علوم و فنون مدیریت اطلاعات

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه نبود قطعیت یا نبود اطمینان درفعالیتهای جستجو و بازیابی از وب در بین کاربران بخش تالار رقومی کتابخانه ملی ایران انجام شده است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار گرداوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی آن سنجیده شد. پرسشنامه در سه سطح، نبود قطعیت را در رابطه با فعالیتهای بازیابی اطلاعات، مشکلات بازیابی اطلاعات و کانالها و منابع اطلاعاتی با توجه به متغیرهای سن، جنس، مهارت فناوری اطلاعات، میزان تحصیلات و رشته تحصیلی مورد بررسی قرار داد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نبود اطمینان کاربران در هر سه سطح مورد بررسی بیش از حد متوسط است. میانگین نبود قطعیت کاربران در فعالیتهای بازیابی اطلاعات کمتر از میانگین عدم قطعیت در رابطه با منابع و کانالهای اطلاعاتی است. همچنین میانگین عدم قطعیت در مورد مشکلات بازیابی اطلاعات نیز بیش از میانگین عدم قطعیت در فعالیت های بازیابی اطلاعات است. بر اساس سایر یافته ها رابطه معنی داری بین ویژگیهای جمعیت شناختی کاربران و عدم قطعیت آنها مشاهده نشد. نتیجه گیری: بهبود زیرساخت ها و معماری سیستم های اطلاعاتی موجود در کتابخانه هدف از یک طرف و توجه ویژه به منظور تعبیه دروس مرتبط با جستجو و بازیابی اطلاعات در رشته های تحصیلی مختلف از پیشنهادات پژوهش حاضر در راستای کاهش نبود قطعیت در بازیابی اطلاعات کاربران کتابخانه ملی ایران است.

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه رابطه میان عملکرد پژوهشی دانشگاه های برتر جهان بر اساس شاخص های علم سنجی و جایگاه آن ها در ده نظام رتبه بندی بین المللی انجام می گیرد. روش: پژوهش حاضر نوعی مطالعه کمی و همبستگی بوده و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام می گیرد. جامعه ی این پژوهش شامل ده نظام رتبه بندی دانشگاهی بین المللی بوده و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 100 دانشگاه نخست در هر یک از ده نظام رتبه بندی در سال 2016 بررسی شده است. پایگاه سایول از محصولات الزویر جهت گردآوری شاخص های عملکرد پژوهشی دانشگاه ها و نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 18 جهت مطالعه همبستگی میان شاخص های علم سنجی و جایگاه دانشگاه ها در نظام های رتبه بندی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در تمامی ده نظام رتبه بندی مورد بررسی، رابطه آمادار معنادار و معکوسی میان عملکرد دانشگاه ها در شش شاخص بروندادهای علمی، استنادهای دریافتی، میانگین استنادی، اثرگذاری استنادی وزن دهی شده در سطح رشته، بروندادهای علمی پراستناد و بروندادهای علمی در مجلات برتر و جایگاه بهتر آن ها در نظام های رتبه بندی وجود دارد. در سوی مقابل، رابطه آماری معنادار میان عملکرد دانشگاه ها بر اساس شاخص همکاری بین المللی و رتبه آن ها تنها در نظام رتبه بندی یو.اس.نیوز اند ورلد ریپورت مشاهده شد. عملکرد پژوهشی دانشگاه ها تاثیر بسیار زیادی در جایگاه آن ها در نظام های رتبه بندی بین المللی دارد. نتیجه گیری: دانشگاه ها با برنامه ریزی در زمینه افزایش کمیت و کیفیت بروندادهای پژوهشی از شانس بیشتری برای ورود و ارتقاء جایگاه در نظام های رتبه بندی بین المللی برخوردار خواهند بود.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی وضعیت عوامل سه گانه موثر بر اشتراک دانش شامل ابزارهای فناوری اطلاعات، عوامل انسانی و سازمانی در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی انجام گرفته است. روش شناسی: روش پژوهش پیمایشی-توصیفی و ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. روایی پرسشنامه توسط صاحبنظران و متخصصین علم اطلاعات و دانش شناسی تایید شد و پایایی آن در سطح آلفای کرونباخ 1/83٪ گزارش شد. جامعه پژوهش شامل 20 نفر از کارکنان وب سایت های پنج کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی (اصفهان، علوم پزشکی، هنر، پیام نور و صنعتی) شهر اصفهان است. داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. و نتایج آن در قالب آمار توصیفی در حد فراوانی، درصد فراوانی و در قالب جداول و نمودار ارائه شد. یافته ها: رتبه بندی عوامل سه گانه نشان داد که عوامل انسانی در رتبه نخست، عوامل سازمانی در رتبه دوم و سپس کاربرد ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در رتبه سوم قرار دارد. بر اساس یافته ها، "وب سایت کتابخانه" پرکاربردترین ابزار اشتراک دانش (55٪) شناخته شد. مهم ترین یافته نیز ایجاد حس مسئولیت و تعهد در محیط سازمانی در قبال اشتراک دانش است. تخصیص بودجه در جهت سیستم های انگیزشی در خصوص برانگیختن حس اشتراک دانش کارکنان نیز غیرقابل انکار است. همچنین یافته ها حاکی از آن است که کارکنان به منظور افزایش اطلاعات و رسیدن به تصمیم گیری های تاثیرگذارتر، پویایی و تعامل خوبی با همکاران خویش دارند. اصالت: این پژوهش به جهت هدف قرار دادن گستره نقش کتابداران وب سایت در اشتراک دانش و هم چنین دانش ضمنی حاصل از آن به سود کتابخانه از اهمیت برخوردار است.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین ضریب همکاری گروهی نویسندگان مقاله های منتشرشده در نشریات علمی سازمان تهدف: این پژوهش با هدف تعیین ضریب همکاری گروهی نویسندگان مقاله های منتشرشده در نشریات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در سال های 1389 الی 1393انجام شده است. شناسایی پر تولیدترین نویسندگان مقاله ها، جنسیت نویسندگان و الگوهای هم تألیفی نیز به عنوان اهداف فرعی پژوهش، مشخص شده است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و کمی است که با رویکرد علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 4684 مقاله مندرج در 31 عنوان مجله علمی سازمان در حوزه کشاورزی طی سال های 1389 تا 1393 تشکیل داده است. یافته های پژوهش: یافته ها نشان می دهد که اغلب نویسندگان به همکاری گروهی گرایش دارند و از مجموع 4684 مقاله مورد بررسی، 4299 مقاله (92 درصد) به صورت هم تألیفی و 385 مقاله (8 درصد) به صورت انفرادی تهیه شده است. از میان مقاله های منتشرشده، مقاله های دارای 3 نویسنده با فراوانی 1351 مقاله (29 درصد) بیشترین تعداد و مقاله های دارای 8 نویسنده با فراوانی 17 مقاله (36% درصد) کمترین تعداد را داشته اند. نتیجه گیری: گرایش اغلب نویسندگان به همکاری گروهی است، بر این اساس با استفاده از فرمول تعیین ضریب همکاری گروهی نویسندگان، ضریب همکاری نویسندگان محاسبه و میانگین 615% حاصل شد که نشان دهنده وضعیت مناسب همکاری گروهی در میان نویسندگان است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی نیازهای آموزشی دانشجویان و دانش آموختگان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های تحلیلی-پیمایشی بود. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شهر تهران و فارغ التحصیلان کتابداری و اطلاع رسانی در کلیه مقاطع از سال 1390-1395 است. آمار مربوطه از طریق مراجعه به سایت دانشگاه ها، مراجعه به دفترچه کنکور سازمان سنجش و سرشماری دانشجویان به تعداد 3575 نفرگردآوری شد. که از میان آن ها تعداد 357 نفر طبق فرمول کوکران به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی بود و اطلاعات از طریق پرسشنامه براساس پژوهش آهنچیان، لطفی، کاظمی و ثابت زاده (1394) گردآوری شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مهارت های خدمات مرجع، مهارت های فناوری اطلاعات، مهارت های سواد اطلاعاتی، مهارت های سازماندهی و مهارت های مجموعه سازی به ترتیب جهت آموزش به دانشجویان و دانش آموختگان اهمیت دارند. همچنین نتایج نشان داد که بین نیازمندی های دانشجویان و دانش آموختگان براساس مقطع تحصیلی و جنسیت تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: بررسی های انجام گرفته نشان داد که مهارت های خدمات مرجع و فناوری اطلاعات از مهم ترین نیازمندی های دانشجویان و فارغ التحصیلان برای ورود به بازار کار هستند و باید مؤسسات و دانشگاه ها جهت تربیت نیروهای توانمند وارد کار شوند و برای آموزش مهارت های ذکر شده برنامه ریزی کنند.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ابعاد 5 گانه مهارت های ارتباطی و هوش فرهنگی کتابداران کتابخانه های عمومی استان اصفهان (تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی کشور) می پردازد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کتابداران کتابخانه های عمومی استان اصفهان (تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی کشور) هستند که مشتمل بر 484 نفر می باشند. نمونه گیری از نوع تصادفی بوده و تعداد نمونه 160 نفر می باشند. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد هوش فرهنگی آنگ و ارلی (۲۰۰۴) و پرسشنامه استاندارد مهارت های ارتباطی کوئین دام (CSTR) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی و همچنین آزمون های استنباطی تی استیودنت تک نمونه ای و آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان مهارت های 5 گانه ارتباطی و هوش فرهنگی در بین کتابداران کتابخانه-های تحت مطالعه بیشتر از حد متوسط است. همچنین میان مهارت های 5 گانه ارتباطی (توانایی دریافت و ارسال پیام، کنترل عاطفی، مهارت گوش دادن، بینش نسبت به فرآیند ارتباط، ارتباط توأم با قاطعیت) با هوش فرهنگی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: کتابداران با استفاده از مهارت های ارتباطی مناسب می توانند ارتباطی کارا و موثر با مراجعه کننده داشته باشند و منجر به جذب مخاطب شوند. طبق نتایج، برخورداری از هوش فرهنگی یکی از عواملی است که می تواند ارتباط بین مراجعه کننده و کتابدار را بهبود بخشد.