مقاصد شریعت در حکمرانی اسلامی، در حوزۀ هنر (تحت ضوابط فقهی تشخیص مصالح)
آرشیو
چکیده
مقاصد شریعت در حکمرانی اسلامی هنر، موضوع این مقاله است. از آنجا که حکمرانی اسلامی در فقه اسلامی عبارت از إعمال ولایت عمومی در جهت پیشبرد اهداف و مقاصد اجتماعی شریعت است و إعمال ولایت مقید به مصلحت است، مقاصد شریعت در حکمرانی اسلامی، در چارچوب ضوابط فقهی تشخیص مصلحت خواهد بود. در این چارچوب، به عنوان درآمد و گام نخست، سه هدف یا مقصد، برای حکمرانی اسلامی در حوزه هنر، قابل طرح، معرفی و اثبات است. اول، تعظیم شعائر اسلامی، براساس سابقه فقهی توجیه برخی از آثار و رفتارهای هنری، به عنوان یکی از مقاصد، عنوان شده است. مقصد دوم عبارت است از دور نگهداری هنر از مفاسد و منکرات و مقصد سوم قرار گرفتن هنر در راستای برپایی نیکی ها و براندازی بدی ها، است. بیان و اثبات این سه مقصد، پس از بیان دیگاه کلی اسلام، مستند به قرآن و روایات، درباره هنر، با محوریت زیبایی، صورت گرفته است. روش علمی مقاله فقهی و اجتهادی است. نوآوری مقاله، ضمن طرح اصل موضوع، با زوایه نگاه حکمرانی اسلامی، بررسی و نتیجه گیری در چارچوب ضوابط فقهی تشخیص مصلحت در حکمرانی اسلامی است.The Objectives of Sharia in Islamic Governance of Arts (Within the Jurisprudential Framework of Determining Public Interest)
This article examines the objectives of Sharia in Islamic governance of arts. In Islamic jurisprudence, Islamic governance refers to the exercise of public authority aimed at advancing the social goals and purposes of Sharia, where such authority is bound by considerations of public interest (maslaha). Therefore, the objectives of Sharia in Islamic governance must be framed within jurisprudential parameters for determining public interest. Within this framework, three primary objectives for Islamic governance in arts are proposed and substantiated as foundational premises. First, the veneration of Islamic symbols (ta'zim al-sha'a'ir al-islamiyya) is established as an objective, supported by jurisprudential precedents that justify certain artistic works and behaviors. The second objective involves safeguarding art from immoral and forbidden elements (mafasid wa munkarat), while the third aims to align art with the promotion of virtue (iqamat al-khayrat) and eradication of vice (ihadmat al-munkarat). The articulation and validation of these three objectives follows an exposition of Islam's comprehensive perspective on art—with beauty as its focal point—as evidenced by Quranic texts and hadith. The methodology employed is jurisprudential (fiqhi) and based on independent legal reasoning (ijtihad). The article's innovative contribution lies in its treatment of the subject through the lens of Islamic governance, with analysis and conclusions developed within the jurisprudential framework for determining public interest in Islamic governance systems.
تبلیغات
