درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۸۴۱ تا ۱٬۸۶۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
۱۸۴۱.

ارائه مدل اخلاق مدارانه نگهداشت نخبگان در سازمان های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: نگهداشت نخبگان ویژگی های فردی ویژگی های روانی ویژگی های شغلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۵۸۹
یکی از مهمترین عواملی که در موفقیت سازمانها نقش دارد، منابع انسانی نخبه، مفید و کارآمد می باشد. حاکمیت اخلاق در سازمان علاوه بر اینکه نگهداشت نخبگان را تسهیل می کند، سبب کاهش تعارضات و ماندگاری نیروی انسانی شده و بهره وری را افزایش میدهد. بهمین دلیل در این مقاله مدلی برای نگهداشت نخبگان در سازمانهای دولتی ایران مبتنی بر اخلاقیات و بسترهای فرهنگی خاص جامعه ایرانی ارایه شده است. این پژوهش تلفیقی از دو رویکرد کمی و کیفی است. همچنین از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- اکتشافی است.روش پژوهش، تحلیل مضمونی است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق با 13 تن از خبرگان بوده است. نتایج در قالب 4 مضمون اصلی، شامل مضامین سازمانی، فردی، روانی و شغلی دسته بندی شده اند. برای انتخاب جامعه اماری از طریق نمونه گیری خوشه ای ده سازمان به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه ها در میان مدیران و کارشناسان منابع انسانی آنها توزیع گردید. بر اساس یافته های پژوهش در بعد سازمانی عواملی چون عدالت سازمانی، حمایت سازمانی، مشارکت و فرهنگ سازمانی اهمیت بسیاری در نگهداشت نخبگان دارند. از بعد روانی، تکریم نخبگان و از لحاظ شغلی نیز استقلال شغلی، چالشی بودن و کیفیت نقش اهمیت بسزایی در نگهداشت نخبگان دارند. همچنین توجه به ویژگی های فردی نخبگان مخصوصا ریسک پذیری نیز عامل بسیار مهمی در نگهداشت آنان است.
۱۸۴۲.

تاثیرسیاست های مالیاتی دولت بر ترکیب نیروی کار بخش رسمی و غیر رسمی استان قزوین ( بر اساس مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر(CGE)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: تعادل عمومی محاسبه پذیر (CGE) ماتریس سازگاری خرد (MCM) بخش رسمی و غیر رسمی AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۴۳۷
حرکت نیروی کار بین بخش رسمی و غیر رسمی، می تواند چهره شهر ها را تغییر داده و بر توسعه یافتگی کشور تاثیر شدیدی بگذارد. یکی از دلایل اصلی جذب نیروی کار غیر رسمی در صنایع مختلف فرار از سیاست های مالیاتی دولت می باشد. بررسی تاثیر سیاست های مالیاتی دولت بر روند توسعه یافتگی مناطق مختلف کشور ها ( مخصوصا کشور های در حال توسعه ) اهمیت قابل توجهی برای سیاست گذاران دارد. در این مقاله با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر (CGE) تلاش کرده ایم تا تاثیر سیاست های مالیاتی دولت را بر اقتصاد استان قزوین مورد بررسی قرار دهیم. نتیجه تحقیق حاضر بیانگر این واقعیت است که افزایش مالیات موجب حرکت شدید نیروی کار از بخش رسمی به بخش غیر رسمی در استان خواهد شد.
۱۸۴۳.

مقایسه مبانی تربیت عفیفانه در مسیحیت با اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 103-116

کلیدواژه‌ها: تربیت جنسی ازدواج ادیان توحیدی رهبانیت زیست عفیفانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۷۰۳
غریزه جنسی به عنوان یک سرمایه الهی، اگرچه نقش مثبتی در رشد و سلامت انسان دارد، اما در صورت عدم کنترل، آثار جبران ناپذیری را در جامعه به دنبال خواهد داشت. ازاین رو، ادیان توحیدی برای مدیریت این غریزه سازوکارهای متفاوتی پیش بینی کرده اند. اکنون این پرسش مطرح است که مسیحیت و اسلام، چه تدابیری برای کنترل این میل درونی اندیشیده اند؟ این پژوهش با مطالعه دیدگاه های بین ادیانی، شیوه های مهار شهوت جنسی را برای وصول به حیاتی پاک و سالم ارائه می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تربیت جنسی در تعالیم مسیحیت، فارغ از هویت جنسی و سن، متأثر از رهبانیت و زهدپیشگی بوده است. اما اسلام، با اعتقاد به عاملیت جنس و سن در تربیت، دارای راهکارهای نظری و عملی، از دوره جنینی تا انتهای حیات انسانی می باشد. در مجموع می توان گفت: با وجود تفاوت در آموزه های جنسی مسیحیت و اسلام، هر دو بر پرورش و تقویت فضیلت اخلاقی عفت تأکید داشته، و خویشتن داری غایت تربیت جنسی این ادیان توحیدی است. هرچند مصادیق عفاف گرایی در ادبیات اخلاقی مسیحیت، دستخوش تحولات بوده است.
۱۸۴۴.

مبانی انسان شناسی و خداشناسی در رویکرد اخلاقی علامه طباطبائی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلیدواژه‌ها: اخلاق قوای نفس اعتدال عقل توحید علامه طباطبائی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۶۷۴
در علم اخلاق، به افعال اختیاری انسان و ملکات و صفات فاضله و رذیله نفس پرداخته می شود و راه های تهذیب نفس بیان می گردد. در این میان، کیفیت عملکرد قوای نفسانی تأثیر مستقیم در کیفیت زیست اخلاقی انسان دارد. اهمیت این مسئله، از این جهت است که اخلاق جدای از انسان نیست، بلکه سازنده هویت و من واقعی او است. علامه طباطبائی با تأکید بر مبدأیت قوای نفسانی و نقش آن در کیفیت صدور فعل اخلاقی، رویکردی انسان شناسانه به حوزه اخلاق ارائه می دهد. در این رویکرد، تمامی مفاهیم اخلاقی در مفهوم «اعتدال» خلاصه می گردد و راه رسیدن به تربیت اخلاقی و رهایی از رذائل را اعتدال بخشی به قوای درونی نفس برمی شمرد. وی جایگاه ادراکات عقل عملی را بی بدیل توصیف می کند؛ ولی ازآنجاکه انسان شناسی علامه از خداشناسی او جدا نیست، ضمن پیوند میان این دو مبنا، با بهره گیری از معارف قرآن در نهایت رویکرد «اخلاق توحیدی» را برگزیده و آن را کامل ترین رویکرد اخلاقی نسبت به مکاتب اخلاقی پیش از اسلام معرفی می نماید. روش این مقاله، تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای است.
۱۸۴۵.

مطالعه تطبیقی دیدگاه های ابن خلدون و سعدی درخصوص عوامل مؤثر بر تربیت و بهر ه گیری از آموزه های آنان در نظام تربیتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۲ 55 - 78

کلیدواژه‌ها: ابن خلدون سعدی عوامل مؤثر بر تربیت آموزه نظام تربیتی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۵۱۴
پژوهش حاضر با هدف تطبیق دیدگاه های ابن خلدون و سعدی درخصوص عوامل مؤثر بر تربیت و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی (تحلیل تطبیقی) انجام شده است. براین اساس، ابتدا، اندیشه های دو متفکر به صورت کلی معرفی، آنگاه سؤال های پژوهش، صورت بندی و ارائه شده است. یافته ها نشان می دهد که به طورکلی می توان دیدگاه دو متفکر به عوامل مؤثر بر تربیت را پیوسته و مرتبط و شامل سه منظر: زیست شناختی، جامعه شناختی و روان شناختی دانست. دیدگاه ابن خلدون و سعدی از جهات نگاه واحد به انسان، اعتقاد به تأثیر محیط، پذیرش طبع  اجتماعی انسان، پذیرش تأثیر حاکمان، اهمیت دادن به تأثیر معلم، نگاه به عامل تقلید و تفاوت های فردی، تأثیر اوضاع سیاسی و اجتماعی و داشتن نگاه اجتماعی دینی، دارای اشتراک است. همچنین، دیدگاه این دو اندیشمند از جهات تأکید پررنگ سعدی بر عامل وراثت، وسیع تربودن گستره تأثیر محیط در دید ابن خلدون، داشتن اختلاف در امر تنبیه و کاربردی تربودن نگاه ابن خلدون به عوامل مؤثر بر تربیت، دارای افتراق است. براساس این یافته ها تلاش شد از آموزه هایی که می توان از ابن خلدون و سعدی برای اعمال در نظام تربیتی ایران به دست داد، نتایجی، استخراج  و ارائه شود.
۱۸۴۶.

روان شناسی دروغگویی: انگیزش، همبسته های شناختی، بسترها و راه اصلاح(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ (پیاپی ۵۶) 57 - 82

کلیدواژه‌ها: روان شناسی دروغگویی انگیزه دروغ بسترهای دروغگویی فرایندهای شناختی دروغ راه های کاهش دروغ گویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۵۴۳
با وجود مذمت شدید، دروغگویی پدیده ای شایع است. انگیزه افراد برای دروغگویی چیست؟ همبسته های شناختی هنگام و بعد از دروغگویی چیست؟ بسترهای شکل گیری دروغ چیست و چگونه می توان از شیوع آن جلوگیری کرد؟ این پژوهش، با نگاهی روان شناختی، در پی پاسخ گفتن به پرسش های بالاست. نتیجه بررسی مطالعات روان شناختی حاکی از این است که افراد با انگیزه های مختلفی مرتکب دروغ می شوند. این انگیزه ها را می توان در قالب کلی منافع مادی یا روان شناختی برای خود فرد یا دیگران معرفی کرد؛ منافع مادی مانند پول و دیگر منافع محسوسی چون کسب شغل، و منافع روان شناختی مانند دوری از خجالت، رعایت ادب و خدشه دار نکردن احساسات دیگران. از منظر شناختی، افراد هنگام دروغگویی (در مقایسه با راستگویی)، به تلاش شناختی بیشتری نیاز دارند و گاهی بعد از دروغ گفتن به دروغ خود باور پیدا می کنند. بسترهایی چون محیط نامناسب و خودپنداره غلط به شکل گیری دروغ کمک می کنند. مقابله با دروغگویی نیازمند دو گام شناختی و عملی است؛ در گام نخست، با مطالعه این پدیده، به شناخت درستی از آن دست می یابیم و در گام دوم، باراه هایی مانند ایجاد یادآورهای اخلاقی در موقعیت های وسوسه کننده، مانع دروغ گفتن می شویم. دست مایه این پژوهش، آثار و مطالعات روان شناختی درباره دروغگویی است. براین اساس، پژوهش حاضر بر روش اسنادی مبتنی است و به تناسب، شکل توصیفی یا تحلیلی به خود می گیرد.
۱۸۴۷.

مونولوگ حاکم مرید و مراد (اخلاق حاکم) در اسرار نامه و الهی نامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: عطار مرید مراد گفتمان مونولوگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۵۱۱
عطار و عرفان دو رشته ی به هم بافته ایی هستند که تکامل هر دو در گرو دیگری است. در واقع تکامل عطار به واسطه ی عرفان است و تکامل عرفان فارسی به ویژه در شعر به واسطه ی مساعی عطار است.آثار عطار مجموعه ی غنی از فرهنگ عرفانی ما را در بر می گیرد که از وجوه مختلف قابل بررسی است. جایگاه مرید ومراد در آثار عطار و نوع تعامل و گفتمانی که با یگدیگر داشتند از مظاهر پر رنگ آثار اوست. از این رو در این مقاله بر آنیم تا در دو اثرش یعنی «الهی نامه» و «اسرارنامه» به نگرش عطار به مقام و منزلت مراد بپردازیم و نحوه ی ارشاد مرید را نکته سنجی نماییم. آنچه مسلم است شیوه ی روایت گویی و نقل حکایات شاعر می تواند در انعطاف پذیر نمودن این ارتباط تاثیر گذار باشد.در همین راستا با رسم جداول سعی داریم چگونگی این ارتباط را نشان دهیم. با عنایت به شکل بیان روایت که در دو اثر تفاوتهایی قابل رصد است به شاخص هایی در بین این دو قطب عرفان در این دو اثر دست می یابیم.در نهایت وجوه تمایز این نگرش را در آثار فوق الذکر بیان می گردد.
۱۸۴۸.

تحلیل همزادی اخلاق و تمدّن در نگرش طبیعت گرای مسکویه رازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 97 - 118

کلیدواژه‌ها: تعاون اخلاق تمدن طبیعت گرایی مسکویه رازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۲۹۵
  مسکویه رازی بیش از نیمی از عمر خود را در دستگاه حکومت آل بویه گذراند. او دغدغه شکوفایی تمدّن اسلامی را داشت. مسئله او چیستی و چگونگی تحقق جامعه متمدّن است و در قالب پنج گام، فرایند تحقق جامعه متمدن را در آثار خود به تصویر کشیده است: در گام نخست، تعاون و مشارکت اجتماعی را بنیادی ترین مفهوم برای یک جامعه متمدن دانسته و بر اساس این مفهوم پایه، از امکان ناپذیریِ تحقق سعادت در بیرون از اجتماع سخن می گوید؛ در گام دوم، زیربنای این مفهوم را در نیازهای طبیعی انسان جست وجو می کند و زمینه ای برای طرح نظریه اخلاقیِ قانون طبیعی آماده می کند؛ در گام سوم، از دو عامل دین و خرد جمعی برای فعلیت بخشیدن به خصلتِ طبیعی تعاون، سخن گفته و با تبیین کارکردهای دین، تأثیر آموزه های دینی بر تقویت مؤانست و مشارکت و در نتیجه، همبستگیِ اجتماعی را تبیین کرده است؛ در گام چهارم، غایات نهایی و میانی را برای تعاون اجتماعی مشخص کرده است؛ و در گام پنجم، برای تحقق این غایات، ساختار حکومت عادلانه و سازوکار نظارت بر حکومت برای رساندن جامعه به غایت نهایی را در قالب قوانین دین و پرسشگری های آزاداندیشانِ خیرخواه پیشنهاد می کند. این مقاله با روش تحلیلی و استنادی، ضمن تبیین این پنج گام، به فرایند تحقق جامعه متمدن و نسبت آن با اخلاق در نگرش مسکویه رازی پرداخته و به تناسب بحث، تمایز رهیافت اخلاقی وی با ارسطو را تبیین کرده است.  
۱۸۴۹.

رشد معنوی و اخلاقی در دوران کودکی و تأثیر آن در بزرگسالی: یک مقاله مروری(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ (پیاپی ۵۸) 73 - 98

کلیدواژه‌ها: رشد معنوی رشد اخلاقی کودکی جامعه پذیری دینی دلبستگی تصویر خدا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۱ تعداد دانلود : ۶۶۹
رشد معنوی- اخلاقی از اساسی ترین مفاهیم در مطالعات روان شناسی دین است. روان شناسان از زمان جی. استنلی هال همواره بر اهمیت دوران کودکی دررشد معنوی و اخلاقی آدمی تأکید کرده اند. آن ها بر این باورند که اگرمعنویت و اخلاقی زیستن به معنی اشتیاق به تعالی و معنا تلقی شود، بی تردید کودکان طبیعت اخلاقی و معنوی نیرومندی دارند؛ چرا که کودکان در جستجوی  معنا و تعالی اند و به نوعی این تجربه بر دوره بزرگسالی آن ها نیز تأثیرگذار خواهد بود. با این حال، این پرسش مطرح می شود که طبق پژوهش هایی  که دراین باره انجام شده است، چه عواملی بر ارتقاء چنین رشدی در   کودکان تأثیرگذار بوده است؟ این پژوهش با روش مطالعه مروری به دنبال  کشف چگونگی رشد معنوی و اخلاقی در کودکان براساس پژوهش های  تجربی است که عمدتاً در کشورهای غربی انجام شده است. برای انجام  این پژوهش، کلیدواژه های معنویت کودک، اخلاق کودک، رشد معنوی و اخلاقی کودک در مطالعاتی که در سال های 1990 تا 2003 انجام و در پایگاه های اطلاعاتی چون Science Direct، Wiley Online Library، google scholar، libgen  ثبت شده است، جستجو شد. تحلیل ها نشان داد جامعه پذیری دینی، دلبستگی های کودک به والدینِ معنوی- اخلاقی و کمک به اصلاح تصویری که کودک از خدا دارد، مهم ترین عواملی هستند که در این پژوهش ها برای ارتقاء و افزایش رشد معنوی- اخلاقی کودکان و تأثیر آن در دوران بزرگسالی برجسته شده اند.
۱۸۵۰.

معرفی مسیری پیشنهادی برای انجام مطالعات و تحقیقات در قلمرو صفات اخلاقی و کاربردهای تربیتی آن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: اخلاق صفات اخلاقی ارزش های اخلاقی تربیت اخلاقی مدل پژوهش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۳۲۲
دیدگاه صفات؛ یعنی مجموعه ای از رذایل و فضایل، از جمله قدیمی ترین و پرنفوذترین دیدگاه های اخلاقی در جهان اسلام است. به طوری که اکثر تألیفات اخلاقی مسلمانان، اعم از متقدمان و متأخران، از این منظر به موضوع اخلاق نگریسته اند. حال اگر دیدگاه فوق را به عنوان چارچوبی نظری برای انجام مطالعات اخلاقی در نظر بگیریم، هدف این مطالعه، معرفی و ارائه مسیری برای انجام مطالعات و پژوهش های علمی، در قلمرو صفات اخلاقی می باشد. با توجه به این هدف، پرسش عمده مقاله حاضر عبارت است از: برای انجام مطالعه و تحقیق در حیطه صفات اخلاقی، چه مراحلی ضرورت دارد؟ نتایج به دست آمده حکایت از این دارد که شش مرحله کلی را می توان برای انجام مطالعات مربوط به صفات اخلاقی در نظر گرفت. این مراحل، عبارتند از: مفهوم پردازی صفات اخلاقی، شناسایی ریشه های صفات اخلاقی، پیامدهای صفات اخلاقی، راهکارهای پیشگیرانه از رذایل اخلاقی، راهکارهای درمانی و راه های رشد و توسعه فضایل اخلاقی. انجام این شش مرحله، مستلزم استفاده از انواع روش ای پژوهش مشتمل بر روش سنتی اسلامی (اصول فقه)، روش های علمی جدید؛ یعنی کمی و کیفی و نیز روش پژوهش فلسفی، به ویژه با رویکرد تحلیل مفهومی می باشد. این مسیر پیشنهادی می تواند به رشد و توسعه پژوهش در قلمرو تربیت اخلاقی کمک نماید.
۱۸۵۱.

راستگویی و تربیت در دوران کودکی و نوجوانی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ (پیاپی ۵۶) 11 - 36

کلیدواژه‌ها: تربیت راستگویی جو اخلاقی الگو استدلال ورزی شواهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۹ تعداد دانلود : ۴۵۳
راستگویی در مقام یکی از ارزش های کلان اخلاق انسانی، در فرهنگ های مختلف تأیید شده و فارغ از تعینات مختلف ملی، مذهبی و فرهنگی، دغدغه طرفداران اخلاق از هر سنخ بوده است. در این میان، رویکردهای تربیتی ناظر بر نهادینه سازی راستگویی، مهم و البته تا حدی مبهم و مجمل بوده اند. نوشتار حاضر در پی آن است تا ارتباط راستی و تربیت را از دو منظر مختلف برقرار سازد. در منظر نخست، تربیت با هدف راستگویی صورت می پذیرد و در پی آن است تا راستگویی را در مقام هدفی تربیتی محقق سازد. در منظر دوم، راستگویی در مقام ضابطه ای نظام بخش، در پی آن است تا نظر و عمل تربیتی را به گونه ای سامان بخشد که مطابق با واقع باشد. در بخش نخست، هفت راهبرد برای نهادینه سازی راستگویی پیشنهاد شده است که بعضی بر سامان بخشی به فضای تربیت ناظرند و بعضی بر خود متربی. ازجمله این راهبردهای روشی می توان به ایجاد فضای امن روانی، الگوپردازی ناظر بر راستگویی، تقویت حقیقت جویی و تکیه بر شواهد، تقویت حساسیت اخلاقی به دروغ و تقویت استدلال ورزی اخلاقی اشاره کرد. در بخش دوم نیز درباره دو استعاره از تربیت در مقام استعاره های دور از واقعیت بحث شده و تعامل ناهم تراز، توصیفی واقع گرایانه از رابطه مربی و متربی به شمار آمده است.
۱۸۵۲.

رویکرد غزّالی در تربیت اخلاقی عرفانی نفس و نقد آن از دیدگاه امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 109 - 129

کلیدواژه‌ها: مراحل تربیت نفس عقلانیت بندگی و دلدادگی پیر و مراد عرفان فردی ریاضات نامعقول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۴۸۴
هدف پژوهش حاضر تبیین و بررسی رویکرد ابوحامد غزّالی در ساحت تربیت اخلاقی و عرفانی و نقد آن از نگاه امام خمینی(ره) است. روش تحقیق توصیفی تفسیری و مبتنی بر داده های اسنادی است، ابتدا منابع اطلاعاتی دست اول مرتبط با موضوع تحقیق شناسایی و سپس به صورت هدفمند مطالعه و با روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل و نقد و بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد: تربیت اخلاقی عرفانی غزّالی بر معارف اهل بیت پیامبرعلیهم السلام ابتناء ندارد اما پایه و اساس تربیت اخلاقی عرفانی امام خمینی(ره) توحید ولایت مدار و مبتنی بر معارف اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام است؛ شیوه تربیت اخلاقی عرفانی غزّالی سخت گیرانه، افراطی و خارج از موازین عقلی و شرعی است اما شیوه تربیت اخلاقی عرفانی امام خمینی(ره) با عقلانیت همراهی تام دارد و مستند و مقید به شرع مقدس است؛ شیوه تربیت اخلاقی عرفانی غزّالی فردی همراه با دنیاگریزی، انزواگزینی و گوشه گیری است اما تربیت اخلاقی عرفانی امام خمینی(ره) فردی و اجتماعی است و می توان گفت رویکرد ایشان اخلاق و عرفان راز و نیاز از یک سو و حماسه و رزم از سوی دیگر است؛ نگاه غزّالی در تربیت اخلاقی عرفانی نسبت به پیر و مُراد نگاه تسلیم محض و پیروی بی چون و چراست اما این نگاه در مکتب اخلاقی عرفانی امام خمینی تنها در مورد معصومین علیهم السلام است.
۱۸۵۳.

درآمدی براصول تربیتی نقد با محوریت رساله حقوق امام سجاد (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 81 - 98

کلیدواژه‌ها: رساله حقوق امام سجاد علیه السلام اصول تربیتی نقد ویژگیهای ناقد ویژگیهای نقد شونده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۸۸
هدف پژوهش حاضر، بررسی اصول تربیتی نقد در رساله حقوق امام سجاد علیه السلام است که با روش تحلیل مضمون انجام شده؛ بدین ترتیب که تمامی بندهای رساله مورد مطالعه قرار گرفته و از میان آن ها هشت بند که از نظر مفهومی به تبیین نگرش نقادانه بسیار نزدیک بودند، انتخاب شدند. این هشت بند عبارتند از: حق ادعاکننده علیه تو، حق کسی که تو بر ضد او ادعایی داری، حق مشورت گیرنده، حق مشورت دهنده، حق نصیحت خواه، حق ناصح، حق مسئول و حق کسی که به تو بدی کرده است. همچنین عباراتی از سایر بندها که واژه «نصح» در آن ها به کار رفته، مورد تحلیل مضمون قرار گرفته اند؛ عباراتی از بندهای حق زمامدار، حق شاگرد و متربی، حق برادر، حق همسایه و حق دوست. یافته های پژوهش نشان می دهد که مشارکت در ترویج فرهنگ نقد، توجه به تفاوت های فردی و حق گرایی، سه اصل مهم اصول تربیتی نقد به حساب می آیند که خود به زیر مقولات درخواست و دعوت به نقد توسط صاحب اثر، پذیرش درخواست نقد از سوی اهل فن، توجه به ویژگی های شخصیتی، روحی و سطح دانش نقد شونده، ایجاد بستر و زمینه روحی مناسب برای پذیرش نقد، شنیدن مؤثر و ارزیابی منصفانه تقسیم می شوند. همچنین حاکمیت رحمت و محبت در نقادی، توجه به مصالح اجتماعی و نهادینه شدن فرهنگ تربیتی نقد در جامعه در نگاه امام سجاد علیه السلام، از دیگر یافته های این پژوهش به شمار می رود.
۱۸۵۴.

تبارشناسی کتاب های هدیه های آسمانی ازحیث انعکاس مفاهیم "اصول دین"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۲ 105 - 126

کلیدواژه‌ها: کتاب هدیه های آسمانی اصول دین تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۵۴ تعداد دانلود : ۴۹۴
هدف اصلی پژوهش حاضر، تبارشناسی کتاب های هدیه های آسمانی ازحیث انعکاس مفاهیم اصول دین (توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد) با استفاده از روش تحلیل محتوایی است. جامعه آماری پژوهش کتاب های درسی هدیه های آسمان پایه دوم تا ششم ابتدایی بوده و نمونه آماری نیز کل جامعه آماری درنظر گرفته شده است. ابزار گردآوری داده ها چک لیست (بازبینه) تحلیل محتوای کتب درسی محقق ساخته بود. روایی ابزار، توسط اساتید متخصص تأیید شده است و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آن نیز ازطریق پنج بار مطالعه کتاب های حاضر و تحلیل آنها با فاصله بیست روزه با میزان ضریب همبستگی 83 درصد مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش شمارش فراوانی به عنوان یکی از رایج ترین روش های جمع آوری داده ها و ارائه یافته ها استفاده شد و با مراجعه به کتاب، تعداد دفعاتی که هریک از مفاهیم اصول دین درقالب هریک از واحدهای تحلیل (جمله، تصویر، پرسش)، وجود داشته، مورد شمارش قرار گرفته و گزارش شده و درنهایت برای توصیف و تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) و برای بیان تفاوت فراوانی مشاهده شده با فراوانی مورد انتظار از آمار استنباطی (آزمون خی دو دومتغیره) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین مجموع فراوانی های مشاهده شده و موردانتظار مفاهیم مربوط به هریک از اصول دین در هدیه های آسمانی دوره اول ابتدایی، تفاوت معنی داری وجود دارد. از بین مفاهیم مربوط به اصل توحید، بیشترین درصد به مفهوم صفات خداوند، از بین مفاهیم مربوط به اصل عدل بیشترین درصد به مفاهیم یکسان و برابربودن تمامی انسان ها در پیشگاه خداوند از هر جهت و آفرینش هر پدیده و مخلوقی در جای خود؛ از بین مفاهیم مربوط به اصل نبوت، بیشترین درصد به مفهوم رساندن پیغام و فرمان الهی توسط پیامبران؛ از بین مفاهیم مربوط به اصل امامت، بیشترین درصد به مفهوم رهبری حکومت اسلامی و از بین مفاهیم مربوط به اصل معاد، بیشترین درصد به مفهوم مردن (فوت)، اختصاص یافته است. همچنین بیشترین فراوانی در کتب هدیه های آسمان دوره اول ابتدایی به ترتیب مربوط به اصل توحید، اصل نبوت، اصل امامت، اصل معاد و اصل عدل است.
۱۸۵۵.

مقایسه رویکرد دل مشغولی و آموزه های اخلاقی قرآن؛ به کارگیری روش تأیید در تربیت اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 63-84

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی رویکرد دل مشغولی رویکرد قرآنی روش تأیید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۶۵
یکی از روش های تربیت اخلاقی، تأیید است که در آن، مربی، شخصیت یا رفتار متربی را به بهترین شکل ممکن ارزیابی کرده، کارهای او را به بهترین انگیزه های واقعی ممکن نسبت می دهد. این پژوهش، با هدف بررسی و بیان دیدگاه قرآنی، درباره روش تأیید در تربیت اخلاقی، انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسه ای است؛ بدین منظور، ابتدا روش های تربیت اخلاقی در رویکرد دل مشغولی، با مراجعه به کتاب ها و مقالات مرتبط، بیان شده است. سپس، روش های تربیت اخلاقی قرآن، با مراجعه به آیات قرآن و کتاب های مرتبط، استخراج شده، در سه محور اندیشه، احساس و رفتار ارائه گردیده است. در نهایت، با بررسی آموزه های اخلاقی دینی، دیدگاه قرآنی، درباره روش تأیید بیان شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که قرآن کریم، روش تأیید را به چند شکلِ ایجاد حس فضیلت جویی، عزتمندی و شرافت در انسان، بیان کرامت ذاتی انسان و استفاده از روش های تغافل و توبه به کار گرفته است.
۱۸۵۶.

مطالعه تطبیقی تصویرسازی و متن دو کتاب تعلیمات دینی چهارم ابتدایی سال های 1360 و 1394 با محوریت مفهوم خداشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 97 - 131

کلیدواژه‌ها: تصویرسازی كتاب درسی تعلیمات دینی خداشناسی شاخصه بصری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۹ تعداد دانلود : ۴۴۶
هدف این مقاله بررسی این موضوع است که تصاویر درس های مربوط به کتاب تعلیمات دینی چهارم ابتدایی تا چه میزان در خدمت بیان مفاهیم مربوط به خداشناسی که در متن کتاب بیان شده، بوده و در این دو بازه زمانی این میزان چه تغییراتی داشته است. فایده این تحقیق آن است که ضعف ها و نواقص این تصویرسازی ها از منظر مطابقت با متن شناسایی و زمینه ای برای اصلاح و بهبود این تصاویر پیدا شود. فرضیه اصلی این است که تصویرگران توجه عمیق و موشکافانه ای به متن نداشته اند و غالباً براساس سلیقه های شخصی به تصویرسازی متون پرداخته اند.روش تحقیق تحلیلی تطبیقی است نمونه مورد مطالعه هشت درس مربوط به مفهوم خداشناسی از دوکتاب دینی چهارم ابتدائی درایران متعلق به سال های 1360 و1394 می باشد. جامعه آماری متخصصین حوزه تصویرسازی در دسترس  شامل پنجاه ودو نفر از استادان ، فارغ التحصیلان و ودانشجویان ارشد هنرهای تجسمی تهران و نیشابور هستند. فرآیند تحقیق بدین صورت بود که:بر اساس اسناد بالادستی وزارت آموزش وپرورش پرسش نامه ای تهیه گردید حاوی جدول مقایسه یازده شاخصه مشترک میان متن و تصویر و نظیر به نظیر میزان تبعیت تصاویر ازمحتوای متن و اهداف بالادستی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که تصویرسازی درس های خداشناسی کتاب دینی چهارم دبستان در مجموع 46 درصد با متن مطابقت داشته اند که این عدد برای سال 1360، 49 درصد و برای سال 1394، 41 درصد بوده است و بیانگر این است که توجه تصویرگران به متن به ویژه مضامین محتوایی آن کافی نیست و آنها مفهوم خداشناسی نهفته در متن را به خوبی با تصویر بیان نکرده اند که هدف اصلی درس می باشد.
۱۸۵۷.

واکاوی اخلاقی مطالعه تطبیقی حقوق حاکم بر اختتام قراردادهای سنتی و الکترونیکی در ایران و آنسیترال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلیدواژه‌ها: واکاوی اخلاقی قرارداد سنتی قرارداد الکترونیکی اختتام قرارداد انحلال قرارداد فسخ قرارداد اجرای قرارداد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۵۲۴
تجارت الکترونیک در اصل مبادله ی مالی است که در بستر ابزارهای به هم پیوسته ی الکترونیکی صورت می گیرد؛ لذا یک قرارداد مالی نوین نیست و بلکه دربرگیرنده معاملات و عقود سنتی است. دخالت وسائل الکترونیکی تنها، ارکان این عقود را تغییر داده است. کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل متحد (آنسیترال) در زمینه تجارت الکترونیک تاکنون سه سند مهم به شرح زیر تهیه کرده است: «قانون نمونه آنسیترال راجع به تجارت الکترونیکی»؛ «قانون نمونه آنسیترال راجع به امضای الکترونیکی»؛ و «کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قراردادهای بین المللی». قانون نمونه آنسیترال راجع به تجارت الکترونیکی تغییرات عمده در نحوه ارتباطات و به خصوص استفاده از ارتباطات الکترونیکی و رایانه ای در زمینه تجارت باعث شد که موضوع تجارت الکترونیکی از اوایل دهه 1980 در دستور کار آنسیترال قرار بگیرد. از جمله مسائل مطرح در تجارت الکترونیک، اختتام قراردادهای الکترونیکی است. چرا که در خصوص قراردادهای سنتی تا حدودی از آنجای که این تجارت در حقوق کشور ما، در در مراحل ابتدایی تکوین خود قرار دارد شایسته است از الگوهایی که نهاد های بین المللی در این زمینه ارائه نموده اند، بهره گیریم. ارایه پیشنهادهایی کاربردی در رابطه با موضوع از اهداف مشخص شده این پژوهش محسوب می گردد.
۱۸۵۸.

ابعاد تفکر از منظر قرآن کریم و دلالت های تربیتی آن در تربیت فکری کودکان و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 53 - 74

کلیدواژه‌ها: تفکر کودکان و نوجوانان دلالت های تربیتی تعلیم و تربیت قرآن کریم موضوعات تفکر ابعاد تفکر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۸ تعداد دانلود : ۷۷۳
یکی از ابعاد آموزش های قرآن کریم، دعوت به تفکر است تا مسیر دستیابی انسان به حیات طیبه هموار شود؛ ازاین رو مقاله پیش رو بر آن است تا با بهره مندی از آیات قرآن و برخی از مفاهیم ناظر بر تفکر، ابعاد تفکر را ذیل دو محور موضوعات تفکر و ملزومات آن ترسیم و سپس دلالت های آن را در تربیت فکری بررسی کند. روش مورد استفاده در این مقاله تحلیل و تفسیر مفهومی است. یافته ها نشان می دهد که موضوعات تفکر شامل تفکر در آفریده های زمینی، آفریده های آسمانی، آفریده های مشترک زمین و آسمان، آفریده های دریایی، خود، تاریخ و سرنوشت ملت ها، کتاب الهی و ماهیت زندگی دنیا و آخرت و ملزومات آن نیز شامل همراهی اندیشه و علم، داشتن روح علمی، توانایی ارزیابی و قضاوت و آزادی فکر از قید عادت های اجتماعی است. همچنین، گسترش نگرش آیه ای به جهان، فراهم سازی امکان کسب معرفت از طریق منابع اصلی شناخت، گسترش مهارت های ادراکی و تقویت خودشناسی از جمله دلالت های ابعاد تفکر در تربیت فکری کودکان و نوجوانان هستند.
۱۸۵۹.

رهیافت های روان شناختی انواع توجه در آموزش دینی و معنوی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 159 - 173

کلیدواژه‌ها: توجه کودکان پیش دبستان دبستان تربیت معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۶ تعداد دانلود : ۷۳۴
آموزش مفاهیم معنوی، به ویژگی های متربی از جمله ویژگی های روان شناختی نیاز دارد و توجه یا دقت یکی از توانایی های مهم شناختی است که بدون آن یادگیری و تربیت معنوی روی نخواهد داد. در این راستا، هدف این مقاله بررسی نقش و جایگاه روند تحول انواع توجه کودکان در میزان آموزش پذیری جنبه های معنوی بود. در این پژوهشِ توصیفی−استنادی، از منابع مختلف، برای رهیافت تربیت معنوی براساس انواع توجه استفاده شد. این بررسی نشان داد براساس الگوی تحولی توجه بینایی، شنوایی، انتقالی، پایدار، انعطاف پذیر، معطوف شده، انتخابی و تقسیم شده در تربیت معنوی کودکان نمی توان از یک شیوه یکسان آموزش استفاده کرد. همچنین، در این راستا جنسیت و سن کودکان نقشی مهم دارند و نکات مهمی برای مربیان معنوی دربردارند. تربیت معنوی ابعاد و پیچیدگی های مختلفی دارد که تحقق آن بدون ملاحظه تحول انواع توجه در گروه های مختلف سنی کودکان امکان پذیر نیست و به پژوهش های بیشتر در این باره نیاز است.
۱۸۶۰.

نقد دلایل مخالفان ضرورت تربیت دینی در نظام آموزش و پرورش رسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 57 - 74

کلیدواژه‌ها: ضرورت تربیت دینی هالستید تلقینی بودن بی معنایی آموزه های دینی غیر عقلانی بودن آموزه های دینی فطرت الهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۱ تعداد دانلود : ۵۸۰
مطلوبیت و ضرورت تربیت دینی خواه به صورت کلی یا در نظام آموزش و پرورش رسمی بر اساس متون اسلامی امری انکار ناپذیر است. باوجوداین، تردیدها و مخالفتهایی در باره ضرورت تربیت دینی در نظام آموزش و پرورش رسمی از سوی برخی متفکران غربی ابراز شده که هدف این مقاله بررسی و نقد این دلایل و اثبات مطلوبیت و ضرورت تربیت دینی در آموزش و پرورش رسمی با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی است. بی معنایی و غیر عقلانی بودن آموزه های دینی و تلقینی بودن تربیت دینی از مهمترین دلایل عام مخالفت با ضرورت تربیت دینی و تلقینی بودن مفهوم تربیت اسلامی دلیل خاص مخالفت با ضرورت تربیتی دینی اسلامی است که در این مقاله نقد و بررسی می شود. در پایان نیز مطلوبیت و ضرورت تربیت دینی با دلایل جداگانه به اثبات می رسد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان