عصمت مؤمنی

هدف: هدف پژوهش حاضر ترسیم شبکه موضوعی پایان نامه های دکتری روانشناسی عمومی، بالینی و تربیتی دانشگاه های ایران براساس شاخص شبکه ای مرکزیت درجه، بینابینی، نزدیکی است. روش: روش پژوهش از نوع کاربردی به روش علم سنجی است. جامعه آماری پژوهش شامل 389 رساله با 2588 کلیدواژه بوده که بعد از یک دستی در مجموع 484 توصیفگر تحلیل شده است. نمونه گیری تمام شمار بوده و ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی واژه های کلیدی بوده که با استفاده از اصطلاحنامه های تخصصی تنظیم و پس از آن ماتریس شبکه های موضوعی به صورت دستی تهیه و در مرحله بعد با نرم افزار وی.اُ.اِس.ویوور و نت دراو شبکه موضوعی پایان نامه ها ترسیم، سپس برای تحلیل شاخص های خرد (مرکزیت درجه، بینابینی و نزدیکی) از نرم افزار یوسی آنت و تحلیل شاخص های کلان (تعداد خوشه ها و چگالی شبکه موضوعی) از نرم افزار وی. اُ .اس. ویوور استفاده شده است. یافته ها: شبکه موضوعی رساله های دکتری روان شناسی عمومی، بالینی و تربیتی برمبنای ماتریس 484×484، مقوله موضوعی «اثربخشی/مداخله» با مرکزیت درجه 928 و با مرکزیت بینیت 15.848 و با مرکزیت نزدیکی 69، بیشترین پیوند و هم رخدادی را با سایر حوزه های موضوعی داشته است. مقوله موضوعی «تعارض» با مرکزیت درجه 137 و «حافظه» با مرکزیت بینیت 1.101 و «موفقیت تحصیلی» با مرکزیت نزدیکی، کمترین پیوند و هم رخدادی را با سایر حوزه های موضوعی داشته است. نتیجه گیری: قوی ترین ارتباطات واژگانی میان توصیفگرهای «اثربخشی/مداخله» و «آموزش» با 59 پیوند، «جنسیت» و «مدرسه» با 39 پیوند، «اثربخشی/مداخله» و «مدرسه» با 36 پیوند، «آموزش» و «مدرسه» با 31 پیوند، و «اثربخشی/مداخله» و «جنسیت» با 30 پیوند اتفاق افتاده است. به طور کلی می توان گفت که علاوه بر پژوهش های مرتبط با اثربخشی/ مداخله، ضروری است به پژوهش هایی با تبیین رابطه ها و طراحی الگوهای مبتنی بر مقوله های بدست آمده و سپس ارزیابی آن پرداخته شود. مقوله تفاوت جنسیتی از رایج ترین یافته های شناختی است که ابعاد رشد انسان ها را بررسی می کند. بنابراین، توجه به فرایند تعلیم و تربیت در پژوهش ها حایز اهمیت است که در خانواده و مدرسه شکل می گیرد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علّامه طباطبایی انجام شد. ضرب آهنگ پژوهشی به معنای میزان و روند تولیدات علمی اعضای هیئت علمی در قالب مقالات، کتاب ها و طرح های پژوهشی است که در بازه های زمانی مشخص ارزیابی شده است. این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر این ضرب آهنگ، نظیر ارتقاء علمی، همکاری های علمی و تأثیر آن ها در رشد علمی استادان پرداخته است. در این مطالعه از رویکرد ترکیبی (کمّی-کیفی) استفاده شد. در بخش نخست برای گردآوری اطلاعات اعضای هیئت علمی از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شد. در بخش های دوم و سوم برای شناسایی دلایل وجود نوسان در پژوهش ها و تحلیل اسناد بالادستی از روش تحلیل محتوای کمّی استفاده شد. داده های مربوط به مقالات، کتاب ها و پروژه های پژوهشی استادان از پایگاه های اطّلاعاتی معتبر داخلی و خارجی گردآوری و تحلیل شد. برای بررسی توصیه های سیاستی مبنی بر افزایش آثار پژوهشی استادان و شناسایی دلایل شکل گیری نوسان در پژوهش ها در مقاطع مختلف فعالیت اعضای هیئت علمی، مصاحبه انجام شد. مصاحبه ها ی انجام شده در این پژوهش از نوع نیمه ساختاریافته می باشد و کدگذاری دقیق روی متن آن ها صورت گرفت؛ که به صورت انفرادی از چهار نفر از متخصصان مرتبط با توجه به تخصص، مهارت و تجربه کافی در زمینه محورهای این پژوهش استفاده شد. پرسش های مصاحبه باز طراحی شدند و پس از دریافت اطّلاعات مصاحبه شوندگان، فایل های صوتی بررسی و متن کامل مصاحبه ها تایپ شد و پس از آن، فایل متنی مصاحبه، کدگذاری شد. در بخش بعدی نیز اسناد بالادستی از قبیل برنامه راهبردی دانشگاه علامه طباطبائی افق (1405-1401) به انضمام برنامه عملیاتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، گروه های آموزشی، معاونت ها و مدیریت های دانشگاه (سال 1402) (مرتبط با محورهای این پژوهش)، آیین نامه استخدامی، دستورالعمل نحوه اعطای پایه تشویقی به اعضای هیئت علمی، آیین نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی و دستورالعمل اجرایی آیین نامه پژوهانه اعضای هیئت علمی دانشگاه گردآوری و تحلیل شد. به طور کلی، اطّلاعات جمعیت شناختی نشان داد از میان 64 نفر نمونه پژوهش، استادان با مرتبه علمی "مربی"، "آموزشیار" و "استادیار" معمولاً کمترین تعداد آثار علمی و استادان با مرتبه علمی "دانشیار" و "استاد" بیشترین تعداد آثار را داشتند. در ارتباط با انواع گزارش های پژوهش های بررسی شده در این پایان نامه، بیشترین آثار پژوهشی مربوط به مقالات چاپ شده در نشریات علمی و کمترین آثار پژوهشی نیز مربوط به طرح های پژوهشی داخل و خارج از دانشگاه می باشد. در این بین، کتاب های تألیف و ترجمه شده و مقالات ارائه شده در همایش های علمی میانه ی دو پژوهش قبلی از نظر تعداد بودند امّا وزن مقالات ارائه شده در همایش های علمی بیشتر بود. نتایج نشان داد که ارتقاء علمی تأثیر مستقیمی بر افزایش کمّی تعداد آثار پژوهشی داشته و پس از دستیابی به مراتب بالاتر علمی، برخی از استادان با کاهش تولیدات علمی مواجه شده اند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین سهم از تولیدات علمی استادان مربوط به مقالات علمی است و درصد کمتری به تألیف کتاب ها و طرح های پژوهشی اختصاص دارد.

هدف: شناسایی، دسترسی و ارزیابی محتوای درسی، همراه با مهارت استخراج، استدلال و استنتاج، منجربه سازماندهی و نحوه صحیح ارائه مطالب در تدریس می شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، گسترش محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با استفاده از مهارت های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، بنیادی بوده و با روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی، با رویکرد جهت دار انجام شده است. داده های پژوهش طی شش مرحله از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای گردآوری شده است. روایی پژوهش حاضر صوری محتوایی بوده و پایایی بر مبنای قابلیت اعتبار، با استفاده از متون و اسناد کتابخانه ای؛ و قابلیت اعتماد، با شرح مبسوط مراحل و تحلیل اطلاعات؛ و همچنین اصل تاییدپذیری با حفظ مستندات مربوط به مراحل مختلف پژوهش؛ و در نهایت با اصل قابلیت، درصدد انتقال نتایج پژوهش به طور دقیق و جز به جز آمده است. یافته ها: مهارت تشخیص نیازهای اطلاعاتی و مهارت توانایی تحلیل، فراگیران را در پاسخ به سوال و سوال های غیرمعمول در محتوا، توانمند می سازد. مهارت دستیابی به اطلاعات مورد نیاز و مهارت توانایی استنباط، باعث تشویق فراگیران به مسئله سازی می شود، و با توجه به مفاهیم قبلی، درس را شروع می کنند. مهارت معیارهای نقد و ارزیابی منابع اطلاعاتی، و مهارت استدلال استنتاجی برای ارائه مفهوم جدید، به گونه ای برجسته و مشخص، محتوا را از ساده به پیچیده تبدیل می کند. مهارت استفاده بهینه از منابع اطلاعاتی و مهارت استدلال استقرایی موجب درک مفهوم فراگیران شده و با استفاده از اصل کشف تشابه و تضاد، به حدس زدن عملی تشویق می کند. مهارت رعایت مبانی قانونی و اخلاقی استفاده از اطلاعات، و مهارت ارزشیابی، موجب تهییج آگاهی در فراگیران شده و زمینه را برای فعال بودن، مشارکت و کارِ گروهی، خودراهبری و استقلال فراهم می سازد. نتیجه گیری: فراگیران در فرآیند یادگیری براساس موارد چهارده گانه تدوین محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با مهارت های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی، رابطه بیشتری بین اجزاء اطلاعاتی که در ذهن دارند، برقرار می کنند. این امر موجب درک بیشتر، یادگیری عمیق تر و دستیابی به مطالب و مفاهیم جدید می شود. پیشنهاد می گردد، تدوین محتوای آموزشی برنامه درسی برونر، با استفاده از مهارت های تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی، بسط و گسترش معنایی پیدا کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی پیاده سازی مدیریت دانش در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی انجام شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش آمیخته با دو روش کمی و کیفی. ابزار گردآوری داده در بخش کمی و کیفی، پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از شاخص های مدل پایه های ساختمان پروبست بوده است. جامعه پژوهش در بخش کیفی شامل 21 نفر مدیران و متخصصان دانش و کارشناسان خبره حوزه هنری و در بخش کمی شامل کارشناسان شاغل در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی شامل 350 نفر بر اساس جدول  مورگان به تعداد 134 نفر که به روش هدفمند انتخاب شده اند. یافته های پژوهش: در پژوهش حاضر با توجه به نتایج سه راند دلفی هفتاد مقوله در 8 شاخص شناسایی، اکتساب، توسعه، توزیع، حفاظت، استفاده، اندازه گیری و اهداف دانش با نظر خبرگان و متخصصان شناسایی شد. خلاصه آماری برحسب درجه اهمیت 8 شاخص مدیریت دانش نشان داد که شاخص اهداف دانش با میانگین کل 62/4، شاخص توسعه دانش با میانگین کل 26/4، شاخص توزیع دانش با میانگین کل 18/4 و شاخص حفاظت دانش با میانگین کل 17/4 بالاترین میانگین ها را کسب کرده اند. شاخص شناسایی دانش، حفاظت دانش و اکتساب دانش به طور اجماع قوی هماهنگ است. یافته های بخش کمی نشان داد که شاخص شناسایی دانش، اکتساب دانش، توسعه دانش، توزیع دانش، حفاظت دانش، استفاده دانش، اندازه گیری دانش، به طورکلی در مدیریت دانش حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی با میانگین  2/55 پایین تر از حد متوسط بوده اند. نتیجه گیری: در صورت پیاده سازی نظام مدیریت دانش با تأکید بر مدل پایه های ساختمان دانش در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، مدل مذکور می تواند در کلیه واحدهای حوزه هنری به کار گرفته شود تا از طریق شناسایی دانش در داخل سازمان و خارج از سازمان و بحث و تبادل دانش بین تأمین کنندگان دانش در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی صورت پذیرد، اکتساب دانش، پیاده سازی مدیریت دانش جهت بهبود روند فعالیت های این سازمان، با توجه به اینکه توسعه دانش از طریق فرآیند یادگیری آموزش باشگاه مکتب مهر و ارزیابی کاربران نسبت به کیفیت خدمات در واحد هنری، و فرایند یادگیری دانش و ایجاد سامانه های تعاملی مدیریت اطلاعاتی مناسب در حوزه هنری مشهود نیست. در بخش توزیع دانش از طریق برگزاری نمایشگاه های داخلی و خارجی در بخش حفاظت دانش از طریق تأکید بر ایجاد و نگهداری پایگاه دانش(مانند سوره مهر)، استفاده دانش از طریق ایجاد ساختار گروه بحث، شبکه های اجتماعی و اینترانت به منظور استفاده دانش(مانند اتوماسیون، سامانه جشنواره ها)، اندازه گیری دانش از طریق ایجاد فرهنگ سازمانی و مستندسازی مستمر اطلاعات و دانش مهارت کارکنان و رسمیت بخشی به دانش سازمانی دعوت از صاحبان دانش های مرتبط با فعالیت های شرکت جهت حضور و ارتباط کارکنان با آن ها.

پژوهش پیش رو تلاش دارد چرخه زیست نظام ارتباطات را با رویکردهای مدل های ذهنی بر اساس نظریه های معنا ارائه کند. روش پژوهش از نوع هدف بنیادی و به روش تحلیل محتوای کیفی به شیوه قیاسی است. گردآوری اطلاعات از طریق مرور پژوهش ها و تحلیل ادبیات مرتبط بوده و نیز یکپارچه سازی پژوهش های انجام شده مبنای ارائه یافته ها و تبیین نتایج است. جامعه پژوهش شامل مفاهیم اولیه از مطالعه متون بر اساس ماتریس ساخت نیافته است. در فرایند پژوهش، با مطالعه مفاهیم اولیه در 6 مرحله، نسبت به اضافه کردن مفاهیم جدید اقدام شده است. روایی و پایایی پژوهش بر قابلیت اعتماد و اطمینان به متون موردپژوهش مبتنی است. واکاوی پژوهش های پیشین نشان می دهد ارزش یابی نظام ارتباطات با رویکرد عینی و ذهنی در حل مسائل چهارگانه ارتباطات موجب شکل گیری اشکال ارتباطات در فرایند عناصر ارتباطات شده است و از طرفی 8 نظریه معنا با رویکردهای مدل های ذهنی که می توانند بخشی از تفکر، تجربه، فرض های ذهنی، محسوسات و سازوکار پردازش اطلاعات باشند چرخه زیست نظام ارتباطات را با دخالت افراد و متخصصان ایجاد می کنند. چرخه زیست نظام ارتباطات با تأکید بر «وجود معنا در ذهن نه در پیام» در ذهن ارتباط گر و ارتباط گیر موجب حیات و پویایی خواهد شد. پیشنهاد می شود چرخه زیست نظام ارتباطات با تبیین فلسفی نظریه های معنا بر اساس بازنمود شناختی ذهن مورد بررسی قرار گیرد و به نظر می رسد به تحلیل گفتمان و شبکه ارتباطی جدیدی منجر شود.

هدف: این پژوهش برآنست تا ضمن شناسایی فناوری های نوین قابل کاربرد در مدیریت کتابخانه های عمومی، اولویت کاربست آن ها در کتابخانه های عمومی کشور ایران را مشخص کند. روش: در مرحله اول، ابتدا مبتنی بر روش مطالعه کتابخانه ای و مرور پیشینه ها، فهرست اولیه ای از فناوری های نوین قابل کاربرد در مدیریت کتابخانه های عمومی و همچنین فهرست معیارهای ارزیابی آن ها استخراج شد. به منظور اعتباریابی فهرست های اولیه، از دو روش کیفی مبتنی بر اجماع ذی نفعان (پنل دلفی و گروه اسمی) با حضور ذی نفعان اصلی در کتابخانه های عمومی در حوزه های 1- بودجه و مالی، 2- مدیریت و راهبری، 3- فناوری، 4- کتابداری، و 5- کاربر استفاده شد. در مرحله دوم نیز به منظور ارزیابی فناوری ها مبتنی بر معیارهای ارزیابی، از روش «آنتروپی شانون» برای وزن دهی به معیارهای ارزیابی و از تاپسیس گروهی برای اولویت بندی فناوری های نوین بر اساس معیارهای استخراج شده استفاده شد. یافته ها: در مرحله اول، فهرستی شامل 28 فناوری نوین قابل کاربرد در مدیریت کتابخانه های عمومی و 27 معیار ارزیابی آن ها که در سه سطح راهبردی (7 معیار)، فنی و عملیاتی (11 معیار) و کاربری (9 معیار) دسته بندی شده اند به دست آمد. در نهایت، فناوری های شبکه اجتماعی/پیام رسان، اینترنت مبتنی بر فیبر نوری، سامانه عضویت فراگیر کتابخانه های عمومی (کتابخانه متصل)، برنامه کاربردی کتابخانه عمومی بر بستر تلفن همراه و سامانه کتابخانه دیجیتال در اولویت های اول تا پنجم قرار گرفتند. اصالت/ارزش: با توجه به این 28 فناوری نوین و همچنین توسعه و کاربست فناوری های دارای اولویت بالای به دست آمده، می توان سطح کیفیت عملکرد کتابخانه های عمومی ایران را در حوزه های گوناگون ارتقا داد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می شود تا نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن ایجاد زیرساخت های نرم و سخت برای فناوری های شناسایی شده، امکان سنجی طراحی و پیاده سازی یا کاربست فناوری های دارای اولویت این پژوهش را مدنظر قرار دهد.

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی وب سایت های دانشگاه تهران، تربیت مدرس و علامه طباطبایی، براساس معیارهای مدیریت دانش، مدل کا- اکت است که پس از ارزیابی انجام گرفته، رتبه بندی جامعه مورد پژوهش نیز مشخص گردید. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با روش پیمایشی- ارزیابانه انجام شده است. نتایج: وب سایت دانشگاه تهران در مولفه دسترس پذیری دانش با 8/72% در جایگاه اول و وب سایت های دانشگاه های تربیت مدرس و علامه طباطبایی هر کدام با 4/63% در این مولفه در جایگاه دوم قرار دارند. در مولفه خلق دانش، وب سایت دانشگاه تربیت مدرس با 3/83% در جایگاه نخست، وب سایت دانشگاه علامه طباطبایی با50% امتیاز در جایگاه دوم و وب سایت دانشگاه تهران با 3/33% در جایگاه سوم قرار دارند. در مولفه اشاعه اطلاعات دانش نیز وب سایت دانشگاه تربیت مدرس با 3/86% رتبه اول، وب سایت دانشگاه علامه طباطبایی با 5/54% در جایگاه دوم و وب سایت دانشگاه تهران با 50% امتیاز در جایگاه سوم قرار دارند. به طور کلی در این مدل (که خود شامل سه مولفه دسترس پذیری، خلق و اشاعه دانش است)، وب سایت دانشگاه تربیت مدرس با 76% امتیاز دارای رتبه نخست، وب سایت های دانشگاه تهران و علامه طباطبایی نیز هر کدام با 58% امتیاز دارای رتبه دوم می باشند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، مبین این مطلب است که هر چند وب سایت های جامعه مورد بررسی، در رعایت معیارهای مدیریت دانش بالاتر از حد متوسط ظاهر شدند، ولی تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله وجود دارد و هنوز ضعف های بسیاری در استفاده از فناوری های نوین و مخصوصا وب سایت ها در ایران وجود دارد. هرچند گام هایی در این راستا برداشته شده، ولی نیازمند استفاده از تفکرات کارشناسان خبره از یک سو و نظرسنجی از کاربران وب سایت ها از سوی دیگر نیز می تواند در این راستا راهگشا و موثر باشد.    

هدف: هدف این پژوهش مطالعه علم سنجی تولیدات علمی در حوزه قرآن کریم است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 356 تولید علمی نمایه شده در پایگاه استنادی کلریویت آنالیتیک از سال 1985-2018 است. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات نرم افزارهای وُس ویوور، هیس سایت و اکسل است. یافته ها: یافته ها نشان داد که روند انتشار مدارک علی رغم نوسانات زیاد در سال های مختلف صعودی بوده و بیشترین موضوع های آن ها در زمینه سیستم های اطلاعاتی و مذهب در حوزه قرآن کریم است. همچنین کشورهای عربستان، پاکستان، آمریکا، مالزی و ایران؛ دانشگاه های طیبه، مالایا، پادشاه عربستان، کبانگسان مالزی و دانشگاه آزاد اسلامی ایران؛ مجله های کنفرانس بین المللی دانشگاه طیبه و حقوق تطبیقی آمریکا؛ و الگیناهی، هارویتز و خان بیشترین انتشار و استناد را در میان کشورها، سازمان ها، مجله ها و نویسندگان داشته اند و کلیدواژه های قرآن و اسلام بیشترین هم رخدادی را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میزان استنادهای محلی و همکاری های علمی در زمینه تولیدات علمی حوزه قرآن کریم بسیار کم است و شبکه هم خدادی کلیدواژه ها نیز پراکندگی بیشتری دارد. بنابراین سیاستگذاران علمی این حوزه باید زیرساخت ها و امکانات لازم برای انجام پژوهش های قرآنی و افزایش همکاری های علمی در سطح محلی و جهانی فراهم کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تحلیل و ترسیم ممیزی اطلاعات مرکز اسناد فنی و سیستمی شرکت ایران خودرو بر اساس مدل هنزل انجام شده است . روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی و با روش پیمایشی - توصیفی انجام شده است. شیوه گرداوری اطلاعات ،پرسشنامه نیمه ساختاریافته مبتنی بر مدل ممیزی اطلاعات هنزل است . جامعه آماری پژوهش 28 نفر  از کارکنان کتابخانه مرکزی، بخش آرشیو فنی و بخش کنترل مدارک است که از این تعداد 22 نفر پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل یافته ها  با نرم افزار آماری spss براساس شاخص های آماری مرکزی(میانگین)، شاخص های پراکندگی(انحراف معیار، واریانس، کمینه و بیشینه) براساس دو معیار« بلی» ، «خیر»، و سنجش 1 تا 10 انجام شده است. پایایی پرسشنامه های مذکور در این پژوهش با ضریب 976/0 آلفای کرونباخ محاسبه گردید. یافته های پژوهش: یافته ها نشان می دهد در مرحله برنامه ریزی ممیزی اطلاعات مدل هنزل ، «درک شفافی از ماموریت سازمان  توسط کارکنان شرکت» در گام اول ، «تخصیص منابع فنی اعم ازسخت افزار، اسکنرها،چاپگرهاو...» در گام دوم، «ارائه پیشنهادات در اجرای نتایج  »در گام سوم، «توسعه یک راهبرد ارتباطی با استفاده از بازخورد ذینفعان و مشارکت گنندگان» در گام چهارم و«جلب حمایت مدیریت با پشتیبانی از طرح فرایند» درگام پنجم)؛ مرحله گرداوری داده، «ایجاد بانک منابع اطلاعاتی برای گرداوری داده ها» ؛ مرحله تحلیل داده ها،« برنامه ای برای ترسیم جریان اطلاعات»  ؛مرحله ارزیابی داده ها، «برنامه ای در ارزیابی داده ها برای بیان مشکلات و شناسایی فرصت ها»؛ مرحله ارائه پیشنهادات « اعلام نتایج و ارائه پیشنهادات همراه با بازخورد فردی ذینفعان و شرکت کنندگان  » ؛ مرحله اجرای پیشنهادات، «تشریح اهداف برای توسعه یک برنامه اجرایی» ؛ مرحله ممیزی اطلاعات به عنوان فرایند مستمر، «برنامه ریزی برای انطباق ممیزی فرایند کاری به صورت مستمر » ، در ممیزی اطلاعات اداره مرکزی اسناد فنی و سیستمی ایران خودرو از نظر کارکنان دارای اهمیت است و در فرآیند ممیزی اطلاعات در مرکز اثر گذاری بیشتری دارند. نتیجه گیری: ممیزی اطلاعات فرایندهای کاری و جریان اطلاعات در اداره مرکزی اسناد فنی و سیستمی شرکت ایران خودرو بر اساس مراحل  هفت گانه مدل هنزل در حد مطلوب نیست.

این پژوهش با هدف کشف ساختار درونی مطالعات روانشناسی مثبت صورت گرفته است. رویکرد پژوهش پیش رو، در بخش ادبیات نظری و پیشینه های پژوهش، مطالعه ی کتابخانهای و از لحاظ ماهیت، کاربردی و در تجزیه و تحلیل یافته ها، تحلیلی است و از روش همرخدادی واژگان و نهایتاً خوشهبندی متن که از روشهای متنکاویاند برای کشف ساختار درونی و روابط موضوعی مطالعات روان شناسی مثبت استفاده شده است. جامعه این پژوهش، مقالات حوزه روان شناسی مثبت نمایه شده در پایگاه اسکوپوس است. تعداد کل این مقالات که محدود به بازه زمانی 2000 تا 2012 است برابر 1086 مقاله می باشد. پس از استخراج واژه های مرتبط موضوعی از ناحیه عنوان، چکیده و کلیدواژه های همه مقالات و اعمال روش های متن کاوی و ریشه یابی واژه ها، یک ماتریس هم رخدادی با ابعاد 43 × 43 ایجاد شد. برای تفسیر روابط موضوع های اصلی و جزئی ماتریس مذکور استاندارد شده و براساس شباهت وارد نرم افزار ایکس.ال.استد شد. مفاهیم در 7 خوشه بهینه قرارگرفت. برای گام های بعدی تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار متلب و از نرم افزار پاژک برای نمایش شبکه هم رخدادی واژگان استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که خوشه 2 با 10 واژه و خوشه 4 با 9 واژه، به عنوان خوشه های اصلی شناخته می شوند. خوشه 5 بیشترین تعداد موضوع های اصلی از بین مفاهیم منتخب را داراست و خوشه های 2 و 1 کمترین فاصله را دارند، که نشان می دهد ارتباط بین موضوع های اصلی و جزئی در این خوشه ها بیشتر است.

هدف از پژوهش حاضر، تبیین کاربردپذیری اصطلاحات غیرموضوعی (عمومی) مورد استفاده در نمایه سازی منابع علوم اسلامی در فرایند بازیابی اطلاعات بود. ج امعه پژوهش را که با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شد، کاربران نهایی پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی طراحی شده توسط پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی تشکیل می دادند. در میان این جامعه، 50 نفر از پژوهشگران بر پایه نمونه گیری در دسترس از نوع هدفمند که با پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی آشنایی مناسبی داشتند و از آن استفاده می نمودند، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، سه پرسشنامه طراحی شده توسط پژوهشگران بود. این پرسشنامه ها عبارت بودند از: نخست، پرسشنامه مربوط به میزان تجربه کاربران نهایی در استفاده از پایگاه مورد بررسی، دیگر، پرسشنامه تشریحی جهت دریافت بازخورد کاربران نهایی نسبت به فرایند بازیابی، و دو دیگر، پرسشنامه ای با پرسش های بسته برای ارزیابی نتایج جستجو بود که روایی آن ها توسط متخصصان ذخیره و بازیابی اطلاعات، و پایایی آن ها بر اساس آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار استنباطی در جهت آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از اصطلاحات غیرموضوعی (عمومی) برای بسط جستجو در پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی نتایج مطلوبی در بر داشته است. با این وجود، به گسترش اصطلاحات غیرموضوعی بر اساس نظرات و پیشنهادات کاربران نهایی عضو جامعه پژوهش نیاز است. همچنین همخوان با پاسخ کاربران به پرسش ها، بین اصطلاحات غیرموضوعی برگزیده و ناگزیده، روابط هم ارز مناسبی برقرار شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیان می دارد که توجه به کاربردپذیری اصطلاحات غیرموضوعی در فرایند بازیابی اطلاعات، نیز برقراری روابط هم ارز بین آن ها، افزون بر بهره گیری از اصطلاحات موضوعی (تخصصی)، می تواند نتایج مطلوب و مرتبطی را در زمان بازیابی اطلاعات به همراه داشته باشد.

اینترنت اشیاء، به طور چشمگیری زندگی ما را در آینده ای نزدیک تغییر خواهد داد و بسیاری از ناممکن ها را ممکن خواهد ساخت. حجم عظیم داده ی تولید شده یا گرفته شده توسط تجهیزات اینترنت اشیاء ، حاوی اطلاعات ارزشمند و قابل استفاده است. با رواج دستگاه های توسعه یافته فناوری بی سیم مانند بلوتوث، شناسایی با فرکانس رادیویی (RFID)، Wi-Fi، و خدمات داده برروی تلفن و همچنین سنسور و محرک و نودهای تعبیه شده در وسایل، شبکه های حسگر بی سیم، اینترنت اشیاء مراحل ابتدایی خود را پشت سر گذاشته و در آستانه تبدیل اینترنت ایستای کنونی، به اینترنت کاملاً یکپارچه در آینده است. کشف دانش از طریق داده کاوی و متن کاوی نیز بدون شک نقش زیادی در زمینه هوشمندسازی سیستم ها و در نتیجه ارائه خدمات و محیط مناسب برای ارائه خدمات خواهد داشت. همچنین از روش های داده کاوی برای خوشه بندی تجهیزات در شبکه های حسگر بی سیم و تعیین سرخوشه استفاده بسیاری می شود. در این مقاله به معرفی اینترنت اشیاء، معماری، کشف دانش ، نقش وکاربرد داده کاوی و متن کاوی در این حوزه پرداخته شده است.

مقدمه: کودکان برای استفاده از اطلاعات نیازمند کمک هستند و پرسشگری نقطه شروع رفتار اطلاعاتی در آنان و یا رفتار اطلاعاتی کلامی است. در حالی که بیشتر پژوهش های این حوزه رفتار جامعه با سواد خواندن را مورد بررسی قرار داده اند، هدف پژوهش حاضر آشنایی با منابع اطلاعاتی و تغییر رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان دوره پیش دبستانی تهران است. روش شناسی: به منظور مشاهده تغییر رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان این مقاله به روش شبه تجربی با گروه آزمون و گواه و پیش و پس آزمون انجام شد. جامعه پژوهش کودکان مراکز پیش دبستانی تهران و روش نمونه گیری هدفمند بود. نظر به یکسان سازی شرایط پژوهش دو مرکز که از لحاظ کتب تدریس شده و شرایط محیطی در شرایط همسانی قرار داشتند انتخاب شدند. در هر کلاس پیش دبستانی 10 کودک حضور داشتند. بدین ترتیب 20 نفر به عنوان نمونه پژوهش از دو مرکز پیش دبستانی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده پرسشنامه نیمه ساختاریافته Havigerová (2011) از نظر والدین بود. مشاهده معلم از انجام تکلیف پژوهشی دانش آموزان ابزار دوم بود. یافته ها: نتایج جداول نشان داد بر اساس نظر والدین و با توجه به پرسش های پژوهش و مدل استفاده شده در پژوهش ابعاد رفتار اطلاعاتی کلامی یعنی وضعیت توجه غیرفعال یا دفعات توجه به منابع اطلاعاتی در زندگی روزمره، وضعیت جستجوی غیرفعال و یا تمایل به کسب اطلاعات از منابع اطلاعاتی و همچنین وضعیت جستجوی فعال و یا به بیان دیگر استفاده از منابع اطلاعاتی برای انجام تکلیف پژوهشی در گروه آزمایش تغییر کرد و همچنین وضعیت پردازش و استفاده از اطلاعات در انجام تکلیف پژوهشی در گروه آزمایش بر اساس نتایج ارائه تکلیف توسط کودکان تغییر کرد. در حالی که در وضعیت گروه گواه تغییری ایجاد نشد. نتیجه گیری: با توجه به تغییر ابعاد مختلف رفتار اطلاعاتی کلامی گروه آزمایش، پس از مداخله می توان نتیجه گرفت این مداخله رفتار اطلاعاتی کلامی آنان را تغییر داده است و نتایج استفاده آنان از منابع اطلاعاتی و ارائه تکلیف پژوهشی نشان از بهبود وضعیت در کودکان دوره پیش دبستانی دارد. به جهت محدودیت امکانات، جستجوی مداوم اطلاعات در این پژوهش بررسی نشد. آشنایی با منابع اطلاعاتی و تقویت رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان می تواند جهت بخش رفتار اطلاعاتی در بزرگسالی باشد؛ بنابراین به عنوان پیشنهاد افزودن واحدهای درسی سواد رسانه ای و تفکر انتقادی و آشنایی با منابع اطلاعاتی در آموزش های پیش دبستانی می تواند به پیشرفت رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان و تربیت دانش آموزانی پژوهشگر کمک کند. برای تعمیم و بسط بیشتر نتایج بایستی پژوهش با نمونه های بزرگ تر تکرار شود.

هدف : این پژوهش با هدف آگاهی از تأثیر هوش سازمانی بر اثربخشی سازمانی و شناسایی وضعیت هر کدام از متغیرهای مذکور در کتابخانه های عمومی استان گیلان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام گرفت. روش پژوهش:  پژوهش از نظر نوع، کاربردی، از نظر روش، توصیفی – پیمایشی، و از نظر ماهیت، مطالعه همبستگی است. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه هوش سازمانی کارل آلبرخت و اثربخشی سازمانی پارسونز است. جامعه پژوهش، 162 نفر کتابدار کتابخانه های عمومی استان گیلان بوده است که با استفاده از جدول مورگان نمونه ای به حجم 118 نفر انتخاب گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی و برای انجام محاسبات آماری از نرم افزار آماری (اس. پی. اس. اس.) استفاده شده است. یافته ها: بین هوش سازمانی و مؤلفه های آن با اثربخشی سازمانی و مؤلفه های آن رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. میزان برخورداری کتابداران از هوش سازمانی و مؤلفه های آن بالاتر از حد متوسط قرار دارد. در خصوص وضعیت اثربخشی سازمانی، میزان اثربخشی سازمانی و مؤلفه های آن به جز مؤلفه پایداری و حفظ الگوها که کمتر از حد متوسط بدست آمده است در دیگر مؤلفه ها  بالاتر از حد متوسط بوده است. نتیجه گیری: هوش سازمانی بر موفقیت و اثربخشی کتابخانه تأثیرگذار است. توجه یکسان به همه ی مؤلفه های هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی و تلاش های هماهنگ و سازمان یافته در جهت حل مسائل کاری، افزایش حقوق و مزایا، فراهم کردن امکانات رفاهی و طرح های تشویقی، ایجاد نظام پاداش رضایت بخش زمینه رشد و پیشرفت کتابدران را فراهم کرده و در نتیجه باعث ارتقای اثربخشی در کتابخانه ها خواهد شد.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر مصورسازی و تحلیل شبکه هم تألیفی نهادهای پژوهشی حوزه کتابخانه های دیجیتالی در ایران است. روش شناسی: این پژوهش به روش علم سنجی و با استفاده از شاخص های خرد و کلان تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تعداد 554 مدرک علمی تولیدشده توسط پژوهشگران نهادهای ایرانی با موضوع کتابخانه های دیجیتالیدر قالب کتاب ، مقاله مجله های فارسی و انگلیسی، مقاله همایش های داخلی و خارجی و پایان نامه دوره های کارشناسی ارشد و دکتری داخل کشور تا پایان سال 1392 (2013) است. داده های گردآوری شده به وسیله نرم افزارهای اکسل، اس.پی.اس.اس، نودایکس. ال، یو.سی.آی.نت و وی.اُ.اس.ویوور تجزیه وتحلیل شد. همچنین از ابزارهای وبگاه های اوپن هیت مپ و گوگل ترندز نیز بهره برده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از رشد صعودی تولیدات علمی، بالا بودن میزان همکاری های درون سازمانی و پایین بودن سهم مشارکت های بین المللی است. نهادهای پژوهشی استان تهران بیشترین سهم از تولیدات علمی و هم تألیفی ها را داشته اند. ماحصل بررسی شاخص های تولید و مرکزیّت شبکه همکاری نهادهای پژوهشی از نقش کلیدی و مؤثر دانشگاه های آزاد واحد علوم وتحقیقات تهران، تهران، آزاد واحد همدان، الزهرا و آزاد واحد تهران شمال در حوزه کتابخانه های دیجیتالی ایران حکایت داشت. همچنین، بررسی شاخص های کلان نیز نمایان ساخت که این شبکه هم تألیفی مستقل از مقیاس بوده و با وجود انسجام پایین، ویژگی های پدیده جهان کوچک را دارد. نتیجه گیری: در کل می توان نتیجه گرفت، تمایل پژوهشگران نهادها برای تشکیل خوشه ها و اجتماعات پژوهشی رو به افزایش است، ولی همچنان ارتباطات ضعیف میان گروه ها از موانع توسعه علمی، یادگیری بیشتر و نوآوری در حوزه کتابخانه های دیجیتالی ایران است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، تطابق مدل ارزیابی دیجی کوال با چارچوب نظری پنج- اس در مفاهیم کتابخانه ی دیجیتالی است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش تحلیل محتوای کیفی به ارزیابی مدل دیجی کوال و چارچوب نظری پنج- اس پرداخته است. داده ها با تفسیر ذهنی محتوایی داده های متنی، از طریق فرآیندهای طبقه بندی نظام مند گرد آوری شده است. روایی پژوهش از نوع منطقی است که بیشتر بر مبنای قضاوت شخصی پایه گذاری شده است. پایایی پژوهش از نوع اعتبار پذیری و مشورت با متخصصین حوزه کتابخانه دیجیتالی است که به واقعی بودن توصیفات و یافته های پژوهش و اعتبار آنها اشاره دارد. یافته ها: یافته های به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که در الگوی دیجی کوال فرآیند بررسی محتوا (اطلاعات)؛ و فرآیند جامعه (کاربر) کتابخانه دیجیتالی، عمدتا منوط به پیش نیازهای دو جزء مهم در محیط کتابخانه دیجیتالی محیط فنی و تعامل کاربر/ سیستم است. در نتیجه، از آنجایی که هر مدل ارزیابی، مجموعه ای از مقیاس ها و روش های گردآوری داده ها را دارد؛ عامل و متغیر جوامع (کنشگران) در ابعاد مفاهیم موثر پنج- اس در کتابخانه ی دیجیتالی اعم از قابلیت دسترس پذیری، ارتباط شیء دیجیتالی؛ قابلیت ایجاد، اثر بخشی، قابلیت توسعه پذیری، قابلیت استفاده مجدد، قابلیت اطمینان خدمات وجود دارد و با مدل دیجی کوال قابل ارزیابی است. در ابعاد مفاهیم موثر پنج- اس در کتابخانه ی دیجیتالی اعم از قابلیت دسترس پذیری، ارتباط شیء دیجیتالی؛ قابلیت ایجاد، اثر بخشی، قابلیت توسعه پذیری، قابلیت استفاده مجدد

هدف پژوهش، تبیین مدل هوش گیلفورد به عنوان پردازشگر نظام اطلاعات مدیریت با موجودیت ها ی کتابخانه و موزه، در سطح محتوا، عملیات پردازش و فرآورده است. روش پژوهش، از نوع اکتشافی و تحلیل محتوا است. یافته ها نشان می دهد، در سطح محتوا، شنیداری با اشیای محتوایی صوتی، دیداری با اشیای محتوایی تصویری، معنایی با دانش تخصصی اشیای محتوایی صوتی و تصویری ، نمادی با شناسه ISSN و ISBN و فنخا، رفتاری با پاسخ کاربران براساس دانش معادل است. در سطح عملیات پردازش، شناخت با فرایند شناخت اشیای محتوایی، حافظه با فرایند ذخیره سازی و بازیابی، تفکر واگرا با فرایند ایجاد ارزش افزوده اطلاعات و دانش، تفکرهمگرا با فرایند دسته بندی اطلاعات عینی و ذهنی و دانش صریح و ضمنی اشیای محتوایی، ارزشیابی با فرایند ارزیابی عملکرد معادل است. درسطح فرآورده، واحد با عناصر اشیای محتوایی، ارتباط واحدها با رابطه عناصر اشیای محتوایی، طبقه یک گروه با طبقه بندی اشیای محتوایی، نظام شناسایی ارتباطات ساختاری با ایجاد نظام معنایی اشیای محتوایی، تحول حاصل از فراوری با استخراج، کشف، و استدلال از داده های موجود، کاربرد حاصل از کاربست محتوا با پایگاه های اطلاعاتی، سیستم های خبره، و نگاشت دانش معادل است. در نتیجه، نظام اطلاعات مدیریت موجودیت های عملکرد کتابخانه و موزه بر اساس ساختار مدل مفهومی هوش گیلفورد امکان پذیر است.

پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشه دانش تولیدات علمی ایران در حوزه کتابخانه های دیجیتالی انجام شد. رویکرد این پژوهش علم سنجی است، و از تحلیل هم رخدادی واژگان و شاخص های تحلیل شبکه های اجتماعی استفاده شد. تعداد 554 مدرک علمی شامل کتاب، مقاله تألیفی، مقاله همایش های داخلی و خارجی، و پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری داخل ایران در تمامی رشته های علمی که تا پایان سال 1392 به موضوع کتابخانه های دیجیتالی پرداخته بودند، مطالعه شد. از سیاهه موضوعی برای گردآوری داده ها و از نرم افزارهای گفی و وی.اُ.اِس.ویوور جهت مصورسازی و تحلیل شبکه های موضوعی استفاده شد. زمینه های تحقیق و توسعه در کتابخانه های دیجیتالی به 10 حوزه و 59 زیرحوزه دسته بندی شدند. گروه های موضوعی «ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی؛ محتوا و مجموعه های دیجیتال؛ معماری، سیستم ها، ابزارها و فناوری ها و ...» حوزه های پربسامد و زیرحوزه های موضوعی «ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی؛ فراداده؛ حفاظت و امنیت محتوا و ...» موضوعات مرکزی و هسته در شبکه موضوعی را شکل دادند؛ و زیرحوزه های موضوعی «استانداردهای نشر الکترونیکی؛ استفاده از تاکسونومی ها برای ایجاد دسترسی سازمان یافته به مخازن دیجیتالی متنوع؛ سیستم های حفاظت دیجیتالی؛ اشتراک دانش؛ و ...» جزو خلاءهای پژوهشی مطالعات کتابخانه های دیجیتالی در ایران هستند. نتایج پژوهش گویای این است که پژوهش های اندکی از منظر فنی و کاربردی به آن پرداخته اند. نتایج نشان دادند که ساختار هم رخدادی حوزه ها با طی حدود دو دهه از مطالعات این حوزه در ایران نسبت به پژوهش های بین المللی از بلوغ کافی برخوردار نبوده و همبستگی مفاهیم درون خوشه ها اندک و نامتوازن است.

پیشبرد فعالیت ها، عملکردها و ساختار هر سازمانی به اطلاعات وابسته است. از طرفی، در عصر نوآوری، تبادل اطلاعات با محیط پیرامون، موجب تغییر، تحول و حتی تکامل می شود. پژوهش حاضر با هدف، ترسیم جریان اطلاعات بارگذاری منابع استانداردها در شبکه داخلی کتابخانه مرکز پژوهش متالورژی رازی و نیز اعتبار سنجی آن، با میزان استفاده از منابع استانداردها انجام شده است. روش پژوهش حاضر، از نوع کاربردی و به روش تحلیل سیستم با رویکرد ترکیبی است. و نیز، با رعایت معیار قابلیت اعتماد، دقت علمی پژوهش را تضمین کرده و به عنوان معیاری برای روایی و پایایی پژوهش است. جامعه آماری شامل استانداردهای مورد استفاده در آزمایشگاه و نمونه برابر با هر یک از اجزاء یا عناصر جامعه آماری است. گردآوری اطلاعات با مشاهده روند کاری، سپس، با مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و نیز، مصاحبه با کارشناسان انجام شده است و در نهایت، با استفاده از نرم افزار ویزیو ، نمودارهای جریان اطلاعات ترسیم، سپس، با میزان استفاده از منابع استاندارد ها در شبکه کتابخانه مرکز پژوهش متالورژی رازی، اعتبار سنجی شده است. یافته ها، فرایند جریان اطلاعات و میزان استفاده از بارگذاری منابع استانداردها را نشان می دهد. در نتیجه، کارکنان آزمایشگاه ها در صورت نیاز به استاندارد، درخواست خود را برای بخش اطلاع رسانی ارسال نموده، سپس، به منظور دسترسی سریع و به موقع نسبت به قرار دادن استاندارد در شبکه داخلی مرکز اقدام می شود.

چکیده: هدف : هدف از این پژوهش تعیین میزان همخوانی میان برچسب های اختصاص یافته به مقالات کتابداری در پایگاه رده بندی مردمی سایت یولایک و توصیفگرهای اختصاص یافته به همان مقالات در پایگاه لیستا می باشد. روش شناسی: جامعه پژوهش حاضر شامل 300 مقاله در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می باشد که از میان مقالات مشترک از لحاظ اطلاعات کتابشناختی ( عنوان، نام نویسنده، نام نشریه، سال انتشار و ... ) در میان پایگاه رده بندی مردمی سایت یولایک و پایگاه لیستا در فاصله زمانی ابتدای سال 2010 تا 15 نوامبر سال 2011 به صورت تصادفی انتخاب شده است . این تحقیق به روش پیمایشی – توصیفی و با استفاده از داده های گردآوری شده بر مبنای روش مشاهده انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آمار توصیفی و به کمک نرم افزار آماری اکسل انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که کمتر از 2 ٪ درصد از برچسب های اختصاص یافته به مقالات منتخب حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در پایگاه رده بندی مردمی سایت یولایک با آنچه که به عنوان توصیفگر به همان مقالات در پایگاه لیستا اختصاص داده شده است همخوانی دارند. نتیجه گیری: این نتایج در کل نشان دهنده آن است که برچسب های مورد استفاده کاربران برای بازیابی و رده بندی مفاهیم در محیط وب با آنچه که متخصصان برای رده بندی و بازیابی همان مفاهیم به کار می برند تفاوت و فاصله زیادی دارد. د