فردوس هنر

فردوس هنر

فردوس هنر سال 4 پاییز 1402 شماره 14

مقالات

۱.

مطالعه شیوه های تصویرسازی دستی در پوسترهای نسل دوم گرافیک ایران (نمونه موردی: آثار فرشید مثقالی و قباد شیوا)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تصویرسازی پوستر خلاق گرافیک دیزاین پوسترهای دست ساز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : 0 تعداد دانلود : 0
بیان مسئله : شیوه های تصویرسازی در طراحی پوسترهای گرافیکی یک موضوع مهم و جذاب در حوزه هنر و طراحی است. در این روش ها، استفاده از عناصر گرافیکی، رنگ، نوع فونت، تراز بندی، نقاشی دستی و طراحی با قلم به منظور ارائه پیام های مؤثر و جذاب در پوسترهای گرافیکی، مورداستفاده قرار می گیرد. شیوه های تصویرسازی شامل استفاده از نمادهایی هستند که به صورت بصری، مفهوم یا پیامی را به طرف مخاطب منتقل می کنند. همچنین، استفاده از نقشه برداری و الگوهای ایرانی، تولید پوسترهایی با تم محلی و فرهنگی را ممکن می کند. از دیگر شیوه های تصویرسازی در طراحی پوسترهای گرافیکی، استفاده از تراز بندی، تعیین فاصله بین متن و عکس و ترکیب آن ها در قالب طرح است. در نهایت، استفاده از شیوه های تصویرسازی در طراحی پوسترهای گرافیکی، برای جلب توجه بیشتر مخاطبان و ارائه پیام های مؤثر و مفهومی، بسیار حائز اهمیت است. اهداف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، استخراج ویژگی های کار با دست و ارزیابی فرآیند خلق آثار گرافیکی ملموس بوده است. سوالات پژوهش پرسش های اصلی تحقیق عبارت اند از: قباد شیوا در پوستر های خود از چه شیوه ها و تکنیک های تصویرسازی دستی استفاده کرده است؟ - فرشید مثقالی در پوستر های خود از چه شیوه ها و تکنیک های تصویرسازی دستی استفاده کرده است؟ روش تحقیق: پژوهش کاربردی حاضر از منظر داده های تحقیق، بر اساس روش کلی توصیفی، تحلیلی، روش تحقیق و شیوه های دستیابی به اطلاعات، ابزارهای گردآوری و روش تجزیه وتحلیل به دست آمده است. در نمونه های مورد مطالعه به 7 مورد از فرشید مثقالی و 7 مورد از قباد شیوا پرداخته شده است. نتیجه گیری: ازآنجاکه نقش تصویرسازی روشن کردن، واضح کردن و توضیح دادن یک متن است می تواند تکنیک مناسبی برای طراحی یک پوستر باشد زیرا تصویرسازی امکاناتی در اختیار طراح قرار می دهد که طراح به کمک آن می تواند پیام خود را واضح و سریع به مخاطب خود انتقال دهد. تصویرساز لازم است در برخورد با تصویر که قرار است در یک پوستر مورداستفاده قرار گیرد بیش از آن که از نگاهی نقاشی گونه برخوردار باشد، باید به عنوان یک طرح گرافیک به آن بپردازد؛ یعنی تصویر را طوری طراحی نماید و یا ایده ای برای جذاب کردن آن داشته باشد که در راستای اهداف پوستر باشد و از اصول و قواعدی باید پیروی نماید.  
۲.

مطالعۀ تطبیقیِ حضور بصری رخش در روایات شاهنامه (مطالعه موردی: نسخه چاپ سنگی 1267ق)

کلیدواژه‌ها: چاپ سنگی شاهنامه رخش رستم میرزا علیقلی خویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۱
بیان مسئله: بخش عمده ای از روایات حماسی و پهلوانی شاهنامه، با اسب قرین است. اغلب اسب های اساطیری، شخصیت مستقلی دارند، ازجمله مهم ترین آن ها، رخش، مرکب و یاور رستم است. علاوه بر جنبه ادبی، موضوع حائز اهمیت، توجه به نمایش بصری رخش در میان روایت های گوناگون است. هدف پژوهش: نسخه 1267 ق (محفوظ در کتابخانه آستان قدس رضوی به شماره ثبت ۴۳۴۳۱) برخوردار از تصویرسازی های میرزاعلیقلی خویی (دوره فعالیت 1272-1263 ق)، نمونه ای شاخصِ از تصویرسازی های روایت های شاهنامه در کتاب های چاپ سنگی دوره قاجار محسوب می شود. هدف از این پژوهش، تطبیق حضور بصری رخش با روایت های شاهنامه است. سؤال پژوهش: این پژوهش، بر پاسخ به پرسشی چندوجهی استوار است مبنی بر این که ویژگی های تصویرسازی رخش در شاهنامه 1267 ق چگونه و چه نسبتی بین اشعار با تصویرسازی رخش وجود دارد و نیز حالت های جسمی، روحی و روانی رخش به چه نحوی ترسیم شده است؟ روش پژوهش: پژوهش حاضر با تکیه بر ساختار مطالعات بینا رشته ای (ادبیات-تصویرسازی)، روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد کیفی تدوین یافته است. یافته های پژوهش: در روایت های بصریِ نه گانه شاهنامه 1267 ق که رخش در آن حضور دارد، از سوی میرزاعلی قلی خویی، دقت لازم در بازنمایی حالات و پیکر رخش به کار گرفته شده و در بازتابِ صحنه های موردبررسی تا حد گسترده ای مرتبط با متن اشعار، تصویرسازی صورت پذیرفته است، چنانکه با پرداخت به جزییات، سعی در بازنمایی دقیق حالات و رفتار ها و ویژگی های رخش گردیده، چنانکه حالات فیزیکی و روحی همچون خشم و حضور در صحنه های نبرد و لحظه جان دادن به خوبی به بیننده انتقال داده شده است، اما تصویرساز همچنان به اصول سنتی پایبند است. دراین بین، ازجمله موضوعات مشهود، توجه تصویرسازی به شاهنامه 1262 ق، بمبئی بوده که گویا در ترسیم جزییات رخش به آن توجه داشته است.
۳.

بررسی مؤلفه های محیطی مؤثر بر سلامت در معماری داخلی دانشکدۀ معماری (نمونۀ موردی: دانشگاه فلوریدا، دانشگاه فناوری و طراحی سنگاپور، و دانشگاه لوس آندس)

کلیدواژه‌ها: دانشگاه دانشگاه معماری معماری داخلی محیط سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۲
بیان مسئله: در سال های اخیر، بسیاری از فضاهای دانشگاهی به ویژه دانشکده ها، بدون توجه کافی به نیازهای فردی و اجتماعی دانشجویان، طراحی شده اند که این امر بر کیفیت محیط و درنتیجه سلامت روانی، جسمی و اجتماعی دانشجویان تأثیر منفی گذاشته است. در دانشکده های معماری، با توجه به زمان طولانی حضور دانشجویان، محیط بیشتر بر آن ها تأثیر می گذارد. به همین دلیل، طراحی مناسب محیط های دانشگاهی می تواند به فضایی برای رشد، یادگیری و تعامل تبدیل شود و سلامت دانشجویان را تقویت کند . در این راستا ضروری است که معماران و طراحان فضاهای دانشگاهی، مؤلفه های محیطی مؤثر بر سلامت دانشجویان را بشناسند و با استانداردهای جهانی مقایسه کنند تا طراحی بر پایه سلامت را در این فضاها به کار گیرند. هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تحلیل مؤلفه های محیطی مؤثر بر سلامت در معماری داخلی دانشکده های معماری است و هدف فرعی پژوهش، بررسی تأثیر هر یک از این مؤلفه ها بر سلامت دانشجویان در نمونه های موردی (دانشگاه فلوریدا، دانشگاه فناوری و طراحی سنگاپور و دانشگاه لوس آندس) است. سؤال پژوهش: جهت دستیابی به این اهداف سؤالات زیر مطرح می شوند: هر یک از مؤلفه های محیطی چه تأثیری بر سلامت می گذارند؟ نحوه عملکرد مؤلفه های محیطی مؤثر بر سلامت، در نمونه های موردی به چه صورت است؟ روش پژوهش: با توجه به هدف تحقیق، این پژوهش از نوع کیفی و کاربردی است. در ابتدا، با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای- اسنادی، مؤلفه های محیطی و ابعاد سلامت استخراج و مدل مفهومی ارائه شده است. سپس، نتایج به دست آمده در نمونه های موردی تحلیل و نتایج آن در قالب جدول ارائه گردیده است. نتایج پژوهش: نتایج پژوهش نشان می دهد که 12 مؤلفه محیطی شامل: نور، دما، سروصدا، بو، گیاه، رنگ، مبلمان، تناسبات و مقیاس، مشارکت و تعامل، امنیت، حریم و قلمرو و انسجام و یکپارچگی تأثیرات قابل توجهی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی دانشجویان دارند.
۴.

مطالعه قالی معاصر تبریز با معرفی و بررسی آثار طراحان قالی (مطالعه موردی: استاد هدایت الله حمید زاده سالاری )

کلیدواژه‌ها: قالی تبریز معاصر طرح و نقش طراحان استاد سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : 0 تعداد دانلود : 0
بیان مسئله قالی معاصر یکی از برجسته ترین قالی های ایرانی شناخته می شود که ازنظر زیبایی شناسی با استفاده از طرح و رنگ معرفی می گردد و همواره با مؤلفه تنوع و تحول شناخته شده است.این قالی از گذشته تا به امروز به دلیل تنوع در طرح و به کارگیری نقش مایه های مختلف تجریدی و طبیعت گرا شناخته شده است. امروزه علاوه بر ویژگی های سنتی، مؤلفه معاصر بودن نیز به قالی تبریز افزوده شده است. درواقع، قالی معاصر تبریز در دو دیدگاه سنتی و معاصر شکل گرفته و برای حفظ و احیای آن نیاز به به روزرسانی و نوآوری دارد. بنابراین، لازم است که بازخوانی جدیدی از قالی تبریز صورت گیرد تا همگرایی میان عناصر سنتی و معاصر به خوبی نمایان شود هدف پژوهش:  از پژوهش حاضر مطالعه و تحلیل نقش طراحان بنام تبریزی در ساختار قالی معاصر تبریز است که با معرفی و شناخت مؤلفه های آثار این اساتید میسر است. از میان اساتید بنام قالی تبریز، سبک آثار استاد سالاری به دلیل برخورداری از تنوع طرح و نقش انتخاب و معرفی گردیده است. سؤال پژوهش:  این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که مؤلفه اصلی ساختار طرح و نقش قالی معاصر تبریز برمبنای آثار استاد سالاری کدام موارد هستند؟ روش پژوهش:  این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی به مطالعه و معرفی و بررسی قال معاصر تبریز و آثار طراحان قالی پرداخته است و در این راستا با روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری اطلاعات و اسناد تصویری صورت پذیرفته است. نتیجه گیری: بررسی های انجام یافته نشان می دهد در سیر تحول قالی معاصر تبریز طراحان به عنوان عاملان اصلی ایفای نقش می نمایند. لذا  مؤلفه های هنری قالی معاصر تبریز تحت تأثیر نقش هنرمندان بزرگ طراح با شکل گیری سبک فردی مشخص می گردد. در میان اساتید طراح تبریزی، استاد سالاری به عنوان نسل معاصر طراحان تبریزی با ایجاد سبک فردی در طراحی قالی معاصر تبریز شناخته شده است. همگرایی میان طرح و رنگ به عنوان مؤلفه بارز قالی معاصر تبریز در سبک طرح سالاری با کاربرد انواع طرح در رنگ بندی های متنوع مشهود است. در آثار استاد مؤلفه های ساختاری و محتوایی قالی تبریز که بازنمود پایبندی به سنت ها به همراه تحول بر اساس مؤلفه های معاصر بوده، مشهود است. به نحوی که با کاربرد نقش مایه های تجریدی به همراه تنوعی از نقش مایه های طبیعت گرا در رنگ بندی های مختلف نمایان است.
۵.

مدیریت استراتژیک فضای کار اشتراکی جهت تسهیل یادگیری تعاملی و نوآوری در فضاهای دانشگاهی

کلیدواژه‌ها: فضای کار اشتراکی یادگیری تعاملی نوآوری علمی مدیریت استراتژیک همکاری میان رشته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : 0 تعداد دانلود : 0
بیان مسئله: با توجه به نقش محوری دانشگاه ها در پیشبرد نوآوری و کارآفرینی و نیاز روزافزون آن ها به فضاهایی که تعامل علمی و یادگیری گروهی را تسهیل کنند، این پژوهش به بررسی کارکرد فضای کار اشتراکی در تقویت یادگیری تعاملی و نوآوری علمی در محیط های دانشگاهی پرداخته است. هدف پژوهش : پژوهش حاضر در پی آن است تا الگوهای موفق راهبری این فضاها را استخراج کرده و چالش ها و فرصت های مرتبط با پیاده سازی آن ها را در محیط های دانشگاهی تحلیل کند. هدف نهایی، ارائه چارچوبی کاربردی برای بهره برداری اثربخش از فضاهای کار اشتراکی در راستای تقویت یادگیری تعاملی و توسعه نوآوری های علمی و پژوهشی است. سؤالات پژوهش: پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش هاست: فضای کار اشتراکی چگونه می تواند یادگیری تعاملی را در دانشگاه ها تقویت کند؟ چه الزامات مدیریتی برای طراحی، پیاده سازی و بهره برداری مؤثر از این فضاها ضروری است؟ این فضاها چگونه به تقویت نوآوری علمی و پژوهشی کمک می کنند؟ و چه چالش ها و فرصت هایی در مسیر اجرای آن ها وجود دارد؟ روش پژوهش: پژوهش با رویکردی کیفی و با بهره گیری از روش تحلیل مضمون بر پایه داده های به دست آمده از مصاحبه ها انجام شده است. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهند که فضاهای کار اشتراکی، با ایجاد امکان تعامل میان رشته ای، تسهیل همکاری های علمی و گسترش شبکه سازی، می توانند به شکل مؤثری به ارتقای یادگیری تعاملی و تقویت نوآوری در دانشگاه ها کمک کنند. بااین حال، تحقق این پتانسیل ها به شدت وابسته به مدیریت استراتژیک، تأمین منابع کافی و رفع چالش هایی مانند کمبود بودجه و ناهماهنگی بین واحدهای مختلف دانشگاهی است. درنهایت، این پژوهش با ارائه مجموعه ای از راهکارهای مدیریتی، تلاش دارد مسیر بهره برداری مؤثر از فضاهای کار اشتراکی را برای مدیران دانشگاهی هموار سازد و امکان استفاده حداکثری از ظرفیت این فضاها در راستای ارتقای یادگیری و نوآوری علمی را فراهم آورد.
۶.

واکاوی پوشاک جنگاوران در نقاشی شیرویه و سرهنگ سربینه حمام مهدی قلی بیگ مشهد

کلیدواژه‌ها: قاجار نقاشی قهوه خانه ای حمام مهدی قلی بیگ مشهد شیرویه سرهنگ لباس نبرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : 0 تعداد دانلود : 0
بیان مسئله: در سیر شکل گیری حکومت ها، همواره طبقه جنگاور، یکی از ستون های مهم کشورداریبرشمرده می شود. در هر دوره ای با توجه به نوع بینش سیاسی و فرهنگ پوشش مردمان و همچنین شیوه نبردها، نوعی از پوشش نبرد برای جنگاوران شکل می گیرد و به عنوان یک نماد بصری در جهت شناسایی طبقه مزبور شناخته می شود؛ ازآنجاکه جنگاوران با رشادت های خودقهرمانان ملی می باشندموردتوجه هنرمندان برای خلق آثار هنری قرار می گیرند. هنر نقاشی قهوه خانه اینیز که در دوره مشروطه و در جهت تغییر دیدگاه عامه مردم ظهور می کنددر کنار موضوعات دیگر به موضوع جنگاوران و نمایش قهرمانان ملی می پردازد. سربینه حمام مهدی قلی بیکنیز نقاشی قهوه خانه ای با نام شیرویه و سرهنگ دارد که صحنه ای از قصه عامیانه ای از آذربایجان را نشان می دهد. . هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر واکاوی تأثیر تاریخ موضوع در طراحی لباس جنگاوران در نقاشی شیرویه و سرهنگ سربینه حمام مهدی قلی بیک مشهد است. سؤال پژوهش : لباس های نبرد در نقاشی شیرویه و سرهنگ سربینه ی حمام مهدی قلی بیک تا چه میزان تحت تأثیر ریشه ی تاریخی موضوع نقاشی مزبور بوده است؟ فرض بر آن است که هنرمند به جای بسنده کردن به مد رایج پوشاک نظامیان عصر خویش تحت تأثیر ریشه ی تاریخی موضوع داستان شیرویه و سرهنگ، لباس رزم پیکره ها را ترسیم کرده است روش پژوهش : پژوهش پیش رو از حیث ماهیت، بنیادی-کاربردی وروش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای- میدانی است. نتیجه گیری : نتایج تحقیق بر این نکته اشاره دارد که هنرمند نقاش قهوه خانه ای با توجه به ریشه ی داستان شیرویه و سرهنگ به نمایش لباس نیرد در سربینه حمام مهدی قلی بیک پرداخته است. کلیدواژه ها: قاجار، نقاشی قهوه خانه ای، حمام مهدی قلی بیک مشهد، شیرویه و سرهنگ، لباس نبرد.