تغییر نگرش به هنر در سایه نظریه اعتباریات علامه طباطبائی
آرشیو
چکیده
ابن سینا و دیگر اندیشمندان مسلمان پس از او، تحت تأثیر منطق و فن شعر ارسطویی، زیبایی را به معنای «سازگاری و ملائمت با نفس» تعریف کردند و از آن جا که معنای ثابتی برای نفس انسانی قائل بودند، تعریف آنان نیز حالتی ذات انگارانه پیدا کرده است. با تحولی که ملاصدرا با نظریه حرکت جوهری در تعریف نفس مطرح کرد، تعریف ذات انگارانه از زیبایی دیگر نمی توانست با پویایی و تغییر نهفته در نفس انسانی سازگار باشد. به اعتقاد نگارنده، علامه طباطبایی با مطرح کردن ادراکات اعتباری در مقابل ادراکات حقیقی تحول دیگری را در این زمینه به وجود آورده اند که منجر به تعریفی کارکردگرایانه از زیبایی و هنر می شود.مقصود علامه طباطبایی از ادراکات اعتباری اعتباریاتی است که لازمه فعالیت های حیاتی انسان است و تنها در ظرف عمل محقق می شود. بنابردیدگاه ایشان رابطه ادراکات اعتباری با ادراکات حقیقی از سنخ تولیدی و استنتاج برهانی نیست بلکه تقلید، تکرار و عادت سهم به سزایی در شکل گیری اعتباریات دارند. علاوه بر این قرار گرفتن اعتباریات در مسیر استکمال وجود و رفع نواقص انسان است. حیات اجتماعی انسان و اعتباریات بعد از اجتماع را نیز باید در همین راستا دید. به این ترتیب آنچه در قالب آداب و رسوم و ارزش ها و هنجارها و ... طی قرون و اعصار در یک جامعه پدید آمده و انباشته شده است، همین اعتباریاتی است که وجودِ درحالِ تحول و رو به جانبِ تمامیتِ انسان را به سمت استکمال وجودی می برد. بر این اساس تغییر نگرش ما به هنر به عنوان یکی از مهم ترین این اعتباریات اجتناب ناپذیر است.Changing attitudes towards art according to the "contingents" theory of Allameh Tabataba'i
Ibn Sina and other Muslim thinkers after him, under the influence of Aristotel’s logic and poetics, defined beauty as "compatibility and suitability with the soul," and since they believed in a fixed meaning for the human being, their definition also took on an essentialist form. With the development that Mulla Sadra proposed by the theory of essential movement in the definition of human being, the essentialist definition of beauty could no longer be compatible with the dynamics and changes inherent in the human soul. In the author's opinion, Allameh Tabataba'i, by proposing contingent perceptions in contrast to real perceptions, has created another development in this field that leads to a functional definition of beauty and art. Allameh Tabataba'i means by contingent perceptions the perceptions that are necessary for human vital activities and can only be realized in the field of action. Therefore, in his view, the relationship between contingent perceptions and real perceptions is not of the type of deductive reasoning, but rather imitation, repetition, and habits play a significant role in the formation of contingents. In addition, the placement of values is on the path of perfecting existence. Human social life and values should also be seen in this direction. therefore, what has accumulated in a society in the form of customs, values, norms, etc. are the contingents that lead the evolving existence and the totality of mankind towards existential perfection. Accordingly, changing our attitude towards art as one of the most important of these values is inevitable.
تبلیغات
