ضریب مسیر0/73). همچنین بین امنیت شغلی و فرهنگ سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (ضریب مسیر 0/88). بین رفتار اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (ضریب مسیر 0/80). همچنین با توجه به معنی دار شدن اثر مستقیم امنیت شغلی بر رفتار اشتراک دانش به واسطه حضور متغیر فرهنگ سازمانی (ضریب مسیر 0/79)، می توان نتیجه گرفت بین امنیت شغلی، اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری : مهمترین ویژگی در جهان رقابتی تغییر است و آنچه تغییر نخواهد کرد خود تغییر است، سازمان ها با تکیه بر افراد سازمان به عنوان مهمترین سرمایه سازمان، آن ها را به درک، فهم و ارائه دانسته ها و ایده های جدید و استفاده علمی از آن ها در پیشبرد مقاصد سازمان تشویق کنند، این امر نیازمند ایجاد فرهنگ سازمانی به عنوان عامل تشکیل دهنده شخصیت سازمان ها و جهت دهی به رفتار کارکنان می باشد.

هدف: تعیین رابطه متغیرهای چندگانه هدف موقعیتی علمی، فشار، هنجارهای ذهنی، درک خطر، دانش سرقت علمی، خودکارآمدی تحصیلی و متغیر تعدیل کننده مدیریت زمان با احتمال سرقت علمی در مدل جانسون، هدف اصلی پژوهش حاضر می باشد. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه ایلام تشکیل دادند ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه های خود توسعه یافته هدف موقعیتی، فشار، درک خطر، و مدیریت زمان (جانسون، 2018)؛ هنجارهای ذهنی مونتانا و کسپزیک (2008)، خودکارآمدی تحصیلی داونپورت و لن (2006)، احتمال سرقت علمی شرد و همکاران (2002) و دانش سرقت علمی یئو (2007) بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار وارپ پی ال اس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین تمام متغیرهای مدل جانسون (2018) با احتمال سرقت علمی در پژوهش حاضر همبستگی معنادار و برخلاف این مدل در این پژوهش، بین فشار و دانش سرقت علمی با خودکارآمدی نیز ارتباط معناداری مشاهده می شود.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین عوامل پذیرش فناوری اطلاعات در بالندگی سازمانی بود که در دانشگاه ایلام مورد بررسی قرار گرفت. روش شناسی: در این پژوهش مدل تحقیق دیویس و همکاران (1989) به عنوان مدل پایه تحقیق انتخاب شد. جامعه آماری 440 نفر از کارکنان دانشگاه ایلام بود که 205 نفر به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه پذیرش فناوری اطلاعات و بالندگی سازمانی است. جهت تعیین روایی پرسشنامه های مذکور از روایی محتوایی استفاده شد و برای سنجش پایایی، از طریق روش آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفتند. تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام شد. یافته ها: نشان داد که بین عوامل پذیرش فناوری اطلاعات و بالندگی سازمانی روابط معناداری وجود دارد. همچنین سهولت درک شده با ضریب همبستگی 797/0 و سودمندی درک شده با ضریب همبستگی 405/0 در بالندگی سازمانی به صورت معناداری تاثیرگذار است. نتیجه گیری: فناوری اطلاعات یک دارایی استراتژیک مهم برای سازمان ها به شمار می رود که می توان از آن برای بهبود عملکرد سازمانی و رقابت راهبردی استفاده کرد. همچنین زمینه را برای اجرای بهتر استراتژی های سازمان فراهم می نماید و کارکنان را در جهت تحقق اهداف سازمان یاری می کند که در نهایت موجب بالندگی سازمانی می شود. بنابراین مدیران باید در جهت پیاده سازی فناوری اطلاعات در سازمان ها گام بردارند.  

هدف: تعیین و تبیین میزان همخوانی ساختار و ویژگی های اصطلاحنامه های علوم اسلامی با اصطلاحنامه های بازیابی بر اساس استاندارد ایزو 25964. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته است. جامعه پژوهش شامل توصیفگرهای اصطلاحنامه های علوم اسلامی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی نیز از آزمون t تک نمونه ای، فریدمن و آزمون کولموکروف-اسمیرنوف با کمک نرم افزار اس.پی.اس.اس استفاده شده است. یافته ها: براساس داده ها بیشترین میزان همخوانی با استاندارد به شیوه نمایش با میانگین 87/80% و بعد از آن به ترتیب عمق روابط معنایی با میانگین کل 00/70% میزان نزدیکی اصطلاحات به زبان طبیعی با میانگین12/24% و بخش میزان همخوانی اصطلاحات نامرجح مربوط به هر اصطلاح مرجح و میانگین 25/22% بخش میزان کمی و محتوایی یادداشت دامنه با میانگین 87/19% و کمترین میزان همخوانی به بخش گویایی نشانه های بیانگر روابط با میانگین 37/19% مربوط می شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد اصطلاحنامه های علوم اسلامی از نظر میزان مطابقت با استاندارد اصطلاحنامه های بازیابی در سطح بالایی از همخوانی است. بر اساس یافته ها بین ساختار و ویژگیهای اصطلاحنامه های علوم اسلامی با اصطلاحنامه های بازیابی تفاوت معنا داری وجود دارد.  

هدف: مطالعه نقش کتابخانه ها در زمان بحران ها (بحران ریزگرد) از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش با هدف مطالعه وضعیت کتابخانه های عمومی در مواجهه با ریزگردها انجام شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر، توصیفی - پیمایشی از نوع کاربردی است. جامعه آماری تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی (کردستان، کرمانشاه، ایلام، خوزستان) که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده و استفاده از فرمول کوکران 190 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری و با نرم افزار spss نسخه 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون t تک نمونه ای، نشان داد وضعیت آمادگی کتابخانه های مورد مطالعه، در مواجهه با پدیده ریزگردها در هر سه مرحله پیش از بحران، حین بحران و بعد بحران در سطح مطلوبی قرار ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، بحران ریزگردها در کتابخانه های عمومی، تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که این پدیده می تواند بر سطح کارایی و عملکرد کتابخانه های عمومی تأثیر منفی داشته باشد. با توجه به نقش کتابخانه های عمومی به عنوان نهادی مردمی و اجتماعی، ضرورت دارد که کتابخانه ها به نقش خود که اطلاع رسانی و ارائه خدمات در تمامی حوزه ها به اجتماع است فعالیت هایی چشمگیری انجام دهند.

هدف: هدف پژوهش حاضر استفاده از بازخورد رفتاری فرد، در بازیابی اطلاعات بود. به این منظور کاربران با محدوده مطالعاتی مشخص مورد بررسی قرار گرفته و برخی از جستجوهای آنها به عنوان نمونه رفتار بررسی شد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش مشاهده اجرا شده است. این مطالعه با همکاری30 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی با پیشینه تخصص در جستجوی اطلاعات انجام شد. از تعداد30 شرکت کننده، 15 نفر زن و 15 نفر مرد از گروه سنی 35-29 بودند. تمام فرایند جستجوی انجام شده از سوی هر یک از آزمودنی ها به وسیله نرم افزار تصویربرداری از صفحه نمایش ذخیره شد. آنچه که در این پژوهش بکار رفته مطالعه موردی است. جامعه مورد مطالعه، کاربران بخش جستجوی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات بودند. در این مطالعه تلاش شد روند بازیابی اطلاعات توسط افراد مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها: الگوی جستجوهای انجام شده، در بیشتر موارد به صورت کلی به جزئی و اختصاصی است. شرکت کنندگان جستجویشان را با اطلاعات کلی مانند معرفی و بررسی حقایق شروع نموده و سپس هر یک بر روی جنبه های خاصی تمرکز کردند. در بعضی موارد، کاربران در حین جستجو ایده های جدیدی بدست آوردند. با توجه به نتایج به دست آمده، پیشینه کلی، دانش موضوعی، محدوده زمان و ابزارهای در اختیار، پاسخ مورد نظر را تحت تاثیر قرار می دهد. نتیجه گیری: با توجه به تجزیه و تحلیل یافته ها می توان نتیجه گرفت که جهت افزایش سطح مهارت اطلاع یابی کاربران فعلی و آینده، باید دوره آموزشی تخصصی بازیابی اطلاعات برای همه طبقات کاربران برگزار گردد. در راستای افزایش سطح دسترسی کاربران پیشنهاد می گردد تمهیداتی جهت تهیه، افزایش، روزآمدسازی و غنای منابع اطلاعاتی الکترونیکی و آموزش استفاده از این منابع برای تمام کاربران با مرتبه های علمی مختلف اندیشیده شود.  

هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر مدیریت دانش مدیران بر رفاه کارکنان در محیط کار، در شرکت پخش سراسری بانی چاو ایرانیان بوده است. انجام تحقیق حاضر می تواند دانش جدیدی به مسئولین پخش شرکت ها در مورد مدیریت دانش و احساس کارکنان از رفاه دهد و میزان مفید یا غیرمفید بودن آن را بررسی نماید. مشکلات احتمالی که در مدیریت دانش به وجود خواهد آمد را شناسایی و راه حل ارائه کند. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، تحقیق کاربردی بوده و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل اطلاعات، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کارکنان شرکت پخش سراسری بانی چاو ایرانیان است. در تحقیق حاضر به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز مدل پژوهش، از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری تصادفی ساده بوده و به تعداد متناسب با حجم جامعه آماری و براساس فرمول کوکران انتخاب شد. یافته ها: روایی پرسشنامه از طریق روایی همگرا و پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (0.845) تأیید شد. نتایج با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزارهای 22SPSS و Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد مدیریت دانش مدیران بر رفاه کارکنان در محیط کار در شرکت پخش سراسری بانی چاو ایرانیان تاثیر دارد. همچنین کسب دانش، به اشتراک گذاری دانش، خلق دانش، تدوین دانش و حفظ و نگهداری دانش بر رفاه کارکنان در محیط کار در شرکت پخش سراسری بانی چاو ایرانیان تاثیر دارد. در یک تحلیل مقایسه ای می توان بیان کرد تحقیقات قبلی بر روی مفهوم و شیوه های مدیریت دانش به طور گسترده، مطالعه کرده است. علاوه بر این محققین در گذشته نشان دادند که فرآیند دانش متشکل از تبادل دانش و پرورش و برداشت (نتیجه) دانش است. همچنین محققین، خلق دانش و به اشتراک گذاری دانش را به عنوان شیوه های مدیریت دانش، معرفی می کنند. نتیجه گیری:هرچند ساختار سیستم های اطلاعاتی نسبتاً مناسب بوده است، اما نتایج آماری مطلوبی را به همراه ندارد و الزاماً منجر به بهبود عملکرد مدیریت دانش در سازمان ها نمی شود. به نظر می رسد چالش اصلی مدیریت دانش در سازمان های مورد مطالعه، مدیریت بهینه اطلاعات به منظور تبدیل آن به دانش سازمانی باشد. در این زمینه تشکیل واحد مدیریت دانش که بتواند برنامه ریزی و طرح جامعی را برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و به کارگیری نتایج در بهبود عملکرد سازمان تدوین و اجرا نماید، احساس می شود. شیوه های مدیریت دانش و حس کارکنان از رفاه در محیط کار، در هر سازمانی ضروری است و مدیران باید شیوه های مدیریت دانش را به عنوان یک اولویت با هم ترکیب کنند تا حس کارکنان از رفاه در محیط کار بهبود یابد.    

امروزه مدیریت دانش به عنوان رویکردی جدید برای کشف و بهره برداری هر چه بیشتر از دانش سازمانی جهت دستیابی به مزایای آن، توسط بسیاری از سازمان ها پذیرفته شده است. طبق نظریه ی وابستگی، پیاده سازی موفقیت آمیز مدیریت دانش به انتخاب بهترین فرآیندهای مربوطه، با توجه به شرایط سازمان وابسته است. انتخاب بهترین فرآیند برای پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان باعث صرفه جویی در هزینه و زمان می شود. هدف از این پژوهش طراحی سیستم فازی مبتنی بر قانون برای بررسی فاکتورهای مؤثر بر انتخاب فرآیندهای مناسب مدیریت دانش در سازمان و در نهایت اولویت بندی این فرآیندها است. فاکتورهای مورد بررسی در این پژوهش عبارتند از فاکتورهای مربوط به خصوصیات دانش، خصوصیات وظایف، خصوصیات محیط و خصوصیات سازمان. همچنین فرآیندهای مدیریت دانش براساس پژوهش های صورت گرفته پیشین شامل کشف دانش، بدست آوردن دانش، اشتراک گذاری دانش و به کارگیری دانش می شوند. در این مقاله ابتدا یک سیستم فازی نوع اول مبتنی بر قانون جهت مدلسازی ارتباط بین فرآیندها و فاکتورهای وابستگی استخراج شده از روش فرناندز ارائه می شود و سپس با بررسی و مقدار دهی به هرکدام از فاکتورها، نتیجه به صورت اولویت بندی فرآیندهای مدیریت دانش بر اساس فاکتورهای ورودی، بدست می آید. نتایج حاصل از اولویت بندی فرآیندهای مدیریت دانش در این پژوهش، با پژوهش پیشین در این زمینه مقایسه شده و علاوه بر انطباق نتایج، این پژوهش توانسته با استفاده از سیستم های فازی مبتنی بر قانون، بررسی دقیق تری در مورد فاکتورهای وابستگی انجام داده و در نهایت فرآیندهای مدیریت دانش را به صورت دقیق تری اولویت بندی کند

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و طبقه بندی روش های ایجاد هستی شناسی و ویژگی ها و شاخص های مورد توجه در این روش ها برمبنای مطالعات صورت گرفته در این حوزه انجام شده است. روش: به منظور تحقق اهداف مورد نظر، پژوهش پیش رو برای نخستین بار با استفاده از روش فراترکیب به بررسی نظام مند و تحلیل پژوهش های انجام شده در حوزه روش های طراحی و ساخت هستی شناسی پرداخت. برهمین اساس 59 منبع (مقالات پژوهشی و مقالات کنفرانس ها و پایان نامه) از میان منابع موجود جستجو شده، برگزیده و تحلیل شدند. به منظور اعتبارسنجی نتایج از ضریب توافق خبرگی کاپا استفاده شد. سپس بر اساس نتایج حاصل از آن اقدام به ارائه چارچوبی شامل طبقه بندی روش ها و ویژگی ها و مفاهیم مورد توجه در هر یک از منابع مورد بررسی نمود. یافته ها: در نتیجه تحلیل مطالعات 64 مولفه (حاصل از 140 کد اولیه )، 43 مفهوم و 10 مقوله اصلی حاصل شد. اصالت: ویژگی ها و شاخص های حاصل شده، چارچوبی عمومی برای طراحی و ساخت هستی شناسی مبتنی بر پژوهش های صورت گرفته ارائه می دهد و علاوه بر آن با ارائه شمایی از پژوهش هایی که تاکنون در این حوزه صورت گرفته، پژوهشگران حوزه طراحی و ساخت هستی شناسی را تا حد زیادی از جستجو، مطالعه و تحلیل منابع متعدد و پراکنده بی نیاز می گرداند. بدین صورت که با ارائه ویژگی ها و نقاط اصلی این روش ها کار انتخاب روش های ساخت هستی شناسی متناسب با ملزومات حوزه مورد نظر برای سازندگان آن تسهیل شود

هدف: هستی شناسی ها ابزارهای پرکاربرد در سازماندهی دانش در بستر وب معنایی هستند. هستی شناسی ها برای موضوع های مختلف نیاز به گسترش دارند. مقاله حاضر گسترش هایی را معرفی و بررسی می کند که برای الگوی مرجع مفهومی سیداک ارائه شده است. روش : کلیدواژه هایExtension  و CIDOC-CRM را در موتورهای جستجو و پایگاه های گوگل اسکالر، ساینس دایرکت، امرالد، ابسکو، و ریسرچ گیت جستجو کردیم و بیش از 50 مقاله یافتیم و چکیده های آنها را مرور کردیم. از میان آنها 21 مقاله را با الگوی مرجع مفهومی سیداک مرتبط یافتیم و مرور کردیم. یافته ها : رسماً 14 گسترش برای الگوی مرجع مفهومی سیداک تابه حال ارائه شده است. هر گسترش به فراخور نیاز حوزه های موضوعی، به معرفی رده ها و ویژگی های آنها پرداخته است. برخی گسترش ها افزون بر الگوی سیداک، از گسترش های دیگر نیز استفاده کرده اند. بیشترین کاربرد را گسترش الگوی سی.آر.ام.اس.سی.آی. داشته است. بیشترین گسترش ها هم در موضوع باستان شناسی بوده است. از لحاظ روش شناسی، همه گسترش ها با روش هماهنگ سازی و مطابقت دادن مفاهیم حوزه های موضوعی با الگوی سیداک انجام شده است. نتیجه گیری : نیاز به گسترش های موضوعی برای الگوی مرجع مفهومی سیداک همچنان وجود دارد و می تواند به غنی تر شدن مجموعه های داده ای در وب معنایی بیانجامد.

هدف: دوران کودکی از مهم ترین زمان ها در شکل گیری شخصیت افراد است که می توان با انواع روش های غیرمستقیم در تقویت نقاط مثبت آن که جزء ذاتی وجود هر انسانی است کوشید. در این میان، قصه خوانی می تواند یکی از روش های جذابی باشد که به دلیل برانگیختن احساسات و همچنین کنجکاوی کودک بسیار تأثیرگذار باشد و در آموزش انواع مفاهیم از جمله رفتارهای نوع دوستانه مفید واقع شود. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر قصه خوانی بر افزایش احساس و رفتار نوع دوستانه پسران دبستانی شهر کرمانشاه صورت گرفته است. روش: در چهارچوب روش شبه تجربی و در قالب یک طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمون و کنترل، 20 پسر 7 تا 12ساله با روش نمونه گیریِ دردسترس در شهر کرمانشاه انتخاب و در دو گروه 10نفره جای گرفتند. گروه آزمایش در هشت جلسه از مرداد تا شهریور 1398 در کتابخانه عمومی امام علی (ع) واقع در شهر کرمانشاه تحت تأثیر متغیر قصه گویی قرار گرفت و هشت قصه مرتبط برای آن ها خوانده شد. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان مداخله از هر دو گروه آزمون به عمل آمد تا تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته نوع دوستی مشخص شود. یافته ها: نتایج نشان داد قصه خوانی باعث افزایش نوع دوستی کودکان گروه آزمایش شده است، اما در نوع دوستی پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر برای نخستین بار به شیوه تجربی نشان داد قصه خوانی باعث افزایش حس نوع دوستی پسران 7 تا 12ساله می شود. این یافته قابلیت کاربرد قصه خوانی را در آموزش کودکان و حل مشکلات آن ها نشان می دهد و پیشنهاد می کند از قصه خوانی در فضاهای آموزشی و بالینی به عنوان یک روش تعلیمی بهینه و در عین حال سرگرم کننده استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر طراحی سیستم یادگیری الکترونیک مبتنی بر هستی شناسی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش های توصیفی است. در پژوهش حاضر برای استخراج مفاهیم اصلی حوزه آموزش الکترونیک به بررسی مقاله ها و منابع اطلاعاتی منتشر شده در مورد آموزش الکترونیک پرداخته شد و درنهایت مقوله های اصلی حوزه آموزش الکترونیک شامل منابع انسانی، زیرساخت های فناوری و محتوای آموزشی شناسایی شدند. در پژوهش حاضر مبنای روش به کار گرفته شده در استخراج مفاهیم و روابط معنایی، راهکار مهندسی دانش و مبنای روش به کار رفته در ایجاد هستی شناسی، روش بالا به پایین بود. همچنین جهت ساخت هستی شناسی از نرم افزار پروتژه ویرایش 3.5 استفاده شد. یافته ها: در پژوهش حاضر از هفت مرحله برای ساخت هستی شناسی استفاده شد که شامل تعیین دامنه و پوشش هستی شناسی، تعیین سلسله مراتب هستی شناسی، تعیین جفت های مفهومی، تعیین رده ها، توصیف ویژگی ها، تعریف چهریزه ها و ایجاد نمونه بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان از روش ارائه شده برای تکمیل و توسعه هستی شناسی پیشنهادی برای حوزه آموزش الکترونیک استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شبکه های اجتماعی در مطالعه الکترونیکی و چاپی درسی و غیر درسی دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با روش پیمایشی- تحلیلی از نوع کاربردی انجام شده است. جامعه آماری (3032 نفر) با روش تصادفی ساده، و حجم نمونه 216 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است و داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS در دوسطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: استفاده دانشجویان از شبکه های اجتماعی بین سه تا چهار ساعت در روز (6/33%) بوده و استفاده جامعه آماری از تلگرام (96/0) بیش از سایر شبکه های اجتماعی می باشد. دانشجویان مورد مطالعه از امکانات شبکه های اجتماعی در مطالعه الکترونیکی درسی و غیردرسی 46 % و در جهت هدایت به مطالعه چاپی درسی و غیردرسی به میزان 43 % بهره می گیرند. نقش شبکه های اجتماعی در مطالعه الکترونیکی درسی و غیردرسی 55 % و در مطالعه چاپی درسی و غیردرسی 52% می باشد . شبکه های اجتماعی به میزان 55 % در ایجاد عادت به مطالعه نقش دارند. نتیجه گیری: شبکه های اجتماعی در ایجاد عادت به مطالعه نقش داشته و دانشجویان مورد مطالعه در استفاده از این شبکه ها با مشکلاتی نظیر کندی سرعت و قیمت بالای اینترنت، قیمت بالای منابع چاپی و عدم آشنایی با سایت ها و فیلترینگ مواجه هستند. با توجه به نقش شبکه های اجتماعی در تبادل اطلاعات، ضروری است در مورد قابلیت های این شبکه ها و در نتیجه افزایش بهره وری مؤثر از آنها تلاش شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جریمه دیرکرد منابع امانی بر بازگشت منابع است. روش شناسی: روش این پژوهش، پیمایشی توصیفی است. اعضای کتابخانه های عمومی شهرستان کرج که شامل 41400 کاربر ( تا پایان سال 97) هستند، جامعه آماری این پژوهش می باشند که از این میان 381 نفر به عنوان نمونه در این پژوهش شرکت کردند. داده های مورد نیاز به کمک پرسشنامه گردآوری شده و با استفاده از نرم افزارهای اکسل و مینی تب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: کاربران کتابخانه های عمومی با جریمه موافق بوده و آن را بر بازگشت به هنگام منابع کتابخانه موثر می دانند؛ به طوری که می تواند به عنوان عامل مهمی در بازگشت به موقع منابع به کتابخانه در نظر گرفته شود. دو دلیل اصلی تأخیر در بازگرداندن منابع کتابخانه، فراموشی موعد بازگشت کتاب و همچنین نیاز به کتاب (حتی به قیمت پرداخت جریمه دیرکرد) عنوان شد. بسیاری از کاربران از این که می توانند منابع را به صورت آنلاین و تلفنی تمدید کنند، اظهار بی اطلاعی نمودند. از نظر پاسخ دهندگان، جریمه بر تمدید عضویت تأثیری منفی نداشته است. نتیجه گیری:یکی از علل اصلی عدم بازگشت به موقع منابع، فراموشی موعد بازگشت است. این مشکل می تواند با ارسال پیامک یادآوری، قبل و بعد از موعد سررسید منابع، تا حدی حل شود. امکان تمدید آنلاین منابع در سامانه نهاد کتابخانه های عمومی کشور وجود دارد، اما بیشتر کاربران از امکانات این سامانه آگاهی ندارند. با توجه به اینکه امروزه دسترسی افراد به اینترنت به طور عمده از طریق گوشی تلفن همراه است، طراحی و ساخت نرم افزار کاربردی قابل نصب روی گوشی تلفن همراه که بتواند امر جستجو و تمدید منابع را به راحتی انجام دهد، احساس می شود. آموزش کاربران کتابخانه ها درباره قوانین و مقررات کلی کتابخانه و امانت نیز می تواند بر بازگشت به موقع منابع مؤثر باشد.

هدف: شناسائی تأثیرعوامل فرهنگی، آموزشی، و اجتماعی بر نگرش دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان به مطالعه و خواندن است. روش: 14 نفر از دختران دانش آموز دوره دوم مدارس استعدادهای درخشان شهر تبریز با نمونه گیری هدفمند در دسترس و گلوله برفی در این مطالعه شرکت کردند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری و تحلیل شد. یافته ها: از لحاظ فرهنگی همراهی پدر و مادر در خواندن کتاب موردعلاقه در کودکی سبب بالارفتن مهارت حل مسئله در اطلاع یابی و نگرش مثبت به مطالعه و خواندن در سنین بالاتر می شود. از لحاظ آموزشی مطالعه و خواندن در مدارس استعدادهای درخشان به طور عمده به کتاب های درسی، کمک آموزشی یا المپیادی محدود است. در مدارس استعدادهای درخشان اغلب به کتابخانه اهمیت داده نمی شود. اکثر دانش آموزان اعلام کردند که برای مشاوره به کتابدار مراجعه نمی کنند. از لحاظ تأثیر عوامل اجتماعی، یافته ها نشان داد اکثر دانش آموزان نگرش خود را در خصوص مطالعه و خواندن، در دوران مدرسه و از طریق دوستان یا معلم به دست می آورند.

این پژوهش با ه دف اصل ی ارائه الگ وی پیشنه ادی برای نرم افزار استخ راج و آرشی و داده از رسانه ه ای اجتماع ی تدوین شده است. در پژوهش حاضر ضمن مطالعه کتابخانه ای درخصوص استخراج داده و آرشیوسازی رسانه های اجتماعی به بررسی نرم افزارهای تولید شده در این زمینه پرداخته شده است؛ در نهایت براساس سیاهه وارسی تهیه شده، یک الگوی پیشنهادی از این نوع نرم افزارها ارائه شد. این روند با همراهی متخصصان رسانه های های اجتماعی در علم اطلاعات و دانش شناسی انجام گرفت. در این پژوهش، گردآوری اطلاعات، به روش مطالعه اسنادی و پیمایشی تحلیلی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. با نمونه گیری هدفمند و رصد افراد مطلع، تعداد ۳۱ نفر از متخصصان رسانه های های اجتماعی در علم اطلاعات و دانش شناسی انتخاب شدند. قابلیت های به دست آمده از نرم افزارها در قالب طیف لیکرت در اختیار متخصصان قرار گرفت و از آن ها خواسته شد که میزان موافقت خود را با ضرورت وجود هر یک از این قابلیت ها مشخص نمایند. برای بررسی بودن یا نبودن هر یک از قابلیت های نرم افزارها از روش سی وی آر[1]، بار عاملی اکتشافی و بار عاملی تأییدی استفاده شد. میزان پذیرش هریک از قابلیت ها، با میانه ارزیابی(معیار سنجش میانه 3) شد. سپس، هریک از گویه ها بر اساس میانگین موجود در آزمون فریدمن رتبه بندی شدند. در مرحله دوم سی وی آر هر یک از قابلیت ها، و در مرحله آخر بار عاملی تأییدی و بار عاملی اکتشافی بررسی شد. پرسش های پژوهش با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای بررسی شدند. قابلیت های «امکان جستجوی پیشرفته آرشیو»، «دسته بندی آرشیو ها(مرورآسان)» و «ارائهگزارش های بصری» نمره بالاتر از 50 و معیارهای «بازنشانی رکوردهای حذف شده»، «امکان ایجاد آرشیو باز برای دسترسی عام»، «اخذ گواهی های اعتباری از نهادهای دولتی و خصوصی»، «دریافت نسخه کامل پس از پرداخت هزینه» و «نسخه دمو» نمره کمتر از 50 را در سی وی آر به دست آوردند. تمامی قابلیت ها بار عاملی تأییدی و اکتشافی بیشتر از 3/0 داشتند؛ بنابراین، در نظر گرفته شدند. اما با مقایسه بار عاملی قابلیت ها با سی وی آر امکان حذف قابلیت هایی با سی وی آر کمتر از 50 وجود دارد. تمامی قابلیت های تخصصی نرم افزارهای فعلی از دیدگاه متخصصان ضروری هستند. قابلیت های «امکان جستجوی پیشرفته آرشیو»، «دسته بندی آرشیو ها (مرورآسان)» و «ارائهگزارش های بصری» مهم ترین الزامات نرم افزارها ازدیدگاه متخصصان هستند. قابلیت «اخذ گواهی های اعتباری از نهادهای دولتی و خصوصی» کمترین اهمیت را از دید متخصصان دارد. معیارهای «حذف خودکار آرشیوها در زمان تعریف شده»، «بازنشانی رکوردهای حذف شده»، «امکان ایجاد آرشیو باز برای دسترسی عام»، «اخذ گواهی های اعتباری از نهادهای دولتی و خصوصی»، «حذف خودکار آرشیوها در زمان تعریف شده»، «دریافت نسخه کامل پس از پرداخت هزینه» و «نسخه دمو» می توانند از قابلیت های نرم افزار حذف شوند. البته در بررسی نرم افزارهای فعلی استخراج داده از رسانه های اجتماعی، مشاهده شد که برخی از این قابلیت ها دارای اهمیت بالایی است. قابلیت «امکان ذخیره سازی محلی» توسط متخصصان به سیاهه وارسی نهایی اضافه گردید.