قاعده فقهی وجوب تعظیم شعائر، راهبرد حفظ آثار هنری
آرشیو
چکیده
آثار هنری به جای مانده از گذشتگان از نظر ارزش تاریخی و هنری و همچنین فرهنگی، به عنوان میراث یک ملت محسوب می شود که حکومتها تلاش می کنند به انحاء مختلف از آنها محافظت کنند. در این میان، برخی از این آثار، از دوران شکوه و عظمت حکومتهای اسلامی به جا مانده و نشانگر و نماد تعالیم و معارف دین اسلام است و برخی نیز به جای مانده از حکومتهای ظالم و فاسد و مخالف خدا و دین الهی. مسئله اصلی این نوشتار این است که آیا می توان از قواعد فقهی همچون قاعده لزوم تعظیم شعائر، به دستور فقهی مبنی بر لزوم محافظت از آثار هنری دست یافت؟ در این نوشتار با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش تحلیلی- توصیفی، تلاش شده است از رهگذر تحلیل قاعده فقهی مذکور و قاعده ملازم آن یعنی حرمت اهانت به مقدسات، و تطبیق شعائر بر آثار هنری و تعظیم بر حفظ آنها، از این قاعده به عنوان راهبرد حفظ آثار هنری بهره گرفته شود. نتایج این تحقیق نشان می دهد، اگرچه نمی توان در همه موارد به لزوم حفظ آثار هنری بر اساس قاعده لزوم تعظیم شعائر استناد کرد، اما دست کم نسبت به برخی از آثار هنری این لزوم صادق است. همچنین در موارد دیگری نیز، قدر متیقن، مطلوبیت حفظ آثار هنری نزد شارع قابل اثبات است. همچنین حکومتها و نهادهای حکومتی علاوه بر افراد، مکلف به تکلیف برخاسته از این قاعده نسبت به حفظ آثار هنری هستند.The Jurisprudential Principle of "Obligation to Venerate Religious Symbols" as a Strategy for Preserving Artistic Heritage
Historical artworks, as embodiments of a nation's cultural, artistic, and historical legacy, are typically safeguarded by governments through various means. Within Islamic contexts, some artifacts reflect the golden age of Islamic civilizations and manifest Islamic teachings, while others originate from tyrannical, corrupt regimes opposed to divine values. This study examines whether jurisprudential principles - particularly the obligation to venerate religious symbols (تعظیم شعائر) - can yield a legal mandate for preserving artistic works. Through library research and analytical-descriptive methodology, the paper investigates how this principle, coupled with its corollary prohibition against desecrating sacred entities (حرمت اهانت به مقدسات), might extend to artistic preservation when such works are classified as religious symbols. Findings indicate that while the principle cannot universally mandate art preservation, it certainly applies to specific categories of religiously significant artworks. Moreover, the study establishes that preservation aligns with the minimal assured desirable (قدر متیقن) under Sharia. Crucially, the research highlights that governmental institutions bear equal (if not greater) responsibility as individuals in fulfilling this jurisprudential obligation toward artistic conservation.
تبلیغات
