مطالب مرتبط با کلیدواژه

جنسیت


۹۸۱.

بررسی ادله فلسفی در اثبات یا نفی جنسیت نفس در آثار آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳۶ 59 - 78

کلیدواژه‌ها: جنسیت نفس اثبات جنسیت نفس نفی جنسیت نفس آیت الله جوادی آملی حرکت جوهری ماده و صورت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه آیت الله جوادی آملی در مورد جنسیت نفس و تحلیل و نقد استدلال های ایشان، با رجوع به آثارمکتوب ایشان به روش تحلیلی- اسنادی است. نتایج بررسی ها نشان داد گرایش غالب استدلال های آیت الله جوادی آملی نفی جنسیت از بُعد مجرد انسانی است. ایشان موضوع فوق را با تکیه بر اصول فلسفی مانند کیفیت حدوث نفس، فعلیت و صورت انسانی، جایگاه جنسیت در ماده، عدم جنسیت مندی نفس براساس اضافه تشریفیه، همچنین حقیقت معاد اثبات می کند. در هریک از این استدلال ها ملاحظاتی وجود دارد که عبارتند از: اختصاص حرکت جوهری به وجود و خارج دانستن ماده و بدن از آن، یکی انگاشتن بدن با ماده، عدم لحاظ نظر نهایی ملاصدرا در مورد ماده و صورت به مثابه عرض تحلیلی جسم. همچنین آیت الله جوادی آملی در مواردی نکاتی را مطرح نموده است که سهمی از تأثیر را برای جنسیت در نفس اثبات می کند. این نکات عبارتند از: تفاوت دو جنس در برخی شؤونات نفسانی، تأثیر حالت سابقه نفس در حالت مجرد آن ضمن حرکت جوهری، حضور بدن و برخی ویژگی های آن در برخی نشئات بعدی. موارد فوق نشان می دهد هرچند استدلال ها بتواند جنسیت را از ساحتی از بعد مجرد انسان نفی کند، نمی تواند منکر تأثیر جنسیت در شاکله نفس انسانی باشد.
۹۸۲.

نابرابری درآمدی و درهم تنیدگی هویت های جنسیت و قومیت در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 917 - 939

کلیدواژه‌ها: جنسیت درهم تنیدگی هویت ها قومیت نابرابری درآمدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۵۳
هدف از این مطالعه، بررسی چگونگی اثرگذاری تقاطع هویت های جنسیت و قومیت، بر وضعیت نابرابری درآمدی در ایران است. بدین منظور از داده های پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی (پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات) سال 1398 و طرح هزینه و درآمد خانوارها (مرکز آمار) طی سال های 1395 تا 1399 استفاده می شود. براساس نتایج رگرسیون های چندکی و حداقل مربعات معمولی، شکاف جنسیتی درآمد در همه صدک ها و همه اقوام مشاهده می شود. بدین معنا که درآمد زنان، کمتر از مردان است. علاوه براین، متغیر مربوط به تقاطع هویت های جنسیت (زن بودن) و قومیت (غیرفارس بودن) برای صدک های کم درآمد و پردرآمد، معنادار و با علامت منفی برآورد شده است؛ بدین معنا که هویت قومی غیرفارس، موجب افزایش در اندازه شکاف جنسیتی درآمد می شود (زن غیرفارس نسبت به زن فارس وضعیت بدتری از شکاف جنسیتی درآمد را تجربه می کند). نتایج نشان می دهد بیشترین شکاف جنسیتی درآمد متعلق به زنان طبقات کم درآمد و کمترین شکاف جنسیتی درآمد، متعلق به زنان طبقات میانی است. نتایج بر اهمیت توجه به رویکرد درهم تنیدگی هویت ها در هنگام تدوین سیاست ها تأکید می کند. این مطالعه نشان می دهد سیاست هایی که به منظور مقابله با شکاف جنسیتی درآمد در جامعه اعمال می شوند، اگر هم زمان به تنوع هویت های قومی موجود در کشور توجه نداشته باشند، سیاست های مؤثری نخواهند بود.
۹۸۳.

ساختار جنسیت و مردانگی در ادبیات شفاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۷ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ 39 - 56

کلیدواژه‌ها: ایران جنسیت خانواده مثل مردانگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۴
در راستای شناخت مؤلفه های مردانگی مرد ایرانی و به عنوان حوزه ای از مطالعات مردان، می توان به فرهنگ شفاهی و مثل ها پرداخت. مطالعات مردان یکی از حوزه های نوظهور مطالعات جامعه شناسی و جنسیت است که در جهت شناخت بیشتر مردان و بررسی رفتار، انتظارات، انتسابات و هویت ذاتی مردانه گام مؤثری برداشته است. بررسی مثل ها از آن جهت اهمیت دارد که پل ارتباطی میان محقق و فرهنگ عامه و شناخت هرچه بیشتر عقاید اعضای یک جامعه است. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است. در این پژوهش 803 مثل با کلیدواژه های مرد، شوهر، برادر، دایی، عمو، پدر، پسر و داماد انتخاب و بررسی شدند. تحلیل محتوای مثل ها به تعداد هفتادوهشت زیرمؤلفه از ده مؤلفه کلی منجر شد و در نهایت با محوریت مؤلفه کلی «مردانگی به مثابه امر متناقض» به سرانجام رسید. امر متناقض مردانگی خصوصیاتی دارد که از جمله آن می توان به آغاز آن از وضعیتی غیرروشن اشاره کرد. ناروشنی و ابهام مردانگی به آن معناست که مشخص نیست از چه زمانی مردان به این صفات متصف شده اند و آیا زمانی بوده است که مردان رفتار مردانگی متفاوتی با زنان داشته باشند. وجه دوم مردانگی به عنوان امر متناقض تقابل و تخالف با زنان است. این مهم از آن جهت محل بررسی است که به چه دلیل و در چه فرایندی متفاوت بودن به معنای دوری حداکثری فهم است و درنهایت آنچه تفاوت فهم شده به تقابل تبدیل شده و برای آن شواهد متعددی نیز ارائه شده است.
۹۸۴.

مدل مفهومی جنسیت در پوشش رسانه ای المپیک 2020 توکیو و 2016 ریو ( مطالعه موردی: روزنامه ایران ورزشی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۶ 151 - 172

کلیدواژه‌ها: جنسیت خبرهای ورزشی المپیک رسانه تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۷۲
با توجه یه تعداد معدود و محدودیت مدل های مفهومی جنسیت ارائه شده در پوشش رسانه ای، هدف از نگارش این مقالهرسیدن به یک مدل مفهومی از جایگاه جنسیت در پوشش رسانه ای المپیک 2020 توکیو و 2016 ریو بود تا بتوان از آنبعنوان الگویی در تحلیل شرایط موجود و نیل به وضع مطلوب بهره برداری کرد. این تحقیق به روش پژوهش کیفی ومبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون است. جامعه آماری، شامل تمامی مطالب روزنامه ایران ورزشی در سال 1395 و درسال 1400بود. نمونه گیری آماری به صورت هدفمند انتخاب گردید که شامل 212 داده متنی (خبر، گزارش، مصاحبه ومقاله) در روزنامه ایران ورزشی در بازه زمانی برگزاری هر یک از المپیک های مذکور ( 15 الی 31 مرداد 1395 و1 الی 17 مرداد 1400 ) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگزاری سه مرحله ی کدگذاری توصیفی، تفسیریو یکپارچه سازی استفاده شد. با توجه به نتایج کدگذاری ها، پنج مضمون اولیه، سه مضمون ثانویه و یک مضمون فراگیرحاصل گردید مقایسه نتایج بدست آمده نشان می دهد که در اغلب موارد تحت تاثیرفضای گفتمان جنسیت زدگی و رویکرداین روزنامه مبنی بر مفاهیم «هژمونی»، « استعاره های ورزشی» و « فراواقعیت» بوده است. از نکات قابل توجه در مفهوم«هژمونی» این است که پوشش خبرها در این مضمون برای هر دو جنس انجام شده است با این تفاوت که حمایت خبری ازبانوان، بیشتر اعلام محرومیت های زیرساختی می شود.
۹۸۵.

تحلیل انتقادی دیدمان جنسیت در نقاشی قاجار؛ تبار کاوی چهره و بدن در مکتب پیکرنگاری درباری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۳۰ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ 49 - 62

کلیدواژه‌ها: نقاشی قاجار دیدمان زیبایی قدرت جنسیت تبارکاوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۵
موضوع اصلی نقاشی قاجار پیکر انسانی با نوعی زیبایی آرمانی است که به لحاظ ویژگی های چهره و بدن از الگویی ثابت تبعیت می کند. بنا به رأی برخی محققان، مختصات زیبایی به طور یکسان برای مردان و زنان تصویرگری می شده است. این گزاره اگرچه صحیح، اما دقیق نیست. مسئله باید پیرامون بازنمایی جنسیت در فرهنگ دیداری و دیدمان حاکم بر این دوره صورت بندی شود و این موضوع و چرایی آن، خصوصاً در مورد شاه و شاهزادگان نیز باید مورد واکاوی قرار گیرد. این تحقیق از نوع کیفی و بنیادین بوده و روش آن توصیفی با تحلیل ترکیبی است که به نحو انتقادی کاربست می یابد. روش شناسی به مفهوم تبارکاوی بر بنیان آراء فوکو و لکان برمی گردد. تبارکاوی چهره و بدن از اهداف این نوشتار است. با توجه به اهمیت پرتره ی شاه، می توان نتیجه گرفت که فتحعلی شاه محور دیدمان و کلیشه ای تصویری برای بازنمایی زیبایی به علاوه ی قدرت است و برای خود و دیگران مورد تقلید و مطلوب انطباق هویتی قرار می گیرد. بنابراین زیبایی در این دیدمان، نخست متعلق شاه/پدر یا دیگری بزرگِ آینه ای است و سپس به دیگران تعلق می گیرد. چنین امری محصول ساحت خیالی جامعه بوده و به انگاره ی شاهی در نهاد ناآگاه جمعی برمی گردد که به نحو اسطوره ای، تاریخی و فرهنگی شکل گرفته است.
۹۸۶.

بررسی پدیدارشناختی جنسیت در میانه سنتِ فرهنگیِ ورزا جنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال ۱۸ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 167 - 192

کلیدواژه‌ها: بازی محلی سیانت از هویت جنسیت پدیدارشناسی آسیب اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۸۵
مردم بومی شمال، سامان دهی نبرد خونین دو گاو نر را ورزاجنگ می نامند و تحت عناوینی مثل پاسداشت بازی محلی، سنت، حفظ فرهنگ و صیانت از هویت بر تداوم آن اصرار دارند. طی چند سدیه اخیر این فرهنگ نامتعارف با دگرگونیِ ساختارهای اجتماعی، دچار تغییرات شگرف شد اما هستیه اصلی آن یعنی «جنگیدن دو گاو نر» همچنان باقی مانده است. برخی از محققان دانشگاهی نیز در حمایت از ابعاد اقتصادی، بر توسعیه آن به منظور جذب سود و عواید مالی برای میزبان، جاذبیه گردشگری و توریسم و انسجام اجتماعی تأکید می نمایند. هرچند از گذشته تاکنون در ایران بسیاری از سیاحان و تاریخ نگاران، این پدیده را یک بازی نامیده اند اما آرمانِ حضور خرد در زندگی فردی و اجتماعی، ما را بر آن می دارد، بازی ای را زیبا تلقی کنیم که در کارکردهایِ خود، هماهنگ با زندگی باشند. این نمایش که جنسی از تأمین معاش نامتعارف را در خود دارد نیمی از کنشگرانِ خود (زنان) را انکار می کند. قصد ما از پرداختن به این موضوع، نه تلاش برای وارد کردن زنان به این کارزار، بلکه آسیب شناسی انتقادی آن می باشد . از این رو، پرسش محوری این است که فقدان حضور زنان در این مراسم گویای چه نوع مناسباتی است؟ بنابراین، با زیست تجربی میان کنشگران موصوف و اتخاذ استراتژی موستاکاس در پدیدارشناسی به مثابه روش، سعی نمود برای پرسش های فوق پاسخی درخور بیابد؛ نتیجیه کار این شد که پدیدیه ورزاجنگ در استمرار سنت فرهنگی گذشته و در امتداد برجسته سازی سنت های جاری در جامعه ، به رغم تحولاتی که داشته، به آستانه یک بازی اجتماعیِ انسجام ساز نزدیک نشده است.
۹۸۷.

واکاوی ادراک جوانان از تجربه طلاق: مطالعه ی کیفی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: طلاق بافتار اجتماعی مسائل اجتماعی جنسیت جوانان مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۰
با توجه به افزایش طلاق در سالهای اخیر بویژه در میان زوجین جوان، مقاله پیش رو با استفاده از رویکرد امیک در چارچوب تفسیرگرایی اجتماعی به واکاوی ادراک و تجربه جوانان از فرایند و پیامدهای طلاق می پردازد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع، و معیار اشباع نظری با 25 مشارکت کننده مرد و زن مطلقه 20 تا 30 سال در شهر تهران مصاحبه عمیق کیفی انجام گرفت. نتایج مطالعه در چهار محور دلایل و بسترهای طلاق، نگرش به طلاق قبل از اقدام، مسائل و چالشهای فرایند طلاق، و پیامدها و مسائل اجتماعی بعد از طلاق ارائه شده است. بر اساس نتایج، آسیب پذیری زنان در فرایند طلاق (قبل، حین، و بعد از طلاق) بیشتر از مردان است. زنان در مقایسه با مردان، از مسائل عاطفی، اجتماعی و اقتصادی بیشتری رنج می برند. بطور کلی، نتایج پژوهش بیانگر فرایندی، چندبعدی و بافتارمندی طلاق در ایران است. طلاق به عنوان یک فرایند چندمرحله ای است؛ عوامل و بسترهای مختلفی در دوره قبل از طلاق (یا تصمیم گیری)، حین طلاق (اقدام به طلاق)، و بعد از طلاق (انطباق و سازگاری با شرایط جدید) آن را شکل می دهند. در نتیجه گیری مقاله می توان گفت رخداد طلاق در خلأ شکل نمی گیرد، بلکه در یک بافتار اجتماعی- فرهنگی رخ می دهد که هم فرآیندها و هم پیامدهای طلاق را تحت تأثیر قرار می دهد. 
۹۸۸.

نابرابری های اجتماعی در کتاب های درسی دوره مشروطه (مطالعه موردی: تعلیم الاطفال، کتاب علی، تأدیب الاطفال و تربیت نسوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 119 - 137

کلیدواژه‌ها: نابرابری های اجتماعی کتب درسی دوریه مشروطه جنسیت زنان اجتماعی شدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۱
نابرابری های اجتماعی را می توان به سه حوزیه نابرابری های طبقاتی، جنسیتی و قومیتی تقسیم کرد. بسیاری از نمونه های آن در اسناد و منابع باقی مانده از ادوار مختلف تاریخی قابل مشاهده است. در این بین اهمیت توجه به مطالب مندرج در کتب آموزشی نیز به این دلیل است که آن ها منعکس کنندیه نوع باورهای جامعه برای چگونگی اجتماعی شدن افراد و نقش پذیری اجتماعی آنان است. این پژوهش بررسی موضوع نابرابری های اجتماعی در کتب درسی دوریه مشروطه (1290-1274 شمسی)را مورد بحث خود قرار داده است. پژوهش حاضر به روش اسنادی و با تأکید بر دو فن تحلیل محتوا و بافت موقعیت کلمات گردآوری شده است. این تحقیق می کوشد تا به پرسش هایی چون نابرابری جنسیتی در کتاب های درسی دوریه مشروطه، نقش مفهوم جنسیت در نوع اجتماعی شدن افراد به خصوص دختران و بررسی مهم ترین نقش های ترسیمی برای آنان در این کتب درسی، پاسخ دهد. در این منابع آموزشی نوع رابطیه نقش های زنان در رابطه با نقش های مردان به سه دستیه 1-نقش های وابستیه زن به مرد 2-نقش های دارای مساوات میان زن و مرد و 3-استقلال نقش زنان از نقش مردان قابل مشاهده است؛ نتیجیه بررسی نشان می دهد که در منابع آموزشی این دوره تنها در کتاب تربیت نسوان می توان نمونیه استقلال نقش و عدم وجود نابرابری های اجتماعی را مشاهده کرد
۹۸۹.

تاثیر مسئولیت اجتماعی بر اعتماد سازمانی در حرفه حسابرسی با نقش تعدیلگر جنسیت

نویسنده:
منبع: طالعات راهبردی مالی و بانکی دوره ۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 232 - 249

کلیدواژه‌ها: مسئولیت اجتماعی اعتماد سازمانی حرفه حسابرسی جنسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۵۵
هدف: این پژوهش تاثیر مسئولیت اجتماعی بر اعتماد سازمانی در حرفه حسابرسی را با نقش تعدیل کننده جنسیت بررسی می کند. مسئولیت اجتماعی با هدف بهبود عملکرد مدیران و کارکنان، اعتماد در سازمان ها را تقویت کرده و به دستیابی به اهداف سازمانی کمک می کند.روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی، توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل حسابرسان مستقل شاغل در موسسات حسابرسی می باشد. متغیر وابسته اعتماد سازمانی و متغیر مستقل مسئولیت اجتماعی می باشد. داده ها از طریق پرسشنامه ای معتبر و پایا گردآوری شده و پاسخ های 181 حسابرس با روش حداقل مربعات جزیی و مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شده است.یافته ها: تحلیل داده ها نتایج معناداری در متغیرهایی مانند جنسیت، سن، سابقه شغلی، سطح تحصیلات و مرتبه شغلی نشان داد. نتایج تایید کرد که مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبتی بر اعتماد سازمانی در حرفه حسابرسی دارد.اصالت/ارزش افزوده علمی: مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری بر اعتماد سازمانی در موسسات حسابرسی دارد و به بهبود عملکرد اقتصادی-اجتماعی آن ها کمک می کند. متغیر جنسیت به عنوان تعدیل کننده، رابطه بین مسئولیت اجتماعی و اعتماد سازمانی را تغییر نمی دهد. این پژوهش اهمیت مسئولیت اجتماعی را در تقویت اعتماد سازمانی نشان داده و اطلاعات مفیدی برای ارتقای مهارت ها و عملکرد اقتصادی و اجتماعی سازمان ها ارایه می دهد. این مطالعه با ارایه شواهد جدیدی از نقش موثر مسئولیت اجتماعی مبتنی بر شناخت و گرایش مبتنی بر اعتماد در موسسات حسابرسی می پردازد و آثار مسئولیت پذیری بر تقویت اعتمادسازی و کیفیت کار حسابرسان موردبررسی قرار می گیرد.
۹۹۰.

واکاوی رویکردهای حاکم بر ورزش زنان با تأکید بر تحلیل جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش دوره ۱۴ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ 71 - 94

کلیدواژه‌ها: جنسیت جامعه شناسی ورزش زنان هنجارهای جنسیتی برابری جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۴
هدف: هدف از پژوهش حاضر، واکاوی رویکرد های حاکم بر ورزش زنان با تأکید بر تحلیل جنسیتی بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش کیفی و با استفاده از روش تحلیل تماتیک (تحلیل مضمون) انجام شد. براین اساس، 150 مقاله پژوهشی معتبر به صورت نمونه گیری هدفمند و بر اساس اشتراک مفهومی- یعنی رویکرد جنسیتی در ورزش- انتخاب و سپس مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفت. روش اعتبارسنجی پژوهش نیز بر اساس ارائه و بازخورد نتایج پژوهش به صاحب نظران برای تائید نهایی آن اعمال شد.یافته ها: در تحلیل مضمون داده های پژوهش، از 11 مضمون پایه، سه مضمون اصلی شامل سیطره هنجارهای جنسیتی در ورزش، بازنمایی رسانه ای ورزش زنان و شکاف جنسیتی در ورزش، به عنوان مضمون های اصلی در رویکردهای جنسیتی حاکم بر ورزش زنان شناسایی شدند.نتیجه گیری: بر اساس سه مضمون پایه، تغییر در نقش ها، نگرش ها و باورهای جامعه به ورزش زنان می تواند به تغییر هنجارهای جنسیتی در ورزش؛ بازنمایی کمی و کیفی مناسب ورزش زنان در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به نمایش بهینه مشارکت زنان؛ و در نهایت استقرار برابری جنسیتی در حقوق و مزایا، منابع، آموزش و مدیریت می تواند موجب درک بهتر ورزش زنان و در نتیجه، ایجاد سیاست ها و برنامه ریزی های راهبردی در این زمینه راهگشا باشد.
۹۹۱.

فلسفه حقوق زنان در اندیشه ابوالحسن عامری نیشابوری با تأکید بر کتاب «السعادة و الإسعاد في سیرة الإنسانیة»

نویسنده:
منبع: فلسفه حقوق سال ۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳) 99 - 122

کلیدواژه‌ها: فلسفه حقوق حقوق زنان ابوالحسن عامری نیشابوری کتاب «السعاده و الإسعاد فی سیره الإنسانیه» حق آزادی جنسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۹
هدف پژوهش حاضر بررسی فلسفه حقوق زنان در اندیشه ابوالحسن عامری نیشابوری با تأکید بر کتاب «السعاده و الإسعاد فی سیره الإنسانیه» است. روش پژوهش عقلی و نقلی و روش پردازش اطلاعات توصیفی- تحلیلی است. اندیشه محقق عامری در زمینه حقوق زنان را می توان در دو حوزه حق برابری جنسیتی و حق آزادی ایشان طبقه بندی کرد. در پژوهش حاضر در حوزه اول به پنج مصداق مطرح شده توسط عامری، یعنی قابلیت های اجرایی بانوان، رفتار انسانی با بانوان، مرئوس بودن بانوان، عیب ذاتی بانوان و مشورت پذیری ایشان پرداخته شده است. در حوزه دوم هم شش مصداق رفتار با شوهر، ولایت شوهر، انحصار روابط غریزی با شوهر، حفظ اموال شوهر، منع معاشرت با مردان نامحرم و الزام حجاب مطرح و بررسی گردید. عامری ذیل هر کدام از این بحث ها، نقل هایی را از فلاسفه یا بزرگان دینی نقل کرده و در پاره ای از موارد هم نظر خود را مطرح کرده است. در مجموع مواضع ایشان در این 11 مصداق را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد. در برخی موارد مانند قابلیت های عملی زنان، رفتار انسانی با ایشان و ریاست مادران بر فرزندان، دیدگاه کاملاً مثبتی داشته و از این حیث حداقل در مقام ثبوت، تفاوتی بین زنان و مردان قائل نیستند. در برخی موارد مانند منع زنان از معاشرت با مردان نامحرم، ولایت مردان بر ایشان در استمتاع و خروج از خانه، عدم خیانت به شوهر، الزام زنان به حجاب، خوش رفتاری و صداقت و اطاعت از شوهر و مشورت محدود با ایشان، نیز دیدگاه ایشان با کمی تعدیل، قابل توجیه است. اما در دو بحث ریاست طبعی -و نه جعلی- مردان بر زنان و همچنین وجود عیب ذاتی در بانوان -که براساس نقلی از فیثاغورس طرح شده- دیدگاه ایشان قابل نقد است. در این تحقیق، ضمن تحلیل فلسفی مصادیق یازده گانه، این فرضیه اثبات شده که دیدگاه عامری در حوزه زنان، نگرشی متعادل است. یعنی علی رغم اینکه گفته شده فلاسفه اسلامی متقدم، دیدگاه مثبتی به زنان ندارند و ایشان را شهروندانی درجه دو به حساب می آورند، در مصادیق مطرح شده، ایشان یا مستقیماً از حقوق زنان حمایت کرده اند، یا نکات طرح شده توسط عامری با کمی تعدیل توجیه شده است. هرچند در دو مورد از این مصادیق هم کلمات ایشان مورد نقد قرار گرفته است.
۹۹۲.

تناسب جنسیتی در ورزش های رقابتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲ ۴۲-۳۱

کلیدواژه‌ها: ورزش رقابتی جنسیت تناسب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۲
هدف این پژوهش بررسی تناسب جنسیتی ورزش های رقابتی بود. به این منظور 502 دانشجوی دختر و پسرکه به طور تصادفی انتخاب شده بودند نسخه تعدیل شده پرسشنامه کلیشه جنسیتی ورزش ها که توسط ریمر و ویزو در سال 2003 ساخته شده است را تکمیل و همچنین به دو سئوال باز در مورد بهترین ورزش ها برای زنان و مردان و دلایل ترجیح ورزش ها پاسخ دادند. نتایج تحلیل کمی آشکار ساخت که از دیدگاه نمونه های مورد بررسی سه رشته ورزشی کشتی ، مشت زنی و وزنه برداری کاملا مردانه تلقی می شوند. نتایج آزمون کای دو نشان داد که بین دیدگاه دختران و پسران در مورد تناسب جنسیتی ورزش های ژیمناستیک، شنا، تنیس روی میز، ایروبیک و فوتسال تفاوت معنی داری وجود دارد)05/0(p≤. پاسخ دهندگان زن تمایل بیشتری برای مستقل دانستن ورزش ها از جنسیت داشتند. بررسی کیفی در مورد سئوالات باز نشان داد مناسب ترین ورزش های رقابتی برای زنان از دید زنان و مردان مورد بررسی شامل ایروبیک، شنا، ژیمناستیک با دلایلی مانند تناسب با ساختار بدنی و ویژگی های زنانه و برای مردان شامل کشتی، وزنه برداری، ورزش رزمی با دلایلی مانند قدرت بدنی بالای مردان، متناسب با فیزیک بدنی، سازگاری با ویژگی های روانی مردان ذکر شد. این نتایج موید وجود کلیشه جنسیتی در ترجیح ورزش های رقابتی برای مردان و زنان است.
۹۹۳.

شناسایی و تحلیل تجارب ورزشکاران تراجنسیتی و پیامدهای آن: یک فراترکیب کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 83 - 111

کلیدواژه‌ها: تجارب ورزشی تراجنسیتی جنسیت ورزشکاران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۰
هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل تجارب ورزشکاران تراجنسیتی بود.روش شناسی: مطالعه کیفی حاضر از نظر هدف کاربردی است و داده ها مبتنی بر اطلاعات اسنادی جمع آوری شدند. این پژوهش به روش فراترکیب 7 مرحله ای سندلوسکی، باروسو و وویلس (2007) با شیوه کدگذاری متداول در پژوهش های کیفی روی 8 مقاله که با جستجو در پایگاه های علمی همچون گوگل اسکالیر، الزیویر، ریسرچ گیت، ساینس دایرکت و پابمد بدست آمد و تحلیل مفاهیم و نتایج مطالعات مصاحبه با ورزشکاران حرفه ای تراجنسیتی انجام شد.یافته ها: یافته های پژوهش در 4 مضمون اصلی (سیر تکامل فردی، سیر هویت جنسیتی، فرهنگ سازی هویت جنسیتی و پذیرش هویت جنسیتی) و 17 مضمون فرعی (کنش کودکی، متفاوت بودن، بحران روحی، نامیده شدن، فرایند تطبیق جنسیت، آشکارسازی هویت، انطباق هویت، تبعات اعلان هویت، پنهان سازی هویت، تحقیر، ترنس هراسی، فضای امن، آگاهی، حمایت خانواده، حمایت مربیان و هم تیمی ها، به رسمیت شناختن و طرد شدن) شناسایی شدند.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش، اهمیت فرهنگ سازی و ایجاد یک محیط حمایت کننده از سوی جامعه ی ورزشی در راستای پذیرش ورزشکاران تراجنسیتی را نشان می دهد.
۹۹۴.

واکاوی جایگاه زن در ضرب المثل های ترکی آذری و فارسی در ایران: از منظر تحلیل گفتمان انتقادی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: گویش شناسی و فرهنگ عامه سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 113 - 139

کلیدواژه‌ها: جنسیت تحلیل گفتمان انتقادی جایگاه زن رویکرد فرکلاف ضرب المثل ترکی آذری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۳
این مقاله در چارچوب تحلیل کفتمان انتقادی بر اساس الگوی فرکلاف به تحلیل و تفسیر جایگاه زن در ضرب المثل های زبان آذری و فارسی می پردازد. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که هدف از آن دستیابی به چگونگی بازنمایی زن در ضرب المثل های زبان آذری و فارسی می باشد. جامعه آماری این تحقیق ضرب المثل ترکی و ضرب المثل فارسی با موضوعیت زن است که به صورت هدفمند از کتب افشار (1396)، رحیمی نیا (1395) و حقیقت سمنانی (1400) جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نتایج نشان می دهند که بازنمایی زن در ضرب المثل های آذری بیشتر از نوع خنثی می باشند و قدرت میان مردان و زنان تقریبا بصورت مساوی تقسیم شده است. ولی بازنمایی زن در ضرب المثل های فارسی در اکثر موارد منفی بوده است. همچنین بیشترین بازنمایی زن در ضرب المثل های آذری با 63/44% مربوط به دختران و بیشترین بازنمایی زن در ضرب المثل های فارسی مربوط به زنان در نقش همسر (41/63%) می باشند. ضرب المثل های متعددی درباره زن و جایگاه او در خانه و جامعه وجود دارد که با مطالعه و بررسی آنها می توان جایگاه فرهنگی و اجتماعی زنان در دیروز و امروز را شناخت. در این مقاله به طور کلی زن در ادبیات شفاهی زبان آذری و فارسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بازنمایی شده است. داده های مورد بررسی مجموعه ای است از ضرب المثل های این دو گونه زبانی که در کتب افشار (1396)، رحیمی نیا (1395) و حقیقت سمنانی (1400) منتشر شده است.
۹۹۵.

واکاوی تأثیر جنسیت دراستکمال و سعادت نفس از منظر ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات فلسفی سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۳ 383-408

کلیدواژه‌ها: استکمال نفس سعادت نفس جنسیت ملاصدرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۳۲
هدف از این مقاله بررسی تأثیر جنسیت در استکمال و سعادت نفس از منظر ملاصدرا باروش تحلیل آثار فلسفی اوست. بحث از جنسیت مورد دغدغه ملاصدرا نبوده است و تنها مواردی که در آثار وی به مباحث جنسیت اشاراتی غیر مستقیم دارد بحث جایگاه ذکورت در نفس و یا ذکر زنان د ربرخی مباحث به عنوان نمونه و شاهد مثال است. اما قواعد علم النفس فلسفی حکمت متعالیه ، مجال خوبی را در جهت تبیین تأثیر جنسیت در نفس و مباحث پیرامون آن از جمله استکمال و سعادت پیش می نهد. وی استکمال نفس را در گرو کمال عقل اعم از نظری و عملی می داند و سعادت انسان در گرو رسیدن به غایت عقل نظری است. بررسی قواعد حکمت متعالیه از جمله حرکت جوهری اشتدادی ، تأثیر و جایگاه بدن در نفس،سیر اشتدادی نفس از ماده به سمت تجرد و تأثیرکسب و تعلیم در اشتداد عقلی ، می تواند محل نظریه پردازی در مورد بحث نوپدید جنسیت باشد. بررسی نشان می دهد به حکم قواعد مذکور،جنسیت در فرایند استکمال نفس، مؤثر است لیکن در مراحل عالی استکمال یعنی وصول نفس به فعلیت تام عقلانی ، همه تعینات از جمله جنسیت محو می شوند .همچنین این حقیقت که نفس در اثر ادراکات متفاوت و اعمال متفاوت ، واجد هویت های متفاوت می شود نشان می دهد جنسیت به عنوان ظرفیتی که تأثیر قابل ملاحظه ای در این تفاوت ها دارد در فرایند استکمال نفس و وصول آن به سعادت، می تواند نقش جدی داشته باشد.
۹۹۶.

چند صدایی در رمان دختر رعیت اثر به آذین با کاربست رویکرد گفت وگومندی باختین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۰۲ 217 - 251

کلیدواژه‌ها: چندصدایی باختین به آذین دختر رعیت جنسیت بافت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۵۷
پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از آراء باختین و به طور خاص نظریه گفت وگومندی، گفتمان موجود در رمان دختر رعیت، اثر به آذین را واکاوی انتقادی کند و به بازتاب چندصدایی در این رمان بپردازد. در این پژوهش به این پرسش ها پاسخ داده شده است: 1- چگونه زنان رمان مورد پژوهش در بروز چندصدایی، پویامند بوده اند؟ 2- چگونه طبقات فرادست و فرودست در بروز چندصدایی در رمان مورد پژوهش مؤثر بوده اند ؟ 3- چگونه روشنفکران و طبقه نخبه در بروز چندصدایی در رمان دختر رعیت مؤثر بوده اند؟ نتایج به دست آمده حاکی از این مهم بود که زنان در بازنمود چندصدایی نقشی منفعل داشته اند و صرفاً بستر داستانی را برای بازنمود گفتمان غالب معرفی شده توسط قهرمان فراهم آورده اند. علاوه بر این، اقشار نخبه داستان که تحت تأثیر جریان های چپ و ملی گرایی هستند در به وجود آمدن چندصدایی در داستان مؤثر بوده اند. تقابل و رویارویی دو طبقه فرادست و فرودست نقش عمده ای در چند صدایی رمان دارد؛ زیرا زندگی روستایی سنت محور در خدمت نهادینه سازی پایه های قدرت طبقه توانگر جامعه بوده است. البته آنچه به عنوان نتیجه گیری این تتبع باید متذکر شد این است که بافت اجتماعی و جنسیت، موضوعات برجسته ای در تاروپود داستانی دختر رعیت است که نویسنده با استفاده از آن تلاش کرده ریشه های فکری و اخلاقی جامعه سنتی را به چالش بکشد و سعی کند یک چندصدایی میان اجزای قدرت و اجزای مقهور جامعه برقرار سازد.
۹۹۷.

خوانش فمینیسم درهم تنیدگی و روایت گری نئوبردگی در سووشون سیمین دانشور و دلبند تونی موریسون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره ۳۰ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۱ 183 - 215

کلیدواژه‌ها: جنسیت هویت فرهنگ روایت نئوبردگی فمینیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۴۶
این مقاله به بررسی گفتمان فمینیسم درهم تنیدگی و روایت های نئوبرده از طریق بازگویی تجارب زنان می پردازد و اینکه چگونه با روایت های نئوبردگی مواجه و بازنگری صورت می گیرد. پژوهش حاضر به بررسی شخصیت پردازی و ویژگی های شخصیت های زن اصلی اما در حاشیه جامعه مطرح می شود و جای دارد، رمان های سووشون سیمین دانشور و دلبندِ تونی موریسون می پردازد. این رمان نویسان زن، دردها و رنج های تبعیض و ظلم را در جامعه مردسالاری به شکل جدیدی از بندگی و بردگی زنان درجامعه امروزی به تصویر می کشند. پژوهش حاضر، تجزیه تحلیلِ شخصیت های زن اصلی داستان ها در چهار عنصر مختلف از دیدگاه فمینیست ی و روایت گری برده داری نوین، براساس مطالعات کتابخانه ای مورد مطالعه قرار می دهد. علی رغم وجود تفاوت ها در سبک نوشتاری و شیوه داستان پردازی، ابتدا زن به عنوان موجودی منفعل، مطیع مرد و فرهنگ غالب ترسیم می شود، سپس شخصیت های زن در دو رمان منتخب، برخلاف جایگاه حاکم برجامعه، قوی و مصمم به نظر می رسند و به دلیل توانایی و مقاومتی که دارند، شخصیت های زن می توانند خویشتن و موقعیت ویژه خود را بیایند. نتایج نشان می دهد که لایه های اجتماعی و فرهنگی استعماری/پسااستعماری، پنهان/آشکار، در کنار با تضاد فمینیستی در مورد تجسم تجربه در نئوبردگی، می تواند بر تلاقی روایت های نوبرده داری در رمان ها تأثیر بگذارد.
۹۹۸.

رابطه فراشناخت و فراهیجان مثبت با خودمختاری و جهت گیری هدف در زنان و مردان ورزشکار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۰ 107 - 126

کلیدواژه‌ها: فراشناخت خودمختاری جهت گیری هدف جنسیت ورزش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۷
هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین رابطه فراشناخت و فراهیجان مثبت با خودمختاری و جهت گیری هدف در زنان و مردان ورزشکار بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. از بین کلیه ورزشکاران استان فارس، 307 ورزشکار از 7 باشگاه ورزشی به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های فراشناخت و فراهیجان مثبت، خودمختاری ورزشی و جهت گیری هدف بر روی آنان اجرا شد. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین فراشناخت و فراهیجان مثبت با خودمختاری و جهت گیری هدف همبستگی مثبت خطی معناداری وجود دارد. آزمون رگرسیون انحنایی نشان دهنده قابلیت پیش بینی انحنایی فراشناخت و فراهیجان مثبت از طریق خودمختاری و جهت گیری هدف بهتر از رگرسیون خطی بود. یافته ها:  نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که زنان و مردان به طور معناداری از الگوی رابطه پیش بین متفاوت فراشناخت و فراهیجان مثبت از طریق خودمختاری و جهت گیری هدف ورزشی برخوردارند. مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از تحلیل مسیر اثر جنسیت بر فراشناخت و فراهیجان مثبت با میانجی جهت گیری هدف ورزشکاران را تایید نمود و نشان داد خودمختاری نیز اثر مستقیمی بر فراشناخت و فراهیجان مثبت دارد. نتیجه گیری:  نتایج نشان دهنده قابلیت پیش بینی فراشناخت و فراهیجان مثبت از طریق خودمختاری و جهت گیری هدف ورزشی است و جنسیت با میانجی جهت گیری هدف می تواند بر فراشناخت و فراهیجان مثبت اثر گذارد که می تواند نظریه خودمختاری را از طرق ارائه پیشنهاد هایی توسعه دهد.
۹۹۹.

جنسیت و مهاجرت های بین المللی: ملاحظات نظری، رویه های عملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت سال ۲۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲۱ و ۱۲۲ ۱۸۰-۱۵۷

کلیدواژه‌ها: جنسیت مهاجرت های بین المللی دیاسپورا مرز برون کوچی مهاجرت بازگشتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۴۵
مهاجرت فرایندی جنسیتی است زیرا دلایل، مسیرها، الگوها و پیامدهای مهاجرت برای مردان و زنان متفاوت است. از اینرو، نه تنها بایستی فرایند مهاجرت را از لنز جنسیتی مورد مطالعه قرار داد بلکه نظام داده ای و سیاست های مهاجرتی نیز مبتنی بر ماهیت جنسیتی جریانات مهاجرتی باشد. به طور کلی الگوهای سنتی مهاجرت بیشتر مردگزین بوده و زنان به تبعیت از مردان مهاجرت می کردند که امروزه در حال تغییر است و با افزایش عاملیت، زنان به تدریج از تابعان مهاجرت به عاملان مهاجرت مبدل شده اند. این پژوهش مبتنی بر روش اسنادی درصدد بسط مفهومی و نظری حوزه مطالعات مهاجرت و پاسخگویی به این سوال است که مهاجرت های بین المللی از منظر ملاحظات جنسیتی به چه شکلی صورت بندی می گردد؟ در این پژوهش هر سه بعد چرخه مهاجرت (برون کوچی، دیاسپورا و بازگشت) از دریچه جنسیت مورد مداقه قرار خواهند گرفت.
۱۰۰۰.

بررسی صحت، سوگیری و شدت بازشناسی هیجان چهره ای مرتبط با جنسیت در دختران نوجوان بهنجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی شناختی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) ۵۸-۴۴

کلیدواژه‌ها: بازشناسی هیجان بازشناسی هیجان چهره ای جنسیت دختران نوجوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی صحت، سوگیری و شدت بازشناسی هیجان چهره ای مرتبط با جنسیت در دختران نوجوان بهنجار انجام شد. روش پژوهش، مقطعی-تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، دختران نوجوان مقطع متوسطه دوم شهرستان لاهیجان در سال تحصیلی 1403-1402 و حجم نمونه 243 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس و براساس ملاک های ورود و خروج از میان دانش آموزان مدارس دولتی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، آزمون بازشناسی/ادراک هیجانِ طراحی شده با استفاده از مجموعه حالت های چهره نیم استیم (2009) بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری t استیودنت همبسته، مجذور خی پیرسون و نیکویی برازش مجذور خی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که دختران نوجوان صحت و دقت بیشتری در بازشناسی هیجان های چهره ای زنان داشتند و خطای بیشتری هنگام بازشناسی هیجان های مردان از خود نشان دادند. علاوه بر این، شادی و انزجار در مردان و غم، ترس و خشم در زنان صحیح تر (با میزان خطای کمتر) بازشناسی شدند. همچنین دختران نوجوان هنگام بازشناسی هیجان های چهره ای زنان و مردان، از خود سوگیری نشان دادند. این سوگیری به صورت انتخابِ بیشترِ انزجار در چهره های مردان و انتخابِ بیشترِ تعجب و ترس در چهره های زنان مربوط بود. درنهایت، دختران نوجوان هیجان های چهره ای زنان را با شدت بیشتری نسبت به هیجان های چهره ای مردان ادراک می کردند. علاوه بر این، دختران نوجوان، شادی، غم و انزجار را در مردان، و ترس و خشم را در زنان شدیدتر ادراک می کردند. بنابراین جنسیت ابرازگران هیجان، بر ادراک و بازشناسی هیجان چهره ای در دختران نوجوان اثرگذار است.