علوم و فنون مدیریت اطلاعات

نشریات جعلی یا چپاولگر ، یکی از چالش های ارتباط علمی در دنیای امروز شده اند. این نشریات وجهه علمی نداشته و فقط به هدف کسب سود مالی منتشر می شوند. نشریات جعلی که خود را جزو نشریات دسترسی آزاد معرفی می کنند، فرایند داوری علمی نداشته و فقط در صورت پرداخت هزینه انتشار مقاله از سوی نویسنده، مقالات را منتشر می کنند. به دلیل شباهت ظاهری این نشریات با نشریات معتبر و ارائه ضریب تأثیرهای تقلبی، نویسندگان ناآگاه، فریب خورده و مقالات خود را برای این نشریات ارسال می کنند. این در حالی است که انتشار مقاله در این نشریات نه تنها امتیازی برای نویسنده آن به همراه نمی آورد، بلکه به اعتبار علمی افراد نیز آسیب می زند. آمار بالای انتشار مقالات ایرانیان در این نشریات زنگ خطر را برای آگاه کردن دانشگاهیان و پژوهشگران ایرانی به صدا در آورده است. این مقاله مروری دارد بر تاریخچه و ویژگی های نشریات جعلی و راهکارهایی را معرفی می کند تا نویسندگان به کمک آنها خود بتوانند اعتبار نشریات علمی را سنجیده و نشریه مناسب برای انتشار مقالات علمی را انتخاب کنند و در دام نشریات جعلی گرفتار نشوند.

هدف: پژوهش حاضر با به منظور بررسی سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان دختر مقطع کارشناسی ارشدگروه های آموزشی علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه قم در محیط دیجیتال انجام شد. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. یافته ها: نتایج نشان داد مهارت دانشجویان در استفاده از محیط" اینترنت و وب" نسبت به سایر ابزارهای دیجیتال بالاتر بوده و در استفاده از" فرا موتورهای کاوش" پایین ترین سطح مهارت را دارند. میانگین کل توانایی جستجو در محیط های دیجیتال و سطح مهارت دانشجویان در ارزیابی اعتبار اطلاعات در محیط دیجیتال از سطح متوسط بالاتر است. در میان انواع مختلف مهارت های تفکر انتقادی " تشخیص منابع مناسب با یک نیاز اطلاعاتی خاص"، بیش از سایر موارد مورد توجه دانشجویان بوده است. نتیجه گیری: آشنایی دانشجویان با ابزارها و ویژگی های محیط دیجیتال و مهارتهای مورد نیاز جهت جستجو، دسترسی، گزینش و اعتبارسنجی اطلاعات، پایبندی به قوانین حقوقی و اخلاقی اطلاعات و نیز استفاده از اطلاعات برای تولید دانش، بالاتر از سطح متوسط است.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی وضعیت مقالات و پایان نامه های علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور دستیابی به اولویت های پژوهش است. روش: این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای انجام گرفت. در مجموع 77 مقاله و 16 پایان نامه بازیابی شد و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش به شیوه ی توصیفی و با تأمل بر رویکردها و گونه های مختلف مطالعات صورت گرفته در این زمینه و دسته بندی آن ها انجام گرفته است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که در هر زمان بسته به شرایط مختلف، گرایش های پژوهشی در رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی تغییر کرده اند. بررسی گرایش های موضوعی این پژوهش ها بیانگر پراکندگی موضوعی پژوهش های این حوزه در بازه ی زمانی مختلف بوده است که این امر حاکی از آن است که انتخاب موضوعات پژوهش ها غالباً بر اساس نیاز یا مشکلات این رشته نبوده است. اصالت/ ارزش: برنامه ریزی در زمینه ی پژوهش به منظور هدفمند کردن موضوعات پژوهش ها، مستلزم شناسایی اولویت های پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی است. نتایج این پژوهش به روشن شدن نیازها و اولویت های پژوهشی رشته کمک می کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت دانش سلامت بیماران درمانگاه شهرستان دَیِر استان بوشهر است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. برای آزمون متغیرها از از آزمون های تی تک نمونه ای و آزمون آنوا استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که جامعه مورد بررسی به لحاظ خواندن اطلاعات سلامت با میانگین 27/13، دسترسی به اطلاعات با میانگین 50/28، ارزیابی اطلاعات سلامت با میانگین 51/14 و تصمیم گیری با میانگین 49/52 در وضعیت مطلوبی قرار دارند. نکته قابل توجه در نتایج ضعف جامعه مورد بررسی در درک و فهم اطلاعات مورد نیاز با سلامت خودشان است. میانگین سواد افراد مورد بررسی در این زمینه برابر با 2/32 است که از میانگین مطلوب پایین تر است. بیشترین منبعی که افراد برای کسب اطلاعات سلامت از آن بهره می برند ماهواره با میانگین 7/54، سپس پرسنل درمانگاه با میانگین 7/34 و بعد کتابخانه ها با میانگین 7/33 قرار دارند و نیمی از افراد مورد بررسی در کلاس های آموزشی شرکت نکرده اند و کمترین میزان شرکت در کلاس های آموزشی سواد سلامت نیز مربوط به کتابخانه ها است. اصالت: بررسی سطح دانش سلامت جامعه و شناسایی راه های ارتقاء آن، یکی از عوامل اثرگذار در زمینه ی بهبود سلامت جامعه می باشد. بنابراین، یافته های این پژوهش می تواند اطلاعات مفیدی در جهت برنامه ریزی در زمینه ی ارتقاء سلامت جامعه در اختیار دولتمردان و مسئولین مربوطه قرار دهد.

هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر فناوری اطلاعات بر توانمندی کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی تهران است. این پژوهش از نظر روش، پیمایشی و از نظر نوع توصیفی و از حیث هدف، کاربردی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی است که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 274 نفر به صورت تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد که به کارگیری فناوری اطلاعات می تواند موجب احساس شایستگی، بهبود کیفیت عملکرد، افزایش توان تصمیم گیری، افزایش خودکنترلی، کاهش استرس شغلی و افزایش توانمندی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی گردد. نتایج این پژوهش بیانگر وجود رابطه بین استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی بر توانمندی کارکنان است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان گفت مهمترین وظیفه مدیران و روسای دانشگاه ها جهت ارتقای توانمندی و رضایت شغلی کارکنان، برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت در زمینه رایانه و اینترنت و تشویق کارکنان به استفاده بیشتر از رایانه در انجام فعالیت های مرتبط با آنان است.

هدف: تغییرات سریع در اقتصاد مبتنی بر دانش امروزی، سازمان ها را بر آن داشته تا جهت دست یابی به اهداف خود و حفظ بقایشان در جهت پیاده سازی مدیریت دانش موفق گام نهند، اما درصورتی که فرهنگ سازمانی جهت پیاده سازی مدیریت دانش فراهم نباشد، به نتیجه مطلوبی دست نخواهیم یافت. هدف از این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل فرهنگیِ مؤثر مدیریت دانش در بانک داری الکترونیک می باشد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی است و بانک ملت استان قم به عنوان جامعه آماری می باشد؛ به منظور اولویت بندی عوامل مؤثر از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی بهره جسته ایم. یافته ها: نتایج گویایِ آن است که از میان 3 معیاراصلی به ترتیب معیارهای ”فرهنگ دانش محور، فرهنگ سازمانی، فرهنگ خلق و تسهیم دانش “دارای بیشترین اهمیت می باشند. نتیجه گیری: عوامل فرهنگی نقشی حیاتی در تعیین نتایج تلاش های مدیریت دانش بازی می کنند، به همین دلیل سازمان هایی که قصد پیاده سازی مدیریت دانش را دارند، نیازمند بررسیِ عوامل فرهنگیِ مؤثر بر مدیریت دانش می باشند.