درخت حوزه‌های تخصصی

تعیین ملاک های نابهنجاری از مهم ترین موضوعات در دانش روان شناسی است و کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی به عنوان مهم ترین مبنای تشخیص اختلال های روانی، ملاک هایی را پیشنهاد داده است. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی ملاک های نابهنجاری در قرآن کریم و کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی با بهره گیری از روش تطبیقی بِرِدی بود. یافته های پژوهش نشان داد پنج ملاک برای اختلال های روانی در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی شامل انحراف از انتظارات فرهنگی، اختلال رفتاری - روان شناختی - زیستی، انعطاف ناپذیری، عدم کنترل و اختلال قابل توجه بالینی وجود دارد. همچنین یافته های پژوهش پنج ملاک را برای نابهنجاری در قرآن کریم شامل؛ افراط و تفریط، انسجام نیافتگی ، غیرمتعارف بودن، غیرعقلانی بودن و دوری از فطرت شناسایی کرد. تطبیق این ملاک ها نشان داد که ملاک انحراف از انتظارات فرهنگی با غیرمتعارف بودن و ملاک اختلال های رفتاری-روان شناختی-زیستی با انسجام نیافتگی هم پوشی دارد. علاوه بر این یافته ها نشان داد ملاک های عدم کنترل، انعطاف ناپذیری و اختلال قابل توجه بالینی می توانند در اثر عدم تعقل بروز کنند و ملاک دوری از فطرت، می تواند با تمام ملاک های نابهنجاری کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی در ارتباط باشد. همچنین یافته ها نشان داد به جز اختلال های مادرزاد و با منشأ زیستی، سایر اختلال ها می تواند در اثر فاصله گرفتن انسان از فطرت پدید آید.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی، یکی از سخت ترین اختلال های اضطرابی در مقاومت به درمان است. بنابراین بکارگیری درمان تجربی فراتشخیصی یکپارچه نگر ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و اثربخشی ماتریکس درمان پذیرش و پایبندی و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی هافمن بر اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. روش : این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی با طرح آزمایشی تک آزمودنی با خط پایه چندگانه ناهمزمان بود که به روش نمونه گیری هدفمند در طی 12 جلسه 60 دقیقه ای با پیگیری 2 ماهه بر روی 6 دانشجوی مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اجرا شد. برای مقایسه نتایج این دو الگوی درمانی از مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز، مقیاس خود شفقت ورزی- فرم کوتاه ریس و همکاران، پرسشنامه انعطاف-پذیری پذیرش و عمل- نسخه دوم بوند و همکاران، و پرسشنامه زندگی ارزشمند ویلسون و همکاران استفاده شد. داده ها به روش ترسیم دیداری، درصد بهبودی، شاخص تغییر پایا و شاخص های شش گانه کارایی بالینی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در گروه ماتریکس اکت میزان درصد بهبودی کلی پس از درمان در متغیر اضطراب اجتماعی 63.1%، متغیر انعطاف پذیری 66.6%، متغیر زندگی ارزشمند 62.5% و در متغیر خود شفقت ورزی، 68.5% و در گروه درمان شناختی رفتاری هافمن میزان درصد بهبودی کلی پس از درمان در متغیر اضطراب اجتماعی 61.2%، متغیر انعطاف پذیری 58.8%، متغیر زندگی ارزشمند 32.8% و در متغیر خود شفقت ورزی، 23.9% به دست آمد. نتیجه گیری: این پژوهش از اثربخشی بالاتر ماتریکس اکت در زندگی ارزشمند و خود شفقت-ورزی در مقایسه با درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی هافمن در دانشجویان با اختلال اضطراب اجتماعی حمایت می کند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدفشناسایی اثر آموزش گروهی مبتنی بر طرحواره بر بهزیستی روان شناختی و تمایزیافتگی خود دانشجویان دختر انجام پذیرفت.   پژوهش در چارچوب طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه اجرا گردید. جامعه آماریپژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر کارشناسی 18 تا 21 سال ساکن در خوابگاه چمران تهران در سال 1396 بود که از بین آن ها 30 نفر به صورت نمونه دردسترس انتخاب گردیده و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. جهت گرداوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ( PWBS ) و پرسشنامه خودمتمایزسازی اسکورون  و اسمیت(2003) استفاده شد و مطابق با طرح، آزمودنی ها در دو مرحله قبل و بعد از اجرای آموزش گروهی به سنجش درآمدند. برنامه اجرایی به مدت 11 جلسه آموزش گروهی 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد اما گروه گواه، آموزشی دریافت نکرد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شده و یافته ها حاکی از آن بود که طرحواره درمانی باعث افزایش معنادار بهزیستی روان شناختی و شش مولفه آن یعنی پذیرش خود، ارتباط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط، هدف مندی در زندگی و رشد شخصیشده است. همچنین این برنامه منجر به تفاوت معنادار گروه ازمایشی نسبت به گروه گواه در خودمتمایز یافتگی شد. نتیجه پژوهش تائید کننده اثربخشی طرحواره درمانی در اصلاح طرحواره های ناسازگار بوده و  قادر است جوانان دانشجورا در  حفظ استقلال و تنظیم هیجان و رفتار خود یاری نماید. این برنامه همچنین  به واسطه تقویت تسلط افراد بر طرحواره های خود  در بهبود شاخصه های بهزیستی روان شناختی آنها موثر بوده و می تواند به عنوان الگویی ثمربخش در  مشاوره روان شناختی دانشجویان مورد استفاده قرار بگیرد.

کاهش خاص بودن حافظه به عنوان یکی از فرایند های شناختی اصلی در افسردگی مطرح شده است. هدف پژوهش حاضر کاهش علائم افسردگی و رفتار کم تحرک در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال افسردگی از طریق آموزش اختصاصی سازی خاطرات می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش آموزان4 مدرسه دولتی و غیر دولتی شهر کرمانشاه در سال1400 بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. سپس بر روی 350 دانش آموز این 4 مدرسه آزمون افسردگی(رایندولز، 1989) و رفتار کم تحرک (فیشر و همکاران،2012) اجرا شد. از بین 67 دانش آموزی که دارای افسردگی بالاتر از 60 و رفتار کم تحرک بالاتر از 11 ساعت و 40 دقیقه در هفته بودند، بر اساس ملاک های شمول و به صورت در دسترس 30 نفر انتخاب شدند و به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) وکنترل (15نفر) گمارده شدند. سپس گروه آزمایش تحت آموزش اختصاصی سازی خاطرات (رایز،2009) قرار گرفت، که این آموزش به صورت 6 جلسه گروهی 90 دقیقه ای در هر هفته انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش اختصاص سازی خاطرات سرگذشتی می تواند باعث کاهش رفتار کم تحرک وعلائم افسردگی با معنی داری در سطح (P=0/001) در نوجوانان دختر دارای افسردگی شود. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که آموزش اختصاصی سازی حافظه سرگذشتی روش مؤثری برای کاهش افسردگی و رفتار کم تحرک است و با توجه به سهولت و تعداد کم جلسات این آموزش می توان از آن درکنار سایر درمان ها برای کاهش آسیب پذیری به افسردگی سود جست.

چکیده هدف: هدف این پژوهش مقایسه ی تأثیر دو روش مشاوره مبتنی بر دلبستگی به مادران وآموزش انطباق پذیری مسیر شغلی به کودکان پیش دبستانی بر رشد مسیر شغلی کودکان بود. روش: جامعه آماری شامل کلیه مادران وکودکان پیش دبستانی 5 تا 7 ساله شهر اصفهان بود. نمونه پژوهش شامل 20 نفر از مادران (10 نفر گروه آزمایش اول و 10 نفر گواه) و 10 نفر از کودکان پیش دبستانی (گروه آزمایش دوم) بود که به روش داوطلبانه انتخاب شدند و به تصادف در سه گروه مشاوره به مادران، آموزش به کودکان و گروه گواه قرار گرفتند. به منظور اجرای پژوهش، گروه آزمایش اول (مادران) طی هشت جلسه تحت مشاوره مبتنی بر دلبستگی و گروه آزمایش دوم (کودکان) طی هشت جلسه تحت آموزش انطباق پذیری مسیر شغلی قرار گرفتند و گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکرد. داده ها با استفاده از پرسشنامه ی رشد مسیر شغلی کودکان پیش دبستانی گردآوری و با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که هر دو شیوه ی مشاوره به مادران و آموزش به کودکان باعث افزایش مولفه های رشد مسیر شغلی کودکان، چشم انداز زمان (35/7F = ,05/0P <)، کنجکاوی درونی (91/3F = ,05/0P <)، اطلاعات (06/6F = ,05/0P <) و کنجکاوی بیرونی (41/10F = , 001/0P <) گردید و بین دو روش تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P <). نتیجه گیری: بنابراین نتایج بیانگر این است که مشاوره مسیر شغلی به کودکان و مادران می تواند در رشد مسیر شغلی کودکان پیش دبستانی نتایج مفیدی به دنبال داشته باشد.

زمینه و هدف: اختلال خواندن یکی از انواع اختلالات یادگیری ویژه است که به مشکلات تحصیلی و رفتاری در دانش آموزان منجر می شود و در مدارس میزان شیوع بسیار بالایی دارد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر یکپارچگی حسی در حافظه شنیداری و حساسیت شنیداری دانش آموزان با اختلال خواندن انجام شد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کودکان پسر 7 تا 12 سال دارای اختلال خواندن بود که به مراکز روان شناسی و مشاوره و کلینیک های روان پزشکی تهران در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ مراجعه کردند. از جامعه آماری مورد نظر تعداد 30 دانش آموز به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. در طی فرایند مداخله گروه آزمایش برنامه درمان مبتنی بر یکپارچگی حسی را به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل خرده آزمون سنجش حافظه شنیداری برنامه رایانه ای حافظه کاری ان بک و نسخه تجدیدنظرشده آزمون حساسیت شنیداری را تکمیل کردند. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس یک راهه اندازه گیری مکرر با نرم افزار spss26 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان دادند که برنامه درمان مبتنی بر یکپارچگی حسی بر حافظه شنیداری و حساسیت شنیداری در گروه آزمایش اثربخش است؛ همچنین اثربخشی این برنامه در مرحله پیگیری یک ماهه نیز پایدار مانده است (0/001p<). نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعه می توان نتیجه گرفت که برنامه یکپارچگی حسی با تأکید بر حافظه شنیداری و حساسیت شنیداری در درمان اختلال خواندن مؤثر است و در نتیجه می تواند به عنوان یکی از محورهای مداخله ای دانش آموزان با این اختلال مورد توجه قرار گیرد.

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی پرداخته اند. اما پیرامون بررسی رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پزشکی تبریز به تعداد 380 نفر در سال 1397 بودند. 191 نفر از دانشجویان (149 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد و 42 نفر دانشجوی دکتری) با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی شرینگ (1996) و معدل بعنوان عملکرد تحصیلی بود. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: مقدار همبستگی چندگانه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با عملکرد تحصیلی 0/74 می باشد و ضریب تعیین 54/0 به دست آمد که نشان می دهد 54 درصد از تغییرات عملکرد تحصیلی توسط هوش هیجانی و مؤلفه های آن قابل تبیین است. نتیجه گیری: بین هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی دانشجویان و بین مؤلفه های هوش هیجانی با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم وجود داشت.

مقدمه: دو پدیده اختلال بیش فعالی/ کمبود توجه و پرخاشگری از رایج ترین مشکلات مربوط به کودکان هستند از این رو ارزیابی اقدامات درمانی مؤثر در این مورد مهم است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی نوروفیدبک در افزایش توجه و کاهش پرخاشگری کودکان ۹-۷ سال انجام شد. روش: روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. از بین کودکان ۹-۷ سال که در زمستان سال ۱۳۹۸، جهت دریافت مداخلات درمانی به کلینیک روانشناسی کودک و نوجوان بهنود شهر قزوین مراجعه کردند ۳۰ کودک با تشخیص قطعی اختلال به صورت در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه آزمایش طی ۲/۵ ماه به صورت ۲ جلسه هفتگی (در مجموع ۲۰ جلسه) تحت درمان نوروفیدبک قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پرخاشگری کودکان (شهیم، ۱۳۸۵) و فرم والد پرسشنامه کمبود توجه/ بیش فعالی (کانرز و همکاران، ۱۹۹۹) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد بین میانگین نمرات کمبود توجه (۰/۰۱> P ) و پرخاشگری (۰/۰۱> P ) (پرخاشگری آشکار و رابطه ای) در مرحله پس آزمون بعد از کنترل نمرات پیش آزمون تفاوت معنادار است؛ یعنی درمان نوروفیدبک موجب افزایش توجه و کاهش پرخاشگری (آشکار و رابطه ای) کودکان ۹-۷ سال شده است. نتیجه گیری: با توجه به معنی داری نتایج می توان اثربخشی نوروفیدبک را در کاهش کمبود توجه و پرخاشگری به همه کودکان ۹-۷ ساله تعمیم داد و استفاده از آن را در مراکز درمانی به متخصصان توصیه کرد.

زمینه: تحمّل پریشانی نقش بسزایی در سلامت روانی و جسمانی دارد؛ با این وجود، تاکنون توسعه مداخلات مختص افزایش تحمل پریشانی کمتر مورد توجه بوده است. همچنین تأثیر مداخلات مبتنی بر شفقت نیز بر ویژگی های روانشناختی افراد مبتلا به بیماری های روان تنی (مانند سردردهای تنشی) کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین بسته ارتقای تحمل پریشانی و مقایسه اثربخشی آن با درمان مبتنی بر شفقت بر خودانتقادی، ترس از ارزیابی منفی و اضطراب در زنان مبتلا به سردرد های تنشی مزمن بود. روش: طرح پژوهش حاضر شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان مبتلا به سردردهای تنشی مراجعه کننده به کلینیک های مغز و اعصاب شهر اصفهان در بازه زمانی سه ماهه در تابستان سال 1398 تشکیل می دادند. تعداد 48 زن مبتلا به سردرد های تنشی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایشی بسته ارتقای تحمل پریشانی (16 نفر) و درمان مبتنی بر شفقت (16 نفر) و یک گروه گواه (16 نفر) به طور تصادفی گمارده شدند. افراد در دو گروه بسته جدید ارتقای تحمل پریشانی که توسط نویسندگان این مقاله طراحی شده و درمان مبتنی بر شفقت گیلبرت (2010) به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای (هر هفته یک جلسه) مداخلات مربوطه را دریافت کردند، ولی افراد در گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند. شرکت کنندگان با استفاده از مقیاس های خودانتقادی (گیلبرت و همکاران، 2004)، ترس از ارزیابی منفی (لیری، 1983) و اضطراب (بک و همکاران، 1998) در مراحل پیش و پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد . یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که با کنترل پیش آزمون، بسته ارتقای تحمل پریشانی و درمان مبتنی بر شفقت نسبت به گروه گواه موجب بهبود معنادار در میزان خودانتقادی (0/001 > p ، 0/67 = η ، 42/37 = F )، ترس از ارزیابی منفی (0/001 > p ، 0/52 = η ، 23/04 = F ) و اضطراب (0/001 > p ، 0/61= η ، 33/51 = F ) زنان مبتلا به سردردهای تنشی مزمن شدند. همچنین یافته ها نشان داد که بسته ارتقای تحمل پریشانی نسبت به درمان مبتنی بر شفقت به میزان بالاتری منجر به کاهش خودانتقادی در زنان مبتلا به سردردهای تنشی می شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، اثربخشی بسته جدید طراحی شده به منظور ارتقای تحمل پریشانی و همچنین درمان متمرکز بر شفقت بر خودانتقادی، ترس از ارزیابی منفی و اضطراب زنان مبتلا به سردردهای تنشی مزمن مورد تأیید قرار گرفتند .

هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی شیوه های حل مسئله ناکارآمد مسئله افراد وابسته به مواد از طریق شناسایی طرحواره های ناسازگار اولیه انجام شد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه افراد وابسته به مواد مراجعه کننده به کمپ های درمان اعتیاد در شهر قم در سال 1398 بود. 270 نفر افراد وابسته به مواد (216 مرد و 54 زن) به عنوان نمونه آماری و به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (فرم کوتاه) و پرسش نامه شیوه های حل مسئله بود. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند . یافته ها: نتایج نشان داد که بین طرحواره های ناسازگار اولیه و شیوه های حل مسئله ناکارآمد روابط مثبت معناداری وجود داشت. طرحواره انزوای اجتماعی/بیگانگی قوی ترین پیش بینی کننده شیوه های حل مسئله به صورت درماندگی و مهارگری بود. طرحواره معیارهای سرسختانه قوی ترین پیش بینی کننده شیوه حل مسئله اجتنابی بود . نتیجه گیری: بر اساس نتایج، با شناسایی طرحواره های ناسازگار اولیه افراد وابسته به مواد امکان پیش بینی سبک پاسخ دهی آنان به مسائل روزمره زندگی وجود دارد. بنابراین، با اصلاح طرحواره های ناسازگار اولیه می توان شیوه های حل مسئله در این بیماران را بهبود بخشید و آنان را در جهت رویارویی موثر و سازنده با مسائل زندگی یاری نمود. افزون بر این، طبق این یافته لازم است در برنامه های پیشگیری از اعتیاد، به آموزش والدین و معلمان برای ایجاد طرحواره های سازنده و سازگار در دوران کودکی توجه شود.

زمینه: نظریه کمال گرایی معنوی / مذهبی (بشارت، 1396، 1397، 1398) این نوع از کمال گرایی را یکی از تعیین کننده های سلامت معنوی معرفی کرده است. هدف: پژوهش حاضر دو هدف اصلی دارد: بررسی رابطه کمال گرایی معنوی / مذهبی با شاخص های سلامت معنوی، شامل بهزیستی مذهبی و بهزیستی وجودی؛ و بررسی رابطه کمال گرایی معنوی / مذهبی با استحکام من. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه های شهر تهران بود. دویست و چهل و هفت نفر (115 پسر، 132 دختر) از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران در این پژوهش شرکت کردند. از شرکت کنندگان خواسته شد مقیاس کمال گرایی معنوی / مذهبی (SRPS)، مقیاس بهزیستی معنوی (SWBS) و مقیاس استحکام من (ESS)، را تکمیل کنند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان دادکه کمال گرایی معنوی / مذهبی با بهزیستی مذهبی، بهزیستی وجودی، سلامت معنوی و استحکام من رابطه مثبت معنادار دارد (001/0 p<).نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، می توان کمال گرایی معنوی / مذهبی را یکی از تعیین کننده های سلامت معنوی و سلامت شخصیت دانست. یافته های پژوهش، همچنین وجود بعد جدیدی از کمال گرایی، یعنی کمال گرایی معنوی / مذهبی، را تأیید می کنند.

زمینه: نگرش به خیانت و صمیمیت متغیرهایی هستند که می توانند نقشی پررنگ در گرایش به خیانت زناشویی در زوجین ایفا نمایند؛ اما آیا درمان راه حل مدار در کاهش نگرش به خیانت زناشویی و بهبود صمیمیت زناشویی افراد متأهل کمک می کند؟ هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان راه حل مدار بر نگرش به خیانت زناشویی و صمیمیت زناشویی افراد متأهل شهر بوشهر انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر از نوع طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه بود. جامعه آماری پژوهش شامل زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره مسیر زندگی در سال 1398 بود. 4 زوج (8 نفر) به روش نمونه گیری داوطلبانه - هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارتند از: مقیاس نگرش به خیانت زناشویی واتلی (2006)، پرسشنامه صمیمیت زناشویی باگاروزی (2001) و 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان راه حل مدار به شیوه استیو دی شازر (عزیزی و قاسمی، 1396). داده ها به روش ترسیم دیداری ، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند . یافته ها: درمان راه حل مدار باعث کاهش متغیر نگرش به خیانت زناشویی با (23/22 درصد بهبودی) و اثر آن تا پایان دوره پیگیری دو ماهه حفظ شد (20/07 درصد بهبودی). درمان راه حل مدار توانست صمیمیت زناشویی زوج ها را نیز افزایش دهد (14/64درصد بهبودی) که اثر آن تا پایان دوره پیگیری ماندگار بود (12/61 درصد بهبودی). شاخص تغییر پایای آنها هم حاکی از معنی دار بودن این تغییرات بود (0/05 P< ). نتیجه گیری: نتایج تحلیل یافته های پژوهش نشان داد که درمان راه حل مدار در کاهش نگرش به خیانت زناشویی و افزایش صمیمیت زناشویی افراد متأهل مؤثر است .

زمینه: بیماری ایدز تا سال ۱۹۸۱ ناشناخته بود و در سال ۱۹۸۴ مشخص شد که ویروس اچ آی وی HIV عامل این بیماری است. مدل های متعددی از جمله رویکردهای اجتماع محور و برنامه های پیشگیری مثبت به منظور افزایش سازگاری با بیماری و بهره مندی از راهبردهای مقابله ای برای پیشگیری از ابتلا افراد دارای اچ آی وی HIV به ایدز AIDS تدوین شده است ولیکن هیچ کدام به موضوع تبعیت از درمان در این بیماران با استفاده از رویکردهای پیش گفت نپرداخته اند، اما این پژوهش درنظر دارد به بررسی روابط ساختاری مدل اجتماعی سازگاری و رویکرد پیشگیری مثبت با بررسی نقش میانجی گر راهبردهای مقابله ای برای بررسی تبعیت از درمان در افراد تحت پوشش باشگاه های مثبت سازمان بهزیستی بپردازد. هدف: این پژوهش با هدف تعیین رابطه علّی روش های اجتماع محور سازگاری برای پیشگیری مثبت بر اساس تبعیت درمانی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای در بیماران مبتلا به اچ آی وی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی و در چهارچوب طرح های همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی بیماران مبتلا به ایدز در شهر تهران در سال 1398 بود که تعداد 250 نفر از آنان با نمونه گیری هدفمند از نوع در دسترس از بین بیماران مراجعه کننده به باشگاه های مثبت تحت نظارت سازمان بهزیستی به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامۀ سبک های مقابله ای (لازاروس و فولکمن، 1984)، پرسشنامۀ سازگاری روانی - اجتماعی با بیماری (دروگتیس و دروگتیس، 1990) و پرسشنامۀ تبعیت درمانی (سیدفاطمی، رفیعی، حاجی زاده و مدانلو، 1397) استفاده شد. ارزیابی مدل مفهومی با روش الگویابی معادلات ساختاری انجام شد و برای آزمودن روابط غیرمستقیم، روش بوت استراپ (با استفاده از نرم افزار AMOS-21 ) به کار رفت. یافته ها: مدل پیشنهادی پس از تصحیح، برازش قابل قبولی با داده ها دارد و همه مسیرهای مستقیم از لحاظ آماری معنادار بودند (0/05 < P ). همچنین، همه مسیرهای غیر مستقیم (رابطه روش های سازگاری برای پیشگیری مثبت و تبعیت درمانی از طریق راهبردهای مقابله ای) معنادار بود (0/05 < P ). مسیر غیر مستقیم، تبعیت درمانی بر سازگاری روانی - اجتماعی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای در افراد مبتلا به اچ آی وی با توجه به روش برآورد بوت استرپ مورد تأیید واقع گردید. علاوه براین، نتایج نشان داد تبعیت درمانی (0/001 > P ) و راهبردهای مقابله ای (0/002 > P ) بر سازگاری روانی - اجتماعی افراد مبتلا به HIV اثر مستقیم دارد و تبعیت از درمان باعث سازگاری روانی - اجتماعی و به تبع آن بهره گیری از شیوه های مناسب و فعال مقابله با فشار روانی است و رفتار مقابله ای مسئله مدار را تسهیل می نماید. نتیجه گیری: بر اساس رویکرد اجتماع محور و روش های سازگاری انجام شده درباشگاه های مثبت سازمان بهزیستی، بیمارانی که راهبردهای کنارآمدن را با رویکرد پیشگیری مثبت دنبال کرده بودند، تبعیت از درمان آسات تری را تجربه کردند که احتمالا می تواند از تبدیل شدن اچ آی وی به ایدز در این بیماران پیشگیری نماید .

مقدمه: کار با کلاژ یک نوع سبک هنری است که با چسباندن و کنار هم چیدن اشیاء مختلف سر و کار دارد. این روش نه تنها روشی درمانی و پیش گیرانه از بروز برخی از اختلالات روانی است، بلکه روشی جهت تقویت توانایی های مغزی از جمله کارکرد شناختی_دیداری است. هدف پژوهش، بررسی اثر بخشی کار با کلاژ بر کارکرد شناختی_دیداری کودکان و مقیاس های آن نظیر ادراک بینایی، حافظه بینایی، توانایی بنیادی بینایی بود. روش کار: روش پژوهش آزمایشی، از نوع پیش آزمون، پس آزمون به همراه گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. جامعه پژوهش تمامی کودکان دختر و پسر پیش دبستانی شهر کرمان بودند که از میان آنها 40 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه 20 نفری آزمایش (10 دختر و 10 پسر) و کنترل (10 دختر و 10 پسر)، جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه تحت آموزش کلاژ طراحی شده توسط پژوهشگر (با اقتباس از بسته آموزشی توحیدی و همکاران) قرار گرفتند. روی هر دو گروه آزمایش و کنترل آزمون نگهداشت دیداری Benton به عنوان پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. داده ها با استفاده کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که تاثیر آموزش کلاژ بر مؤلفه های کارکرد شناختی_دیداری در سه مقیاس ادراک بینایی (0001/0=P ،40=2η)، حافظه بینایی (0001/0=P ،54=2η) و توانایی بنیادی بینایی (0001/0=P ،39=2η) معنادار بود. نتیجه گیری: به ویژه با توجه به انجام مرحله پیگیری و ماندگاری اثربخشی مداخله، نتیجه گرفته می شود که کار با کلاژ روشی مناسب جهت بهبود کارکرد شناختی_دیداری کودکان است و از کلاژ می توان به عنوان روشی در جهت افزایش توانایی های شناختی آنها استفاده کرد.

سلامت معنوی، جدیدترین بعد سلامت است که به عنوان جزئی پایه ای در کنار سایر ابعاد سلامتی همچون سلامت جسمی، روانی و اجتماعی قرار دارد. هوش معنوی، که بیانگر مجموعه ای از توانایی ها، ظرفیت ها و منابع معنوی است، می تواند موجب ارتقای سلامت معنوی افراد شود. براین اساس، هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیر نمادهای معنوی در فضای عبادی بر سلامت معنوی افراد، از طریق نقش واسط هوش معنوی می باشد که با روش توصیفی از نوع همبستگی شکل گرفته است. در این پژوهش، از سه پرسش نامه نمادپردازی معنوی، هوش معنوی و سلامت معنوی استفاده شده است. داده های حاصل، با آزمون آماری ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه در نرم افزار SPSS 20 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین نمادپردازی معنوی با هوش معنوی و سلامت معنوی، رابطه مثبت وجود دارد و متغیرهای نمادپردازی معنوی و هوش معنوی، توان پیش بینی سلامت معنوی را دارند. همچنین، در بین نمادهای معنوی مساجد، نمادهای «محراب» و «نور»، سهم بیشتری در تبیین هوش معنوی دارند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، نمادپردازی معنوی در فضاهای عبادی، ضمن فعال سازی بخش خودآگاه ذهن، در کارکرد هوش معنوی مؤثر واقع شده و بستر لازم را برای ایجاد سلامت معنوی فراهم می کند.

زمینه: هرچند پژوهش های پیشین به بررسی آثار مستقیم ویژگی شخصیتی عزم در پیش بینی اهمال کاری و درگیری دانش آموزان پرداخته اند اما آثار غیر مستقیم آن کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. هدف: هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی نقش عزم است که بصورت مستقیم و غیرمستقیم، منجر به افزایش درگیری تحصیلی و کاهش اهمال کاری تحصیلی می گردد. روش: پژوهش حاضر توصیفی، از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل در مدارس غیرانتفاعی در سال تحصیلی 99-98 در شهر همدان بود که از بین آنها 500 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت، موریاما و پکران (2011)، مقیاس عزم داکورث و کویین (2007)، درگیری تحصیلی ریو (2013) و اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش آماری معادلات ساختاری و از طریق نرم افزارهای SPSS-24 و AMOS-26، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که عزم، بر درگیری تحصیلی با نقش میانجی اهداف پیشرفت مبتنی بر خود و مبتنی بر تکلیف، اثر مثبت و معنادار داشت (0/05 =β، 0/01 <P). اما عزم بر اهمال کاری تحصیلی با نقش میانجی اهداف پیشرفت مبتنی بر خود و مبتنی بر تکلیف، اثر منفی و معناداری نداشت (0/06- =β، 0/68 =P). نتیجه گیری: شایستگی های مبتنی بر خود و مبتنی بر تکلیف در دانش آموزان با عزم بالا، می تواند منجر به افزایش درگیری شناختی، رفتاری، عاطفی و عاملی گردد اما نمی تواند در کاهش اهمال کاری نقشی معنادار داشته باشد.

مقدمه: بیماری کووید-۱۹ علاوه بر آسیب های جدی که برای سلامت جسمی مردم ایجاد کرده، پریشانی روانشناختی فراوانی را به بار آورده است که شناخت عوامل مرتبط با تحمل پریشانی در این دوران ضروری به نظر می رسد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش ویژگی های شخصیتی و سبک های مقابله ای در پیش بینی تحمل پریشانی در دوران شیوع ویروس کرونا انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد ۶۰-۱۸ سال ساکن شهر تهران بود که در سال ۱۳۹۹ به صورت اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. حجم نمونه براساس فرمول کرامر ۲۸۰ نفر تعیین و با روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های تحمل پریشانی (DTS)، راهبردهای مقابله ای (WOCQ) و شخصیت نئو (NEO-FFI) بود. داده ها با روش رگرسیون چندگانه و با نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ تحلیل شدند. یافته ها: ویژگی های شخصیتی برونگرایی، انعطاف پذیری و موافق بودن تأثیر مثبت و روان رنجوری تأثیر منفی و بیشترین تأثیر را بر میزان تحمل پریشانی افراد در دوران شیوع کرونا دارند (۰/۰۰۱=P). راهبردهای مسئله دار تأثیر مثبت و راهبردهای هیجان مدار تأثیر منفی و بیشترین تأثیر بر میزان تحمل پریشانی افراد در دوران شیوع کرونا دارند (۰/۰۰۱=P). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش، ویژگی های شخصیتی و سبک های مقابله ای در پیش بینی تحمل پریشانی در دوران شیوع ویروس کرونا نقش تعیین کننده ای دارند؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت، توجه به ویژگی های شخصیتی به ویژه روان رنجوری و راهبردهای مقابله ای هیجان مدار در افراد و ارائه آموزش ها و مشاوره های تخصصی به این افراد در دوران پاندمی کرونا در جهت ارتقای سطح تحمل پریشانی می تواند مؤثر باشد.

بیماری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ به عنوان یک پاندمی اعلام گردید و به اصلی ترین اولویت حکومت ها و سیستم های بهداشتی و درمانی در جهان مبدل شد. این بیماری دارای پیامدهای شدید از نظر بیماری زایی و مرگ و میر، اثرات اقتصادی چشمگیر و تغییرات اجتماعی و فرهنگی گسترده است. این پیامدها موجب شده که بیشتر تلاش ها در زمینه مطالعه بیماری، درمان آن و همچنین پاسخگویی به پیامدهای اقتصادی ناشی از همه گیری صورت گیرد. بااین حال پیامدهای روانی ناشی از بیماری از جمله استیگمای کووید-۱۹ مغفول مانده است. این در حالی است که استیگما مرتبط با بیماری کووید-۱۹ گروه های مختلف از جمله بیماران، بهبود یافته گان، کارکنان بهداشت و درمان و سایر گروه های در معرض خطر را تهدید می کند. امکان انتقال انسان به انسان، شکاف دانشی در مورد بیماری، ترس ناشی از ابهام و ناآگاهی و تغییر مداوم قوانین و توصیه های مربوطه، سبب استیگمای مرتبط با کووید-۱۹ می شود. استیگما پیامدهای منفی متعدد نظیر پنهان کاری در زمینه بیماری، تأخیر در اقدام به دریافت خدمات سلامت، امتناع از بروز رفتارهای پیشگیرانه، رنج ناشی از تنش های روانی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی مرتبط را به دنبال دارد؛ لذا باید تمهیدات لازم در این زمینه اندیشیده شود و بخصوص از طریق اقداماتی در راستای آگاهی بخشی و تضمین دسترسی به اطلاعات موثق، از شیوع استیگما پیشگیری شود.

گسترش فناوری در عصر حاضر موجب مسائل و مشکلات جدیدی شده است که یکی از آن ها دسترسی هر چه بیشتر و راحت تر افراد جامعه به محتواهای جنسی از جمله پورنوگرافی است، که اثرات مخرب بسیاری را به دنبال دارد. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی تمایزی اعتیاد به پورنوگرافی بر اساس متغیرهای کیفیت ارتباطی خانواده اصلی و مشکلات در برقراری صمیمیت مردان شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود و جامعه پژوهش شامل مردان 18 سال به بالای شهر تهران در سال 1400-1399 بود. تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری داوطلبانه (اینترنتی) به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس های مصرف مشکل ساز پورنوگرافی (بوث و همکاران، 2018؛ PPCS)، خرده مقیاس کیفیت خانواده اصلی مقیاس ارتباط (بازبی، هولمن و تانیگوچی، 2001؛ FOO) و ترس از صمیمیت (دسکاتنر و ثلن، 1991؛ FIS) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل تمیز استفاده شد. نتایج تحلیل تمیز نشان داد که کیفیت ارتباطی خانواده اصلی و مشکلات در برقراری صمیمیت قادر به پیش بینی عضویت گروهی پسران و مردان دارای اعتیاد به پورنوگرافی و بدون اعتیاد به پورنوگرافی هستند (01/0>p). بنابراین می توان نتیجه گرفت که با کاهش کیفیت ارتباطی خانواده اصلی و افزایش مشکلات در برقراری صمیمیت فرد میزان استفاده وی از پورنوگرافی افزایش پیدا خواهد کرد.

هدف پژوهش حاضر پایایی سنجی و اعتباریابی پرسشنامه نهادینه شدن شغلی بود. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نمونه ای به حجم 265 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه نهادینه شدن شغلی استفاده شد. در این مطالعه پس از بررسی روایی محتوا جهت بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی پایایی از آلفای کرونباخ و جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS16استفاده شد. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه نهادینه شدن شغلی در شش عامل تحت عناوین تناسب با سازمان، فدا کردن برای سازمان، پیوند با سازمان، تناسب با جامعه، فدا کردن برای جامعه و پیوند با جامعه تقسیم بندی شد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب همبستگی آلفای کرونباخ برای تناسب سازمانی (76/0)، فدا کردن برای سازمان (72/0)، پیوند با سازمان (82/0)، تناسب با جامعه (73/0)، فدا کردن برای جامعه (75/0) و پیوند با جامعه (70/0)  محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد، پرسشنامه 18 سوالی بدست آمده، مقیاس مناسبی برای سنجش نهادینه شدن شغلی است.