درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف این پژوهش شناسایی وضعیت دامنه موضوعی پژوهش های انجام شده رشته تکنولوژی آموزشی در ایران، ترسیم وضع مطلوب و روشن کردن خلأ های موجود در این پژوهش ها است. سوال های مهم آن عبارتند از پژوهش های انجام شده در رشته تکنولوژی آموزشی در ایران از لحاظ موضوعی چه وضعیتی دارند؟ وضعیت مطلوب آن کدام است؟ و در مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب چه خلأهایی وجود دارند؟ روش: این پژوهش دارای دو مرحله است. مرحله اول، جامعه آماری آن را کلیه پژوهش های انجام شده در زمینه های مرتبط با تکنولوژی آموزشی تشکیل می دهند که از بین آنها پژوهش های انجام شده در سه دانشگاهی که دارای تحصیلات تکمیلی و قدمت بیشتری بوده اند به عنوان نمونه برای تعیین وضع موجود پژوهش ها انتخاب شده است. در این مرحله برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده ها به ترتیب از ابزار فیش برداری و تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. مرحله دوم برای روشن ساختن وضع مطلوب پژوهش ها 22 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی ایران با استفاده از نمونه گیری ملاک محور به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها در این مرحله پرسشنامه محقق ساخته بوده است. هم چنین برای مشخص ساختن خلأهای پژوهشی نیز داده های وضع مطلوب با داده های مربوط به وضع موجود مقایسه شده است. یافته ها: پژوهش های انجام شده در ایران غالباً به بررسی موضوعات و قلمروهای سنتی این رشته تأکید داشته و به برداشت ها یا قلمروهای جدید آن پرداخته نشده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی مسایل و مشکلات درس کارورزی از نظر مدرسین این درس، در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان بوده است. بدین منظور، با استفاده از رویکرد کیفی و براساس نمونه گیری هدفمند، با 25 نفر از اساتید درس کارورزی دانشگاه فرهنگیان اصفهان، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. روایی محتوایی سوال های مصاحبه، توسط متخصصین تأئید شد. برای افزایش دقت تجزیه و تحلیل مصاحبه ها از روش پرسش از همکار، کاوش به وسیله افراد مورد مطالعه(هالوی و ویلر، 2009) و استفاده از مسیر ممیزی(گال و همکاران، 1391)، استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت پذیرفت. یافته ها نشان داد که مشکلات درس کارورزی را می توان در دو بُعد «برنامه درسی» و «اجرای آن» دسته بندی کرد. طبق نتایج، بیشترین مشکلات در بُعد برنامه درسی، در مؤلفه اهداف برنامه درسی کارورزی: نگاه آرمان گرایانه و هدف گذاری های شخصی(84/0)، در مؤلفه محتوا: نگذراندن دروس پیش نیاز توسط دانشجو(84/0)، در مؤلفه راهبردهای یاددهی یادگیری: عدم آشنایی بعضی از مدرسین کارورزی با شیوه پژوهش های کیفی(60/0)، و در مؤلفه ارزشیابی: عدم هماهنگی لازم در شیوه ارزشیابی(52/0) بود. بیشترین فراوانی مشکلات شناسایی شده در بُعد اجرا نیز، شامل: عدم همکاری کافی آموزش و پرورش در ارسال مجوز(68/0)، نبود وسیله نقلیه برای مدرس کارورزی(54/0)، عدم توجیه مدیران مدارس نسبت به درس کارورزی(36/0)، کمبود معلم راهنمای خوب به عنوان الگو برای دانشجو معلم(68/0)، نبود کتاب درسی مناسب این درس (88/0)، پایین بودن سطح آگاهی دانشجو معلم در زمینه محتوای کتب درسی(52/0)، اختلاف نظر مدرسین دوره ضمن خدمت در آموزش واحد کارورزی(72/0)، کمبود نیروی انسانی آگاه به واحد کارورزی در دانشگاه جهت رفع مشکلات و ابهامات اجرایی- اداری(60/0) بود. به نظر می رسد شغل معلمی به منزله یک فعالیت حرفه ای نیازمند فلسفه ای برای پیوند میان نظریه و عمل است. لذا توجه به برنامه ریزی منسجم در راستای آموزش عملی و نظری مناسب درس کارورزی در دانشگاه فرهنگیان با توجه به چالش های پیش روی آن ضروری می نماید.

یکی از مهارت های لازم برای موفقیت تحصیلی دانش آموزان مدیریت زمان است. این مهارت از جمله مؤلفه های خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی نقش عوامل مختلف مدل کوپر در مهارت مدیریت زمان دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی با روش همبستگی انجام گرفت. آزمودنی های پژوهش، شامل 400 دانش آموز دختر بودند که به وسیلة نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از نواحی آموزش و پرورش تبریز انتخاب شدند. از پرسش نامة پس خوراند فراهم شده از طرف معلمان (تراوتین و همکاران، 2006)، جهت گیری انگیزشی (ژو، 2010)، مقیاس تنظیم محیط (ژو، 2010) و مقیاس مدیریت زمان تکالیف (ماکان، 1994) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات روش های آماری آزمون معناداری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام به کار رفت. نتایج پژوهش نشان داد که ابتکار عمل در تنظیم محیط، پس خوراند فراهم شده از طرف معلمان و جهت گیری انگیزشی یادگیری مطالب درسی پیش بینی کننده مهارت مدیریت زمان تکالیف درسی دانش آموزان است. این متغیر ها 26 درصد واریانس مهارت مدیریت زمان تکالیف درسی را تبیین می کنند.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه اعتیاد به بازی های رایانه ای، هیجانی خواهی و اضطراب اجتماعی با عملکرد تحصیلی: نقش تعدیل کنندگی خود کنترلی در نوجوانان انجام گرفت. طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش مشتمل بر 200 نفر (99 پسر و 101 دختر) از دانش آموزان ناحیه 5 شهر اصفهان بود که براساس روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های خودکنترلی تانجی و همکاران (2004)، هیجان خواهی ماروین زاکرمن (1978)، اضطراب اجتماعی نوجوانان پاکلک (2004)، عملکرد تحصیلی فام و تیلور (۱۹۹۹)، اعتیاد به بازی های رایانه ای فرهادی (1395) بود. داده های جمع آوری شده از پرسشنامه ی پژوهش به روش حداقل مربعات جزئی در معادلات ساختاری و با استفاده ازدو نرم افزار SPSS-22 وSmart_PLS-3 تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خودکنترلی توانسته رابطه ی بین اعتیاد به بازی های رایانه ای و عملکرد تحصیلی را تعدیل نماید و مقدار اثر تعدیل کنندگی به میزان 239/0 می باشد، بدین معنا که خودکنترلی در رابطه ی بین اعتیاد به بازی های رایانه ای و عملکرد تحصیلی نقش تعدیل کنندگی ایفا می نماید (05/0 P<)، در حالیکه نتوانسته رابطه ی بین اضطراب اجتماعی و عملکرد تحصیلی و رابطه بین هیجانی خواهی و عملکرد تحصیلی را تعدیل نماید.

هدف تحقیق کیفی حاضر، بررسی وضعیت آموزش در خانه در نظام آموزشی ایران است. این تحقیق در سال 1391 انجام شد. جامعه تحقیق با روش گلوله برفی انتخاب شدند و با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. مفاهیم مصاحبه، استخراج و طبقه بندی شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که مشارکت کنندگان از طبقه متوسط و بالای متوسط جامعه ایران و دارای تحصیلات عالی هستند. مداخله مشارکت کنندگان تحقیق در آموزش فرزندان خود و پذیرش مخاطره آن بسیار بالاست. آنها درباره نظام رسمی آموزش ایران، نگرش مثبتی نداشتند ولی ترجیح آموزش در خانه، بیشتر جنبه آموزشی داشت و نه ایدئولوژیک. آنها نظام آموزش در مدرسه را نظامی یک سویه می دانستند که خلاقیت کودکان را نابود می کند و صرفاً تأکید بر حافظه دارد و از برخی موضوعات مانند ورزش، زبان انگلیسی، موسیقی و هنر غافل است. به نظر مشارکت کنندگان تحقیق، مدرسه محیطی بسته است که هر کس باید در آن بنشیند، گوش دهد و شخصیت واقعی خود را پنهان کند. آموزش در خانه در ایران محدود به کتاب درسی نیست و بیشتر در فضاهای طبیعی جریان دارد. این آموزش، مبتنی بر مهارت های کوتاه مدت است و زمان بندی خاصی ندارد و مانند نمونه های جهانی آن منعطف است. یافته های تحقیق نشان داد که این نوع آموزش در ایران روابط والدین با یکدیگر و فرزندانشان را افزایش داده است. فرزندان آنها در یادگیری مستقل اند و خود با محیط انطباق می یابند. ولی به دلیل تازگی این نوع آموزش و نیز غیرقانونی بودن آن، جامعه در این مرحله آن را نپذیرفته است. گهگاه نیز فرزندانی که در خانه آموزش می بینند و والدینشان با چالش هایی مواجه می شوند مانند تمسخر از سوی دیگران، نگرانی درباره آینده فرزندان و امثال این ها.

زمینه: هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه میان راهبردهای مقابله ای و سلامت عمومی با شیوه ادراک والدین دارای فرزند آسیب دیده شنوایی بود. روش: در این پژوهش که از نوع همبستگی بود، 71 نفر از دانش آموزان آسیب دیده شنوایی به همراه والدین خود شرکت داشتند. ابزار مورد استفاده شامل پرسش نامه راهبردهای مقابله ای لازاروس، پرسش نامه سلامت عمومی و پرسش نامه شیوه ادراک والدین بود. آزمون های آماری استفاده شده شامل آزمون ضریب همبستگی پیرسون بود. یافته ها: میان راهبردهای مقابله ای و سلامت عمومی والدین با شیوه ادراک والدین رابطه معناداری (01/0p<) وجود دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد برای بهبود شیوه ادراک والدین، ارایه راهکارهایی به والدین و به ویژه مادران در زمینه سلامت عمومی و بهداشت روانی می تواند راهگشای مفید و مناسبی باشد.